Quảng Trị: Chuyện về Đội trưởng đơn vị biệt động mang mật danh H145

(Xây dựng) - Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ - Ngụy diễn ra khốc liệt, lúc bấy giờ ở Quảng Trị khi nhắc đến đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị, mang mật danh H145 do Đội trưởng Lê Văn Đẳng chỉ huy, thì quân địch phải khiếp sợ, bởi những chiến công vang dội, những vụ trừ gian gây chấn động cả tỉnh, làm nức lòng nhân dân.

Đội trưởng Biệt động thị xã Quảng Trị (người phía trước) tham gia chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị năm 1972.

Ông Lê Văn Đẳng sinh ra ở vùng lúa Đại An Khê, xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng. Năm 17 tuổi (1964), ông tham gia cách mạng, vào Đảng ngày 21/12/1968.

Lớn lên trong hoàn cảnh quê hương, đất nước bị chiến tranh lầm than, nỗi thương đau mất mát của người dân, người thân trước sự tàn ác của kẻ thù, nên trong lòng ông Lê Văn Đẳng đã nung nấu về một khát khao hòa bình cho quê hương, cho Tổ quốc. Chính từ ý chí đó, nên trong thời gian giữ vị trí Đội trưởng đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị (tỉnh Quảng Trị) ông đã mưu trí, dũng cảm chỉ huy đơn vị hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Đặc biệt là tổ chức thành công nhiều đợt tập kích tiêu diệt địch ngay trong lòng địch, làm cho phong trào cách mạng lên cao.

Sau khi thoát ly một thời gian, đầu tháng 6/1966, ông Lê Văn Đẳng được cơ sở cử đi học lớp trinh sát biệt động, đến tháng 12/1966 ra trường và được biên chế về đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị. Với ý chiến đấu và năng lực công tác, nên đến năm 1967 ông được đề bạt làm Tiểu đội trưởng, chỉ vài tháng sau ông được đề bạt làm Đội phó, rồi sau đó Đội trưởng đơn vị H145.

Bằng mưu trí, linh hoạt và lòng dũng cảm, đồng thời được sự đùm bọc che chở của nhân dân, của các cơ sở cách mạng, đơn vị H145 đã xây dựng được nhiều cơ sở mật tin cậy và hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, đơn vị H145 đã luồn sâu vào hoạt động trong lòng địch, có lúc vào ở hẳn cùng trong nhà cơ sở tại thị xã Quảng Trị để bám sát địa bàn hoạt động, đi lại của địch… nhờ đó đã trinh sát nắm chắc tình hình bố phòng của địch, để cung cấp thông tin cho cấp trên nhằm tổ chức cho các trận chiến lớn. Đồng thời qua đó, nắm bắt được thời gian, lịch trình đi lại của những kẻ ác để tổ chức trừ khử.

Đội trưởng đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị Lê Văn Đẳng kể lại, để hoàn thành nhiệm vụ, các chiến sỹ trong đơn vị phải cải trang thành lính ngụy để đi vào trong lòng địch nhằm tiêu diệt chúng, đồng thời tổ chức tập kích vào sào huyệt gây hoang mang, lo sợ cho địch. Đặc biệt, từ năm 1967 đến năm 1972, địa bàn hoạt động của Đội biệt động từ xã Triệu Thượng, xã Hải Lệ, xã Hải Phú và xã Hải Thượng, đây là vùng đệm của thị xã Quảng Trị nên cả ta và địch đều rất coi trọng. Vì vậy, địch không ngừng tăng cường nhiều lực lượng để bố phòng và càn quét, bình định cấp tốc, đánh phá ngày đêm. Bên cạnh đó, công an, cảnh sát ngụy quyền ra sức bắt bớ, thanh lọc để “tát nước bắt cá” hòng phá vỡ cơ sở cách mạng tiêu diệt cán bộ nằm vùng của ta.

Để giữ vững phong trào đấu tranh chính trị, làm bàn đạp cho quân chủ lực, mở các trận đánh lớn vào thị xã Quảng Trị khi có thời cơ, Đội trưởng Lê Văn Đẳng đã chỉ huy đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị phối hợp với bộ đội địa phương, du kích và cán bộ xã bám trụ bằng được địa bàn, dựa vào dân, sống trong lòng địch để hoạt động, bí mật, bất ngờ tổ chức những trận tập kích chớp nhoáng “xuất quỷ nhập thần” đánh vào đồn bốt của địch, “thọc sâu” vào trong lòng địch để tiêu diệt những tên khét tiếng có nhiều “nợ máu” với nhân dân như: Vụ bí mật, bất ngờ tập kích địch giữa ban ngày ở cầu Vôi, xã Hải Lệ, huyện Hải Lăng diệt 3 tên ác ôn; vụ “thọc sâu” sau “lưng” địch vào nơi đóng quân tại lò gạch Trương Kế, phía Nam thị xã Quảng Trị diệt 20 tên địch; vụ tấn công đồn Cầu Trắng, xã Triệu Thương diệt tên Đại úy cảnh sát nguỵ, xã trưởng và trưởng đồn và nhiều trận đánh khác.

Và có lẽ, người dân trong vùng lúc đó không bao giờ quên được đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị đã tổ chức tiêu diệt được tên ác ôn khét tiếng. Cụ thể, nhận được lệnh cấp trên, vào lúc 16h00 ngày 27/12/1967, Đội trưởng Lê Văn Đẳng cùng thêm một số đồng chí trong đơn vị đã cải trang thành những người lính biệt động quân của ngụy quyền Sài Gòn, tiếp cận nhà tên ác ôn ở trong lòng thị xã Quảng Trị, nơi mà chúng cho là an toàn nhất, đợi đến khi trời tối đột nhập vào nhà, lập tức tiêu diệt tên ác ôn ngay tại chỗ. Vụ việc gây chấn động khắp cả tỉnh, đã làm cho kẻ địch nao núng, run sợ, nhân dân phấn khởi, phong trào cách mạng được đẩy lên cao.

Chiến công nối dài chiến công, trải qua 9 năm (1966 – 1975) hoạt động, chiến đấu tại chiến trường phía Nam của tỉnh Quảng Trị, Đội trưởng Lê Văn Đẳng đã cùng với đồng đội trong đơn vị lập được nhiều chiến công hiển hách, xây dựng phong trào, diệt ác, trừ gian và tham gia 3 chiến dịch lớn đánh vào thị xã Quảng Trị đó là: Dẫn đường để các đơn vị chủ lực đánh vào trung tâm tỉnh lị Quảng Trị giải thoát cho hơn 200 tù nhân chính trị bị giam giữ tại nhà lao Quảng Trị năm 1967, Tết Mậu Thân 1968 và giải phóng Quảng Trị 1972. Đặc biệt, Đội trưởng Lê Văn Đẳng đã bám trụ và chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị từ khi địch bắt đầu lấn chiếm tháng 6/1972, cho đến khi bị thương tháng 8/1972 mới rời trận địa.

Qua 8 năm (1967 – 1975), Đội trưởng Lê Văn Đẳng chỉ huy đội biệt động thị xã, nhiều lần bị địch phục kích, vây ráp, nhiều lần đối diện với cái chết trong gang tấc, ăn đói nhịn khát, 2 lần bị thương, bị nhiễm chất độc da cam…

Ghi nhận những thành tích trong quá trình tham gia chiến đấu, năm 1967 đến năm 1972, Đội trưởng đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị Lê Văn Đẳng được tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương chiến công hạng Ba, Huân chương chiến sỹ giải phóng hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương quyết thắng hạng II, Huân chương kháng chiến hạng Ba; Huy hiệu dũng sỹ diệt Mỹ cấp II; Chiến sỹ thi đua toàn quân khu Trị Thiên và nhiều bằng khen khác… Phần thưởng cao quý nhất và vinh dự nhất của Đội trưởng biệt động Lê Văn Đẳng là được lãnh đạo tỉnh và quân đội tin tưởng cử đi trực tiếp bảo vệ Fidel Castro - Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang CuBa vào thăm vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973.

Đội trưởng đơn vị Biệt động thị xã Quảng Trị Lê Văn Đẳng (người đứng bên phải) bảo vệ Chủ tịch Cuba Fidel Castro chuyến thăm vùng giải phóng Quảng Trị vào tháng 9/1973.

Tiếng súng chiến tranh kết thúc, đất nước được thống nhất, trở lại với cuộc sống đời thường, ông Lê Văn Đẳng tiếp tục tham gia công tác tại nhiều tổ chức khác nhau. Đến tháng 4/1982, từ một cán bộ của Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện Triệu Hải, tỉnh Bình Trị Thiên do vết thương tái phát và hoàn cảnh gia đình khó khăn ông đã xin nghỉ mất sức theo chế độ.

Cuộc sống gia đình gặp nhiều gian khó, nhưng cựu chiến binh Lê Văn Đẳng không hề than vãn, tự thân vận động mọi thứ để chăm lo cho gia đình. Ông đã đưa gia đình vào sinh sống tại Suối Tre, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai. Ở nơi “đất khách quê người”, ông vừa làm kinh tế vừa tham gia công tác tại các đoàn thể. Đến năm 2012, do vấn đề về sức khỏe ông đã cùng gia đình trở lại sinh sống tại quê nhà.

Cựu chiến binh Lê Văn Đẳng (bên trái) đang sinh sống thanh đạm tuổi già tại quê nhà.

Trở về nơi “chôn nhau cắt rốn”, ở tuổi 80 ông có cuộc sống thanh đạm bằng đồng lương ít ỏi trang trải cho cả 3 người, người con gái hơn 40 tuổi bị nhiễm chất độc da cam phải sống phụ thuộc vào bố mẹ già…Cuộc sống chênh vênh là vậy, nhưng với bản chất của một người lính biệt động, ông luôn mang một khí phách anh hùng, dẫu rằng đến nay ông vẫn chưa được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân - phần thưởng lẽ ra ông phải được phong danh từ lâu, song ông đích thực là một anh hùng trong lòng người dân về một Đội trưởng đơn vị biệt động Thị xã Quảng Trị mang mật danh H145.