Thứ sáu 27/12/2024 05:09 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Sự kiện & Bình luận /

Phí vào nội đô và hạn chế xe cá nhân

11:02 | 22/10/2022

Chuyện thu phí vào nội đô, cả ở Hà Nội và TPHCM, đã nhiều lần được xới lên trong hơn chục năm gần đây, và lần nào cũng cho thấy những thứ đáng ngại.

Cái đáng ngại đầu tiên, là cách tiếp cận vấn đề. Cái lý của việc đặt ra việc thu phí vào nội đô được nêu trong các bản đề án, là để hạn chế phương tiện cá nhân, nhằm giảm ùn tắc, và sau này, thêm chuyện cải thiện chất lượng không khí, giảm bụi ở các khu trung tâm đô thị.

Tôi nghĩ đây là mục tiêu rất nghiêm túc và cấp bách. Tuy nhiên, cách tiếp cận theo kiểu chỉ xây dựng phương án thu phí xe vào nội đô như là phương án giải quyết duy nhất, mà không tính đến những phương án khác, đến những cách tiếp cận thực tế, khả thi khác, cho thấy sự thiếu nghiêm túc trong cách đặt ra và giải quyết vấn đề.

phi vao noi do va han che xe ca nhan
Hình ảnh các phương tiện ùn ứ khi di chuyển trên đường Nguyễn Trãi hướng vào nội đô trong giờ cao điểm (Ảnh: Nguyễn Trường).

Việc thu phí, như trình bày trong các đề án, chỉ được xây dựng với xe ô tô cá nhân, trong khi, vấn đề lớn nhất của phương tiện cá nhân ở các đô thị là xe máy, lại không nằm trong đề án này. Vô hình trung, nếu thực hiện hạn chế xe ô tô cá nhân, sẽ dẫn đến việc gia tăng lượng xe máy trong các đô thị.

Như thế không chỉ không khắc phục được ùn tắc, giảm phát thải, mà còn tạo ra thêm những thách thức khác. Và tất nhiên, việc thu phí sẽ không chỉ đòi hỏi vài ba nghìn tỷ xây trạm thu phí, chi phí xã hội cho việc thu phí ấy còn bao gồm chi phí tuân thủ từ người dân, chi phí xã hội do ùn tắc ở các điểm thu phí… còn lớn gấp nhiều lần con số được tính toán trong các bản đề án. Ở khía cạnh quản trị xã hội, quản lý đô thị, chính giải pháp này cũng không được tính toán đầy đủ, nghiêm túc, trong khi mục tiêu chính dường như chỉ là trình bày và thúc đẩy việc dựng trạm thu phí, như là một kế hoạch kinh doanh của một doanh nghiệp.

Ở một khía cạnh khác, việc thu phí xe vào nội đô sẽ tạo ra hàng loạt vấn đề pháp lý và những hậu quả của nó. Luật pháp hiện nay không cho phép chính quyền các thành phố được thu phí của một loại phương tiện cụ thể để tiếp cận một khu vực dân cư hay khu vực địa lý, việc thu phí vào nội đô sẽ đòi hỏi những quy phạm pháp luật khác, trao cho chính quyền các địa phương thêm quyền năng để thu phí. Nhưng lớn hơn, nếu được Quốc hội phê chuẩn, việc này sẽ tạo ra tiền lệ trong nhiều năm, nhiều lĩnh vực. Chúng ta đã và đang có những bài học khó nhằn từ các trạm và tuyến BOT tùy tiện trong chỉ một nhiệm kỳ nhưng gần chục năm nay chưa giải quyết xong.

Cách thức mà đơn vị xây dựng đề án (Trung tâm quản lý giao thông công cộng thuộc Sở GTVT Hà Nội - Tramoc) công bố các thông tin đề án cũng khá đáng ngại. Trong khi đây là một bản để xuất, nghiên cứu vừa được trình cho Sở GTVT, và chính sở này cũng chưa trình cho chính quyền thành phố, thì các tác giả bản đề án đã đề xuất chính quyền thành phố cần trình Quốc hội trong kỳ họp bắt đầu chỉ vài tuần sau khi trung tâm này đề xuất với cấp Sở.

Về quy trình pháp lý, đây rõ ràng là một cách tiếp cận cẩu thả, bởi chẳng có cách nào để quy trình từ Sở đến UBND TP, đến HĐND TP và sau đó, đến đề xuất với Quốc hội lại có thể thực hiện theo thời hạn mà các tác giả của đề án đưa ra. Những chi tiết được cung cấp cho báo chí cũng khiến nhiều người nghĩ rằng việc thu phí sắp sửa diễn ra, tác động khá tiêu cực đến cảm tình của nhân dân với chính quyền thành phố. Rõ ràng, một chủ trương như vậy chắc chắn phải cần được tiếp cận bình tĩnh hơn rất nhiều.

phi vao noi do va han che xe ca nhan
Vị trí dự kiến sẽ đặt 87 "trạm thu phí" đối với xe ô tô cá nhân vào nội đô được Sở GTVT Hà Nội xây dựng vào năm 2021 (Ảnh: Sở GTVT cung cấp).

Có khá nhiều cách tiếp cận để giải quyết vấn đề mật độ phương tiện cá nhân, dựa trên chính các quy phạm và quyền năng của chính quyền địa phương theo pháp luật hiện tại.

Ví dụ, chính quyền địa phương của các đô thị có thể tác động đến chi phí sử dụng phương tiện cá nhân trong khu vực nội đô thông qua chi phí giao thông tĩnh, việc quản lý đỗ xe ô tô và gửi xe máy. Không gian công cộng để đỗ xe ô tô ở các đô thị hiện nay đang khá tùy tiện, thiếu hiệu quả, chính quyền cấp quận, cấp phường cũng có thể tác động đến việc hình thành và quản lý các điểm đỗ xe. Thay vì thu phí xe vào nội đô, việc quản lý tập trung và tăng chi phí giao thông tĩnh thông qua quản lý các điểm đỗ xe, quản lý việc để xe máy sẽ không chỉ hạn chế được phương tiện cá nhân vào nội đô, mà còn tạo ra bộ mặt đô thị ngăn nắp, sạch đẹp hơn.

Chính quyền các đô thị nên tập trung quản lý và thu phí đỗ ô tô, thậm chí thu ở mức cao thông qua việc thu phí tự động ở các điểm đỗ, xây dựng biểu phí nhằm hạn chế tối đa việc sử dụng xe đi lại đến nơi làm việc hàng ngày, ví dụ biểu phí sẽ áp dụng theo các block 15 hay 30 phút, chỉ cho đỗ tối đa 2 giờ, đồng thời phạt nặng việc đỗ xe trái phép.

Với các điểm đỗ có các cây thu phí tự động, chỉ cho phép in vé và buộc để vé trong xe, tổ chức thanh tra xử phạt nặng những người đỗ xe quá giờ, duy trì mức phí đỗ xe cao… sẽ khiến nhiều người cân nhắc việc sử dụng phương tiện cá nhân khi đi lại vào thành phố.

Những phương tiện khác, như taxi, chỉ nên cho phép dừng đợi hoặc đón khách ở các điểm cố định trong các khu vực hạn chế. Đối với xe máy, nên cấm hẳn việc để xe máy trên vỉa hè, kể cả để tạm thời, và cấm tuyệt đối việc tổ chức trông giữ xe máy trên vỉa hè hoặc trên đất công cộng. Cách mà các cơ quan, tổ chức, kể cả các cơ quan chính quyền, các danh nghiệp đang "đẩy" xe máy cá nhân của cán bộ, công chức, nhân viên, học sinh,… ra vỉa hè gần cơ quan như hiện tại cần phải chấm dứt.

Các điểm giữ xe tư nhân trên đất sở hữu tư nhân cũng nên được khuyến khích tăng giá trông giữ xe để chi phí trông giữ xe ở mức đủ cao. Một không gian hạn chế cho việc sử dụng xe máy và chi phí gửi xe cao sẽ hạn chế được việc sử dụng xe máy.

Một phương án như vậy, chẳng hạn, có thể được thực hiện theo nhiều giai đoạn, theo kiểu mở dần từ một khu vực lõi ban đầu ra các khu vực khác theo lộ trình, đồng thời với việc triển khai các phương tiện công cộng, sẽ làm thay đổi hành vi của các cư dân đô thị, hạn chế được phương tiện, kiềm chế và giảm ùn tắc. Tất nhiên, việc này không chỉ phải đối diện với nhiều ý kiến từ dân chúng, mà còn từ nhiều nhóm lợi ích khác bị tác động, trong đó có những người đang hưởng lợi từ các điểm trông giữ xe "tạm thời" do nhiều cấp chính quyền cho phép lâu nay.

Và cuối cùng, tôi nghĩ, việc hạn chế ùn tắc, hạn chế phát thải đô thị thông qua hạn chế phương tiện cá nhân, đặc biệt ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, đã đến mức phải được coi là công việc cấp bách, quan trọng, cần các giải pháp ở tầm quốc gia, hơn là chỉ giải quyết ở từng đô thị cụ thể. Đối với việc quan trọng, cấp bách như vậy, sẽ cần cách tiếp cận khoa học, thực tế và hiệu quả, hơn là cách mà thi thoảng lại xới chuyện thu phí ô tô vào đô thị như bấy nay.

Theo Phạm Quang Vinh/Dantri.com.vn

Cùng chuyên mục
  • Viết tiếp trang sử hào hùng trong thời kỳ mới

    Hôm nay, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta vui mừng kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12), trong bối cảnh công cuộc đổi mới đất nước đạt được những thành tựu quan trọng về kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, cả nước đang nỗ lực thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

  • Doanh nghiệp phục hồi, kinh tế tăng trưởng

    Theo thống kê của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm 2024 kinh tế Việt Nam đã phục hồi và phát triển mạnh mẽ, dần lấy lại được đà tăng trưởng như giai đoạn trước đại dịch Covid-19, với nhiều điểm sáng, nhất là trong xuất khẩu và thu hút FDI.

  • Thực hiện phân cấp, phân quyền và việc lựa chọn nhân sự

    Ngoài các vấn đề liên quan tới cơ chế, chính sách, một trong những yếu tố quan trọng trong thực hiện phân cấp, phân quyền là nhân lực. Theo chuyên gia, cần áp dụng công cụ quản trị nguồn nhân lực khoa học, để họ không né tránh, chây ì mà quyết tâm thực thi nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất.

  • Nhân lên tình người vượt mưa lũ

    Cơn bão số 3 cùng hoàn lưu của nó đã, đang để lại những hậu quả vô cùng nặng nề đối với đời sống hàng nghìn người ở nhiều địa phương, vì thế, cần thêm nhiều hơn nữa những bàn tay ấm dang rộng ra với đồng bào mình, tiếp sức cho họ trong hành trình gian nan vượt qua hoạn nạn.

  • Bài học không bao giờ cũ và bản lĩnh chính trị Việt Nam

    Tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh là bài học không bao giờ cũ; luôn được Đảng đặc biệt coi trọng như là nhân tố tăng cường sức mạnh, bản lĩnh chính trị Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

  • Tiến vào kỷ nguyên mới với tinh thần độc lập, khát vọng tự cường

    Hôm nay là ngày vẻ vang, là ngày Độc lập! 79 năm trước, cả dân tộc ta đã đứng lên làm cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đánh đổ ách xiềng xích của cả đế quốc, thực dân, phong kiến. Từ thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng đọc Bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 2/9/1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đất nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới, người dân Việt Nam ngẩng cao đầu tự hào là con dân một nước tự do, độc lập.

Xem thêm
  • Kỳ tích mới từ "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão"

    Chỉ trong hơn 6 tháng, chúng ta đã kéo đường dây điện 500 kV mạch 3 dài 519 km, vượt địa hình hiểm trở để đưa điện ra miền Bắc. Đây là một kỳ tích có được nhờ tinh thần "thần tốc, quyết thắng, vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão" để "biến cái không thể thành có thể".

    15:10 | 31/08/2024
  • Phát triển đất nước lên tầm cao mới

    (Xây dựng) - Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 02/9 vào thời điểm đất nước có bước chuyển mình của cơ hội cùng thách thức mới trên con đường phát triển. Quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập quốc tế mà nòng cốt là mở rộng thị trường, địa bàn kinh tế, đòi hỏi tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, ngành hàng và doanh nghiệp, tạo điều kiện phát triển sản xuất trong nước, kết nối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mục tiêu cơ bản là thực hiện thắng lợi 23 chỉ tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội Đảng XIII đề ra, phấn đấu đến năm 2030 thoát khỏi mức thu nhập trung bình thấp, trở thành quốc gia đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 là nước phát triển…

    10:59 | 30/08/2024
  • Ngăn chặn tình trạng đấu giá đất bất thường

    Những ngày gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội liên tục chứng kiến các kỷ lục về giá trúng đấu giá đất tại khu vực ngoại thành, phiên sau cao hơn phiên trước. Đơn cử, ngày 28/7, huyện Đan Phượng đấu giá 85 lô đất ở các xã Đan Phượng, Hạ Mỗ, Phương Đình, giá trúng lô đất cao nhất hơn 99 triệu đồng/m2, gấp hơn 2 lần giá khởi điểm.

    07:50 | 22/08/2024
  • Cách mạng Tháng Tám và bài học bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc

    Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là một dấu mốc chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. 79 năm đã qua nhưng những bài học, kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị thời đại, nhất là bài học về giữ vững độc lập chủ quyền dân tộc.

    09:31 | 20/08/2024
  • Phát huy giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám trong thời đại mới

    Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đập tan ách thống trị, áp bức, bóc lột của chế độ thực dân, phong kiến, giành lấy chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mùa thu lịch sử ấy mãi mãi là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc ta.

    09:00 | 19/08/2024
  • Trách nhiệm với người dân

    Theo dự thảo bảng giá đất mới Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành nhằm tiệm cận với giá thị trường, giá đất trên địa bàn sẽ tăng cao rất nhiều lần; thậm chí, có nơi tăng gấp 37 lần so với bảng giá hiện hữu. Điều này khiến người dân ùn ùn kéo nhau đi làm thủ tục đăng ký đất đai, thậm chí vay mượn tiền bạc kịp đóng tiền sử dụng đất theo bảng giá đất hiện hành. Tại nhiều Văn phòng đăng ký đất đai ở thành phố Thủ Đức, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi,… hồ sơ thủ tục nhà đất tăng đột biến, cán bộ làm không xuể.

    14:07 | 12/08/2024
  • Nỗi lo an toàn cây xanh trong đô thị

    Vụ việc một nhánh cây dầu phân loại 3 (cây có kích thước lớn) trong công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) bỗng nhiên gãy và rơi từ độ cao khoảng 25m khiến 2 người tử vong, 3 người bị thương, thêm một lần nữa cảnh báo về an toàn cây xanh trong đô thị.

    10:56 | 11/08/2024
  • Chậm một giờ cũng là tội lớn với nhân dân!

    (Xây dựng) - Hôm qua, khi hỏi vị lãnh đạo tỉnh Cà Mau về tiến độ Bệnh viện Đa khoa tỉnh quy mô 1.200 giường bệnh, tôi nhận được câu trả lời đầy “tâm trạng”: “Tỉnh đang lập Hội đồng Tư vấn giải quyết kiến nghị lựa chọn nhà thầu. Dự án chậm thì chắc chậm rồi. Nhưng cách làm việc “cù cưa” kiểu này hoài, điệp khúc “lỡ hẹn” với bệnh nhân biết đến bao giờ”. Thực trạng 2 bệnh nhân, 1 giường bệnh là “chuyện thường ngày ở huyện” tại Cà Mau. Một số bệnh nhân chấp nhận điều trị trái tuyến lên tuyến Trung ương với hy vọng, tương lai không xa miền cuối đất xóa vùng trũng về y tế.

    21:59 | 07/08/2024
  • Cảnh giác trước mưu đồ “đổi màu” văn hóa

    Công nghiệp văn hóa đã và đang là trụ cột phát triển kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia. Việc chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa sẽ giúp các quốc gia có thể nhanh chóng thu về những lợi ích kinh tế to lớn với tư cách như là một ngành kinh tế mũi nhọn, đầu tàu. Tại Việt Nam, phát triển công nghiệp văn hóa là một nội dung quan trọng được Đảng, Nhà nước ta quyết liệt chỉ đạo triển khai trong những năm gần đây.

    09:05 | 26/07/2024
  • Sự thật không thể nào phủ nhận

    Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - người cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo xuất sắc, một nhân cách lớn của dân tộc đã từ trần lúc 13 giờ 38 phút, ngày 19/7/2024 do tuổi cao, bệnh nặng. Đây là mất mát to lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Chúng ta vô cùng biết ơn và tự hào về những thành tựu quan trọng mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã đạt được trong thời gian qua dưới sự lãnh đạo xuất sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Bởi vậy, trong thời gian tới cả hệ thống chính trị cũng như các tầng lớp nhân dân đều cần phát huy tinh thần trách nhiệm gìn giữ và tiếp tục phát huy những di sản vô giá đó.

    08:57 | 23/07/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load