Thứ sáu 29/03/2024 14:12 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866

Công ty TNHH Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin: Dùng thuốc nổ để xử lý hàng trăm nghìn tấn hạt nix thải khổng lồ

15:13 | 21/10/2022

(Xây dựng) - Nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường do hàng trăm nghìn tấn hạt Nix thải của Công ty TNHH Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin (Công ty HVS) gây ra. UBND tỉnh Khánh Hoà đã chấp thuận phương án xử lý khối nix bằng phương pháp nổ mìn. Tuy nhiên, việc thi công bằng phương pháp nổ mìn để phá dỡ hạt Nix đông cứng do oxy hóa là việc làm chưa từng có tiền lệ và tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường.

cong ty tnhh nha may tau bien hyundai vinashin dung thuoc no de xu ly hang tram nghin tan hat nix thai khong lo
Vẫn còn hàng trăm nghìn tấn hạt nix thải chưa được xử lý

Theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg ngày 22/4/2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiệm trọng, Công ty HVS có trách nhiệm xử lý chất thải hạt Nix đã qua sử dụng và phải hoàn thành việc xử lý Nix thải trong thời hạn 2003-2006. Sau đó, được Chính phủ gia hạn đến cuối năm 2010, Công ty HVS phải xử lý hết số hạt Nix đã qua sử dụng. Tuy nhiên, gần 12 năm trôi qua vẫn còn hàng trăm nghìn tấn hạt Nix thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng khu dân cư vẫn chưa được xử lý.

Theo báo cáo của Công ty HVS số lượng hạt Nix thải phát sinh trước năm 2013 có khối lượng là 809.701 tấn. Công ty HVS đã cung cấp lượng hạt Nix rời cho 02 đơn vị sản xuất xi măng được cấp có thẩm quyền chấp thuận sử dụng hạt Nix làm nguyên liệu thay thế quặng sắt trong dây chuyền sản xuất clinke là Công ty TNHH Siam City Cement Việt Nam và Công ty CP Xi măng Sông Gianh với khối lượng khoảng 544.366 tấn (khoảng 67,23%). Đến tháng 7/2021, lượng hạt Nix tồn tại kho khoảng 290.000 tấn (32,77%) ở tình trạng đông cứng thành tảng lớn do oxi hóa. Công ty HVS đã thuê đơn vị bên ngoài để thi công phá dỡ khối lượng hạt Nix đông cứng này bằng nhiều biện pháp như khoan, đục, xúc bốc bằng các máy móc công suất lớn nhưng không thực hiện được. Ngoài ra, kho chứa hạt Nix đã qua sử dụng của Công ty HVS đã xuống cấp và hết thời hạn cho thuê đất tại Quyết định 2631/QĐ-UBND ngày 09/8/2002 của UBND tỉnh Khánh Hoà.

Qua tìm hiểu của phóng viên, trước đó, Thanh tra Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã yêu cầu Công ty HVS chỉ được chuyển giao hạt Nix cho các đơn vị đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận sử dụng hạt Nix làm nguyên liệu sản xuất theo quy định hoặc các cơ sở xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường đã hoạt động chính thức theo quy định.

cong ty tnhh nha may tau bien hyundai vinashin dung thuoc no de xu ly hang tram nghin tan hat nix thai khong lo
Công ty TNHH Nhà máy Tàu biển Hyundai Vinashin vẫn chưa xử lý xong hàng trăm tấn hạt nix thải

Phương pháp xử lý chưa từng có tiền lệ

Để có thể phá dỡ khối hạt Nix đông cứng do oxy hóa nhiều năm nhằm cung cấp cho các nhà máy sản xuất xi măng làm nguyên liệu thay thế quặng sắt trong dây chuyền sản xuất clinke và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Công ty HVS, đã đề xuất UBND tỉnh Khánh Hoà đồng ý về chủ trương cho phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp để phá vỡ khối hạt nix đóng tảng nhằm di dời hạt Nix, khắc phục môi trường do hạt nix gây ra.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hoà, Sở Công Thương đã tổ chức khảo sát và lấy ý kiến góp ý của các sở, ngành liên quan về đề xuất của Công ty HVS. Qua lấy ý kiến, đa phần các sở, ngành đều thống nhất với đề xuất của Công ty HVS, tuy nhiên cần đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về môi trường, xây dựng và an toàn khi thực hiện, đồng thời thu mẫu môi trường không khí, tiếng ồn, độ rung để đánh giá các tác động đến khu vực xung quanh. Riêng Tổng Công ty kinh tế kỹ thuật Công nghiệp quốc phòng (đơn vị tham gia khảo sát) cho rằng: “Đây là hình thức sử dụng vật liệu nổ công nghiệp để phá vỡ dạng vật chất mới (không phải đá) nên rất cần nổ thí nghiệm trước khi tiến hành nổ đại trà đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người, thiết bị và công trình lân cận”.

Theo nhận định của của Sở Công thương tỉnh Khánh Hoà, việc sử dụng biện pháp thi công bằng phương pháp nổ mìn để phá dỡ hạt Nix đông cứng do oxy hóa, khắc phục tình trạng gây ô nhiễm môi trường do hạt Nix gây ra là chưa có tiền lệ?! Đây không phải là trường hợp sử dụng vật liệu nổ để nổ mìn phục vụ thi công cho các công trình, khai thác khoáng sản.

Đến ngày 15/7/2022, UBND tỉnh Khánh Hoà đã thống nhất cho phép nổ mìn thí nghiệm theo các phương án nổ mìn thí nghiệm số 406/2022-VLNMN do Tổng Công ty Kinh tế kỹ thuật công nghiệp quốc phòng lập. Tuy nhiên, ngày 13/7/2022, Sở Công Thương nhận được Công văn số 519/CV- VLNMN của Tổng Công ty Kinh tế kỹ thuật công nghiệp quốc phòng về việc dừng thực hiện hợp đồng dịch vụ nổ mìn thi công phá dỡ hạt Nix bằng khoan nổ mìn tại kho chứa hạt Nix của Công ty TNHH Đóng tàu Hyundai Việt Nam do công tác chuẩn bị thực hiện hợp đồng còn một số vướng mắc. Ngày 19/7/2022, Sở Công thương có văn bản tiếp tục đề nghị Công ty Công nghiệp hóa chất mỏ Nam Trung Bộ tham gia thực hiện phương án nổ mìn thí nghiệm phá dỡ hạt Nix và đo giám sát ảnh hưởng nổ mìn.

Theo báo cáo của Sở Công thương về kết quả sau nổ mìn thí nghiệm “Qua kiểm tra bằng trực quan bằng mắt thường và sử dụng máy xúc công suất lớn, Đoàn kiểm tra nhận xét như sau: Hạt Nix tảng ở bãi nổ số 1, số 2, số 3 vẫn chưa thể tách rời, Công ty TNHH Xây lắp số I đã sử dụng máy xúc công suất lớn để đào nhưng vẫn không đào được hạt Nix tảng. Đối với bãi nổ số 4: Hạt Nix tảng đã được tách rời thành từng khối có đường kính từ 1m trở xuống và thuận lợi cho việc xúc bốc vận chuyển. Đối với bãi số 5 (cùng thông số với bãi nổ số 4) cũng không thể phá dỡ được khối hạt Nix tảng do xảy ra tình trạng phụt bua do quá trình nạp bua chưa được chặt”.

Trước đó, tại Văn bản số 1032/ATMT-ATKV ngày 24/6/2022 của Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) phúc đáp Sở Công Thương Khánh Hoà về phương án nổ mìn để phá vỡ khối hạt Nix. Theo phương án nổ mìn phá vỡ hạt Nix gửi kèm Công văn số 1043/SCT- QLCNMT của Sở Công thương tỉnh Khánh Hòa chưa cung cấp đầy đủ thông tin chi tiết về khối bột Nix bị đông cứng (hình dạng, bề dày, kích thước…) và việc lựa chọn đường kính lỗ khoan 102mm hoặc 105mm với chỉ tiêu thuốc nổ q = 0,05 kg/m3 ÷ 0,2 kg/m3, cột thuốc nạp liên tục là chưa khả thi, dễ gây ảnh hưởng về chấn động và văng bắn vật liệu gây mất an toàn đến công trình xung quanh khi nổ mìn. Vì vậy, Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường công nghiệp đề nghị xem xét, hoàn thiện phương án nổ mìn trong đó mô tả chi tiết khối bột Nix bị đông cứng, tính toán lựa chọn thông số khoan nổ mìn (với đường kính lỗ khoan đảm bảo ≤ 76 mm; chiều sâu lỗ khoan; chỉ tiêu thuốc nổ; lượng thuốc nổ tức thời lớn nhất và thực hiện phân đoạn lượng thuốc nổ trong lỗ khoan; phương pháp nổ mìn; khoảng cách an toàn...) và các biện pháp chống văng bắn vật liệu khi nổ mìn để trình cấp có thẩm quyền xem xét, cho phép thực hiện.

Phải dừng hoạt động nếu không xử lý xong

Trên cơ sở ý kiến của các thành viên tham gia Đoàn kiểm tra và báo cáo giám sát ảnh hưởng nổ mìn của đơn vị thực hiện, Sở Công thương tỉnh Khánh Hoà đã tiếp tục đề xuất UBND tỉnh Khánh Hoà xem xét, thống nhất phương án nổ mìn để Công ty HVS và đơn vị có chức năng tổ chức triển khai nổ mìn phá dỡ hạt Nix thải.

Sau khi được UBND tỉnh Khánh Hoà chấp thuận về phương án nổ mìn để phá dỡ khối hạt Nix, đại diện Công ty HVS cho biết từ ngày 17/9/2022, đơn vị đã tiến hành thực hiện việc phá dỡ khối nix bằng phương án nổ mìn và dự kiến sẽ kéo dài đến tháng 12/2022.

Đến thời điểm hiện tại, Công ty HVS đã xử lý hơn 71% tổng số lượng Nix thải (591,474 tấn). Số lượng còn lại khoảng 235.033 tấn (29%) là Nix bị oxy hóa, đông cứng lại đang được phá dỡ để tiếp tục chuyển giao cho các nhà máy xi măng.

Theo chỉ đạo của Chính phủ tại Công văn 6846/VPCP-KG ngày 26/11/2007, đến cuối năm 2010, Công ty HVS phải xử lý hết số hạt nix đã qua sử dụng. Tuy nhiên đến thời điểm này, vẫn còn tồn 235.033 tấn hạt Nix vẫn chưa được Công ty HVS xử lý dứt điểm. Điều này tiếp tục gây ảnh hưởng xấu tới môi trường, sức khỏe và đời sống nhân dân, tác động tiêu cực tới quá trình phát triển kinh tế - xã hội.

cong ty tnhh nha may tau bien hyundai vinashin dung thuoc no de xu ly hang tram nghin tan hat nix thai khong lo
Phải chấm dứt hoạt động và xử lý nghiêm đối với tất cả các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải xử lý triệt để nhưng thực hiện không đúng tiến độ.

Để chấm dứt tình trạng chậm trễ trong việc xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và đạt tỷ lệ thấp so với mục tiêu mà Quyết định 64/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra. Ngày 05/6/2008, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 15/2008/CT-TTg về một số giải pháp cấp bách đẩy mạnh công tác xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg.

Theo đó, yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Kế hoạch, đẩy mạnh công tác xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Yêu cầu chấm dứt hoạt động và xử lý nghiêm đối với tất cả các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải xử lý triệt để nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng tiến độ các biện pháp xử lý triệt để ô nhiễm theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Riêng đối các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng cần phải xử lý triệt để. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu: “Chỉ đạo quyết liệt và khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiêm môi trường nghiêm trọng có tên trong Kế hoạch thuộc phạm vi quản lý; quyết định đình chỉ hoạt động đối với bộ phận gây ô nhiễm nghiêm trọng hoặc toàn bộ cơ sở sản xuất nếu chưa hoàn thành xử lý triệt để theo tiến độ và tiếp tục gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, buộc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả ô nhiễm...”.

Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, đã quá thời hạn xử lý ô nhiễm môi trường theo yêu cầu của Thủ tướng, hàng trăm nghìn tấn hạt Nix thải gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng của Công ty HVS vẫn còn tồn tại, tiềm ẩn nhiều hệ luỵ phức tạp.

Mặt khác, việc sử dụng phương pháp nổ mìn để phá dỡ khối hạt Nix để vận chuyển làm vật liệu xây dựng (thay thế quặng sắt trong dây chuyền sản xuất clinke) là việc làm chưa từng có tiền lệ. Vì vậy, bên cạnh việc tham mưu của Sở Công Thương và các ngành liên quan, UBND tỉnh Khánh Hoà cần lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, Bộ Tài nguyên và Môi trường trước khi chấp thuận phương án nổ mìn. Việc làm này là điều hết sức cần thiết, nhằm xem xét kỹ lưỡng và thấu đáo những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra đối mới môi trường không chỉ ở thời điểm hiện tại mà cho cả mai sau.

Phi Long

Theo

Cùng chuyên mục
Xem thêm
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load