Thứ bảy 21/12/2024 23:10 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Sự kiện & Bình luận /

Khơi thông nguồn lực khổng lồ từ đất đai

10:55 | 26/05/2022

Cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1997 tại Thái Lan bắt đầu từ một trong những lý do là định giá đất không đúng giá trị thị trường. Việt Nam nên coi đó như một bài học để không rơi vào hoàn cảnh tương tự.

khoi thong nguon luc khong lo tu dat dai
Sông Hồng đoạn chảy qua địa phận quận Hai Bà Trưng, một trong những khu vực giá bất động sản đắt nhất ở Hà Nội (Ảnh: Hữu Nghị)

Hội nghị Trung ương 5 (khóa XIII) vừa qua đã bàn về vấn đề quản lý và sử dụng đất đai. Đây được coi là một trong những nguồn lực quan trọng để thực hiện mục tiêu Đại hội XIII đã đặt ra: Năm 2045 Việt Nam trở thành một nước phát triển, thu nhập cao.

Điểm mấu chốt nhất của đất đai trong quá trình công nghiệp hóa là "bài toán chuyển dịch". Nghĩa là đất đai không thể đứng yên mà phải chuyển dịch từ sử dụng việc này sang sử dụng vào việc khác, từ người này sang người khác, sao cho hiệu quả cao hơn nhiều lần trước đó.

Luật Đất đai 2003 tại Điều 61 và Điều 62 quy định về cơ chế "chuyển dịch đất đai bắt buộc", tức là cơ chế Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh và phát triển kinh tế, xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng. Đến Luật Đất đai 2013 đã phần nào đổi mới cơ chế này. Trước hết là thu hẹp phạm vi áp dụng; thứ hai là nhà nước thu hồi đất theo quy hoạch rộng hơn dự án đầu tư hạ tầng để thu toàn bộ giá trị đất đai tăng thêm do hạ tầng mang lại; thứ ba là thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bằng tiền trong Quỹ phát triển đất; và cuối cùng là đưa đất ra đấu giá để tìm nhà đầu tư.

Thực tiễn đến nay cho thấy đấu giá đất không phải là cơ chế phù hợp để phát triển, vì nó khiến giá đất ngày càng cao và nền kinh tế ngày càng mất năng lực cạnh tranh - không doanh nghiệp nào có thể sản xuất, kinh doanh hiệu quả khi chi phí tiếp cận đất đai quá đắt đỏ. Đó là chưa kể đến những vụ đấu giá đất như "diễn kịch" mà điển hình gần đây là đấu giá đất ở Thủ Thiêm. Ngoài ra, cấp huyện đưa ra đấu giá đất rất nhiều dự án chia lô, bán nền để thu ngân sách huyện, giá đất ngày càng cao mà người dân trong huyện không đủ tiền mua nền.

Vấn đề cơ bản vẫn là định giá đất sao cho phù hợp, chống đầu cơ đất đai và tìm cách giảm dần giá đất trên thị trường. Về định giá đất, có một trớ trêu là các nhà quản lý ở nhiều cấp khác nhau tại Việt Nam rất thích "phương pháp định giá đất thứ năm": Giá đất thị trường bằng giá đất trên bảng giá của UBND cấp tỉnh quy định nhân với một hệ số điều chỉnh giá cũng do chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định. Mọi yếu tố của phương pháp này đều do lãnh đạo địa phương định đoạt, sao lại gọi là định giá theo thị trường?

Chúng ta nên lưu ý rằng cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng năm 1997 tại Thái Lan cũng chỉ bắt đầu bằng việc định giá đất không đúng giá trị thị trường. Ta nên coi đó như một bài học để không rơi vào hoàn cảnh tương tự. Định giá đất đai và bất động sản có vai trò đặc biệt quan trọng, chính sách tài chính đất đai có hay mấy mà định giá không đúng sẽ làm cho chính sách xa rời cuộc sống thực.

Trong các quyết định về đất đai hiện nay, chính quyền địa phương vừa có thẩm quyền thay mặt toàn dân thực hiện quyền sở hữu toàn dân, vừa thực hiện nghiệp vụ quản lý đất đai. Lâu nay ta vẫn gọi là "vừa đá bóng vừa thổi còi". Đây là một vấn đề cần sớm thay đổi để xây dựng thể chế quản lý tốt hơn. Cách đổi mới cũng không khó. Đất đai là một vấn đề rộng lớn và phức tạp mà không một cơ quan đơn lẻ nào có thể quản hết. Vì vậy, hãy trao cho Bộ Tài chính quản lý toàn diện về tài chính đất đai; trao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư quản lý toàn diện về quy hoạch sử dụng đất gắn với quy hoạch phát triển; Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý trực tiếp công cụ hành chính đất đai (bao gồm đăng ký, lập hồ sơ và bản đồ địa chính, tổ chức thông tin đất đai). Ủy ban nhân dân cấp huyện và cấp tỉnh thực hiện thẩm quyền quyết định về đất đai. Như vậy, chỉ cần thu các Văn phòng đăng ký đất đai cấp tỉnh về một mối ở Trung ương (ngành dọc) là hoàn tất. Lúc đó, hai cơ quan khác nhau sẽ phụ trách hai thẩm quyền khác nhau là quyết định các thửa đất cụ thể và đăng ký đất đai.

Về cơ chế chuyển dịch đất đai, Luật Đất đai 2013 chỉ quy định 2 phương thức, trong đó chuyển dịch đất đai bắt buộc dựa trên cơ chế thu hồi đất thường kéo theo sau tình trạng khiếu kiện của người dân. Còn chuyển dịch đất đai tự nguyện dựa trên sự thỏa thuận giữa cộng đồng những người đang sử dụng đất và nhà đầu tư dự án lại gần như không thể đạt được đồng thuận 100%. Điều này cho thấy chuyển dịch bắt buộc cũng khó, mà chuyển dịch tự nguyện cũng khó. Theo tôi quan sát, cơ chế chuyển dịch đất đai tự nguyện đặt ra vậy thôi, rất khó áp dụng. Bằng cách này hay cách khác, các địa phương vẫn thu hồi đất đối với mọi trường hợp và thực hiện bồi thường, tái định cư.

Các nước đưa ra những giải pháp "trung dung", có phần bắt buộc và có phần tự nguyện. Phương án chuyển dịch đất đai không chỉ có thu hồi mà đa dạng hơn, có thể là chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn… miễn là đạt đồng thuận giữa 2 bên. Chuyển dịch đất đai để đầu tư phát triển luôn gắn với lợi ích, sự chia sẻ về lợi ích phải được đặt là trung tâm của vấn đề này, sao cho đại đa số cộng đồng những người đang sử dụng đất đều cảm nhận được là mình có lời, không bị thiệt thòi. Phương án chuyển dịch đất đai gắn với chia sẻ lợi ích phải được nghiên cứu kỹ lưỡng, lấy ý kiến nhiều lần, khi đã đạt khoảng từ 70% đồng thuận trở lên thì nhà nước có thể phê duyệt. Phương án cũng phải rất đa dạng về phương thức giao dịch tài sản đất đai giữa bên đang sử dụng đất và nhà đầu tư cần đất.

Viết về vai trò đất đai trong công nghiệp hóa, cũng như vấn đề đất đai ở Việt Nam bao nhiêu giấy cũng không đủ. Đất đai ở đâu cũng trữ trong nó một nguồn vốn vô cùng lớn. Vì nguồn vốn lớn này mà quản lý có thể chuyển vào túi nhà nước hay túi tư nhân. Trên thực tế, nhà nước không thu được mấy, người dân đi khiếu kiện vì thiệt thòi. Gần đây, nhiều quan chức đã rơi vào vòng lao lý cùng với các đại gia bất động sản.

Mong sao vốn ẩn trong đất tạo nên nguồn thu lớn để xây dựng thành công nền công nghiệp phát triển vào năm 2045.

Tác giả: GS.TSKH Đặng Hùng Võ nguyên là Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Ông được tặng thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học - Công nghệ năm 2005 và được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới cùng vào năm đó.

Trong quá trình công tác cũng như những năm gần đây, ông có nhiều đóng góp cho ngành quản lý đất đai Việt Nam, là người đặt nền móng cho việc xây dựng Luật Đất đai năm 2003.

Đặng Hùng Võ

Theo Dantri.com.vn

Cùng chuyên mục
  • Doanh nghiệp phục hồi, kinh tế tăng trưởng

    Theo thống kê của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm 2024 kinh tế Việt Nam đã phục hồi và phát triển mạnh mẽ, dần lấy lại được đà tăng trưởng như giai đoạn trước đại dịch Covid-19, với nhiều điểm sáng, nhất là trong xuất khẩu và thu hút FDI.

  • Thực hiện phân cấp, phân quyền và việc lựa chọn nhân sự

    Ngoài các vấn đề liên quan tới cơ chế, chính sách, một trong những yếu tố quan trọng trong thực hiện phân cấp, phân quyền là nhân lực. Theo chuyên gia, cần áp dụng công cụ quản trị nguồn nhân lực khoa học, để họ không né tránh, chây ì mà quyết tâm thực thi nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất.

  • Nhân lên tình người vượt mưa lũ

    Cơn bão số 3 cùng hoàn lưu của nó đã, đang để lại những hậu quả vô cùng nặng nề đối với đời sống hàng nghìn người ở nhiều địa phương, vì thế, cần thêm nhiều hơn nữa những bàn tay ấm dang rộng ra với đồng bào mình, tiếp sức cho họ trong hành trình gian nan vượt qua hoạn nạn.

  • Bài học không bao giờ cũ và bản lĩnh chính trị Việt Nam

    Tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh là bài học không bao giờ cũ; luôn được Đảng đặc biệt coi trọng như là nhân tố tăng cường sức mạnh, bản lĩnh chính trị Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

  • Tiến vào kỷ nguyên mới với tinh thần độc lập, khát vọng tự cường

    Hôm nay là ngày vẻ vang, là ngày Độc lập! 79 năm trước, cả dân tộc ta đã đứng lên làm cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đánh đổ ách xiềng xích của cả đế quốc, thực dân, phong kiến. Từ thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng đọc Bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 2/9/1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đất nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới, người dân Việt Nam ngẩng cao đầu tự hào là con dân một nước tự do, độc lập.

  • Kỳ tích mới từ "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão"

    Chỉ trong hơn 6 tháng, chúng ta đã kéo đường dây điện 500 kV mạch 3 dài 519 km, vượt địa hình hiểm trở để đưa điện ra miền Bắc. Đây là một kỳ tích có được nhờ tinh thần "thần tốc, quyết thắng, vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão" để "biến cái không thể thành có thể".

Xem thêm
  • Phát triển đất nước lên tầm cao mới

    (Xây dựng) - Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 02/9 vào thời điểm đất nước có bước chuyển mình của cơ hội cùng thách thức mới trên con đường phát triển. Quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập quốc tế mà nòng cốt là mở rộng thị trường, địa bàn kinh tế, đòi hỏi tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, ngành hàng và doanh nghiệp, tạo điều kiện phát triển sản xuất trong nước, kết nối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mục tiêu cơ bản là thực hiện thắng lợi 23 chỉ tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội Đảng XIII đề ra, phấn đấu đến năm 2030 thoát khỏi mức thu nhập trung bình thấp, trở thành quốc gia đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 là nước phát triển…

    10:59 | 30/08/2024
  • Ngăn chặn tình trạng đấu giá đất bất thường

    Những ngày gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội liên tục chứng kiến các kỷ lục về giá trúng đấu giá đất tại khu vực ngoại thành, phiên sau cao hơn phiên trước. Đơn cử, ngày 28/7, huyện Đan Phượng đấu giá 85 lô đất ở các xã Đan Phượng, Hạ Mỗ, Phương Đình, giá trúng lô đất cao nhất hơn 99 triệu đồng/m2, gấp hơn 2 lần giá khởi điểm.

    07:50 | 22/08/2024
  • Cách mạng Tháng Tám và bài học bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc

    Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là một dấu mốc chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. 79 năm đã qua nhưng những bài học, kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị thời đại, nhất là bài học về giữ vững độc lập chủ quyền dân tộc.

    09:31 | 20/08/2024
  • Phát huy giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám trong thời đại mới

    Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đập tan ách thống trị, áp bức, bóc lột của chế độ thực dân, phong kiến, giành lấy chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mùa thu lịch sử ấy mãi mãi là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc ta.

    09:00 | 19/08/2024
  • Trách nhiệm với người dân

    Theo dự thảo bảng giá đất mới Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành nhằm tiệm cận với giá thị trường, giá đất trên địa bàn sẽ tăng cao rất nhiều lần; thậm chí, có nơi tăng gấp 37 lần so với bảng giá hiện hữu. Điều này khiến người dân ùn ùn kéo nhau đi làm thủ tục đăng ký đất đai, thậm chí vay mượn tiền bạc kịp đóng tiền sử dụng đất theo bảng giá đất hiện hành. Tại nhiều Văn phòng đăng ký đất đai ở thành phố Thủ Đức, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi,… hồ sơ thủ tục nhà đất tăng đột biến, cán bộ làm không xuể.

    14:07 | 12/08/2024
  • Nỗi lo an toàn cây xanh trong đô thị

    Vụ việc một nhánh cây dầu phân loại 3 (cây có kích thước lớn) trong công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) bỗng nhiên gãy và rơi từ độ cao khoảng 25m khiến 2 người tử vong, 3 người bị thương, thêm một lần nữa cảnh báo về an toàn cây xanh trong đô thị.

    10:56 | 11/08/2024
  • Chậm một giờ cũng là tội lớn với nhân dân!

    (Xây dựng) - Hôm qua, khi hỏi vị lãnh đạo tỉnh Cà Mau về tiến độ Bệnh viện Đa khoa tỉnh quy mô 1.200 giường bệnh, tôi nhận được câu trả lời đầy “tâm trạng”: “Tỉnh đang lập Hội đồng Tư vấn giải quyết kiến nghị lựa chọn nhà thầu. Dự án chậm thì chắc chậm rồi. Nhưng cách làm việc “cù cưa” kiểu này hoài, điệp khúc “lỡ hẹn” với bệnh nhân biết đến bao giờ”. Thực trạng 2 bệnh nhân, 1 giường bệnh là “chuyện thường ngày ở huyện” tại Cà Mau. Một số bệnh nhân chấp nhận điều trị trái tuyến lên tuyến Trung ương với hy vọng, tương lai không xa miền cuối đất xóa vùng trũng về y tế.

    21:59 | 07/08/2024
  • Cảnh giác trước mưu đồ “đổi màu” văn hóa

    Công nghiệp văn hóa đã và đang là trụ cột phát triển kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia. Việc chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa sẽ giúp các quốc gia có thể nhanh chóng thu về những lợi ích kinh tế to lớn với tư cách như là một ngành kinh tế mũi nhọn, đầu tàu. Tại Việt Nam, phát triển công nghiệp văn hóa là một nội dung quan trọng được Đảng, Nhà nước ta quyết liệt chỉ đạo triển khai trong những năm gần đây.

    09:05 | 26/07/2024
  • Sự thật không thể nào phủ nhận

    Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - người cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo xuất sắc, một nhân cách lớn của dân tộc đã từ trần lúc 13 giờ 38 phút, ngày 19/7/2024 do tuổi cao, bệnh nặng. Đây là mất mát to lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Chúng ta vô cùng biết ơn và tự hào về những thành tựu quan trọng mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã đạt được trong thời gian qua dưới sự lãnh đạo xuất sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Bởi vậy, trong thời gian tới cả hệ thống chính trị cũng như các tầng lớp nhân dân đều cần phát huy tinh thần trách nhiệm gìn giữ và tiếp tục phát huy những di sản vô giá đó.

    08:57 | 23/07/2024
  • An toàn lao động là quan trọng nhất

    "An toàn là trên hết" được xem là nguyên tắc vàng, là khẩu hiệu, là nguyên tắc bắt buộc trong quá trình lao động, được treo tại nhiều công trường. Nhưng, chỉ 1 "lỗ hổng" nhỏ về ý thức, tai họa có thể ập đến, mang đến nỗi đau tột cùng cho nhiều người lao động và gia đình họ.

    10:21 | 12/05/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load