An toàn cho thủy điện!

(Xây dựng) - Trong đợt lũ lịch sử vừa xảy ra ở miền Trung, một trong những vấn đề được nhiều người đề cập, đó là vấn đề an toàn cho các công trình thủy điện vừa và nhỏ.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet).

Đây không phải là vấn đề mới nhưng vì đã xảy ra thảm họa liên quan đến hàng chục sinh mạng con người ở công trình thủy điện nho nhỏ Rào Trăng 3 (Huế) nên vấn đề này mới được cảnh tỉnh như vậy.

Đúng ra, không chỉ các công trình thủy điện vừa và nhỏ mới đặt ra vấn đề an toàn mà với các công trình thủy điện lớn, mục tiêu đầu tiên mà con người đặt ra ngay từ khi bắt tay xây dựng nó là phải “tuyệt đối an toàn”!

Lịch sử đã nhiều lần để lại cho loài người những bài học đắt giá.

Các thông tin ghi lại cho hay, đập Bản Kiều thuộc tỉnh Hà Nam (miền trung Trung Quốc) được xây dựng trên sông Nhữ vào đầu những năm 1950 như một phần của công trình chống lũ lụt và sản xuất điện. Năm 1975, cơn bão Nina đã tàn phá khu vực này với những trận mưa lớn nhất trong lịch sử. Lượng mưa trong cả năm đã đổ xuống chỉ trong 24 giờ khiến chiếc đập này không chống chịu nổi.

Thảm họa này gây ra một cơn sóng khổng lồ trải rộng gần 10 km, cao từ 3 - 7,5 m lao đi với vận tốc khoảng 48 km/giờ. Theo ước tính, có khoảng 170 - 240 nghìn người đã thiệt mạng trong vụ vỡ đập này, tuy nhiên con số chính thức mà chính quyền công bố chỉ là 85.600 người chết.

Vào ngày 11/8/1979, đập Machchu - 2 nằm trên sông Machchu (Ấn Độ) đã bị vỡ, tạo ra một bức tường nước khổng lồ, quét qua thị trấn Morbi gây ra thiệt hại rất lớn khi số người thiệt mạng ước tính lên đến 25.000 người.

Nguyên nhân của sự cố là những trận mưa lớn ở đầu nguồn, làm con đập đắp bằng đất dài 4 km bị tan rã. Khả năng thiết kế của đập chỉ chịu được lưu lượng 5.663 m3/s trong khi trận mưa lớn năm đó làm lưu lượng lên đến 16.307 m3/s, gấp 3 lần sức chịu đựng của công trình.

Trong vòng 20 phút, nước lũ đã dâng từ 3,7 m lên 9,1 m, nhấn chìm toàn bộ thị trấn công nghiệp Morbi nằm sau con đập 5 km. Trong quá trình tái xây dựng, con đập mới đã được tăng cường khả năng chịu đựng với lưu lượng lên đến 21.000 m3/s...

Nhắc lại những thông tin trên đây để thấy rằng, thủy điện có thể đem lại nhiều lợi ích cho con người, nhưng nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ về vấn đề an toàn của dự án thì cái giá mà con người phải trả sẽ lớn hơn rất nhiều.