(Xây dựng) – Trong thực tế cuộc sống, xảy ra không ít việc cha mẹ tặng, cho con quyền sử dụng đất không ghi điều kiện trong hợp đồng dẫn đến những tranh chấp sau này. Trong trường hợp đó, Tòa án phải công nhận điều kiện của hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và xác định hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất đó là hợp đồng tặng cho tài sản có điều kiện. Vụ việc lần này xảy ra tại tỉnh Điện Biên, từ Quyết định Giám đốc thẩm số 02/2011 phát triển thành án lệ số 14/2017/AL.
 |
| Ảnh minh họa (Nguồn: Internet) |
Cụ thể, theo nguyên đơn Q.V.P1 và chị Q.T.N: Năm 2003, UBND tỉnh Điện Biên cấp cho ông P1 72m2 đất mặt đường Quốc lộ 279. Sau đó, ông P1 lập thủ tục và lập hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất cho vợ chồng anh Q.V.P2 (con trai) và chị P.T.V (con dâu) diện tích đất trên có xác nhận của UBND phường T, thành phố P, tỉnh Điện Biên.
Tuy nhiên, năm 2005, ông P1 và con gái là chị N có tranh chấp diện tích đất trên, theo Bản án dân sự phúc thẩm số 08/DSPT, TAND tỉnh Điện Biên đã buộc chị N phải trả cho ông P1 diện tích đất nêu trên. Đến năm 2006, ông P1 được UBND thành phố P, tỉnh Điện Biên cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tiếp đó, ông P1 làm hợp đồng tặng anh P2 với điều kiện phải xây dựng nhà để ông P1 được ở.
Khi hoàn tất thủ tục sang tên theo hợp đồng tặng cho, anh P2 đã không thực hiện việc xây nhà như đã hứa, yêu cầu ông P1 ra thị trấn M, huyện G. Vì thế, ông P1 yêu cầu hủy hợp đồng tặng cho đất vì anh P2, chị V không thực hiện điều kiện đã cam kết.
Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 03/2007/DSST, TAND thành phố P, tỉnh Điện Biên quyết định: Không chấp nhận yêu cầu của ông P1 về việc hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất số 82 giữa ông P1 và anh P2, chị V. Tuy nhiên, tại Bản án dân sự phúc thẩm số 14/2007/DSPT, TAND tỉnh Điện Biên quyết định sửa Bản án sơ thẩm và chấp nhận đơn kháng cáo. Hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất số 82. Đồng thời, kiến nghị Phòng Tài nguyên và Môi trường của thành phố P, tỉnh Điện Biên phải đính chính khôi phục lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với người đứng tên sử dụng đất ông Q.V.P1 và thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với anh Q.V.P2.
Nhận định của TAND tối cao về việc hủy bản án dân sự sơ thẩm và phúc thẩm: Căn cứ các tài liệu có trong hồ sơ vụ án thì nguồn gốc 72m2 đất thửa 2A, tờ bản đồ 289 IV-D-d tổ dân phố 8, phường T, thành phố P, tỉnh Điện Biên là của ông Q.V.P1 được chính quуền địa phương cấp để làm nhà ở theo giấy cấp đất số 1487 ngày 25/9/2003. Dù ông P1 đã lập giấy chuyển quyền sở hữu lô đất và xin chuyển quyền sử dụng đất cho anh P2 nhưng diện tích đó đang có tranh chấp. Như vậy có cơ sở để xác định tuy từ năm 2003 ông lập giấy cho vợ chồng anh P2, nhưng ở tại thời điểm này chị N vẫn là người quản lý và sử dụng đất. Đến năm 2005, ông P1 mới được xác định là người có quyền sử dụng hợp pháp diện tích đất trên và đến ngày 22/3/2006 mới thực tế nhận đất. Kết luận, việc ông P1 làm giấy tặng cho anh P2 trước đó là không có giá trị pháp lý, hơn nữa vợ chồng anh P2 cũng chưa làm được thủ tục sang tên, chưa nhận đất.
Từ 2006, ông P1 đã ký nhiều văn bản để định đoạt 72m2 đất mà ngày 12/6/2006 ông được cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên, ông P1 đang ở thành phố Hà Nội đang bị liệt thần kinh trung ương, liệt nửa người và cũng chưa hề sử dụng đất. Như vậy, cần phải làm rõ và xác định ý chí của ông P1 về việc định đoạt 72m2 đất trên, xem xét đánh giá ông P1 có cho anh P2 hay chỉ là giao đất để xây nhở. Đồng thời làm rõ ông P1 ký hợp đồng khi nào, ở đâu cũng như giá trị pháp lý của hợp đồng này, lý do ông P1 xin hủy hợp đồng.
Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm chưa xác minh làm rõ các vấn đề nêu trên nhưng Tòa án cấp sơ thẩm căn cứ vào các văn bản do ông P1 ký và việc anh P2 được công nhận có quyền sử dụng đất để bác yêu cầu của ông P1. Về phía Tòa án cấp phúc thẩm, cho rằng ông P1 bị bệnh không nhận thức được hành vi khi ký kết các văn bản và thủ tục tặng cho không tuân thủ các quy định của pháp luật, từ đó, hủy hợp đồng chuyển nhượng, công nhận ông P1 có quyền sử dụng đất đều chưa đủ căn cứ.
Ngoài ra, UBND mới là cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng Tòa án cấp phúc thẩm lại kiến nghị Phòng Tài nguyên và Môi trường thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của anh P2 là không chính xác.
Với những nhận định trên, Hội đồng Giám đốc thẩm Tòa Dân sự TAND tối cao thấy cần hủy bản án dân sự phúc thẩm và hủy bản án dân sự sơ thẩm để xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật. Giao hồ sơ vụ án cho TAND thành phố P1, tỉnh Điện Biên xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.
Ánh Dương
Theo Án lệ số 14/2017/AL đăng ngày 15/2/2018 trên trên Trang tin điện tử về án lệ - Tòa án Nhân dân tối cao (anle.toaan.gov.vn)
Theo
