(Xây dựng) - Ông chủ DN tư nhân San Hiền ngồi trò chuyện với chúng tôi ngay trụ sở của DN ông giữa đất cố đô Huế. Giản dị và chân thành. Ông kể chuyện cuộc đời ông từ chàng trai quê xã Nhân Bình, huyện Lý Nhân – Hà Nam phải khai tăng tuổi để được đi bộ đội, để được ra trận... Thành ra ông sinh năm 1947, nhưng mọi giấy tờ, thẻ Đảng… giờ đều ghi năm 1943!
Ông Cao Xuân San và cô con gái ông trao điều hành DN.
Quăng quật đủ các chiến trường, rồi chả hiểu duyên nợ chi lại gắn bó với đất Huế mộng mơ này. Giờ thì ông là công dân “chính hiệu” của xứ Huế, là ông chủ DN tư nhân làm ăn nổi danh.
- Cuộc đời cứ như giấc mơ mà anh?
Giấc mơ ông chủ San Hiền nói là những năm tháng lăn lộn trên khắp các chiến trường ngày đất nước ngút ngàn bom đạn. Chả thể quên những gian truân vượt lên khó, lên khổ mưu sinh trên đất Huế. Ông bảo: Kiếm bát cơm manh áo nơi này cũng đủ cả mồ hôi và nước mắt. Mới hay, ông chủ San Hiền đi lên từ nghèo khó, từ cái mái nhà gianh đắp đất. Bà mẹ thân sinh bốn người con gái, chỉ ông là trai. Ông lấy vợ Huế rồi rước mẹ vào, bà cụ sống với ông vài năm thì mất. Tôi nói vui: Ông là sướng đấy! Nghe nói đàn ông lấy được gái Huế là đủ cả “công dung ngôn hạnh”, tiếng cười rộn rã cả ngày.
- Cũng bởi thế mới lấy tên Hiền ghép với San thành DN “San Hiền”, mới được như hôm nay!
Cái được hôm nay là ông chủ DN làm vận tải có tiếng, sống ắp nghĩa tình. Trong tay ông là hơn 80 đầu xe tải cỡ lớn 12 - 17 tấn, với 160 lái xe chuyên chở bia Huế đi mọi miền khắp nước. DN San Hiền của ông là đối tác lo khâu vận chuyển duy nhất của Nhà máy Bia Huế từ mấy chục năm nay. Cạnh tranh đâu ít, nhưng Nhà máy Bia Huế từ thời giám đốc Nguyễn Minh, bây giờ là liên doanh của Tập đoàn bia Đan Mạch vẫn cứ chọn DN của ông lo vận chuyển mới lạ. Dấu ấn DN San Hiền là đây, nó hấp dẫn chúng tôi với bao chuyện rất đời.
Năm tháng làm báo đi khắp đất nước, tôi đã gặp không biết bao nhiêu tổng giám đốc, giám đốc, các ông chủ DN, các đại gia ở đủ các lĩnh vực, nhưng với ông chủ DN San Hiền thật sự làm tôi ngạc nhiên và nể phục. Cái duyên nghiệp, duyên đời đã làm nên thành công cho DN này chăng? Quản hơn trăm lái xe, ai đó từng gọi là “giặc lái” mà ông quy phục được họ, kéo họ gắn bó với DN bao năm. Mới hay cái khổ cái nghèo của ông một thời khó khăn lận đận đã giúp ông quy phục nhân tâm, quy phục lòng người. Cũng bởi ông cũng là dân cầm vô lăng đi chở thuê cho chủ. Ấy là mấy chục năm trước ngày mới lấy cô Hiền công an thành phố biết bao gian khó. Trong tay ông chỉ có 5 triệu bạc, mà vợ chồng mới cưới dám liều vay bạn bè, vay ngân hàng (NH) “tậu ”hẳn cái xe I-Pha 28 triệu đồng. Nên duyên với nghề xe từ đó. Bởi ông chủ người Tàu giàu có thuê ông chở lương thực, bún khô đi TP.HCM đã dạy cho ông cung cách làm ông chủ, giờ thì ông đi Mỹ lâu rồi. Nhớ lại coi: Hạt gạo ngày ấy còn quý hơn cả “vàng mười” đã cho tôi hiểu cái lẽ đầy vơi ở đời. Đất nước những ngày chỉ sắn, ngô, với bo bo… chứ làm gì có cơm gạo thỏa sức như bây giờ!
Mới thấy cái tình người đầy ắp trong đủ truân chuyên của ông chủ đã làm nên DN San Hiền. Biết tôi từ Hà Nội vào, ông San bỏ cả cuộc họp để trải lòng với tôi như cởi ruột gan chả thiếu chuyện gì. Giọng ông chân tình: Nói vậy thôi, quản cả đạo quân tài xế chở bia đường dài cũng đủ vui buồn. Tôi cũng lái xe thuê cho chủ từ trai trẻ, nên quá rành, quá hiểu cái nghiệp cái nghề rong ruổi đường dài. Chỉ một chuyện trang bị điện thoại di động, tính cước gọi cho cánh lái xe hàng tháng, cũng cho ông bài học. Ấy là có lái xe lợi dụng cái thoải mái của ông đã thanh toán tới hơn 3 - 4 triệu đồng một tháng cước. Chết cha, cả trăm lái xe mà thế này thì chi phí nào chịu nổi. Thế là ông khoán 200 nghìn đồng một tháng. Chủ vui, mà cánh lái xe cũng vui, cũng hỷ hả: “Thầy” cho bọn con thế là gọi tới lui vô tư rồi!. Lại cả chuyện, có lái xe khi chở bia ra Hà Tĩnh, mua thêm vài thùng cho người bà con. Đến giữa đường chuyển xuống, thế là đại lý nhận bia kêu. Nếu cậu ta nói cho ông hay trước, đằng này… Cứ thủ thỉ như tự chuyện với chính mình, ông chủ DN San Hiền kéo chúng tôi đi theo năm tháng cuộc đời ông từ trai trẻ đến bây giờ như một cuốn phim.
Một DN làm ăn chí thú, trọng tín với đối tác, trọng tín với NH Vietinbank Thừa Thiên Huế là ấn tượng của tôi về DN San Hiền. Nhiều NH khác mời mọc, ông chủ chỉ thủy chung với Vietinbank, nhưng bao giờ cũng vay trả chu đáo. Ông bảo: Không có NH làm sao ông có cả đoàn xe bề thế hôm nay? Thì cứ tích cóp mỗi năm, rồi vay thêm NH mua dần mà nên nghiệp. Cả với bia Huế, suốt mấy đời giám đốc vẫn chỉ chọn DN ông lo việc vận chuyển bia cho nhà máy. Cái trọn tình trước sau ấy, như càng làm cho cái tên DN San Hiền ngời sáng mãi lên. Doanh thu vận tải 60 tỷ đồng, doanh thu đại lý bia 37 tỷ đồng, mỗi năm cũng ngót trăm tỷ chứ đâu ít. Chợt nhớ lại câu các cụ xưa: Có đức thả sức mà ăn! Có lẽ thế mà từ một người khó nghèo, giờ vợ chồng ông đã có của ăn của để? Ông chủ San Hiền nhìn tôi cười hiền: Giàu có chi cũng dồn cả cho con cái “của để dành” đó! Vợ chồng tôi cứ nhìn vào hai cháu trưởng thành là thấy khỏe ra. Nói anh mừng cho, nhà cửa ở giờ không hết, hai cháu gái trai đều biết lo, biết nghĩ. Cháu gái Cao Thị Diệu Thúy học thạc sỹ kinh tế 9 năm ở NiuDilan về tôi giao điều hành DN, vì vợ chồng già cũng phải tính đến nghỉ ngơi. Cháu trai cũng học kinh tế, thích tự chủ, nó vay tiền chị gái mở nhà hàng. Mới đầu tôi lo quá trời luôn. Nhưng nhờ giời, nhờ phúc tổ tiên, nhà hàng cháu làm ăn được lắm! Thế mới biết cái đầu mình tính xa gần chi, hóa ra lại thua tụi trẻ bây giờ! Âu cũng là mình ra sức chăm cây, thì cây cho hoa cho trái, lẽ đời cả đó phải không anh?
Ông chủ DN San Hiền nắm chặt tay tôi: Cuộc đời còn nhiều chuyện kỳ diệu lắm, Tôi đang tính sắm thêm vài xe nữa mới kham nổi cái hợp đồng ký với bia Huế. Sang năm vào lại Huế đi. Cứ phải nhậu với nhau một trận mới ra nhiều chuyện đó!
Đỗ Quang Đán
Theo
