Thứ năm 30/01/2025 08:12 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Văn hóa /

Xót xa Thành cổ Biên Hòa

22:10 | 21/08/2011

Trong diễn trình lịch sử của Biên Hòa - Đồng Nai, Thành cổ Biên Hòa gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử: Cuộc khai phá đất Đàng Trong thời chúa Nguyễn, nhà Nguyễn dẹp cuộc khởi binh của Lê Văn Khôi, cuộc chiến đấu chống quân Pháp lần thứ nhất vào nửa cuối thế kỷ 19, cũng như giai đoạn chống Mỹ sau này. Vậy nhưng, hiện nay những gì còn lại của Thành cổ Biên Hòa thật khiến người ta phải xót xa...


Di tích nhà cổ phía Tây tại Thành Biên Hòa.

Thành Biên Hòa là thành trì cổ duy nhất của triều Nguyễn ở xứ Nam bộ còn sót lại, đồng thời là công trình kiến trúc quân sự đặc sắc sớm nhất ở Đồng Nai và các vùng phụ cận. Trải qua thời gian tồn tại và những thăng trầm của lịch sử, Thành đã trở thành minh chứng cho tinh thần bất khuất, quật cường trong việc khai hoang mở cõi; đồng thời ghi dấu ấn lịch sử hào hùng trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, tô đẹp thêm trang sử oai hùng của vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai.

Nhân kỷ niệm ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11), ngày 21/8/2008, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành quyết định công nhận di tích Thành Biên Hòa là di tích lịch sử cấp tỉnh. Tiếp đó, ngày 21/8/2009, UBND tỉnh đã có văn bản chấp thuận chủ trương cho Ban quản lý di tích - danh thắng Đồng Nai trực tiếp quản lý và lập dự án trùng tu, tôn tạo Thành từ cuối năm 2009. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được triển khai thực hiện

Thế nhưng hiện nay, Thành lâm vào tình trạng bị rêu phong, đổ nát, hoang phế và bị chiếm dụng làm chốn để xe, tập kết vật liệu xây dựng. Khảo sát cho thấy Thành chỉ còn lại những bức tường bằng đá ong liên kết với nhau bao quanh diện tích 10.816,5m2; cùng một số hạng mục, công trình bên trong Thành: 2 ngôi biệt thự (tòa hướng Tây - Bắc, tòa hướng Tây - Nam), 2 lô cốt (phía Đông và phía Bắc thành), các đoạn tường thành và móng thành, nhưng phần lớn đang trong tình trạng bị xâm chiếm và xuống cấp trầm trọng.

Các bức tường hầu như đã bị nứt và bong tróc, nhiều chỗ bị ẩm mốc. Rễ cây cổ thụ đã ăn xuyên qua tường làm nứt mạch xây và tách vữa trát. Sàn gạch của tòa nhà trong thành đã bị han rỉ làm bong các lớp vữa, khiến khối gạch nằm giữa tụt khỏi khuôn, làm thủng sàn.


Ngổn ngang vật liệu xây dựng...

Ngoài ra, giàn mái cũng như các cửa trên mái lấy gió, ống khói hầu như đã hư hỏng nặng, dẫn đến tình trạng thấm dột trầm trọng. Các cửa tầng áp mái đã mất cánh tạo chỗ cho dơi, chim, chuột sinh sống... Có nhiều đoạn tường đã bị sụp, cổng thành đã mất... Hệ thống phòng thủ trong Thành hiện cũng đã bị sập đổ. Khuôn viên của khu di tích Thành đang bị người dân chiếm dụng để xe, tập kết vật liệu xây dựng...

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do Thành Biên Hòa không được coi sóc, bảo quản trong một thời gian dài cả trăm năm cộng với việc sử dụng không đúng mục đích và cải tạo không phù hợp. Theo thẩm định của cơ quan chức năng thì mức độ tổn thất của tường thành là 70%, còn nội thất trang thiết bị của nhà cổ phía tây đã bị tổn thất hoàn toàn, thang và cửa hỏng 90%...


... và rác thải

Để cứu lấy di tích lịch sử Thành Biên Hòa, chính quyền địa phương cần nhanh chóng lập dự án phục hồi các hạng mục trên, thực hiện ngay các công đoạn trùng tu, tôn tạo di tích trước khi công trình này chỉ còn là... đống đổ nát.

* “Thành Biên Hòa là một di sản hiếm có, mang nhiều ý nghĩa lịch sử - văn hóa - quốc phòng của dân tộc”.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu

* “Thành Biên Hòa là một chứng tích lịch sử quan trọng về nhiều mặt, chưa từng được nghiên cứu, thám sát kỹ càng. Riêng về ngôi thành và những người liên quan có thể viết thành một cuốn sách đồ sộ”.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Yên Tri

* “Thành Biên Hòa là một di tích lịch sử, văn hóa quan trọng, độc đáo, một thành trì văn hóa có ý nghĩa giáo dục truyền thống và phát huy các giá trị di sản văn hóa”.

PGS.TS.Nguyễn Phan Quang

Thu Hồng (PL)

Theo baoxaydung.com.vn

Từ khóa:
Cùng chuyên mục
  • Hội An (Quảng Nam): Những lễ hội hấp dẫn dịp tết

    (Xây dựng) - Đến phố cổ dịp Tết Nguyên đán, du khách sẽ được hòa vào văn hóa của người dân địa phương và khám phá những lễ hội mang đậm nét truyền thống, tâm linh của người Hội An.

  • Tết và triết lý Phật giáo Kinh Bắc

    (Xây dựng) - Tết Nguyên đán là thời điểm linh thiêng để con cháu tỏ lòng biết ơn tổ tiên và cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc. Tại vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc giàu truyền thống văn hóa, Tết là dịp để sum vầy bên gia đình, là cơ hội để người dân thực hành những giá trị đạo đức, nhân văn trong giáo lý Phật giáo.

  • Xuân về Khu dự trữ sinh quyển thế giới

    (Xây dựng) - Mùa Xuân đến, cũng là lúc Khu bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai, nơi lưu giữ những giá trị lịch sử và sinh thái đặc biệt, tròn 20 năm thành lập. Con đường dẫn vào khu bảo tồn ngập tràn hoa lá khoe sắc cùng những đợt gió mát lành từ lòng hồ Trị An… tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động. Nơi đây còn có tên “Rừng Chiến khu Đ”, biểu tượng của sự kiên cường trong chiến tranh, giờ đây gợi nhắc về những tháng năm đấu tranh đầy hào hùng của dân tộc.

  • Nhớ Tết quê chồng

    (Xây dựng) - “… Làm duyên bên mái nhà cha/ Nghe đời khép mở, làng xa trở mình/ Nghe bao nhiêu kiếp phù sinh/ Về trong câu hát tâm tình yêu thương”…

  • Bánh chưng vị của Mẹ

    (Xây dựng) - Với tôi, hương vị của ngày Tết thật sự rất đặc biệt và không thể nào quên, khi cả nhà cùng quây quần gói và luộc bánh chưng. Đây là một trong những kỷ niệm vui nhất trong hơn 20 năm tôi được ở bên mẹ.

  • Kinh Bắc: Nơi hội tụ tinh hoa

    (Xây dựng) - Bắc Ninh - Kinh Bắc, miền đất địa linh nhân kiệt, cái nôi của nền văn minh Việt cổ, nơi phát tích vương triều Lý oai hùng. Hành trình về miền di sản sẽ đưa du khách đến những di tích lịch sử văn hóa lừng danh, làng nghề truyền thống tinh xảo, được nghe những làn điệu Quan họ mượt mà, say đắm lòng người.

Xem thêm
  • Làng Nủ vào Xuân

    (Xây dựng) - Bỏ lại sau lưng đau đớn, mất mát sau cơn bão số 3 (bão Yagi) gây ra, ngày cuối năm, người dân Khu tái thiết Làng Nủ, xã Phúc Khánh (huyện Bảo Yên, Lào Cai) hân hoan nhận nhà mới. Giữa không gian tĩnh lặng của núi rừng Tây Bắc, tiếng cười nói, nô đùa của trẻ thơ trong những ngôi nhà mới như nốt nhạc vui, thổi bừng sức sống, hướng đến tương lai.

    16:30 | 28/01/2025
  • Dự thảo Nghị định về bảo vệ và quản lý Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới ở Việt Nam

    (Xây dựng) - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang dự thảo Nghị định quy định về bảo vệ và quản lý Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới ở Việt Nam.

    10:51 | 28/01/2025
  • Tết rồi về nhà thôi con!

    (Xây dựng) - Kiev mùa này tuyết rơi nhiều, cả thành phố chìm vào một màu trắng xóa, thoảng một đôi lần trong tháng mới thấy le lói ánh mặt trời, tiếng UAV vẫn gầm rú, tiếng còi báo động giục giã, bỗng tiếng chuông điện thoại reo lên, bố gọi “Tết này, về nhà con nhé!”.

    10:15 | 28/01/2025
  • Tết nhớ gà kho măng

    (Xây dựng) - Tầm giáp Tết, ba tôi lại ra sau vườn, lựa những con gà quá lứa để nấu món gà nấu măng khô. Măng được ba vào rừng lấy từ mùa mưa, mẹ tôi mang về sơ chế, cắt từng lát mỏng rồi đem phơi khô để dành Tết đến. Mỗi lần ăn gà kho măng, tôi lại luyến lưu bởi vị béo ngậy của thịt gà, vị thơm mềm của măng hòa quyện với hành tỏi ớt cay nồng. Để làm món ăn này, ngay từ sáng sớm ngày Ba mươi Âm lịch, mẹ tôi đã lui cui sau bếp, nhặt củi vào rồi bắt đầu nhóm lửa. Khi những tiếng tí tách vang lên, báo hiệu lửa đã bén đều nhau, mẹ đặt lên bếp chiếc nồi to chứa đầy nước đun sôi. Trong lúc này, ba rọi đèn pin vào chuồng gà rồi lựa cặp gà già nhất bầy đem ra sơ chế sạch sẽ với gừng và nước muối rồi để lên rổ tre cho ráo nước. Mẹ bắc thêm nồi nước sôi, rưới đều lên chiếc thau đã chứa sẵn lượng măng khô vừa đủ để ngâm cho măng mềm. Mẹ liên tay dùng đũa lớn đảo trộn cho măng thấm nước nóng. Mẹ đảo đến đâu, nước trong thau chuyển thành màu nâu đến đó. Chờ cho đến khi nước nguội, mẹ bỏ hết nước ra rồi bắt đầu xả măng nhiều lần dưới vòi nước sạch. Sau đó, mẹ cho măng vào nồi, luộc thêm hai lần nữa. Đến lần luộc cuối cùng, mẹ cho thêm ít dầu phộng. Mẹ bảo luộc nhiều lần như vậy để loại bỏ hết độc tố trong măng, còn cho dầu vào giúp măng thơm, mềm, dễ ăn. Cuối công đoạn này, ba sẽ dùng đôi tay lực lưỡng vắt cho măng sạch hẳn nước. Chỉ chờ vậy, mẹ và tôi trải tấm bao lớn ra, ngồi lên chiếc ghế con rồi tỉ mẩn xé măng thành từng sợi nhỏ vừa ăn.

    10:15 | 28/01/2025
  • Thái Bình: Sẵn sàng khai mạc Lễ hội đền Trần 2025

    (Xây dựng) - Lễ hội đền Trần năm 2025 tổ chức tại Khu di tích quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua Trần (xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà) sẽ diễn ra từ ngày 10 - 14/2 (tức ngày 13 - 17 tháng Giêng năm Ất Tỵ) theo quy mô cấp tỉnh.

    08:05 | 28/01/2025
  • Nam Định tăng cường công tác quản lý lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025

    (Xây dựng) - Lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025, nhất là Lễ hội khai Ấn đền Trần, Lễ hội chợ Viềng Xuân sẽ thu hút đông đảo du khách thập phương, các tầng lớp nhân dân trong và ngoài tỉnh tham gia. Để đảm bảo các Lễ hội được tổ chức trang trọng, an toàn, tiết kiệm, đúng quy định và nghi lễ truyền thống, phong tục, tập quán địa phương, UBND tỉnh Nam Định ban hành Văn bản số 46/UBND-VP7 về việc tăng cường công tác quản lý lễ hội.

    22:25 | 27/01/2025
  • Từ trời Âu, nặng lòng nhớ Tết

    (Xây dựng) - Kìa, tuyết lại rơi! Tuyết rơi trắng trời. Trận tuyết khắc nghiệt thứ mấy, hay thứ mười mấy kể từ đầu Giêng rồi nhỉ? Mùa Đông dai dẳng gieo tuyết lạnh lấp kín lối mòn, phủ giá rét đóng băng mặt hồ rồi lại thốc từng cơn gió buốt vào lòng người tê tái. Nỗi nhớ nhà, nhớ Tết vùi đầu ngủ sâu bỗng trằn trọc trở mình. Ai đó hãy nói với tôi, về nhà đón Tết thôi…

    21:00 | 27/01/2025
  • Vui Xuân Ất Tỵ: Sắc thái văn hóa Mường

    (Xây dựng) - Nhằm mang đến một không gian trải nghiệm Tết truyền thống, đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc, Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Di sản văn hóa Mường tổ chức chương trình “Vui Xuân Ất Tỵ: Sắc thái văn hoá Mường, Hoà Bình” trong hai ngày mồng 4 và 5 Tết (thứ Bảy, Chủ nhật, ngày 1 và 2/2/2025). Chương trình mang đến cho công chúng một không gian Tết kết hợp giữa những hoạt động trải nghiệm cùng các chủ thể văn hóa và khám phá di sản qua công nghệ.

    17:18 | 27/01/2025
  • Hà Nội leng keng tàu điện

    (Xây dựng) - Trong cuốn “Thi nhân Việt Nam”, hai nhà thơ Hoài Thanh - Hoài Chân đã nói một câu tuyệt vời ý nghĩa về thời đại. Đó là “chỉ một chiếc tàu thủy thôi, chẳng hạn, cũng mang theo nó bóng dáng của một nền công nghiệp”. Đúng vậy, qua hàng ngàn năm của đêm trường phong kiến, tuyệt đại đa số người bình dân Việt Nam đều di chuyển bằng đôi chân trần của mình. Chỉ quan to mới được đi kiệu, người giàu hay người có địa vị trong xã hội mới có phương tiện khác để di chuyển như cưỡi ngựa, ngồi xe do ngựa kéo hay ngồi trên võng, trên thuyền...

    11:24 | 27/01/2025
  • Hoài niệm từ ca khúc “Cuối Thu”

    (Xây dựng) - Cuối Thu, một ca khúc trữ tình, dễ nghe, dễ cảm, dễ đồng điệu với những trái tim nghệ sĩ. Tôi còn trở đi trở lại với ca khúc này trong những đêm thu, đêm mưa buồn, để cho lời ca điệu nhạc nâng đỡ tâm hồn mình, cũng là để yêu người yêu đời hơn.

    09:23 | 27/01/2025
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load