(Xây dựng) - Việc phân cấp cấp phép xây dựng thời gian qua đã được pháp luật quy định cụ thể, đặc biệt trong Luật Xây dựng sửa đổi 2020, việc phân cấp đã phần nào cho thấy trách nhiệm và tính hiệu quả giám sát của chính quyền địa phương. Theo đánh giá của các tỉnh phía Nam, việc phân cấp cấp phép xây dựng được thực hiện một cách đồng bộ, thống nhất, phù hợp với tình hình thực tế và điều kiện địa phương.
 |
| Phường Tân Quy (Quận 7) là địa phương đầu tiên ở TP. HCM thí điểm thực hiện không CPXD đối với nhà ở riêng lẻ. |
TP.HCM thí điểm không cấp phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ
Năm 2018, phường Tân Quy (Q.7) là địa phương đầu tiên được UBND TP.HCM đồng ý giao cho UBND Q.7 nghiên cứu thí điểm thực hiện không cấp phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ. Theo đó, công dân chỉ cần hoàn thiện hồ sơ đăng ký xây dựng dựa trên những chỉ tiêu quy hoạch, quy chế quản lý kiến trúc quy hoạch hoặc thiết kế đô thị đã công bố. Đây cũng được xem là một giải pháp nhằm giảm tình trạng vi phạm xây dựng như hiện nay.
Theo tìm hiểu được biết, Q.7 có thuận lợi là phần lớn địa bàn đã có quy hoạch chi tiết 1/500. Kết quả sau 2 năm thí điểm cho thấy, đây là một chủ trương phù hợp với tiến trình cải cách thủ tục hành chính, nhất là trong lĩnh vực cấp phép xây dựng, một lĩnh vực còn nhiều bất cập. Người dân cũng rất đồng tình, ủng hộ vì đã giảm thiểu thời gian làm thủ tục hành chính, hạn chế các nhũng nhiễu không đáng có. Cụ thể, khi xây nhà, người dân chỉ cần truy cập vào bản đồ quy hoạch trực tuyến của quận, nắm bắt được số tầng được phép xây, diện tích sàn xây dựng… Sau đó, nộp một bản vẽ thể hiện mặt cắt, mặt đứng công trình là đủ. Ngoài ra, thời gian giải quyết cũng được rút ngắn còn 3 ngày khi nộp trực tuyến qua mạng internet.
Về việc áp dụng thí điểm này, Sở Xây dựng TP.HCM cho rằng nếu chủ trương này được áp dụng rộng rãi sẽ tạo thuận lợi rất lớn cho người dân TP.HCM. Tuy nhiên, theo Luật Xây dựng, điều kiện cấp phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ phải phù hợp quy hoạch chi tiết xây dựng, tức quy hoạch 1/500 đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Trong khi hiện nay tại TP.HCM, chỉ số ít khu dân cư được quy hoạch chi tiết 1/500, vì vậy việc nhân rộng toàn TP cần thêm thời gian, lộ trình từng bước, chuẩn bị kỹ càng về nguồn lực.
Về vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM bày tỏ quan điểm: Thời điểm lấy ý kiến dự thảo Luật Xây dựng 2014 đến Luật Xây dựng sửa đổi 2020, chúng tôi đã đề xuất đưa nội dung không cấp phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ tại những khu vực đã được quy hoạch chi tiết 1/500 nhưng không được chấp nhận. Chúng tôi thấy hơi tiếc vì phải để cơ quan chính quyền ôm nhiều việc khi đã có quy hoạch chi tiết, cụ thể. Thay vào đó, hãy gắn trách nhiệm của chủ nhà đối với việc thuê đơn vị tư vấn thiết kế, nhà thầu thi công có năng lực, tăng cường quản lý khâu hậu kiểm để tránh tình trạng xây dựng không phép, sai phép.
Tỉnh Khánh Hòa gắn quyền hạn với trách nhiệm
Tại tỉnh Khánh Hòa, để làm cơ sở quản lý trong lĩnh vực đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 44/2016/QĐ-UBND ngày 26/12/2016 về Quy định một số nội dung về cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa; Quyết định số 20/2017/QĐ-UBND ngày 07/11/2017 về việc sửa đổi, bổ sung Quy định cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa ban hành kèm theo Quyết định số 44/2016. Theo đó, Sở Xây dựng tham mưu cho UBND tỉnh phân cấp cho Sở Xây dựng, Ban Quản lý KKT Vân Phong, UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện việc điều chỉnh, gia hạn, cấp lại và thu hồi giấy phép xây dựng công trình trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.
Trên cơ sở các quy định pháp luật hiện hành và chỉ đạo của Trung ương, Sở Xây dựng đã tiến hành rà soát về phân cấp, ủy quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực cấp giấy phép xây dựng công trình cho UBND cấp huyện; theo đó đã dự thảo quy định trình UBND tỉnh ban hành với nội dung kiến nghị: Giao UBND cấp huyện cấp, điều chỉnh, gia hạn, cấp lại và thu hồi giấy phép xây dựng cho các công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ trên địa giới hành chính do mình quản lý.
Trao đổi với Báo Xây dựng, đại diện Sở Xây dựng Khánh Hòa cho biết: Việc thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý giữa các cấp gắn quyền hạn với trách nhiệm; đồng thời, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, đề cao trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc thực hiện đã khuyến khích sự năng động, sáng tạo và phát huy tính tích cực, chủ động của các cấp, các ngành, các địa phương trong việc xây dựng, kiện toàn tổ chức, tinh gọn bộ máy.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, còn có những mặt hạn chế trong quá trình quản lý như: Việc áp dụng các quy chuẩn, tiêu chuẩn trong đầu tư xây dựng còn chồng chéo, thiếu thống nhất; nhiều tiêu chuẩn mới đã được bổ sung, thay thế, nhưng vẫn chưa đủ. Bộ Xây dựng chậm đưa ra những quy chuẩn về thiết kế, kỹ thuật xây dựng… đặc biệt đối với công trình nhà cao tầng dẫn đến các khó khăn, bất cập trong công tác quản lý quy hoạch, xây dựng của địa phương. Thời gian thực hiện các thủ tục hành chính, dịch vụ công trong lĩnh vực đầu tư xây dựng trong một số dự án còn bị kéo dài so với quy định do cán bộ, công chức, viên chức phải đảm nhận khối lượng công việc lớn, dẫn tới quá tải trong công việc, trình độ một số cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế.
Tỉnh Bình Dương 9 năm vẫn áp dụng đồng bộ và hiệu quả một quyết định
Tại tỉnh Bình Dương, đến thời điểm này, việc quy định cấp giấy phép xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép trên địa bàn tỉnh vẫn đang áp dụng theo Quyết định số 14/2013/QĐ-UBND ngày 16/5/2013 do UBND tỉnh ban hành. Theo đó, Điều 21 của Quy định kèm theo quyết định này nêu rõ:
“Ủy quyền cho Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình xây dựng cấp đặc biệt, cấp I, cấp II; công trình tôn giáo, công trình di tích lịch sử - văn hoá, công trình tượng đài, tranh hoành tráng đã được xếp hạng trên địa bàn tỉnh Bình Dương; những công trình trên các tuyến, trục phố chính trong đô thị (trừ nhà ở riêng lẻ); công trình thuộc dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài; công trình thuộc dự án (trừ công trình trong khu công nghiệp).
UBND cấp huyện cấp giấy phép xây dựng các công trình còn lại và nhà ở riêng lẻ ở đô thị (bao gồm cả nhà ở riêng lẻ trên các tuyến, trục phố chính trong đô thị, nhà ở riêng lẻ trong khu vực đã được Nhà nước công nhận bảo tồn) thuộc địa giới hành chính do mình quản lý, trừ các đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này; Các công trình hạ tầng kỹ thuật (trừ công trình hạ tầng kỹ thuật chỉ yêu cầu lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật).
UBND cấp xã cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ tại những điểm dân cư nông thôn đã có quy hoạch xây dựng được duyệt và tại những khu vực theo quy định của UBND cấp huyện khi xây dựng phải có giấy phép xây dựng thuộc địa giới hành chính do mình quản lý.
Ủy quyền cho Ban Quản lý các khu công nghiệp Bình Dương cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình xây dựng trong các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương (trừ công trình trong khu công nghiệp do Ban quản lý khu công nghiệp Việt Nam - Singapore quản lý). Ủy quyền cho Ban Quản lý khu công nghiệp Việt Nam - Singapore cấp giấy phép xây dựng đối với các công trình xây dựng trong các khu công nghiệp do Ban quản lý khu công nghiệp Việt Nam - Singapore quản lý.
Công trình do cơ quan nào cấp giấy phép xây dựng thì cơ quan đó điều chỉnh, gia hạn, cấp lại và thu hồi giấy phép xây dựng do mình cấp. UBND tỉnh quyết định thu hồi giấy phép xây dựng do cấp dưới cấp không đúng quy định”.
Trao đổi với Báo Xây dựng, đại diện Sở Xây dựng Bình Dương xác nhận: Việc áp dụng các quy định tại Quyết định 14 tại địa phương khá đồng bộ, chặt chẽ và phát huy hiệu quả. Tuy nhiên gần đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng, Sở đang tập trung để soạn thảo nội dung trên cơ sở điều chỉnh, bổ sung một số quy định của Quyết định 14 cho phù hợp và đồng bộ.
Nhìn chung, trên cơ sở bám sát các quy định của Luật Xây dựng 2014 và Luật Xây dựng sửa đổi 2020, các địa phương đã triển khai thực hiện phân cấp cấp phép xây dựng một cách thống nhất, đồng bộ, phù hợp với tình hình thực tế và điều kiện địa phương.
Mai Thu
Theo
