Đừng để người lao động "mất Tết"

Năm nay, 2 kỳ nghỉ Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán rất gần nhau. Theo đó, chỉ còn chưa tới nửa tháng nữa sẽ kết thúc năm 2022 và không lâu sau là nghỉ Tết Âm lịch. Tết - đương nhiên là vui, nhưng như thường lệ, cũng ẩn chứa vô số nỗi lo toan bộn bề.

Râm ran trong những câu chuyện cuối năm, đâu đó người ta đang rỉ tai nhau về thưởng Tết. Rằng, bao giờ thì nhận được thưởng tết Dương lịch, bao giờ sẽ có tháng lương thứ 13, Tết được thêm bao nhiêu tháng lương? Thưởng Tết bằng tiền hay bằng hiện vật?

Niềm háo hức đó là điều bình thường bởi quần quật cả năm ai chẳng mong có thêm thu nhập để chuẩn bị, sắm sửa cho kỳ nghỉ lớn nhất trong năm, và quan trọng hơn là được ghi nhận thành quả lao động, cống hiến thể hiện qua tiền thưởng.

Năm hết Tết đến, người lao động ai cũng đều ngóng trông thưởng Tết (Ảnh minh họa: Hải Long).

Dẫu vậy, bàn tay có ngón ngắn ngón dài, trong một thị trường có doanh nghiệp lãi lớn thưởng lớn, cũng có doanh nghiệp thua lỗ, chật vật với chi phí lương thưởng. Ngay như trong một doanh nghiệp, thưởng của quản lý, nhân viên, nhân sự các bộ phận khác nhau cũng đã khó có thể tương đồng.

Theo phản ánh của báo chí, ngày 25/12 tới là hạn chót các doanh nghiệp phải báo cáo tình hình trả lương, thưởng Tết cho người lao động. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, số lượng các doanh nghiệp thông tin về thưởng Tết chưa nhiều, chủ yếu vẫn là nhóm ít bị tác động bởi dịch bệnh.

Bà Trần Thị Thanh Hà - Trưởng ban Quan hệ lao động Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, cho biết, những ngành gặp khó khăn do sụt giảm về đơn hàng cũng như khó khăn trong quá trình sản xuất, tiền lương và tiền thưởng dự báo sẽ giảm. Mức thưởng Tết năm nay được cho là sẽ giảm từ 15-20% và số người nhận thưởng cao đến trăm triệu sẽ không có nhiều, còn lại phần lớn mức thưởng Tết tương đương từ 1-2 tháng lương.

Mới đây, cập nhật của lãnh đạo Liên đoàn Lao động Đồng Nai cho thấy, tính đến ngày 15/12, địa bàn này có 214 doanh nghiệp thông báo thưởng Tết, mức thưởng thấp nhất là một tháng lương, cao nhất là 2,5 tháng lương. Cá biệt, trong khi có đơn vị thưởng cao nhất 100 triệu đồng thì cũng có đơn vị chỉ thưởng 50.000 đồng.

Đứng trên góc độ luật pháp, thưởng Tết cho người lao động không phải là yêu cầu bắt buộc với người sử dụng lao động. Mức thưởng nếu có cũng căn cứ trên nhiều yếu tố như tình hình tài chính, kết quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.

Thông cảm với khó khăn của doanh nghiệp, nhất là với một năm nhiều biến động như năm nay, song đứng trên góc độ người lao động thì "trăm đồng tiền công không bằng một đồng tiền thưởng". Sự động viên kịp thời, đúng lúc sẽ có ý nghĩa lớn để giữ chân người lao động. Trước đây từng không ít trường hợp cứ qua mỗi đợt nghỉ Tết là lại thiếu hụt nhân sự đột ngột do bị người lao động quay lưng.

Chủ một doanh nghiệp nhỏ ở Nghệ An nói với tôi rằng, anh đã phải bán cả xe cá nhân và vay mượn người thân mới có tiền xoay xở, trang trải lương, thưởng cuối năm cho nhân viên. "Kinh doanh có lúc này lúc khác, nhưng tôi vẫn mong nhân viên và gia đình họ không bị thua thiệt hay chạnh lòng khi Tết đến xuân về", anh nói.

Tại Công điện số 1170/CĐ-TTg ngày 16/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã nêu rõ yêu cầu tập trung chăm lo đời sống của người lao động trong dịp Tết Dương lịch 2023 và Tết Nguyên đán Quý Mão, bảo đảm việc làm, thu nhập cho người lao động.

Và để doanh nghiệp có nguồn lực chi trả, các cấp các ngành, các địa phương cũng cần tạo điều kiện để doanh nghiệp ổn định tình hình sản xuất kinh doanh, có những biện pháp hỗ trợ, đặc biệt là về tín dụng để doanh nghiệp vượt qua khó khăn giai đoạn cao điểm cuối năm.

Riêng với những chủ doanh nghiệp có động thái bỏ trốn, nợ lương, nợ tiền bảo hiểm của công nhân thì các cơ quan công an, lực lượng chức năng cần vào cuộc kịp thời và xử lý nghiêm khắc.

Bên cạnh đó, không chỉ có những nhóm công nhân không được thưởng Tết, thưởng Tết thấp thì một bộ phận không nhỏ người lao động còn bị nợ lương, bị mất việc đột ngột ngay trước Tết. Họ sẽ cần nhiều hơn sự quan tâm, giúp đỡ của chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội để không những có thể có Tết, mà còn sớm có việc làm, có thu nhập ổn định để trang trải, nuôi sống bản thân và gia đình.

Hi vọng rằng, với sự chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ, với sự vào cuộc của các cơ quan hữu quan, sự nỗ lực của bản thân doanh nghiệp sẽ đảm bảo một cái Tết ấm cúng cho đông đảo người lao động trên cả nước.