Thọ Xuân (Thanh Hóa): Hiệu quả từ chương trình tích tụ ruộng đất, sản xuất theo hướng công nghệ cao, quy mô lớn

(Xây dựng) - Là một huyện trọng điểm lúa của tỉnh Thanh Hóa, xác định chuyển đổi cơ cấu cây trồng là nhiệm vụ trọng tâm, cần thiết để nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp trong lĩnh vực trồng trọt, trong những năm gần đây, chương trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên địa bàn Thọ Xuân đã thu được những kết quả bước đầu đáng khích lệ và đang từng bước lan rộng, thu hút sự tham gia ngày càng đông đảo của các hộ dân và doanh nghiệp địa phương.

Dưa được trồng trong nhà màng, tưới nước nhỏ giọt theo hướng sản xuất công nghệ cao.

Cụ thể hóa chương trình tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh “Về tích tụ, tập trung đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao đến năm 2025, định hướng đến 2030”, Ban Thường vụ Huyện ủy Thọ Xuân đã ban hành, xây dựng nhiều chương trình, kế hoạch hành động về công tác này; đồng thời tập trung chỉ đạo các xã, thị trấn xây dựng kế hoạch thực hiện.

Cùng với đó, triển khai có hiệu quả các cơ chế, chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tích tụ ruộng đất, xem xét tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tránh sai sót trong quá trình tổ chức sản xuất và chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất lúa sang các loại cây khác…

Nhờ đó, từ năm 2016 đến nay, tổng diện tích chuyển đổi cơ cấu cây trồng toàn huyện đạt 2.750ha. Trong đó, chuyển đổi sang trồng cây hàng năm 1.559ha (ngô, mía, rau mầu các loại). Chuyển đổi sang trồng cây lâu năm 439,8ha (chủ yếu là cam, quýt, bưởi, dừa xiêm, mít thái). Chuyển đổi sang trang trại tổng hợp (trồng lúa - cá; trồng sen - nuôi cá), tổng diện tích 477,2ha.

Anh Hải và lứa dưa kim hoàng hậu sắp cho thu hoạch đợt 3 trong năm.

Theo báo cáo của các xã, thị trấn và khảo sát thực tế, chương trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng đã đưa năng suất, sản lượng cây trồng tăng cao, giảm chi phí, nâng cao năng suất lao động, giá trị thu nhập trên 1ha canh tác, đạt lợi nhuận gấp 2 đến 3 lần so với trồng lúa. Ngoài ra, còn làm thay đổi tư duy sản xuất của người nông dân từ sản xuất truyền thống, manh mún nhỏ lẻ sang sản xuất quy mô lớn theo hướng hàng hóa.

Là một xã nằm cách trung tâm huyện 12km, thuộc vùng bán sơn địa, có quỹ đất khá dồi dào. Trong mấy năm trở lại đây, được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thọ Lâm đã thực hiện chuyển đổi nhiều ha đất trồng lúa năng suất thấp sang các loại cây trồng khác một cách có hiệu quả.

Trong đó đáng chú ý là các mô hình sản xuất công nghệ cao, sản xuất theo hướng hữu cơ sinh học, nông nghiệp sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, globalGAP... với hàng loạt sản phẩm an toàn, mang lại giá trị kinh tế cao và được thị trường đón nhận.

Một trong những mô hình tiêu biểu trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng của Thọ Lâm là trang trại trồng dưa kim hoàng hậu công nghệ cao của Công ty cổ phần phát triển công nghệ cao Điền Trạch.

Theo anh Đặng Đình Hải - một trong ba cổ đông góp vốn cho biết, Công ty của anh được thành lập và đi vào sản xuất cuối năm 2019. Nắm bắt nhu cầu thị trường và xu thế phát triển của nông nghiệp công nghệ cao, anh và các đồng sự đã chọn cây dưa kim hoàng hậu làm đối tượng sản xuất.

Với diện tích 1,5ha nhận thầu của xã, Công ty đã đầu tư 3 tỷ đồng, chủ yếu cho lắp đặt hệ thống nhà màng và tưới nhỏ giọt tự động (có thể điều khiển bằng điện thoại thông minh).

Theo anh Hải, trồng loại cây này không quá khó, chỉ cần tuân thủ nghiêm ngặt theo tiêu chí công nghệ cao, chăm sóc phù hợp theo từng giai đoạn trong quá trình sinh trưởng và đảm bảo tưới vừa đủ độ ẩm cho cây là được. Trong đó, khi cây ra hoa, đậu quả phải theo dõi thường xuyên để ngắt bớt quả, mỗi cây chỉ để lại một quả duy nhất để cây nuôi trái đủ chất dinh dưỡng, đảm bảo kích thước, trọng lượng. Ngoài ra, đối với những cây có quả quá lớn, phải có cách “hãm” lại, cho quả to vừa phải mới đảm bảo độ ngon, ngọt và phù hợp thói quen người tiêu dùng.

Về thu nhập, theo anh Hải, mỗi năm có thể trồng được 3 đợt cây dưa kim hoàng hậu, từ đầu năm đến nay, trang trại của anh đã thu hoạch 2 lần và đang bước vào thu hoạch vụ thứ 3.

Về sản lượng, quân bình mỗi vụ cho 45 tấn quả (trên 1,5ha), giá bán tại vườn trung bình 27.000 đồng/kg, cho thu nhập 1,2 tỷ đồng/vụ. Nếu tính cả đợt thu hoạch sắp tới của vụ thứ 3, tổng doanh thu sẽ đạt 3,6 tỷ đồng, trừ chi phí nhân công, giống, phân bón... còn lãi khoảng 60%.

Nói về kế hoạch sắp tới, anh Hải cho biết: Nếu được xã tạo điều kiện, Công ty dự định sẽ đầu tư mở rộng quy mô, diện tích, đưa vào sản xuất thêm các loại rau, củ, quả và trồng, nhân giống cây hoa phong lan.

Cùng với mô hình trồng dưa kim hoàng hậu công nghệ cao, tại xã Thọ Lâm, mô hình sen - cá - vịt trời của anh Phạm văn Cường (thôn 3) - Chủ tịch Hội Nông dân xã cũng đang chứng minh rõ nét sự đúng hướng của chủ trương tích tụ ruộng đất, sản xuất hàng hóa của Thọ Xuân.

Năm 2018, sau quá trình tìm hiểu, học hỏi, anh Cường quyết định nhận thầu của xã 8ha đất 5%, chủ yếu là ao đầm bỏ hoang và mua thêm của bà con 10ha đất lúa kém hiệu quả để đầu tư, cải tạo, xây dựng trang trại chuyên canh cây sen, kết hợp nuôi cá và vịt trời.

Một phần trang trại sen - cá - vịt trời của Chủ tịch Hội Nông dân xã Phạm Văn Cường.

Sau một thời gian lao động cật lực, vừa lo tròn trách nhiệm của một “thủ lĩnh” nông dân, vừa lo đầu tư xây dựng trang trại, với số vốn ban đầu 2 tỷ đồng cùng với hàng nghìn ngày công lao động, không kể giờ giấc, thời tiết.

Vượt qua những thử thách, trục trặc ban đầu, từ năm 2019 đến nay, trang trại của anh Cường đã đi vào hoạt động và cho thu nhập ổn định.

Anh cho biết, cây sen rất dễ trồng, chỉ cần mỗi năm bón phân một lần cho cây phát triển khỏe, ra hoa và đậu hạt chắc đều. Cùng với sen, mỗi năm anh nuôi thêm 2.000 con vịt trời thịt và thả thêm 6 tạ cá giống gồm cá quả, trắm đen, chép, cộng thêm cá tự nhiên trong hồ, do nguồn thức ăn có sẵn như rong, rêu, tôm, tép, cá vặt, các loại thủy sinh nên anh chỉ cho vịt trời ăn thêm mỗi ngày một lần thức ăn tổng hợp và không cần phải cho cá ăn, vừa đỡ chi phí mà vịt, cá lại ngon, chắc thịt như sống trong tự nhiên, rất được người tiêu dùng ưa chuộng.

Anh Cường trên bờ đầm của trang trại.

Về đầu ra sản phẩm và thu nhập, theo anh Cường, mỗi năm anh thu được trên 40 tấn hạt sen, vận chuyển ra tiêu thụ tại Hải Phòng với giá bình quân 50.000 đồng/kg, doanh thu 500 triệu đồng, trừ chi phí tất cả, còn lãi 350 triệu. Cá bán tại trang trại tổng thu 150 triệu đồng, trừ chi phí thu lãi 100 triệu. Vịt trời thương lái mua tại chỗ, giá 120.000 đồng/con (từ 1,1 - 1,3kg), lãi 450 triệu đồng. Tổng cộng mỗi năm trang trại cho lãi ròng gần 1 tỷ đồng. Chưa hết, chỉ hơn một năm nữa, trang trại của anh sẽ có thêm nguồn thu đáng kể từ 1.000 cây dừa xiêm đã trồng được 3 năm trên bờ ao, hồ và những khoảng đất trống.

Ngoài 2 điển hình trên, trên địa bàn Thọ Lâm nói riêng và Thọ Xuân nói chung còn hàng loạt mô hình sản xuất theo hướng quy mô lớn, sản phẩm hàng hóa có giá trị kinh tế cao như mô hình trồng cây ăn quả, trong đó chủ yếu là cây có múi, cây dược liệu; rau, củ , quả... đang hoạt động hiệu quả.

Nhờ đó đã tạo thêm nhiều việc làm và thu nhập ổn định cho hàng nghìn lao động địa phương, góp phần tích cực vào chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, làm giảm tình trạng tha hương đi làm thuê của nhiều lao động trẻ địa phương.