“Cú hích” từ quy hoạch đưa Bắc Ninh bứt phá

(Xây dựng) - Bắc Ninh đang vươn mình trở thành điểm sáng thu hút đầu tư trong và ngoài nước nhờ “cú hích” mạnh mẽ từ quy hoạch bài bản, chính sách thông thoáng và quyết tâm chính trị cao.

Thủ tướng Chính phủ: Quy hoạch cần phải đi trước một bước, sát với thực tế, khả thi và phát huy được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng vùng, miền và địa phương.

Vùng đất “địa linh nhân kiệt”

Bắc Ninh - Kinh Bắc, vùng đất "địa linh nhân kiệt", từ lâu đã nổi tiếng là cái nôi của văn hóa dân tộc, nơi hội tụ tinh hoa lịch sử và truyền thống văn hiến lâu đời. Di sản văn hóa phong phú với 1.589 di tích lịch sử, trong đó có 4 di tích quốc gia đặc biệt (chùa Dâu, chùa Bút Tháp, chùa Phật Tích, Lăng mộ và đền thờ các vị Vua triều Lý), 599 lễ hội truyền thống, 140 làng nghề thủ công, cùng các loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian đặc sắc, đã tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo cho vùng đất này. Bên cạnh đó, Bắc Ninh còn níu chân du khách bởi nền ẩm thực phong phú với những món ăn nức tiếng gần xa như bánh tẻ làng Chờ, bánh Phu thê Đình Bảng, nem Bùi Xá...

Bắc Ninh ngày nay đang vươn mình mạnh mẽ, khẳng định vị thế là một trong những trung tâm kinh tế năng động bậc nhất vùng Đồng bằng sông Hồng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, thu hút vốn FDI mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp điện tử và công nghệ cao, đã tạo nên sức hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Ngay từ khi tái lập tỉnh (năm 1997), Bắc Ninh đã xác định rõ tầm quan trọng của quy hoạch trong việc phát triển kinh tế - xã hội. Tỉnh đã tập trung đầu tư nâng cấp hệ thống đô thị, đồng thời ban hành nhiều chính sách ưu đãi, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch.

Di tích lịch sử Đền Đô nhìn từ trên cao - chứng tích lịch sử hào hùng, nơi lưu dấu hồn thiêng sông núi của vương triều Lý - linh hồn của Kinh Bắc.

Từ một tỉnh có GRDP chỉ đạt 2.020 tỷ đồng vào năm 1997, Bắc Ninh đã có những nấc thang phát triển mạnh mẽ. Năm 2023, GRDP Bắc Ninh đạt 220.222 tỷ đồng, tăng gấp hơn 100 lần so với năm 1997. Tăng trưởng kinh tế tiếp tục được duy trì trong 9 tháng đầu năm 2024 với mức tăng 5,52% so với cùng kỳ năm trước.

Bắc Ninh cũng đã thực hiện thành công việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, trở thành hình mẫu cho nhiều địa phương đến trao đổi và học tập kinh nghiệm. Khu vực công nghiệp - xây dựng đóng vai trò chủ lực với tỷ trọng 70,7% trong GRDP. Sự hiện diện của các "ông lớn" công nghệ như Samsung, Canon, Goertek… đã đưa Bắc Ninh trở thành trung tâm công nghiệp điện tử, bán dẫn hàng đầu cả nước. Thành tựu của Bắc Ninh còn được thể hiện trong việc, tỉnh luôn nằm trong top đầu cả nước về thu hút vốn FDI.

Đô thị Bắc Ninh “thay da đổi thịt” nhờ quy hoạch bài bản

Hành trình 27 năm xây dựng và phát triển đã ghi dấu ấn đậm nét của Bắc Ninh trên con đường đô thị hóa. Từ 8 đô thị non trẻ năm 1997, với chỉ một đô thị loại IV và 7 đô thị loại V, đến nay, Bắc Ninh đã khoác lên mình diện mạo hoàn toàn mới.

Bắc Ninh đang nỗ lực phấn đấu để đạt các tiêu chí đô thị loại I vào năm 2027 và trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030.

Sự đầu tư mạnh mẽ và chiến lược phát triển đô thị bài bản đã giúp hệ thống đô thị Bắc Ninh "thay da đổi thịt". Thành phố Bắc Ninh vươn lên thành đô thị loại I, Từ Sơn trở thành đô thị loại III sầm uất. Bên cạnh đó, 3 đô thị loại IV (Quế Võ, Thuận Thành, Yên Phong) và 4 đô thị loại V (thị trấn Lim, Gia Bình, Thứa, Nhân Thắng) cũng đang phát triển năng động, góp phần tạo nên bức tranh đô thị đa dạng và sôi động.

Với tỷ lệ đô thị hóa đạt 60,3%, vượt xa mức trung bình cả nước, Bắc Ninh đã khẳng định sức bật mạnh mẽ trong quá trình phát triển. Thành công này đến từ sự kết hợp hài hòa giữa việc tập trung đầu tư nâng cấp hệ thống đô thị với định hướng chiến lược rõ ràng, được thể hiện qua Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045.

Giám đốc Sở Xây dựng Bắc Ninh Nguyễn Việt Hùng thông tin, tỉnh đã phê duyệt 26/29 đồ án quy hoạch phân khu (khu vực đô thị lõi 25/26 đồ án, khu vực thị xã Thuận Thành 01/03 đồ án), bao phủ toàn bộ khu vực đô thị, tạo nên khung pháp lý vững chắc, thu hút đầu tư và tạo động lực phát triển mạnh mẽ giúp Bắc Ninh đến gần hơn mục tiêu đạt các tiêu chí đô thị loại I vào năm 2027; hiện tỉnh đang phấn đấu đưa hai thành phố “trẻ” là Tiên Du và Yên Phong đạt đô thị loại III trước năm 2026, làm tiền đề để tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030.

Theo Giám đốc Sở Xây dựng Bắc Ninh, việc hoàn thành phê duyệt các đồ án quy hoạch trên sẽ là nền tảng, tạo đà cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Bắc Ninh, góp phần khẳng định vai trò quan trọng của tỉnh trong bức tranh kinh tế chung của cả nước, đúng như lời khẳng định của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị công bố Quy hoạch và xúc tiến đầu tư tỉnh Bắc Ninh năm 2024: “Quy hoạch tốt sẽ tạo ra những cơ hội lớn, tác động lâu dài và là động lực quan trọng cho sự phát triển. Quy hoạch cần đi trước một bước, bám sát thực tế, khả thi, đồng thời phát huy được tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội và lợi thế cạnh tranh của từng vùng, miền và địa phương. Quy hoạch phải có tư duy đổi mới, đột phá, tầm nhìn chiến lược, tổng thể, bao trùm và toàn diện,… đảm bảo tính lớp lang, hệ thống, khoa học và từng bước thực hiện hiệu quả”.

Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Anh Tuấn cho biết, tỉnh Bắc Ninh xác định công tác lập quy hoạch là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các quy hoạch cấp trên. Quy hoạch tỉnh được xây dựng dựa trên sự kế thừa, hài hòa các yếu tố phát triển và bảo tồn, với tầm nhìn dài hạn, tạo điểm nhấn về kiến trúc, mở rộng không gian đô thị và đảm bảo tính kết nối.

Quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là căn cứ pháp lý quan trọng, tạo động lực cho sự phát triển của tỉnh. Để thực hiện tốt quy hoạch, tỉnh đề ra 3 nhiệm vụ trọng tâm: Tuyên truyền, phổ biến quy hoạch và phối hợp xây dựng kế hoạch thực hiện; huy động nguồn lực, đẩy mạnh thu hút đầu tư và phát triển hạ tầng; đổi mới công tác xây dựng Đảng, nâng cao hiệu lực quản lý, phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030.

Hiện tỉnh đang tập trung đẩy nhanh tiến độ quy hoạch vùng huyện Gia Bình, Lương Tài, đô thị Hồ và vùng phụ cận, xây dựng phân khu Khu công nghệ thông tin tập trung. Để đẩy mạnh tiến độ xây dựng Đề án thành lập 2 thành phố Tiên Du và Yên Phong trực thuộc tỉnh, tỉnh cũng đã thành lập hai Tổ công tác chuyên trách hỗ trợ xây dựng Đề án thành lập thành phố với mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân địa phương. Đồng thời, góp phần đảm bảo tính khoa học, hợp lý và đáp ứng các tiêu chí phân loại đô thị cũng như tiêu chuẩn đơn vị hành chính.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đang rà soát, đề xuất bổ sung danh mục dự án thu hút đầu tư để tạo đột phá trong phát triển, đáp ứng các tiêu chí của đô thị loại I. Tỉnh xác định, thu hút đầu tư là khâu đột phá then chốt, tạo động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững; tập trung cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút các dự án có quy mô lớn, công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường.

Tạo đà bứt phá với 05 quyết tâm chính trị

Năm 2024 với nhiều thách thức, mang ý nghĩa then chốt trong việc hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XX, đồng thời tạo đà cho năm cuối cùng thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020-2025.

Từ 8 đô thị non trẻ năm 1997, với chỉ một đô thị loại IV và 7 đô thị loại V, đến nay, Bắc Ninh đã khoác lên mình diện mạo hoàn toàn mới.

Nhận thức rõ trọng trách này cùng với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả, bám sát các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và Tỉnh ủy; sự đồng lòng, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, Bắc Ninh đã đạt được những kết quả tích cực. Kinh tế - xã hội tiếp tục duy trì đà tăng trưởng khá. Năm 2024, toàn bộ 19/19 chỉ tiêu về kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh và xây dựng Đảng của tỉnh đều đạt so với kế hoạch đề ra. Cơ sở hạ tầng được nâng cấp đáng kể với việc khởi công và đôn đốc nhiều công trình giao thông trọng điểm như: Cầu Kênh Vàng, đường Vành đai 4. Bên cạnh đó, các điểm nghẽn giao thông như cầu Ngà, cầu Nét cũng đã được giải quyết, góp phần nâng cao hiệu quả giao thông và lưu thông hàng hóa.

Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm môi trường - vấn nạn đeo bám làng nghề giấy Phong Khê (thành phố Bắc Ninh) và làng nghề cô đúc nhôm Văn Môn (huyện Yên Phong) suốt hàng chục năm qua nay đã được giải quyết triệt để. Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, cùng sự vào cuộc đồng bộ của UBND tỉnh và các ngành chức năng, chất lượng môi trường tại hai làng nghề này đã được cải thiện rõ rệt, mở ra bước ngoặt mới cho sự phát triển, xanh bền vững của địa phương.

Ngoài ra, tỉnh cũng đã ban hành nhiều quyết sách đầu tư cho các lĩnh vực văn hóa, giảm nghèo, y tế và chính sách an sinh xã hội, tạo được sự đồng thuận và ủng hộ lớn từ người dân. Tình hình an ninh quốc phòng được đảm bảo vững chắc trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều biến động phức tạp.

Bắc Ninh đang hướng tới mục tiêu quan trọng là đạt tiêu chí đô thị loại I. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Bí thư Tỉnh ủy đã nhấn mạnh một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm cần tập trung triển khai trong thời gian tới: Thứ nhất, quyết tâm hoàn thiện hồ sơ công nhận đô thị Yên Phong và Tiên Du là đô thị loại III, đồng thời trình đề án lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội để ban hành Nghị quyết thành lập thành phố Yên Phong và Tiên Du trực thuộc tỉnh Bắc Ninh. Thứ hai, triển khai danh mục các dự án để tích cực thu hút đầu tư vào tỉnh. Thứ ba, nghiên cứu kỹ lưỡng các Luật, Nghị quyết mới được Quốc hội ban hành; vận dụng thực hiện hiệu quả vào thực tiễn của tỉnh. Thứ tư, hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới trong năm 2025, phấn đấu hoàn thành trước Đại hội Đảng bộ tỉnh. Thứ năm, hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách; tháo gỡ các điểm nghẽn trong việc thu tiền sử dụng đất, đất dân cư dịch vụ, dự án BT, khu đô thị thành phố Bắc Ninh, Từ Sơn và huyện Tiên Du. Thứ sáu, tiến hành sắp xếp lại tổ chức bộ máy một cách tinh gọn và hiệu quả theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm “vừa chạy vừa xếp hàng” để nhanh chóng đưa chủ trương của Đảng đi vào thực tiễn cuộc sống.

Bên cạnh quy hoạch bài bản, Bắc Ninh còn thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc thu hút đầu tư. Chính sách thông thoáng, môi trường kinh doanh thuận lợi, hấp dẫn đã mở rộng cửa chào đón các nhà đầu tư trong và ngoài nước, góp phần kiến tạo nên "bức tranh kinh tế" đầy sắc màu của tỉnh.

Minh chứng được thể hiện qua việc tỉnh liên tục dẫn đầu cả nước về thu hút vốn FDI. Các khu công nghiệp hiện đại, hoạt động hiệu quả đã góp phần đưa Bắc Ninh trở thành điểm sáng về phát triển công nghiệp. Ngay trong những ngày đầu năm 2025, Bắc Ninh kích cầu đầu năm mới hút gần 2 tỷ USD vốn FDI, hứa hẹn cho một năm bứt phá mới.

Năm 2025, Bắc Ninh đặt ra 5 quyết tâm chính trị then chốt, hướng tới hoàn thành các chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế quan trọng: GRDP tăng 7-8%; thu nhập bình quân đầu người đạt 75 triệu đồng; thu hút mới vốn FDI vào các khu công nghiệp đạt 1,1 tỷ USD; tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 38.691 tỷ đồng. Song song với đó, tỉnh cũng tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án đầu tư công, phấn đấu hoàn thành 10 công trình và khởi công 10 công trình trọng điểm chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn khẳng định, năm 2025 là năm bản lề, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là năm cuối thực hiện kế hoạch 5 năm 2021-2025, đồng thời là năm diễn ra Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXI. Do đó, các cấp, các ngành cần tập trung chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả; khắc phục khó khăn, tận dụng thời cơ để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Mỗi Sở, ban, ngành, địa phương cần lựa chọn 5 nhiệm vụ trọng tâm, đột phá để góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025.

Sự kết hợp hài hòa giữa quy hoạch bài bản và quyết tâm chính trị chính là "chìa khóa vàng" mở ra những thành công ấn tượng cho Bắc Ninh. Tỉnh đã thu hút được nhiều dự án đầu tư quy mô lớn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.