Nỗi lo an toàn cây xanh trong đô thị

Vụ việc một nhánh cây dầu phân loại 3 (cây có kích thước lớn) trong công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) bỗng nhiên gãy và rơi từ độ cao khoảng 25m khiến 2 người tử vong, 3 người bị thương, thêm một lần nữa cảnh báo về an toàn cây xanh trong đô thị.

Vấn đề này càng cấp bách hơn khi đang trong mùa mưa bão, những diễn biến bất thường, cực đoan của thời tiết có thể xảy ra bất cứ lúc nào và trong nhiều trường hợp, cây xanh gãy, đổ là điều bất khả kháng.

Nỗi lo về cây xanh gãy, đổ mỗi khi mưa, bão luôn thường trực với người dân ở các đô thị lớn. Thực tế cho thấy, trong những trận mưa dông lớn vẫn thường xảy ra hiện tượng cây xanh gãy, đổ gây thiệt hại không nhỏ về tài sản cũng như ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân.

Cây xanh bị gãy, đổ có nhiều nguyên nhân khác nhau. Về khách quan, thường là do yếu tố thời tiết cực đoan, bất thường, mưa dông với cường độ rất mạnh đã giật gãy, đổ nhiều cây, kể cả những cây có đường kính lớn, lâu năm và cả những cây có cọc chống chắc chắn. Về chủ quan, cần phải đề cập đến công tác trồng, chăm sóc và quản lý cây xanh. Thực tế, việc thăm nom, cắt tỉa, chằng chống cây xanh là nhiệm vụ vẫn được các đơn vị chức năng thực hiện theo kế hoạch từng năm, đặc biệt là trước mùa mưa bão. Tuy vậy, nhiệm vụ kiểm soát toàn bộ chất lượng cũng như bảo đảm an toàn của hệ thống cây xanh ở đô thị luôn là yêu cầu thường trực đặt ra đối với đơn vị trồng, chăm sóc và quản lý cây xanh. Bởi như trường hợp nhánh cây gãy ở công viên Tao Đàn cho thấy một thực tế là cảm quan bên ngoài cây khỏe mạnh, cành, lá xanh tươi. Chỉ đến khi sự việc đau lòng xảy ra, người ta mới phát hiện ra nhánh cây gãy có khiếm khuyết bên trong mà không thể hiện ra bên ngoài.

Thành phố Hà Nội có gần 2 triệu cây xanh đô thị. Từ vụ việc trên có thể thấy, nguy cơ cây xanh, nhất là những cây cổ thụ có thể gãy, đổ luôn là hiện hữu. Trong mùa mưa bão, nắng nóng và mưa dông bất thường, mối lo này càng cao hơn. Vì thế, yêu cầu đặt ra đối với đơn vị chức năng và các địa phương của thành phố là ngoài thực hiện nghiêm việc cắt, tỉa cây xanh theo kế hoạch hằng năm, cần tăng cường kiểm tra, khảo sát, đánh giá, sớm phát hiện những cây xanh nguy hiểm để sớm có phương án xử lý, loại bỏ ngay. Việc này, ngoài quan sát cảm quan và đánh giá bằng kinh nghiệm, cần ứng dụng khoa học kỹ thuật để có thông tin chính xác nhất về chất lượng, sức khỏe của cây xanh; quan tâm thực hiện ở những khu vực trồng nhiều cây xanh thường tập trung đông người như công viên, trường học, bệnh viện, di tích, khu vui chơi giải trí, đường giao thông…

Về lâu dài, trong quy hoạch, mở rộng đô thị cần nghiên cứu, lựa chọn và quy hoạch trồng cây xanh phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu và cảnh quan khu vực. Thực hiện việc này, cơ quan chức năng và các địa phương cần xác định, cây xanh đô thị ngoài các yếu tố tạo tán, còn phải bảo đảm tuổi thọ dài, an toàn cho người dân và công trình công cộng. Ngoài ra, việc phát triển cây xanh đô thị, cần bảo đảm mục tiêu về tiêu chuẩn diện tích đất cây xanh công cộng; phân tích nhóm chủng loại cây trồng, cây bản địa, cây truyền thống đã thuần chủng làm cây chủ lực phát triển và liên tục khảo nghiệm để xây dựng danh mục cây trồng mới. Mục tiêu hướng đến là vừa tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp cho đô thị, vừa bảo đảm an toàn cho người dân.

Bên cạnh việc tăng cường giám sát, bảo đảm an toàn cho cây xanh của lực lượng chức năng; mỗi người dân cũng cần chung tay chăm sóc, quản lý và tuyệt đối không có hành vi "bức tử" cây xanh.