Đề xuất nhà trọ dài hạn là loại hình nhà ở xã hội

(Xây dựng) – Nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) giai đoạn 2021 – 2030, Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) tiếp tục đề xuất một số giải pháp trước mắt và lâu dài liên quan đến cơ chế, chính sách đặc thù, quỹ đất, quy mô phát triển NƠXH... Đáng chú ý, HoREA đề xuất nhà trọ cho thuê dài hạn cũng là một loại NƠXH.

Ảnh minh họa.

Theo thông tin tổng hợp từ HoREA, kết quả phát triển NƠXH trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2021 – 2024 quá khiêm tốn, chưa đạt chỉ tiêu đã đề ra. Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, chỉ có 10 dự án NƠXH, trong đó 6 dự án đã hoàn thành, 4 dự án đang triển khai thi công với tổng số căn nhà gần 6.000 căn.

Như vậy, Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạt 8,6% chỉ tiêu phát triển 69.700 – 73.000 căn hộ NƠXH được Chính phủ giao, đặt ra nhiều thách thức để thành phố thực hiện đạt chỉ tiêu phát triển NƠXH từ nay đến năm 2030.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho biết, để thực hiện Chương trình phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH giai đoạn 2021 – 2030, thì cần phải có khoảng 1.000 dự án NƠXH với bình quân 1.000 căn hộ/dự án, chưa bao gồm các dự án NƠXH cần thiết phải phát triển sau năm 2030.

Tính đến hết năm 2024, cả nước chỉ mới thực hiện được khoảng 12% chỉ tiêu phát triển NƠXH giai đoạn 2021 – 2030, nên rất cần thiết phải cải cách quy trình, thủ tục hành chính quy về một mối theo hướng giao cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh chủ trì, chịu trách nhiệm thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư, mà không phải thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư đối với trường hợp nhà đầu tư thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án NƠXH.

Bên cạnh đó, với khối lượng dự án NƠXH rất lớn như đã đề cập ở trên, tương đương với khối lượng khoảng 2.500 khu nhà chung cư cũ trong cả nước phải thực hiện cải tạo, xây dựng lại, nên rất cần thiết áp dụng tương tự thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án NƠXH như dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính, sớm triển khai, thực hiện dự án NƠXH.

Bên cạnh những kiến nghị về lãi suất, quỹ đất cho NƠXH, một loại hình nhà ở cho người lao động được Hiệp hội đề xuất đó là, Hiệp hội đề nghị Bộ Xây dựng xem xét trình Thủ tướng Chính phủ xem xét bổ sung vào Nghị định 100/2024/NĐ-CP quy định công nhận “nhà trọ cho thuê dài hạn theo tháng, theo năm” cũng là một loại NƠXH, là “nhà ở riêng lẻ” do cá nhân, hộ gia đình đầu tư xây dựng cho thuê, mà người thuê chủ yếu là công nhân, lao động, người nhập cư, để cho các chủ nhà trọ được hưởng chính sách ưu đãi về tín dụng, về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân.

Bởi đây là lực lượng chủ lực, góp phần giải quyết nhu cầu thuê nhà ở rất lớn của xã hội, mà người thuê nhà rất đa dạng bao gồm công nhân lao động, viên chức, sinh viên học sinh, người thu nhập thấp đô thị, người nhập cư...

Điển hình như Thành phố Hồ Chí Minh có khoảng 60.470 người kinh doanh phòng trọ cho thuê dài hạn với tổng số phòng trọ 560.000 phòng, đáp ứng chỗ thuê trọ cho 1,4 triệu người nhưng hiện nay, do chưa được hỗ trợ theo chính sách NƠXH nên các chủ “nhà trọ cho thuê dài hạn” phải nộp thuế “khoán” bằng 7%/doanh thu “dịch vụ lưu trú dài hạn” bao gồm 5% thuế giá trị gia tăng và 2% thuế thu nhập cá nhân theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, tương tự như các chủ khách sạn mini cũng nộp thuế “khoán” bằng 7%/doanh thu “dịch vụ lưu trú ngắn hạn” (theo ngày, theo giờ…) là không hợp tình hợp lý.

Nếu công nhận “nhà trọ cho thuê dài hạn” là một loại hình NƠXH thì các chủ nhà trọ này sẽ được hưởng chính sách ưu đãi về tín dụng, ưu đãi về thuế như được “giảm 50% thuế suất thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với NƠXH” thì chủ “nhà trọ cho thuê dài hạn” chỉ phải nộp thuế khoán/doanh thu là 3,5% và còn được vay tín dụng ưu đãi để xây dựng, cải tạo hoặc sửa chữa nhà trọ phục vụ người thuê trọ...