Thứ hai 07/10/2024 15:05 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Sự kiện & Bình luận /

Xin đừng mắc tội với tiền nhân

14:30 | 19/07/2016

(Xây dựng) - Nhiều năm nay, chuyện trùng tu làm hư hỏng tính nguyên gốc của di tích xảy ra ngày một nhiều và ở cả các di tích có quy mô lớn, có giá trị văn hóa lịch sử đặc biệt cho dù các nhà khoa học, công luận và xã hội đã nhiều lần khẩn thiết lên tiếng.

xin dung mac toi voi tien nhan

Có thể tạm kể ra, như chuyện trùng tu làm thay đổi nguyên gốc di tích thành nhà Mạc ở Tuyên Quang, làm mới Ô Quan Chưởng, xây mới Tam quan chùa Trấn Quốc, nhà Tổ, gác Khánh chùa Trăm Gian - ngôi chùa có niên đại ngàn năm tuổi ở Hà Nội. Rồi chuyện làm thêm bình phong với phù điêu hình “quỷ” ở Lăng Ngô Quyền (Đường Lâm - Sơn Tây)… Và mới đây thôi, một dự án khách sạn cỡ 5 sao hoành tráng sẽ chuẩn bị mọc lên trên phố Lê Thái Tổ, cũng làm nhiều người băn khoăn lo lắng cho không gian văn hóa lịch sử hồ Hoàn Kiếm… Tất cả đã gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng ứng xử thiếu tôn trọng với di tích, di sản, vi phạm Luật Di sản văn hóa xảy ra không chỉ ở cộng đồng cư dân, mà còn ở nhiều cấp chính quyền và cơ quan quản lý ngành văn hóa.

Chúng ta đều biết di tích kiến trúc là dấu tích hiếm hoi còn sót lại của mỗi triều đại, là chứng nhân của lịch sử, là kho báu vô giá của nền văn hóa dân tộc. Mỗi di tích còn lại đến hôm nay, luôn chứa đựng trong đó biết bao câu chuyện về một thời kỳ phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội đầy thăng trầm của dân tộc.

Những năm 80 (thế kỷ XX) trở về trước, công tác bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di tích hầu như chỉ dựa vào nguồn ngân sách eo hẹp của Nhà nước. Vì thế, số lượng di tích được tu bổ chống xuống cấp bởi mưa nắng và thời gian không nhiều, chủ yếu là những di tích kiến trúc bị hư hại nặng và có giá trị đặc biệt, như chùa Kim Liên, đình Tây Đằng, đình Chu Quyến… Việc bảo tồn, trùng tu di tích thời kỳ này được thực hiện khoa học, bài bản và cẩn trọng. Từ việc nghiên cứu, đạc họa đến hạ giải, phục dựng… đều do ngành văn hóa thực hiện, với sự tham gia của các KTS bảo tồn di tích, họa sĩ, nhà nghiên cứu về văn hóa, lịch sử và những thợ ngõa dày kinh nghiệm. Bước sang nền kinh tế thị trường, nhất là từ cuối thập niên 90 trở lại đây, công tác bảo tồn di tích được xã hội hóa với sự tham gia rộng rãi của cộng đồng, doanh nhân, dòng họ… nên đã góp phần cứu giữ được nhiều di tích khỏi bị sập đổ, cũng như xây dựng mới nhiều công trình kiến trúc tôn giáo như chùa Bái Đính chẳng hạn. Nhưng cũng từ lúc này, do nhiều nguyên nhân, nên ở nơi này nơi kia, việc trùng tu, tu bổ di tích rất tùy tiện gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Di tích kiến trúc không phải là công trình xây dựng đơn giản. Vì thế việc trùng tu di tích kiến trúc đòi hỏi một quy trình nghiêm ngặt theo các quy định của Luật Di sản văn hóa (2001). Để có quyết định của cơ quan có thẩm quyền cho phép trùng tu một di tích, phải qua nhiều khâu, từ đánh giá, lập hồ sơ thực trạng di tích… đến hồ sơ thiết kế, biện pháp trùng tu, tu bổ di tích. Thực hiện công việc này phải là các cơ quan chuyên ngành văn hóa, bảo tồn tôn tạo di tích, với sự tư vấn của các nhà khoa học lịch sử, khảo cổ, sự tham gia của các kiến trúc sư, họa sĩ và các nghệ nhân, mà ta thường gọi là thợ ngõa. Do hầu hết di tích kiến trúc nằm ở vùng nông thôn, nên thường được các BQL di tích cấp xã, cấp huyện quản lý. Thậm chí nhiều nơi, chùa chiền lại do các sư trụ trì quản lý, thu tiền công đức và tự ý sửa chữa, tu bổ và cả xây thêm kiến trúc mới, phá vỡ cảnh quan kiến trúc gốc của di tích mà không cần xin phép. Luật Di sản Văn hóa ra đời đã được 15 năm, nhưng công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức cho cộng đồng còn rất yếu. Phần lớn những người làm công tác bảo tồn di tích ở địa phương, nhất là cấp huyện, xã thiếu chuyên môn, không hiểu sâu về di tích, về văn hóa, không nắm và không biết vận dụng Luật Di sản văn hóa vào công tác của mình. Công tác thi công trùng tu, tôn tạo di tích không chuyên nghiệp. Việc đấu thầu trùng tu di tích theo Luật Đấu thầu là không sai, nhưng chỉ cho phép các đơn vị có chứng chỉ về trùng tu di tích và đã thi công thành công (được hội đồng các nhà khoa học giám định) ít nhất ba công trình, trong đó có một công trình di tích cấp quốc gia thì mới được tham gia đấu thầu. Chính vì hiểu sai mục đích ý nghĩa của trùng tu di tích, và do vốn đầu tư cho trùng tu di tích lớn, nên vì nhiều mục đích trục lợi khác nhau, mà nhiều DN xây dựng đã trúng thầu. Và kết quả là việc trùng tu… như phá di tích đã xảy ra?! Công tác quản lý văn hóa, quản lý di tích, di sản ở các cấp còn lỏng lẻo, thiếu trách nhiệm, thiếu giám sát, thanh tra, kiểm tra. Đấy là những bất cập đã và đang tồn tại trong lĩnh vực bảo tồn di tích, di sản văn hóa cực kỳ quan trọng này.

Di tích, di sản là vốn quý, là tài sản vô giá của quốc gia. Vì thế, việc bảo vệ, bảo tồn, trùng tu để di tích, di sản bền vững với thời gian là trách nhiệm của ngành văn hóa và ý thức bảo vệ của cộng đồng. Và cho dù bất kỳ nguyên nhân nào, chủ quan hay khách quan, thì việc làm sai lạc những yếu tố nguyên gốc của di tích là vi phạm pháp luật và cũng là có tội với tiền nhân, với lịch sử và có lỗi với các thế hệ con cháu mai sau.

KTS Phạm Thanh Tùng

Theo

Cùng chuyên mục
  • Nhân lên tình người vượt mưa lũ

    Cơn bão số 3 cùng hoàn lưu của nó đã, đang để lại những hậu quả vô cùng nặng nề đối với đời sống hàng nghìn người ở nhiều địa phương, vì thế, cần thêm nhiều hơn nữa những bàn tay ấm dang rộng ra với đồng bào mình, tiếp sức cho họ trong hành trình gian nan vượt qua hoạn nạn.

  • Bài học không bao giờ cũ và bản lĩnh chính trị Việt Nam

    Tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh là bài học không bao giờ cũ; luôn được Đảng đặc biệt coi trọng như là nhân tố tăng cường sức mạnh, bản lĩnh chính trị Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

  • Tiến vào kỷ nguyên mới với tinh thần độc lập, khát vọng tự cường

    Hôm nay là ngày vẻ vang, là ngày Độc lập! 79 năm trước, cả dân tộc ta đã đứng lên làm cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đánh đổ ách xiềng xích của cả đế quốc, thực dân, phong kiến. Từ thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng đọc Bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 2/9/1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đất nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới, người dân Việt Nam ngẩng cao đầu tự hào là con dân một nước tự do, độc lập.

  • Kỳ tích mới từ "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão"

    Chỉ trong hơn 6 tháng, chúng ta đã kéo đường dây điện 500 kV mạch 3 dài 519 km, vượt địa hình hiểm trở để đưa điện ra miền Bắc. Đây là một kỳ tích có được nhờ tinh thần "thần tốc, quyết thắng, vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão" để "biến cái không thể thành có thể".

  • Phát triển đất nước lên tầm cao mới

    (Xây dựng) - Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 02/9 vào thời điểm đất nước có bước chuyển mình của cơ hội cùng thách thức mới trên con đường phát triển. Quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập quốc tế mà nòng cốt là mở rộng thị trường, địa bàn kinh tế, đòi hỏi tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, ngành hàng và doanh nghiệp, tạo điều kiện phát triển sản xuất trong nước, kết nối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mục tiêu cơ bản là thực hiện thắng lợi 23 chỉ tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội Đảng XIII đề ra, phấn đấu đến năm 2030 thoát khỏi mức thu nhập trung bình thấp, trở thành quốc gia đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 là nước phát triển…

  • Ngăn chặn tình trạng đấu giá đất bất thường

    Những ngày gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội liên tục chứng kiến các kỷ lục về giá trúng đấu giá đất tại khu vực ngoại thành, phiên sau cao hơn phiên trước. Đơn cử, ngày 28/7, huyện Đan Phượng đấu giá 85 lô đất ở các xã Đan Phượng, Hạ Mỗ, Phương Đình, giá trúng lô đất cao nhất hơn 99 triệu đồng/m2, gấp hơn 2 lần giá khởi điểm.

Xem thêm
  • Cách mạng Tháng Tám và bài học bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc

    Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là một dấu mốc chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. 79 năm đã qua nhưng những bài học, kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị thời đại, nhất là bài học về giữ vững độc lập chủ quyền dân tộc.

    09:31 | 20/08/2024
  • Phát huy giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám trong thời đại mới

    Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đập tan ách thống trị, áp bức, bóc lột của chế độ thực dân, phong kiến, giành lấy chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mùa thu lịch sử ấy mãi mãi là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc ta.

    09:00 | 19/08/2024
  • Trách nhiệm với người dân

    Theo dự thảo bảng giá đất mới Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành nhằm tiệm cận với giá thị trường, giá đất trên địa bàn sẽ tăng cao rất nhiều lần; thậm chí, có nơi tăng gấp 37 lần so với bảng giá hiện hữu. Điều này khiến người dân ùn ùn kéo nhau đi làm thủ tục đăng ký đất đai, thậm chí vay mượn tiền bạc kịp đóng tiền sử dụng đất theo bảng giá đất hiện hành. Tại nhiều Văn phòng đăng ký đất đai ở thành phố Thủ Đức, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi,… hồ sơ thủ tục nhà đất tăng đột biến, cán bộ làm không xuể.

    14:07 | 12/08/2024
  • Nỗi lo an toàn cây xanh trong đô thị

    Vụ việc một nhánh cây dầu phân loại 3 (cây có kích thước lớn) trong công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) bỗng nhiên gãy và rơi từ độ cao khoảng 25m khiến 2 người tử vong, 3 người bị thương, thêm một lần nữa cảnh báo về an toàn cây xanh trong đô thị.

    10:56 | 11/08/2024
  • Chậm một giờ cũng là tội lớn với nhân dân!

    (Xây dựng) - Hôm qua, khi hỏi vị lãnh đạo tỉnh Cà Mau về tiến độ Bệnh viện Đa khoa tỉnh quy mô 1.200 giường bệnh, tôi nhận được câu trả lời đầy “tâm trạng”: “Tỉnh đang lập Hội đồng Tư vấn giải quyết kiến nghị lựa chọn nhà thầu. Dự án chậm thì chắc chậm rồi. Nhưng cách làm việc “cù cưa” kiểu này hoài, điệp khúc “lỡ hẹn” với bệnh nhân biết đến bao giờ”. Thực trạng 2 bệnh nhân, 1 giường bệnh là “chuyện thường ngày ở huyện” tại Cà Mau. Một số bệnh nhân chấp nhận điều trị trái tuyến lên tuyến Trung ương với hy vọng, tương lai không xa miền cuối đất xóa vùng trũng về y tế.

    21:59 | 07/08/2024
  • Cảnh giác trước mưu đồ “đổi màu” văn hóa

    Công nghiệp văn hóa đã và đang là trụ cột phát triển kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia. Việc chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa sẽ giúp các quốc gia có thể nhanh chóng thu về những lợi ích kinh tế to lớn với tư cách như là một ngành kinh tế mũi nhọn, đầu tàu. Tại Việt Nam, phát triển công nghiệp văn hóa là một nội dung quan trọng được Đảng, Nhà nước ta quyết liệt chỉ đạo triển khai trong những năm gần đây.

    09:05 | 26/07/2024
  • Sự thật không thể nào phủ nhận

    Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - người cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo xuất sắc, một nhân cách lớn của dân tộc đã từ trần lúc 13 giờ 38 phút, ngày 19/7/2024 do tuổi cao, bệnh nặng. Đây là mất mát to lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Chúng ta vô cùng biết ơn và tự hào về những thành tựu quan trọng mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã đạt được trong thời gian qua dưới sự lãnh đạo xuất sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Bởi vậy, trong thời gian tới cả hệ thống chính trị cũng như các tầng lớp nhân dân đều cần phát huy tinh thần trách nhiệm gìn giữ và tiếp tục phát huy những di sản vô giá đó.

    08:57 | 23/07/2024
  • An toàn lao động là quan trọng nhất

    "An toàn là trên hết" được xem là nguyên tắc vàng, là khẩu hiệu, là nguyên tắc bắt buộc trong quá trình lao động, được treo tại nhiều công trường. Nhưng, chỉ 1 "lỗ hổng" nhỏ về ý thức, tai họa có thể ập đến, mang đến nỗi đau tột cùng cho nhiều người lao động và gia đình họ.

    10:21 | 12/05/2024
  • Tư duy mới - giá trị mới

    Theo thông tin từ Hội nghị lần thứ ba, Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng (diễn ra ngày 9-5 vừa qua), năm 2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế của vùng Đồng bằng sông Hồng đạt 6,28%, đứng thứ 3/6 vùng kinh tế, gấp 1,24 lần so với bình quân chung cả nước.

    11:19 | 11/05/2024
  • Để cả nước không còn nhà tạm, nhà dột nát

    Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát khi thực hiện thành công trong năm 2025 sẽ là một dấu mốc đáng nhớ, khi lần đầu tiên trong lịch sử, trên cả nước không còn nhà tạm, nhà dột nát và có lẽ không nhiều nước đang phát triển trên thế giới làm được điều này.

    11:46 | 21/04/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load