VICEM - mùa Xuân phía trước

(Xây dựng) - Gặp Chủ tịch HĐTV TCty Công nghiệp xi măng Việt Nam (VICEM) Lương Quang Khải khi những ngày cuối cùng của năm 2013 khép lại, tôi có cuộc trò chuyện thú vị với người đứng đầu TCty lớn này. Không chỉ sản xuất kinh doanh mà còn cả chuyện lẽ đời ngang ngửa. Một con người điềm đạm, cẩn trọng và chỉn chu. Lâu mới gặp, giờ ngắm chân dung người đang quản trong tay một thương hiệu xi măng lớn, thấy ông như già đi…

Ngẫm ngợi lẽ đời chi nhiều vậy? Không hiểu sao tôi lại bật ra câu hỏi ấy khi mở đầu câu chuyện với ông. Nụ cười hiền quen thuộc nơi ông như giãn ra: Bao việc đó bác ơi!

Bao việc với người đứng đầu một TCty lớn với cả núi việc cho đạo quân 16 nghìn lao động trong Nam ngoài Bắc đủ việc làm, có lương, có thưởng. Rồi cả những việc chả đâu vào đâu, nhưng lại chạm đến con người, đến chỗ đứng ngồi đều phải để mắt giải quyết cho hài hòa.

Một năm đi qua, sản xuất kinh doanh cả Tổng VICEM vẫn giữ nhịp nhàng, vẫn đóng góp đủ đầy cho Nhà nước theo luật định. Đáng ghi nhận hơn là việc cân đối nguồn tài chính lo trả nợ vốn vay đầu tư cho các ngân hàng đúng hạn chả phải cầu cạnh khất nợ chi các ngân hàng. Thì đây cả năm sản xuất 16,334 triệu tấn clinker, tiêu thụ hơn 24 triệu tấn sản phẩm, bằng 110,3% so với năm 2012. Hàng chục triệu tấn sản phẩm xi măng (XM) mang nhãn VICEM vẫn đến với các công trình lớn khắp cả nước. Doanh thu đạt 30.496 tỷ đồng, nộp ngân sách 1.034 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế đạt 528 tỷ đồng. Thu nhập người làm XM vẫn giữ nhịp nhàng. Từ khi hàng loạt dây chuyền làm XM mới và các trạm nghiền đi vào vận hành thì tầm vóc VICEM khác hẳn lên. Sản lượng tăng thêm 10 triệu tấn một năm, nhưng kinh tế chững lại, các dự án xây dựng giảm, giãn, dừng, vì bất động sản đóng băng thì tiêu thụ mấy chục triệu tấn XM đâu dễ, phải tính sẽ mở lối ra bằng cách gì đây? Rất mừng là một chuyển động mới trong cách nghĩ, cách làm thị trường sáng tạo ở tất cả các DN thành viên.

Chuyển giao ngọn lửa truyền thống từ Vicem Hoàng Mai cho Vicem Hải Vân trong ngày kỷ niệm 84 năm truyền thống xi măng Việt Nam.

Đi đầu vẫn là VICEM Hoàng Thạch. Năng động, nhưng vẫn giữ được phong cách sản xuất kinh doanh chắc chắn. Mở thêm sản phẩm mới, mở thêm thị trường để đưa XM Hoàng Thạch đến. Thế mạnh của DN là chất lượng sản phẩm đã đi vào lòng người dùng bền chặt. Tổng giám đốc Đào Ngọc Bình là người thích làm hơn nói. Chả bao giờ ông khoe về chuyện làm ăn của DN, nhưng càng đi sâu tìm hiểu càng thấy VICEM Hoàng Thạch luôn biết cách để vượt lên. Phân công trong lãnh đạo mỗi người mỗi việc. Rất mừng Hoàng Thạch từ lâu đã xây dựng cả một hệ thống các nhà phân phối, tạo điều kiện tốt nhất để đẩy mạnh khâu tiêu thụ. Cạnh tranh ở ngay nơi “ông bạn” làm XM liên doanh nước ngoài Phúc Sơn, họ bán giá thấp hơn mỗi tấn cả trăm nghìn đồng, đâu phải dễ chơi. Nhưng Hoàng Thạch vẫn có cách làm, cách đi riêng. Thị trường Hà Nội, thị trường Hải Dương - nơi DN đứng chân vẫn là mũi nhọn, là thị trường chính của VICEM Hoàng Thạch bao năm. Nhưng tiêu thụ XM khi các dự án công trình trọng điểm ít đi, buộc người điều hành DN phải có tư duy khác trong cách làm thị trường. Không chờ đợi, nghe ngóng như năm trước, VICEM Hoàng Thạch chủ động một cách làm thị trưởng uyển chuyển hơn, gắn chặt với các nhà phân phối hơn, nên tiêu thụ XM năm 2013 cũng nhẹ vai hơn. Kết thúc một năm sản xuất kinh doanh đầy áp lực, những con số vẫn ngời lên như biết nói. Sản xuất hơn 3,152 triệu tấn, trong đó XM là 2,752 triệu tấn. XM tiêu thụ 2,711 triệu tấn. XM xây trát cao cấp MC25 sản xuất tới 350 ngàn tấn, rồi hơn 22 triệu vỏ bao, 9.023 tấn vật liệu chịu lửa. Doanh thu hơn 4.324 tỷ đồng. Lợi nhuận đạt con số 301,3 tỷ đồng. Đời sống người lao động giữ vững, đóng góp cho Nhà nước đủ đầy, trả nợ các ngân hàng theo đúng lộ trình… Nói đến sản xuất kinh doanh của VICEM Hoàng Thạch, ông Chủ tịch VICEM nở nụ cười: Trong đủ thứ áp lực, khó khăn mà Hoàng Thạch vẫn vượt lên như thế là quý lắm. Chính những cố gắng bao năm mà Tổng giám đốc VICEM Hoàng Thạch Đào Ngọc Bình vừa được nhận Huân chương Lao động hạng Nhất Nhà nước trao tặng!

- Còn các DN khác thế nào? Chúng tôi hỏi.

- Sau Hoàng Thạch, phải nói đến VICEM Hà Tiên. Đây là DN đảm trách thị trường XM một nửa nước phía Nam. Từ khi các dây chuyền mới, các trạm nghiền Long An, Phú Hữu, Cam Ranh đi vào vận hành thì áp lực càng đè nặng, cạnh tranh càng quyết liệt. Bởi đâu chỉ có XM của VICEM Hà Tiên mà còn bao thương hiệu XM khác tràn vào lấn sân…

Tìm hiểu mới thấy VICEM Hà Tiên đã biết vượt lên lo đời sống cho 2.900 lao động, lo trả lãi các ngân hàng. Tiết giản chi phí đến mức cao nhất, VICEM Hà Tiên vẫn là DN có nhiều kinh nghiệm chiếm lĩnh thị trường ở phía Nam. Cũng bởi XM mang nhãn “con kỳ lân” từ lâu đã có thương hiệu với người dùng. Cũng bởi DN dày công xây dựng được đội ngũ các nhà phân phối chính hoạt động rất nền nếp, nên sản phẩm cung ứng rất tốt ở 13 tỉnh ĐBSCL và các tỉnh miền Trung cho đến miền Đông Nam bộ. Các nhà máy, trạm nghiền ở cự ly cách xa nhau tới 800km, nhưng với cách phân công lãnh đạo phụ trách từng mũi nhọn, từng nhà máy, trạm nghiền, nên sản xuất kinh doanh giữ được nhịp nhàng. Kết thúc năm 2013, VICEM Hà Tiên sản xuất đạt 3,181 triệu tấn clinker, tổng sản phẩm tiêu thụ đạt hơn 5,204 triệu tấn, tổng doanh thu đạt 6.379 tỷ đồng. Thu nhập người lao động ổn định. Đáng ghi nhận là năm 2013 VICEM Hà Tiên trả cả vốn vay và lãi cho các ngân hàng tới gần nghìn tỷ đồng. Đầu tư vốn lớn cho cả loạt dự án, nhưng cũng phải nhận ra những cái khó mà DN này đang phải vượt qua. Ông Chủ tịch VICEM nhẩm tính: Cứ mỗi ngày mở mắt là VICEM Hà Tiên phải lo trả vốn và lãi ngân hàng cỡ vài ba tỷ rồi! Nhà máy XM Bình Phước chi phí cao lên vì khai thác nguyên liệu đá, sét xuống quá sâu phải bóc xuống sâu thêm 9 -10m mới lấy được đá mà khi làm nhà máy chưa lường hết. Rồi vận chuyển cũng chỉ độc đạo bằng đường bộ nên chi phí cũng đội lên nhiều. Cái khó nữa là vốn chủ sở hữu so với vốn nợ ngân hàng vay quá lớn. Gỡ cái khó này cho VICEM Hà Tiên, cả Tổng VICEM đã dùng sức mạnh của tất cả các DN thành viên rót cho vay 1.200 tỷ đồng để VICEM Hà Tiên cân đối vốn đối ứng, tạo thế cho DN vượt lên. Đây là nét đẹp truyền thống của các DN luôn biết vì nhau. Ông chủ tịch giải thích: Vì đầu tư cho các nhà máy mới cần vốn lớn lắm. Một Hà Tiên gánh sao nổi, mà VICEM lại không bao giờ mang tiếng phải khất nợ ngân hàng, bởi luôn trọng tín. Vậy nên cả Tổng cùng xúm tay vào. Mới hay cách làm nhân văn này đâu phải DN lớn nào cũng làm được. Đã có tập đoàn kinh tế lớn chỉ làm một dây chuyền XM mà nợ như chúa chổm, không gỡ ra nổi kia. Nhưng nếu Tổng VICEM không có được sự nhất trí đồng lòng của các DN thành viên thì cũng chả thể lo nổi việc này. Càng thấy định hướng của VICEM bấy nay: 8 DN chung một thương hiệu, chung một tầm nhìn quả là ý tưởng thật tuyệt vời của người say nghiệp làm XM như ông Nguyễn Ngọc Anh - Tổng giám đốc vừa nghỉ hưu, giờ thế hệ đàn em kế nghiệp còn mãi nhớ!

Cả buổi sáng chuyện với người đứng đầu một DN lớn với bao vấn đề đặt ra, mới thấy ông Chủ tịch VICEM là người của công việc. Nói đến cái trước mắt, ông nói đến cái dài xa cho cả chiến lược một TCty lớn trực thuộc Bộ Xây dựng. Rất mừng các DN đều biết vượt lên, mỗi nơi một cách, nhưng đều vì cái chung của đất nước. Rất may Tổng VICEM không đầu tư ra ngoài ngành. Rất mừng, các dây chuyền thiết bị làm XM mà các DN đầu tư đều rất hiện đại. Mừng hơn thế, trong tay các DN là cả một nguồn lực thế hệ nọ nối tiếp thế hệ kia đều hiểu nghề hiểu nghiệp. Thị trường tiêu thụ XM khi kinh tế khó khăn dẫu có chậm hơn, nhưng mở lối ra nhiều DN đã hướng xuất khẩu sang các nước. Con số 4,5 triệu tấn XM xuất khẩu trong năm 2013 quả đã góp cho VICEM nhiều trong cân đối tài chính, sản phẩm không ứ đọng tồn kho. VICEM Bút Sơn là DN căn cơ trong cả sản xuất và chỉ đạo kinh doanh. Năm 2013 DN này sản xuất 2,581 triệu tấn clinker, tiêu thụ 3,33 triệu tấn sản phẩm, trong đó 2,37 triệu tấn XM. Trả lãi vốn ngân hàng 770 tỷ, nộp ngân sách 100 tỷ, thu nhập người lao động vẫn khá hơn năm trước. Còn VICEM Hải Phòng, VICEM Hoàng Mai cũng đã qua dần thời khó. VICEM Hoàng Mai tiêu thụ 1,23 triệu tấn XM, 410 ngàn tấn clinker với doanh thu 1.595 tỷ đồng, nộp ngân sách 75,3 tỷ đồng. VICEM Tam Điệp đạt sản lượng 1,3 triệu tấn, năm ngoái âm cả trăm tỷ thì năm nay hết lỗ. Chỉ VICEM Bỉm Sơn năm 2013 có chút băn khoăn máy móc gặp sự cố, nên vất vả hơn. Nhưng tất cả đều vượt lên để góp vào chiến công của một năm sản xuất kinh doanh của VICEM vẫn vững vàng: Sản xuất clinker và XM tăng 8,8% và tiêu thụ vượt 9,3%!

Ngọn lửa truyền thống của XM Việt Nam kết thúc một năm vượt lên áp lực thách thức vẫn hoàn thành xuất sắc kế hoạch lại cháy lên từ VICEM Hoàng Mai tiếp tục truyền lửa đến VICEM Hải Vân trong năm 2014. Với VICEM, mùa Xuân như đến sớm!