Tập trung tháo gỡ khó khăn logistic thương mại điện tử khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp

(Xây dựng) - Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, các tỉnh thành phố thực hiện giãn cách xã hội thì việc cung ứng nông sản, hàng hóa thiết yếu tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam chịu áp lực rất lớn. Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công Thương) đã cùng các sàn thương mại điện tử phối hợp lên phương án kịp thời tháo gỡ những khó khăn trong vận chuyển hàng hóa thiết yếu, tăng cường nguồn cung hàng hóa, giảm áp lực cho thành phố.

Sàn thương mại điện tử Tiki.

Vừa qua, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số đã chủ trì, phối hợp chặt chẽ với 6 sàn thương mại điện tử lớn tại Việt Nam triển khai các chương trình, hoạt động đẩy mạnh bán các sản phẩm tiêu dùng thiết yếu như rau củ quả, lương thực, thực phẩm để cung ứng kịp thời cho người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Cụ thể tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, đối với sàn thương mại điện tử Tiki ở ngành Hàng tiêu dùng, Tiki đã tăng lượng cung hàng hóa, tập trung vào các sản phẩm thiết yếu, bao gồm thực phẩm (hợp tác với các Nhà bán thực phẩm tươi sống), đồ dùng chống dịch (khẩu trang, nước rửa tay,…) và thực phẩm khô (bánh, kẹo, mỳ tôm,…). Đồng thời triển khai Chương trình “Tiếp sức Sài Gòn, Tiki trao tươi ngon” để hưởng ứng chương trình “Thực phẩm lưu động bình ổn giá” do Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh khởi xướng về việc chung tay cung ứng hàng hóa, lương thực, thực phẩm thiết yếu phục vụ người dân Sài Gòn, lan tỏa tinh thần tương thân tương ái.

Trước đó, vào ngày 17/7/2021, Tiki cũng phối hợp với các đối tác cho lên sóng 5.000 combo rau củ quả 7kg với giá ưu đãi, kèm hỗ trợ miễn phí vận chuyển cho đơn hàng từ 0 đồng cùng cam kết giao hàng nhanh. Chiến dịch này đã ghi nhận 8 tấn thực phẩm được chuyển tới người dân Sài Gòn ngay trong ngày chỉ trong chưa đầy 48 tiếng ra mắt.

Tại 19 tỉnh phía Nam đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, Viettel Post đã triển khai mở mới điểm bán lưu động tại Đồng Nai, Vũng Tàu… và sẵn sàng kịch bản để tiếp ứng cung cấp các điểm bán offline nếu các địa phương khác xảy ra tình trạng khan hiếm hàng nhu yếu phẩm.

Ngoài kênh offline, Voso cũng đã làm việc với các nhà cung cấp nông sản tại Lâm Đồng, Bình Thuận… và mở mới thêm các gian hàng phục vụ khu vực phía Nam. Cung cấp các loại rau củ quả tươi theo combo và trứng gia cầm... Voso cũng mở thêm gian hàng bình ổn giá, cung cấp hơn 2.000 mặt hàng nhu yếu phẩm và các mặt hàng khác, có giá bình ổn và thấp hơn thị trường. Phục vụ cho các khu vực địa phương giãn cách và hạn chế đi lại. Đảm bảo giao hàng chỉ sau 1 - 3 ngày.

Đối với sàn thương mại điện tử Sendo, khi triển khai Chương trình “Đi chợ tại nhà” thì các đơn vị cung ứng, vận tải có gặp một số điểm hạn chế trong việc giao vận như một số kho bãi nằm trong khu vực phong tỏa hay việc gia tăng đột biến nhu cầu cho một số loại hàng hóa dẫn đến thiếu hụt nguồn cung tạm thời. Trước tình hình đó, Sendo đã nhanh chóng giải quyết các vấn đề này thông qua cách làm việc chặt chẽ với nhiều đơn vị cung ứng khác nhau, đảm bảo có nguồn hàng thay thế khi cần. Sendo cũng liên tục tiếp nhận góp ý của khách hàng để điều chỉnh, thay đổi nhà cung ứng, giải tỏa lo ngại cho khách hàng. Gần đây nhất, Sendo chuyển sang bán hàng rau củ theo combo để giúp khách hàng đặt một đơn mà có đủ các mặt hàng cần thiết còn các đối tác cung ứng cũng chủ động hơn về việc đóng gói, giao vận.

Với nhiều kinh nghiệm trong khâu logistics, theo sàn thương mại điện tử Voso (Tổng công ty Bưu chính Viettel Post) cho biết: “Nông sản là mặt hàng đặc thù, do khâu bảo quản và vận chuyển khắt khe hơn các mặt hàng thông thường. Để đảm bảo được độ tươi ngon, cần vận chuyển bằng xe lạnh, thời gian giao tối đa không quá 2 ngày mới có thể giữ được chất lượng tốt nhất của sản phẩm. Để đảm bảo được các tiêu chuẩn đó, chúng tôi đã đầu tư thêm xe lạnh và tăng tần suất chuyến tại các điểm đầu nối. Tuy nhiên, việc giao hàng chặng cuối - tới tay người tiêu dùng vẫn có khó khăn nhất định khi một số khu vực bị hạn chế đi lại do giãn cách xã hội. Vì vậy có thể sẽ có những đơn hàng giao chậm trễ hơn thông thường. Để đảm bảo quyền lợi cho khách hàng, chúng tôi sẵn sàng đổi 1-1 với những đơn hàng giao có dấu hiệu hư hỏng, không đạt chất lượng cam kết”.

VnPost (Tổng công ty Bưu điện Việt Nam) cũng đang triển khai rất nhiều điểm bán hàng bình ổn giá tại điểm giao dịch của Bưu điện. Người dân ở khu cách ly có thế đặt hàng qua điện thoại, zalo… (Các điểm đều công bố số điện thoại qua các phương tiện thông tin đại chúng) của bưu cục hoặc của nhân viên Bưu điện. Sau khi tiếp nhận yêu cầu của người dân, Bưu tá của Bưu điện Việt Nam sẽ chuyển hàng hóa đến địa chỉ của người dân yêu cầu. Với lợi thế mạng lưới, điểm phục vụ vật lý và nhân viên chuyển phát đông đảo, tổ chức sản xuất linh hoạt hiện nay ở một số Bưu điện tỉnh, thành khuyến khích người dân đặt hàng online, đặt qua điện thoại và khi có hàng Bưu tá của Bưu điện sẽ liên hệ chuyển phát tận nơi theo yêu cầu và thứ tự ưu tiên: hàng tươi sống là thịt cá, rau củ quả sẽ chuyển trước, những hàng khô như gạo, mắm, đường, sữa, dầu ăn, nước giặt, nước sát khuẩn sẽ chuyển kết hợp hoặc chuyển sau. Bên cạnh chuyển phát bằng ôtô từ trung tâm đến các Bưu cục và địa điểm có sản lượng hàng hóa lớn thì phương tiện xe máy chuyên dụng được sử dụng và khai tác khá hiệu quả.

Tính đến hết ngày 22/7/2021, Vn Post đã triển khai 1.915 điểm bán hàng tiêu dùng thiết yếu khắp các tỉnh khu vực miền Nam, riêng Thành phố Hồ Chí Minh là 179 điểm. Trước tình trạng số lượng đơn hàng tăng đột biến do tình hình dịch Covid, cộng với việc có nhiều khu vực bị phong tỏa và cách ly trên cả nước, các sàn thương mại điện tử đã gặp nhiều khó khăn trong khâu giao hàng cho người dân. Tình trạng này đã được dự đoán là có khả năng xảy ra đối với Hà Nội và các tỉnh, thành phố trong trường hợp buộc phải thực hiện quy định giãn cách theo Chỉ thị 16 của Chính phủ.

Ngay sau các cuộc họp với các sàn thương mại điện tử, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số cũng đã có văn bản kiến nghị với Tổ công tác đặc biệt của Bộ Công Thương đề xuất phương án cung ứng hàng hóa cho Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam về việc tạo điều kiện cho các sàn thương mại điện tử và đơn vị vận chuyển phân phối hàng hóa thiết yếu, đề xuất xây dựng cơ chế hoặc các chính sách cụ thể cho thương mại điện tử để có thể phát huy tối đa lợi thế phương thức này; cần có chỉ đạo cụ thể về một điểm tập trung nhận hàng để đảm bảo việc giao vận và quy tắc an toàn phòng chống dịch.

Trong những ngày thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 vừa qua, các tỉnh thành phố lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội tình hình lưu thông hàng hóa đã từng bước sắp xếp ổn định, tuy nhiên vẫn tình trạng hàng hóa phục vụ sản xuất, hàng nông sản từ các tỉnh về thành phố và đặc biệt là hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu của người dân có nhu cầu tăng cao, gây áp lực cho chính quyền địa phương và hệ thống siêu thị, chợ truyền thống, chợ đầu mối.

Ngay tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, việc mua hàng theo phiếu phát mới giải tỏa được phần nào áp lực nhưng cũng chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của người dân thành phố. Cuối ngày 23/7/2021, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số đã có Công văn số 757/TMĐT-TTCNS gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Chính phủ, trong đó có đề cập tới nội dung khuyến khích đặt hàng thiết yếu trên các trang thương mại điện tử uy tín, đồng thời đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, thành phố phối hợp với các Sở ngành địa phương như Sở Giao thông vận tải, Sở Y tế… xây dựng phương án cụ thể duy trì hệ thống giao nhận thương mại điện tử ở các tỉnh, thành phố nói trên báo cáo UBND các tỉnh, thành phố. Trong trường hợp cần thiết, xây dựng thiết lập “Điểm tập kết hàng hóa” cho thương mại điện tử ngay tại các khu cách ly tập trung hoặc các khu vực cư dân bị phong tỏa.

Việc hạn chế nhân viên giao nhận hàng hóa thương mại điện tử hoạt động (khác với hình thức vận chuyển người và shipper công nghệ) đã phần nào cắt đứt chuỗi lưu thông từ nhà sản xuất tới người tiêu dùng, khiến nhu cầu của người dân tập trung đến các siêu thị, chợ truyền thống tăng, kéo theo nguy cơ lây nhiễm ở khu vực công cộng cao. Với việc xây dựng tổ chức phương án trên, một mặt cơ quan địa phương vẫn quản lý được nhân viên giao nhận thương mại điện tử thông qua các sàn thương mại điện tử và các Công ty giao nhận thương mại điện tử đăng ký, mặt khác đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng thiết yếu của của người dân, hạn chế việc người dân ra đường và giảm áp lực đối với hệ thống phân phối truyền thống trong bối cảnh dịch bệnh.

Hiện tại, Cục Thương mai điện tử và kinh tế số (Bộ Công Thương) đang phối hợp với Sở Công Thương, Sở Giao thông vận tải Hà Nội để xây dựng phương án trên, một mặt đảm bảo đúng các quy định an toàn chống dịch, mặt khác đảm bảo nhu cầu tiêu dùng của người dân và tránh đứt gãy chuỗi cung ứng, phân phối hàng hóa.