Hà Tĩnh: Nỗ lực xây dựng nông thôn mới phát triển bền vững, có chiều sâu

(Xây dựng) - Xác định xây dựng nông thôn mới là quá trình liên tục, không ngừng nghỉ và phải có tính bền vững, Hà Tĩnh quán triệt, xác định rõ quan điểm: Tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện nhưng phải đảm bảo chất lượng, bền vững, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, không được đốt cháy giai đoạn, làm hình thức, làm tắt, không thực chất…

Nhân dân xã Sơn Tây (Hương Sơn) đồng lòng hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới.

Nghị quyết soi đường thực hiện mục tiêu

Ngay từ đầu, Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới được Đảng bộ Hà Tĩnh xác định là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt, tập trung cao sự lãnh đạo, chỉ đạo, ưu tiên nguồn lực xây dựng nông thôn mới. Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh đã kịp thời ban hành các Nghị quyết, xác định đúng mục tiêu, nhiệm vụ chính trị của đảng bộ trong từng giai đoạn.

Nghị quyết số 02-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh, đã khẳng định tầm quan trọng và ý nghĩa của xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh, sớm đặt ra mục tiêu, nhiệm vụ: “Tất cả các xã vùng nông thôn trong toàn tỉnh đều triển khai thực hiện cuộc vận động xây dựng nông thôn mới” .

Nghị quyết số 08-NQ/TU về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Hà Tĩnh giai đoạn 2009-2015 và định hướng đến năm 2020 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh nêu rõ tầm quan trọng của xây dựng nông thôn mới và nhiệm vụ cần đạt được trong xây dựng nông thôn mới của Hà Tĩnh: “Xây dựng nông thôn mới theo hướng truyền thống, văn minh, hiện đại, có kết cấu hạ tầng phù hợp với quy hoạch không gian làng, xã, quy hoạch kinh tế - xã hội của ngành và địa phương; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc; đảm bảo môi trường sinh thái… Nhanh chóng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân” .

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2015-2020 đã xác định xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ đột phá của tỉnh: “Đầu tư phát triển các đô thị theo hướng văn minh, hiện đại gắn với xây dựng nông thôn mới”. UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Quyết định số 29/2019/QĐ-UBND về Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, thực hiện trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, giai đoạn 2019-2020 và Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND, về việc ban hành Bộ tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu thực hiện trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, giai đoạn 2019-2020.

Xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2019-2020 là xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tại Quyết định số 05/2017/QĐ-UBND ngày 7/02/2017 của UBND tỉnh, về việc ban hành bộ tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2017-2020 thực hiện trên địa bàn Hà Tĩnh và đạt chuẩn 7 tiêu chí: Quy hoạch, hạ tầng kinh tế - xã hội, sản xuất - việc làm - thu nhập - hộ nghèo, giáo dục - y tế - văn hóa, cảnh quan - môi trường, an ninh trật tự - hành chính công và khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 đã xác định mục tiêu: “Xây dựng Hà Tĩnh trở thành tỉnh có công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ phát triển, hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, văn hoá phát triển, xã hội tiến bộ, quốc phòng - an ninh bảo đảm, trở thành một trong những cực phát triển của vùng Bắc Trung bộ; đến năm 2025 tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới, thu nhập bình quân đầu người cao hơn bình quân các tỉnh Bắc Trung bộ; phấn đấu năm 2030 trở thành tỉnh khá của cả nước”.

Xây dựng nông thôn mới theo hướng truyền thống, văn minh, hiện đại, có kết cấu hạ tầng phù hợp với quy hoạch không gian làng, xã.

Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh đã xác định mục tiêu cụ thể trong xây dựng nông thôn mới: Đến năm 2025, 13/13 đơn vị cấp huyện của tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có ít nhất 3 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; đồng thời, 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, ít nhất 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; có trên 10% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt tối thiểu 60 triệu đồng/người/năm; tốc độ tăng trưởng bình quân ngành nông, lâm, thuỷ sản đạt 3% năm; có ít nhất trên 200 sản phẩm, dịch vụ đạt chuẩn OCOP cấp tỉnh, trong đó có 20% số sản phẩm đạt 4 sao, trên 5% sản phẩm đạt 5 sao; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 95%; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm bình quân mỗi năm trên 1,5%.

Xây dựng nông thôn mới phát triển bền vững, có chiều sâu

Hà Tĩnh là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước trong thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới với những kết quả quan trọng. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước được quan tâm đầu tư, nâng cấp, tạo diện mạo mới khang trang ở nhiều địa phương.

Hệ thống giao thông nông thôn trên địa bàn tỉnh đã được đầu tư xây dựng tương đối đồng bộ. Trong 10 năm (2008 - 2018), toàn tỉnh mở mới 1.605km đường đất, nâng cấp 2.727km đường cấp phối, 7.471km đường nhựa và bê tông xi măng; xây mới 403 cầu, 15.616 cống các loại; nâng cấp, sữa chữa 194 cầu và 5.983 cống các loại… nâng số km đường giao thông nông thôn được nhựa, bê tông hóa lên 10.754km (trên tổng số 14.303km); 100% các xã có đường ôtô đến trung tâm được nhựa, bê tông hóa; đến nay có 115 xã đạt tiêu chí nông thôn mới về giao thông; 100% số xã, phường, thị trấn và hộ dân trên địa bàn được sử dụng điện lưới quốc gia.

Hệ thống trường học các cấp khu vực nông thôn được quan tâm đầu tư nâng cấp. Giai đoạn 2008 - 2018, Hà Tĩnh đã xây mới 1.619 phòng học, 223 nhà công vụ, 112 nhà tập đa năng, 113 phòng giáo dục thể chất, 176 công trình vệ sinh. Đến nay, có 504 trường đạt chuẩn quốc gia (đạt 69%). Cơ sở vật chất y tế được tăng cường, chất lượng chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho dân cư nông thôn từng bước được nâng cao. Năm 2018, toàn tỉnh có 242/262 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế (chiếm tỷ lệ 92,4%), tăng 38,6% so với năm 2008; có 207 xã đạt tiêu chí nông thôn mới về y tế.

Chợ nông thôn được quan tâm đầu tư. Hầu hết khu trung tâm xã và các điểm dân cư nông thôn quy hoạch mới đều được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, với các chỉ tiêu về hạ tầng kỹ thuật, công trình công cộng đều hướng đến tiêu chuẩn đô thị. Bên cạnh đó, chủ trương của tỉnh về xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã mang lại hiệu quả thiết thực, được người dân và cộng đồng thôn xóm đồng tình, tích cực tham gia, là yếu tố quan trọng xây dựng xã nông thôn mới có chiều sâu, bền vững.

Thủ tướng Chính phủ công nhận huyện Lộc Hà đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023.

Việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn tiếp theo càng đi vào chiều sâu. Phát triển sản xuất nhằm nâng cao thu nhập cho người dân là một trong những mục tiêu cốt lõi trong xây dựng nông thôn mới. Chủ trương cơ cấu lại ngành Nông nghiệp sớm được tỉnh quan tâm, quyết liệt triển khai thực hiện ngay khi bước vào xây dựng nông thôn mới.

Vườn mẫu với 5 tiêu chí, tập trung vào quy hoạch, chỉnh trang nhà cửa, công trình vệ sinh, chuồng trại; thu nhập từ kinh tế vườn, gắn sản xuất với ứng dụng khoa học công nghệ, nông nghiệp hữu cơ, an toàn thực phẩm... Từ những khu dân cư kiểu mẫu được triển khai thí điểm như: Tân An (Cẩm Bình), Hà Thanh (Tượng Sơn), Châu Nội (Tùng Ảnh), Nam Trà (Hương Trà)... đã tạo thành phong trào, lan tỏa rộng khắp toàn tỉnh, thu hút hàng nghìn đoàn khách trong nước và quốc tế đến tham quan, học tập. Đặc biệt, khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu mang lại hiệu quả cao hơn, hài hòa hơn về kinh tế - xã hội, môi trường, góp phần nâng cao chất lượng nông thôn mới bền vững.

Giai đoạn tiếp theo của xây dựng nông thôn mới (2021-2025), sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Đề án thí điểm xây dựng tỉnh Hà Tĩnh đạt chuẩn nông thôn mới, giai đoạn 2021-2025” tại Quyết định số 2114/QĐ-TTg ngày 16/12/2020, Tỉnh uỷ Hà Tĩnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, kịp thời ban hành nghị quyết, cơ chế chính sách, kế hoạch triển khai thực hiện.

Bằng sự chủ động và quyết tâm chính trị cao, hiện nay các tiêu chí về tỉnh nông thôn mới của Hà Tĩnh đang từng bước được hoàn thiện. Đến nay, toàn tỉnh có 177/181 xã đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm 98%); có 50/181 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (chiếm 27,6%); có 7/181 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (chiếm 3,87%), kế hoạch năm 2024 có 91 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (chiếm 50% tổng số xã), 18 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (chiếm 10% số xã) .

Đến nay, các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới ở Hà Tĩnh đều đạt và vượt so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra đến năm 2020. Đặc biệt, Hà Tĩnh đã sáng tạo khi thí điểm triển khai, xây dựng tiêu chí 20 - khu dân cư mẫu, vườn mẫu để đánh giá xã đạt chuẩn nông thôn mới. Theo đó, khu dân cư mẫu với 10 tiêu chí, tập trung vào phát triển kinh tế, cải tạo cảnh quan, đảm bảo môi trường, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ổn định.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác xây dựng nông thôn mới năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024, ông Võ Trọng Hải - Chủ tịch UBND tỉnh, yêu cầu các địa phương, đơn vị tập trung chỉ đạo thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, bảo đảm thực chất, hiệu quả và bền vững, ngày càng đi vào chiều sâu, không chạy theo thành tích, phong trào.