(Xây dựng) - Với tôi, hương vị của ngày Tết thật sự rất đặc biệt và không thể nào quên, khi cả nhà cùng quây quần gói và luộc bánh chưng. Đây là một trong những kỷ niệm vui nhất trong hơn 20 năm tôi được ở bên mẹ.
 |
Chưa qua rằm tháng Chạp, mẹ tôi bắt đầu nhẩm tính việc gói bánh chưng. Mẹ tính biếu họ hàng bên ngoại, bên nội bao nhiêu; rồi ghi cẩn thận vào sổ nhỏ.
Như thường lệ, trước 2 ngày, mẹ tôi lên danh sách các nguyên liệu cần thiết gồm: Gạo nếp, đỗ xanh, thịt ba chỉ, gia vị, hạt tiêu, lá dong. Tất cả được mẹ đặt ở những hàng quen và ngon nhất gần nhà. Đặc biệt, để có lá dong ưng ý, mẹ tôi ra tận ga Trần Quý Cáp trực tiếp chọn những bó lá dong bánh tẻ to vừa, lành lặn mà theo như mẹ tôi bảo thì đây là một trong những khâu quan trọng làm nên chiếc bánh có màu xanh đẹp mắt và tự nhiên nhất, không cần nhuộm gạo bằng màu thực phẩm.
Trước khi gói, gạo nếp được ngâm qua đêm, xả nước, xóc cùng chút muối trắng rồi để ráo. Đỗ xanh được xay vỡ, ngâm nước và đãi sạch vỏ, xóc ít muối trắng cho vừa vặn. Thịt lợn ba chỉ chọn loại ngon, có đủ bì, mỡ và nạc, đem ướp với hạt tiêu xay, thơm nức mũi. Sau khi cắt và dọc bớt cuống, lá dong được lau rửa sạch…
Bố tôi là nhân lực chính gói bánh. Anh em tôi có nhiệm vụ xếp lá dong vào rổ to, mang vào giữa nhà cho bố chuẩn bị gói bánh.
Cả gia đình ngồi quây quần quanh mẹt rộng giữa nhà. Tay bố thoăn thoắt đong gạo nếp, đổ vào những chiếc lá dong đã được rửa sạch, để ráo, rồi mẹ cho đỗ, thịt vào giữa, để bố gói bánh. Vừa gói, bố mẹ vừa dạy chúng tôi cách gói nhưng lúc đó tôi không để tâm vì nghĩ có bố mẹ gói cho rồi cần gì phải học, thích ăn thì bảo mẹ thôi. Tôi suy nghĩ đơn giản như thế đó!
Mẹ tôi bảo, tuy còn nhiều khó khăn nhưng bố mẹ nhất định lo cho các con được cái Tết đầy đủ. Năm nào cũng vậy, cứ đến Tết, nhà tôi có một nồi bánh chưng chứa đựng nhiều niềm vui và hạnh phúc “to đùng”.
Sau vài giờ, bánh gói xong, anh em tôi xếp bánh vào nồi. Mẹ chuẩn bị củi là những thanh gỗ lớn từ giát giường bỏ đi hoặc gốc tre già chắc để ninh bánh được lâu. Lửa nhóm lên, củi cháy rực, bếp đỏ lửa, nồi bánh sôi sùng sục.
Năm nào cũng vậy, nhận trông bánh nhưng anh em tôi không đủ kiên nhẫn chờ đến lúc bánh chín vì quá buồn ngủ. Tôi vẫn nhớ, sau mười một, mười hai giờ luộc, bánh chín rền thì được bố mẹ vớt ra. Sáng hôm sau, khi tôi ngủ dậy, đã thấy bánh được xếp vuông vắn, chồng lên nhau trên kệ và đè phía trên là cái cánh cửa sổ gỗ cũ, kèm mấy cái thớt nghiến to để ép bánh được chắc, dẻo.
Khách quan đánh giá thì bánh chưng nhà tôi làm không vuông thành sắc cạnh bởi bố tôi không dùng khuôn như nhà khác; bố tôi gói vo, màu bánh không xanh mướt như ngoài hàng nhưng sự khác biệt là bánh chưng của gia đình nhiều đỗ và đỗ xanh mẹ tôi chỉ gói sống chứ không hấp chín rồi mới gói. Bánh nhiều thịt, gạo ngon, bánh rền, vừa vị nên ai ăn rồi cũng khen ngon.
Tôi vẫn nhớ cảm giác hạnh phúc khi được thưởng thức hương vị bánh chưng bố mẹ gói riêng cho anh em tôi. Cảm giác ấy còn đọng lại trong tiềm thức của tôi đến tận bây giờ.
Sau này, gia đình tôi dần dà cũng đủ đầy hơn nhờ bố mẹ tần tảo cùng sự giúp đỡ của họ hàng, người thân nhưng nhà tôi vẫn giữ nếp gói bánh chưng hằng năm.
Phận người làm sao qua khỏi mệnh trời, đầu năm 2004, mẹ tôi bị bạo bệnh và không qua khỏi. Thiếu mẹ, nhà trống vắng hẳn. Cuộc sống gia đình tôi bị xáo trộn một thời gian, tôi phải tự lập dần và thích nghi với cuộc sống không còn mẹ ở bên.
Nỗi buồn mất mẹ khi cái Tết năm sau lại đến. Bố đưa tôi quyển sổ nhỏ ghi chép của mẹ để tôi dựa vào đấy đi mua nguyên liệu gói bánh chưng. Tôi mua y những thứ mẹ ghi và cũng ngâm đỗ, gạo, ướp thịt, rửa lá dong như những gì tôi nhớ trước đây mẹ làm nhưng mọi thứ cứ loạn hết cả lên. Bố tôi có vẻ không hài lòng lắm vì thịt thái miếng to, gạo nếp ngâm chưa đủ nở... Gói được 15 cái thì bố tôi bảo gói thế thôi, còn nguyên liệu thừa thì mang cho nhà chị Mơ - chị họ tôi. Anh em tôi lại khệ nệ mang bánh đã gói và nguyên liệu ra nhà chị Mơ để luộc bánh một thể.
Khi tôi về nhà, thấy bố ngồi trầm ngâm với điếu thuốc lá trên tay. Tôi hỏi bố không nói gì, chỉ thấy bố lén lau mắt rồi bảo: “Khi nào bánh luộc xong thì mang lên thắp hương cho ông bà, cho mẹ nhưng bánh năm nay không thể ngon bằng các năm trước đâu”. Tôi hiểu ý bố, bố nhớ những cái Tết năm trước và nhớ mẹ. Anh em chúng tôi cũng nhớ mẹ lắm!
Sau 2 năm mẹ về “cõi hạc” thì nhà tôi không gói bánh chưng nữa. Cuộc sống hiện đại, tiện nghi hơn, nhà ít người, gói ra không có người ăn. Nhà tôi lúc thì được các bác ở quê gói bánh gửi lên cho, lúc thì mấy cô hàng xóm cho 1, 2 cái, không thì tôi ra chợ hoặc siêu thị mua về, dù bánh nhiều thịt, nhiều đậu thơm ngon nhưng tôi vẫn nhớ những chiếc bánh chưng mang nặng tình yêu thương, một đời tần tảo, chất chứa bao nhọc nhằn vất vả, thấm đượm mồ hôi và nước mắt của bố mẹ, đặc biệt là hình ảnh mẹ yêu của tôi.
Đôi lúc tôi thầm nghĩ, cuộc sống quá đủ đầy hôm nay có lẽ không mấy ai được biết hay để ý đến cảm giác ấy, cảm giác được ăn miếng bánh chưng hương vị rất riêng của mẹ.
Giờ đây, mỗi độ Xuân về, tôi lại nhớ những ngày cận Tết của tuổi thơ, được giúp bố mẹ gói bánh. Tôi thèm không khí rộn ràng, bận rộn của ngày xưa bên mẹ, thèm cảm giác ấm áp, hạnh phúc khi cả nhà quây quầy gói bánh ngày xưa. Đó là một “di sản tinh thần” ấm áp, in sâu tâm trí suốt cuộc đời tôi.
Linh Anh
Theo
