(Xây dựng) – Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025, đến hết tháng 8/2023, tỷ lệ các xã đạt chuẩn Bộ tiêu chí NTM theo quy định của Chính phủ thấp so với kế hoạch đề ra. Trước tình hình đó, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh đã yêu cầu các Sở, ngành, địa phương khẩn trương rà soát, tập trung mọi nguồn lực tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện một số tiêu chí mới trong bộ tiêu chí NTM.
Hạ tầng giao thông nông thôn đổi thay từng ngày |
Đẩy nhanh tiến độ thực hiện xây dựng nông thôn mới
Theo thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vĩnh Phúc, đến hết tháng 8/2023, toàn tỉnh có 12 xã đạt 19/19 tiêu chí NTM theo quy định của Chính phủ; 89 xã đạt từ 14 - 18 tiêu chí, 1 xã mới đạt 13 tiêu chí.
Các tiêu chí chưa đạt chủ yếu là quy hoạch, giao thông, cơ sở vật chất văn hóa, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, môi trường và an toàn thực phẩm.
Về tiến độ hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM theo chuẩn giai đoạn 2021 - 2025 tại các huyện, thành phố, hiện nay, các huyện Bình Xuyên và Yên Lạc duy trì đạt 6/9 tiêu chí huyện NTM; thành phố Vĩnh Yên và Phúc Yên duy trì đạt 3/5 tiêu chí; huyện Vĩnh Tường và Tam Dương đạt 3/4 điều kiện xét đề nghị công nhận huyện đạt chuẩn NTM; huyện Tam Đảo, Lập Thạch và Sông Lô đạt 2/4 điều kiện xét đề nghị công nhận huyện đạt chuẩn huyện NTM.
Tổng hợp báo cáo từ các địa phương cho thấy, khó khăn lớn nhất trong việc hoàn thành các tiêu chí NTM theo chuẩn giai đoạn 2021 - 2025 là việc nâng cao tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung.
Được biết hiện nay, nhiều xã trên địa bàn tỉnh chưa có công trình cấp nước sạch tập trung, đặc biệt tại huyện Lập Thạch, toàn huyện mới có 7/20 xã/thị trấn được sử dụng nước sạch tập trung, tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung mới đạt 13,7%.
Bên cạnh đó, việc triển khai một số chỉ tiêu mới bổ sung vào Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021 - 2025 tại các địa phương chậm, hoặc chưa đạt mục tiêu đề ra như quy hoạch, kinh tế, môi trường và chất lượng môi trường sống.
Để tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM theo chuẩn giai đoạn 2021 - 2025, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng NTM các cấp, kịp thời ban hành các văn bản quy định về quản lý, tổ chức triển khai thực hiện các tiêu chí NTM, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Thời gian qua, tỉnh đã đầu tư xây dựng 44 công trình cấp nước sạch tập trung khu vực nông thôn, giao doanh nghiệp (DN) đầu tư 3 công trình theo cơ chế hỗ trợ tại Quyết định số 41 của UBND tỉnh.
UBND tỉnh đã phê duyệt chủ trương đầu tư 4 dự án cấp nước tập trung khu vực nông thôn do DN đầu tư trực tiếp bao gồm: Nhà máy nước Sông Lô, Nhà máy nước sạch Phúc Bình, Nhà máy cấp nước sạch Sông Hồng, dự án cấp nước sạch cho các xã trên địa bàn 2 huyện Tam Đảo và Lập Thạch.
Trước nhu cầu cấp bách về vấn đề nước sạch nông thôn, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan tăng cường rà soát, kịp thời tháo gỡ khó khăn, đôn đốc chủ đầu tư dự án cấp nước đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cấp công suất, mở rộng đường ống cấp nước theo quy định.
Trong lĩnh vực môi trường nông thôn, thực hiện Đề án thu gom, xử lý rác thải và vệ sinh môi trường trên địa bàn tỉnh, năm 2023, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương triển khai 6 nhiệm vụ trọng tâm gồm: Xây dựng các điểm tập kết, trung chuyển rác thải trên địa bàn các huyện Yên Lạc, Lập Thạch và Sông Lô. Đưa vào vận hành, phê duyệt giá xử lý rác thải của nhà máy xử lý rác thải tại xã Xuân Hòa (Lập Thạch) và thị trấn Tam Hồng (Yên Lạc). Tổ chức đấu thầu dịch vụ thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn các huyện Yên Lạc, Lập Thạch, Sông Lô và thành phố Phúc Yên. Đặt hàng dịch vụ xử lý rác thải trên địa bàn các huyện Yên Lạc, Lập Thạch, Sông Lô và thành phố Phúc Yên. Tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn phân loại rác thải tại nguồn tại các huyện Yên Lạc, Lập Thạch, Sông Lô và thành phố Phúc Yên. Cải tạo, phục hồi môi trường các bãi chôn lấp rác thải trên địa bàn huyện Tam Dương, Tam Đảo, Yên Lạc, Lập Thạch và Sông Lô. Tỉnh đặt ra mục tiêu đến năm 2025, tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải khu vực nông thôn đảm bảo quy chuẩn môi trường đạt 80%.
Với mục tiêu đến tháng 8/2024, toàn tỉnh không còn xã thuộc diện phải xem xét, thu hồi quyết định công nhận đạt chuẩn NTM, đến năm 2025, tỉnh có 40% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 100% các huyện được công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó có 2 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao, Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, tập trung mọi nguồn lực tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện một số tiêu chí mới trong bộ tiêu chí NTM theo quy định của Chính phủ…
Nước sạch cho người dân được đầu tư, xây dựng đáp ứng nhu cầu nhân dân |
Các địa phương nỗ lực hoàn thành kế hoạch
Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, diện mạo nông thôn trên địa bàn huyện Yên Lạc được đổi mới toàn diện, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Đến nay, toàn huyện có 15/15 xã duy trì đạt chuẩn NTM, trong đó có 6 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao; 48/125 thôn được công nhận thôn NTM kiểu mẫu. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội khu vực nông thôn được nâng cấp, đầu tư xây tin dựng đồng bộ theo quy hoạch, đảm bảo kết nối với đô thị. Cơ cấu kinh tế được chuyển dịch theo hướng tích cực, phát huy lợi thế của vùng, địa phương.
Điểm nhấn trong xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu trên địa bàn chính là việc sử dụng hiệu quả các nguồn lực để tập trung đầu tư, thực hiện tốt các tiêu chí hạ tầng kỹ thuật, vốn được coi là những tiêu chí dễ biến động, đạt được nhiều kết quả rõ rệt như 100% xã đạt chuẩn NTM có hệ thống đường giao thông được nâng cấp, mở rộng, cải tạo, cứng hóa, thảm nhựa mặt đường, giúp đi lại giao thương hàng hóa thuận lợi; hệ thống chiếu sáng trên các tuyến đường trục xã, liên xã, trục thôn, liên thôn được cải tạo, nâng cấp đảm bảo quy chuẩn; 100% hộ dân trên địa bàn được sử dụng điện sinh hoạt, sản xuất bảo an toàn, ổn định; hệ thống thủy lợi, kênh mương tưới tiêu được đầu tư nâng cấp, cải tạo, kiên cố hóa; 100% trường học đạt chuẩn quốc gia.
Toàn huyện hình thành 385 tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp với tổng chiều dài trên 111km, làm cơ sở để các hội đoàn thể vận động, tuyên truyền nhân dân chỉnh trang nhà cửa, sân vườn, tường rào gắn với các phong trào thu gom, bảo vệ môi trường trong khu dân cư… Được biết, giai đoạn 2021 - 2023, tổng kinh phí dành cho chương trình xây dựng NTM trên địa bàn huyện Yên Lạc đạt hơn 2.000 tỷ đồng.
Là 1 trong 3 xã của huyện Yên Lạc được tỉnh công nhận đạt chuẩn xã NTM nâng cao năm 2022 (đợt 1), bộ mặt NTM của Văn Tiến tiếp tục được thay đổi, cơ sở hạ tầng kỹ thuật được đầu tư xây dựng và cải tạo rõ rệt.
Các công trình hạ tầng khu dân cư, khu sản xuất được cắm mốc quy hoạch, quản lý chặt chẽ theo đúng quy hoạch; 100% tuyến đường giao thông nông thôn, tuyến trục chính nội đồng được cứng hóa, bê tông hóa và thường xuyên duy tu; 100% đường giao thông trục chính được lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng đảm bảo quy chuẩn.
Toàn xã có 7 trạm biến áp, hơn 22 km đường dây hạ thế, đáp ứng được nhu cầu truyền tải và đảm bảo hành lang an toàn lưới điện... Năm 2022, thu nhập bình quân trên địa bàn xã đạt hơn 64,5 triệu đồng/người/năm; số lao động được qua đào tạo đạt 87%; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,97%.
Ông Trần Trọng Biên - Bí thư Đảng ủy xã Văn Tiến khẳng định: Với quan điểm xây dựng NTM đi vào thực chất, không chạy theo phong trào, không đốt cháy giai đoạn, phát huy kết quả đạt được, các cấp chính quyền trên địa bàn tiếp tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, huy động tối đa các nguồn lực để duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được cũng như tạo khâu đột phá trong xây dựng xã NTM kiểu mẫu và thôn NTM kiểu mẫu. Theo Quyết định số 320/2022 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 36 ngày 7/10/2022 của UBND tỉnh về quy định bộ tiêu chí huyện NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, Yên Lạc đạt 4/9 tiêu chí, 27/38 chỉ tiêu; còn 11 chỉ tiêu chưa đạt.
Tại huyện Bình Xuyên, ông Nguyễn Ngọc Bộ - Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Thực tế ở 4 xã đăng ký xây dựng NTM nâng cao năm 2023 là việc thực hiện tiêu chí tổ chức sản xuất gặp nhiều khó khăn do tỷ lệ các sản phẩm chủ lực của các xã được ứng dụng chuyển đổi số để truy xuất nguồn gốc, bởi các sản phẩm chủ lực của các xã chủ yếu vẫn tiêu thụ theo hướng truyền thống.
Tiêu chí chất lượng môi trường sống, tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung các xã đạt dưới 10%, xã Quất Lưu đạt 23,76% trong khi đó yêu cầu của tiêu chí phải đạt 65%.
Từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương trong việc xây dựng NTM nâng cao, huyện Bình Xuyên đang tập trung chỉ đạo các đơn vị chuyên môn khẩn trương rà soát các tiêu chí chưa đạt để triển khai thực hiện, đồng thời duy trì các tiêu chí huyện NTM, các xã duy trì các tiêu chí xã NTM, xã NTM nâng cao năm 2023. Đồng thời tập trung triển khai xây dựng các tiêu chí mang tính định lượng, khó đạt như tiêu chí về tỷ lệ hộ dùng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung; tiêu chí thu nhập bình quân đầu người, tiêu chí trường học, tiêu chí môi trường. Xem xét bố trí kinh phí cho xã thực hiện duy trì các tiêu chí NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 để hoàn thành các tiêu chí chưa đạt khi thực hiện đánh giá lại.
Đối với huyện Vĩnh Tường, sau 3 năm thực hiện Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025, diện mạo NTM của huyện Vĩnh Tường ngày càng khởi sắc, khang trang hơn, sạch đẹp hơn. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trên địa bàn được quan tâm xây dựng đồng bộ; kinh tế của huyện giữ mức tăng trưởng ổn định trên 10%; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,02%; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt…
Đến nay, toàn huyện có 6/25 xã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, trong đó có xã Ngũ Kiên đạt chuẩn NTM kiểu mẫu đầu tiên của tỉnh; 27 thôn được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 1 thôn đạt chuẩn NTM thông minh.
Công tác xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu trên địa bàn huyện đã nhận được sự đồng thuận, hưởng ứng, tham gia tích cực của nhân dân. Giai đoạn 2021 - 2023, tổng nguồn vốn xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu trên địa bàn huyện Vĩnh Tường là hơn 3.900 tỷ đồng, trong đó có gần 740 tỷ đồng huy động từ người dân và cộng đồng.
Giao thông nội đồng được đầu tư xây dựng đáp ứng nhu cầu sản xuất và đi lại cho người dân các địa phương |
Để thực hiện mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra. Tính đến hết tháng 6/2023, toàn tỉnh có 12 xã đạt 19/19 tiêu chí NTM; 89 xã đạt từ 14 - 18 tiêu chí; 1 xã đạt 13 tiêu chí. Các huyện Bình Xuyên và Yên Lạc duy trì đạt 6/9 tiêu chí huyện NTM; thành phố Vĩnh Yên và Phúc Yên duy trì đạt 3/5 tiêu chí; huyện Vĩnh Tường và Tam Dương đạt 3/4 điều kiện xét đề nghị công nhận huyện đạt chuẩn NTM; huyện Tam Đảo, Lập Thạch và Sông Lô đạt 2/4 điều kiện xét đề nghị công nhận huyện đạt chuẩn huyện NTM.
Về việc xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, đến nay, toàn tỉnh có 89 thôn được công nhận đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu (đạt 65,9% kế hoạch); 20 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao (đạt 47,6% kế hoạch); 1 xã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (đạt 9% kế hoạch).
Theo kế hoạch, năm 2023, toàn tỉnh có thêm 14 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao và 40 thôn được công nhận thôn NTM kiểu mẫu. Đến hết tháng 8/2023, các xã: Xuân Lôi (Lập Thạch) đã đạt 17/19 tiêu chí; Thanh Vân (Tam Dương), Quất Lưu (Bình Xuyên), Trung Hà (Yên Lạc) đạt 16/19 tiêu chí; Sơn Đông (Lập Thạch), Đạo Tú, Duy Phiên (Tam Dương), Hồng Phương (Yên Lạc), Hải Lựu (Sông Lô) đạt 15/19 tiêu chí; Yên Lập, Việt Xuân (Vĩnh Tường) đạt 14/19 tiêu chí; Nhạo Sơn (Sông Lô), Tuân Chính (Vĩnh Tường) đạt 13/19 tiêu chí; Thượng Trưng (Vĩnh Tường) đạt 12/19 tiêu chí.
Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nôn thôn mới trên địa bàn tỉnh, ông Nguyễn Văn Khước - Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị thành viên Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh tiếp tục bám sát nhiệm vụ được giao, chủ động kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai xây dựng NTM tại các địa phương…
Các Sở, ngành phụ trách các tiêu chí nông thôn mới chủ động rà soát, đánh giá lại những chỉ tiêu, tiêu chí đã đạt và chưa đạt, đồng thời, xây dựng kế hoạch, đề xuất giải pháp thực hiện. Đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh tiếp tục đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đối với chương trình xây dựng NTM. Các huyện, thành phố tiếp tục hoàn thiện các điều kiện, tiêu chí NTM, đồng thời, thường xuyên cập nhật tiến độ xây dựng NTM báo cáo UBND tỉnh để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Văn Nhất - Ảnh Phương Nghi
Theo