Đẩy nhanh, tập trung giải ngân vốn đầu tư công

(Xây dựng) – Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ chiều 3/3, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết, giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ, Thủ tướng trong những năm vừa qua.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông.

Hai tháng đầu năm 2023, trách nhiệm nặng nề hơn khi đã giao cho các bộ, ngành địa phương tổng số trên 700 nghìn tỷ đồng, tăng 140 nghìn tỷ so với năm 2022 và tăng 260 nghìn tỷ so với năm 2021. Do vậy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quyết liệt, ngay từ đầu năm đã tổ chức Hội nghị toàn quốc thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời, Thủ tướng ngay từ mùng 4 Tết đã đi rất nhiều địa phương, thúc đẩy giải ngân, tháo gỡ khó khăn các công trình trọng điểm quốc gia.

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư, để giải ngân được số vốn này, kinh nghiệm từ năm 2022 có một số bài học: Thực hiện hiệu quả 6 tổ công tác do Thủ tướng thành lập, đôn đốc các bộ, ngành, tháo gỡ các khó khăn; Chuẩn bị tốt các dự án đầu tư từ khâu phê duyệt, lựa chọn, để khi có vốn giao thì giải ngân được ngay; Tập trung giải quyết các khó khăn liên quan đến thể chế (nếu có) về công tác giải phóng mặt bằng.

Về giải quyết các khó khăn về nguyên, vật liệu, điều chỉnh giá, năm 2022 có tác động nhiều hơn, cân đối các vấn đề về nguyên vật liệu, giá. Nhưng còn một số vấn đề như đất cát san lấp, đặc biệt khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Nguồn nguyên liệu cho các công trình đường cao tốc Bắc Nam cần được quan tâm hơn để đảm bảo nguyên liệu.

Giải pháp tiếp theo là đôn đốc các nhà thầu bố trí đủ nhân lực, nhân công để đảm bảo tiến độ. Chúng tôi thấy đối với địa phương nào, đồng chí Chủ tịch tỉnh, Bí thư tỉnh, Trưởng ban quản lý dự án quan tâm sát tiến độ thì giải ngân tốt hơn so với các địa phương khác.

Nội dung cuối cùng là cần giải quyết vướng mắc liên quan đến ODA. ODA thì đặc thù hơn, ví dụ phải điều chỉnh dự án, kế hoạch vay vốn, kéo dài hơn. Các bộ ngành hỗ trợ địa phương, phối hợp với nhà tài trợ để điều chỉnh sớm.

Trong năm 2022, Thủ tướng đã ban hành 3 nghị quyết chuyên đề, 5 công điện, 1 chỉ thị và thành lập 6 tổ công tác để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Các Tổ trưởng Tổ công tác là Phó Thủ tướng và Bộ trưởng. Năm 2022, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt 92,97% so với kế hoạch, so với năm 2021 thì không bằng (năm 2021 là 95,11%). Nhưng năm 2022 phải tiêu số vốn tuyệt đối tăng thêm 120 nghìn tỷ.

Trong 3 chương trình mục tiêu quốc gia, có Chương trình mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số miền núi. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tuần trước đã phê duyệt quyết định ban hành tiêu chí, định mức phân bổ cho đất ở, đất sản xuất hỗ trợ. Như vậy, hiện nay tất cả các văn bản pháp quy hướng dẫn 3 chương trình mục tiêu quốc gia đều đẩy nhanh việc phân bổ chi tiết xuống cấp huyện, cấp xã để tổ chức giải ngân.

Trước đó, báo cáo tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 2, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tính đến ngày 1/3, các bộ ngành, địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch chi tiết tổng số tiền trên 602.000 tỷ đồng, đạt 85,2% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao.

Trong đó, vốn ngân sách Trung ương trên 307.739 tỷ đồng, đạt 84,6%, vốn ngân sách địa phương là 294.448 đạt 85,8%. Như vậy, trong tổng nguồn lực mà Thủ tướng đã giao kế hoạch vốn năm 2023 là trên 707.044 tỷ đồng, vẫn còn hơn 104.856 tỷ đồng chưa được phân bổ chi tiết, chiếm 14,8% kế hoạch Thủ tướng giao. Trong khi đó, giải ngân vốn đầu tư công kể từ đầu năm tới nay cũng vẫn còn chậm. Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ước đến cuối tháng 2/2023, giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 49.247 tỷ đồng, đạt 6,97% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Tỷ lệ này là thấp hơn so với con số 8,61% của cùng kỳ năm ngoái, song Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, xét về số giải ngân tuyệt đối thì cao hơn khoảng 4.600 tỷ đồng, tức là cao hơn khoảng 10% so với cùng kỳ năm 2022.