Long Biên (Hà Nội): Loạn xác định vị trí đất, dân phải nộp thuế gần gấp đôi

(Xây dựng) – Cùng 1 thửa đất tại tổ 26, phường Thượng Thanh (quận Long Biên), Chi cục thuế Long Biên nhiều lần đưa ra văn bản xác định vị trí đất khác nhau, lúc vị trí 2, lúc vị trí 3 dẫn tới số tiền người dân phải đóng thuế tăng lên gần gấp đôi.

Một thửa đất xác định nhiều vị trí

Ngày 8/3/2022, Báo điện tử Xây dựng có bài “Long Biên (Hà Nội): Loạn xác định vị trí đất, dân khổ, trách nhiệm thuộc về ai?” phản ánh nội dung người dân có đất tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội đang đóng thuế ổn định ở vị trí 3 từ 2016 với mức giá đóng là 7.680.000 đồng/m2 thì “bỗng dưng” được nhấc lên vị trí 2 với mức giá đóng là 10.433.000 đồng/m2 vào tháng 12/2021.

Cụ thể, bà Lê Thị Mỹ Phượng, thường trú tại số nhà 17 ngõ 172 đường Nam Đuống, tổ 26 phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Thành phố Hà Nội khiếu nại về việc Chi cục thuế quận Long Biên thông báo nộp tiền sử dụng đất số 3356/TB-CCT-TBTK mà gia đình bà nhận vào ngày 22/12/2021. Trong thông báo này, Chi cục thuế đã tính cho diện tích phải nộp thuế 69,4m2 ở thửa đất số 56(2)+57(2), tờ bản đồ số 01, tổ 27, phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Thành phố Hà Nội. Loại đường/khu vực Thanh Am (đê Sông Đuống) là vị trí 2, mức giá đóng theo quy định là 10.433.000 đồng/m2.

Tuy nhiên, trên thực tế vị trí thửa đất nhà bà Phượng đang ở được cơ quan chức năng xác định là vị trí 3 từ nhiều năm nay (từ 2016) và gia đình bà Phượng vẫn đóng thuế theo thông báo của cơ quan chức năng (Thông báo số 27737, ngày 8/7/2020 do Phó Chi Cục trưởng Trần Hữu Ngọc ký) với mức đóng của vị trí 3 là 7.680.000 đồng/m2.

Theo bà Phượng, việc “nhầm lẫn” của cơ quan thuế còn thể hiện ở Văn bản số 4647/TB-CCT-TBTK khi Chi Cục thuế còn nhầm vị trí đất của bà Phượng từ phường Thượng Thanh xuống phường Thạch Bàn. Chính vì thế hai văn bản do Chi Cục Thuế ban hành mà bà được nhận không có giá trị pháp lý.

Đến năm 2020, Chi cục thuế quận Long Biên vẫn xác nhận đất của bà Phượng là vị trí 3.

Tại Văn bản 459 ngày 7/1/2022, trả lời đơn của bà Phượng, Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh quận Long Biên do ông Tạ Vũ Sơn - Phó Giám đốc ký, trả lời nội dung: Theo đề nghị của Cơ quan Thuế, Văn phòng đã kiểm tra hồ sơ, quyết định số 30/2019/QĐ-UBND và cung cấp thông tin với nội dung “Thửa đất 56(2)+57(2), tờ bản đồ số 01, tổ 27, phường Thượng Thanh, quận Long Biên, tại thời điểm kiểm tra thuộc vị trí 2, đường Thanh Am (Đê Sông Đuống – Khu tái định cư Xóm Lò), khoảng cách dưới 200m”. Theo đó, thửa đất có ngõ đi thông với 2 tuyến đường: Tới đường đê sông Đuống (đường Nam Đuống) có một mặt giáp ngõ mặt cắt 2.65m, khoảng 91m, thuộc vị trí 3 có giá 6.324.000 đồng/m2. Tới phố Thanh Am (đê sông Đuống - Khu tái định cư Xóm Lò), khoảng cách 147m thuộc vị trí 2 có giá 10.433.000 đồng/m2.

Đến ngày 15/12/2021 lại xác định là vị trí 2 khiến bà Phượng phải đóng thêm hơn 170 triệu tiền thuế.

Cơ quan này cũng viện dẫn Quyết định 30/2019 của UBND Thành phố Hà Nội áp dụng từ ngày 01/01/2020 đến ngày 31/12/2024. Nguyên tắc xác định giá đất cho các trường hợp đặc biệt: Đối với thửa đất của một chủ sử dụng tại các vị trí 2, 3, 4 có ngõ nối thông với nhiều đường phố thì tính giá đất theo vị trí của đường, phố cao nhất (có tính đến yếu tố giảm trừ tại điểm b nếu có). Từ căn cứ này Văn phòng đăng ký đất đai xác định ngõ đi thông ra ngõ Thanh Am trên 3,5m thuộc vị trí 2.

Trước đó, trả lời phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Nguyễn Hữu Toàn - Giám đốc Văn phòng Đăng ký Đất đai Hà Nội (Chi nhánh Long Biên) cho biết: Năm 2016, áp dụng theo Quyết định 96 của UBND thành phố, theo nguyên tắc thửa đất đi ra đường nào gần thì tính. Theo đó, năm 2016, thửa đất này tính theo vị trí 3, đường đê Sông Đuống. Đến 2021, hết thời gian thanh toán nợ (thời hạn bà Phượng phải thanh toán nợ thuế - PV) nên Chi Cục thuế có văn bản yêu cầu Tài nguyên cung cấp lại vị trí, tuyến đường, vị trí thửa đất. Theo nguyên tắc, tại Quyết định 30, ngày 31/12/2019, có hiệu lực từ ngày 01/01/2020 thì áp dụng theo nguyên tắc nếu thửa đất đi ra 2 tuyến đường phố có tên trong bảng giá thì sẽ lấy đường có giá cao. Tuy nhiên, trường hợp của bà Phượng rơi vào thời điểm bị quá thời hạn 5 năm, do vậy thuế có văn bản yêu cầu cung cấp lại vị trí tuyến đường tính từ thời điểm thanh toán nợ. Còn việc áp dụng mức thuế nào ở thời điểm nào là do bên thuế, phía Văn phòng Đăng ký Đất đai chỉ xác định vị trí theo yêu cầu của thuế.

Mặc dù không đồng ý với cách tính thuế của Chi cục Thuế Long Biên, nhưng ngày 18/3/2022, bà Phượng đã nộp 353.280.700 đồng (theo Thông báo số 3356 ngày 15/12/2021) vào Kho bạc Nhà nước quận Long Biên (mà theo cách tính năm 2016 chỉ là 180.440.000 đồng, tại Thông báo số 22141 ngày 24/11/2016).

Đến ngày 24/8/2022, tiếp tục xác định là vị trí 3.

Ai chịu trách nhiệm cho số thuế tăng hơn 170 triệu đồng?

Mọi việc tưởng như đã xong, gia đình bà Phượng không dù không đồng ý với cách tính thuế của Chi cục thuế quận Long Biên nhưng cũng chấp nhận đóng đầy đủ để nếu cao tinh thần chấp hành pháp luật về thuế và nêu cao tinh thần, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, công chức, viên chức (2 vợ chồng bà Phượng đều công tác tại cơ quan Nhà nước). Song, đến ngày 24/8/2022, Chi cục Thuế Long Biên lại có Thông báo số 0051507, về việc thông báo nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và thông báo cấp mới mã số thuế cho người nộp thuế. Theo đó, 1 lần nữa Chi cục thuế quận Long Biên lại xác định vị trí đất của bà Lê Thị Mỹ Phượng là vị trí 3 tại (mục 2.5); giá 1m2 đất là 8.832.000 đồng; tên đường Thanh Am, khu vực từ đê sông Đuống đến khu tái định cư xóm lò.

Theo bà Phượng, sau khi bà phát hiện vị trí đất nhà bà vẫn được xác định tại vị trí 3 theo thông báo mới nhất ngày 24/8/2022, bà đã có ý kiến với lãnh đạo Chi cục thuế quận Long Biên. Ngay sau đó, các cơ quan liên quan tại Long Biên lại cung cấp cho người dân toàn khu vực này một tờ khai mới, yêu cầu khai lại không rõ mục đích để làm gì? Liệu có phải để định hướng người dân khai lại theo vị trí 2? Bà Phượng đặt câu hỏi.

Như vậy, cùng 1 thửa đất, ở nhiều thời điểm khác nhau có cách tính khác nhau, dẫn tới mức thuế áp cho thửa đất tăng lên gần gấp 2 lần. Chưa hết, mỗi cơ quan lại có cách trả lời một kiểu, theo kiểu đùn đẩy trách nhiệm cho nhau. Người dân đặt câu hỏi, trách nhiệm của cơ quan chức năng quận Long Biên ở đâu khi “loạn” xác định vị trí đất, khiến mức thuế phải đóng của người dân “nhảy vọt” lên gần gấp đôi, số tiền chênh lệch hơn 170 triệu đồng ai sẽ chịu trách nhiệm?