Những bất cập của định mức công trình giao thông

(Xây dựng) – Các chuyên gia xây dựng công trình giao thông đã chỉ ra một số vướng mắc, bất cập của định mức xây dựng công trình giao thông cần được tháo gỡ.

Ảnh minh họa.

Định mức thiết kế thấp nhất

Công trình giao thông thường có đặc thù nằm trải dài theo tuyến, có thể trong địa bàn một huyện, một tỉnh nhưng cũng có thể chạy dài qua nhiều tỉnh, địa bàn. Ngoài ra, cũng có những công trình nằm rải rác trên nhiều địa bàn.

Tuy nhiên, với cùng một giá trị xây lắp nhưng định mức thiết kế đối với gói thầu công trình giao thông thuộc loại thấp nhất so với 4 loại công trình khác là: dân dụng, công nghiệp, nông nghiệp và phát triển nông thôn và hạ tầng kỹ thuật.

Theo bảng tổng hợp định mức chi phí thiết kế bản vẽ thi công của các loại công trình có yêu cầu thiết kế 3 bước có chi phí xây dựng và thiết bị (chưa có thuế giá trị gia tăng, đơn vị tính: tỷ đồng) là 1.000 tỷ đồng, trên đây cho thấy, công trình giao thông chỉ bằng khoảng 50-60% so với các công trình khác.

Theo các chuyên gia, việc tính giá gói thầu như vậy thể hiện quan niệm chưa thấu đáo vì công trình giao thông là công trình phức hợp gồm có loại hình: Cầu, hầm, đường, đường sắt, hàng không; đặc biệt các công trình như cầu khẩu độ lớn, hầm, nút giao thông khác mức là những công trình có độ phức tạp cao.

Bên cạnh đó, chi phí quản lý tư vấn đối với công trình giao thông cũng rất thấp. Hiện nay, chi phí quản lý tư vấn đối với công trình giao thông được xác định theo tỷ lệ % chi phí chuyên gia khoảng 45-55%, trong khi đó các chi phí tư vấn quản lý của các tổ chức quốc tế như WB, ADB… bằng khoảng 130-135%.

Chi phí thu nhập chịu thuế tính trước (lãi định mức) thấp bằng 6%, trong khi các hợp đồng tư vấn không được áp dụng lãi suất nếu bị trả chậm, mà điều này thì thường xuyên xảy ra.

Vấn đề thiết kế để cắm cọc giải phóng mặt bằng theo quy hoạch hoặc quy mô hoàn chỉnh cũng là một bất cập lớn hiện nay cần được tháo gỡ.

Thực tế khi triển khai thực hiện đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông, giai đoạn 2017 – 2020, đơn vị tư vấn phải thực hiện thiết kế hình học (Cắt dọc, cắt ngang, hình thái nút giao, cầu vượt…), thực hiện thỏa thuận với các địa phương (về thoát nước, đường gom, đường giao dân sinh, tính toán phương án thoát nước, gia cố mái taluy đối với các đoạn đào sâu, đắp cao, tính toán xử lý đất yếu và bệ phản áp để xác định phạm vi chân ta luy giai đoạn hoàn chỉnh, phục vụ công tác thiết kế cắm dọc giải phóng mặt bằng...). Chi phí thiết kế này chiếm tới 45-50% chi phí thiết kế kỹ thuật.

Trong khi đó, thiết kế theo tiêu chuẩn đường cao tốc là công trình cấp đặc biệt nhưng trong Quyết định đầu tư thì chỉ được xác định là công trình cấp I, nên định mức thiết kế vẫn được tính theo công trình cấp I.

Kiến nghị điều chỉnh định mức ngành Giao thông

Trên cơ sở thực tiễn, Tổng Công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải, Bộ Giao thông vận tải (TEDI) kiến nghị điều chỉnh định mức chi phí quản lý dự án đối với công trình giao thông <100 tỷ đồng là 1,87 tỷ đồng; <1.000 tỷ đồng là 1,149 tỷ đồng; <10.000 tỷ đồng là 0,4735 tỷ đồng và <30.000 tỷ đồng là 0,2825 tỷ đồng.

Định mức chi phí hoạt động của đơn vị quản lý dự án thuộc cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP), kiến nghị điều chỉnh đối với công trình giao thông <100 tỷ đồng là 0,7475 tỷ đồng; <1.000 tỷ đồng là 0,4595 tỷ đồng; <10.000 tỷ đồng là 0,142 tỷ đồng và <30.000 tỷ đồng là 0,082 tỷ đồng.

Định mức chi phí lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, kiến nghị điều chỉnh đối với công trình giao thông <100 tỷ đồng là 0,228 tỷ đồng; <1.000 tỷ đồng là 0,084 tỷ đồng; <10.000 tỷ đồng là 0,0395 tỷ đồng và <30.000 tỷ đồng là 0,0215 tỷ đồng.

Định mức chi phí lập báo cáo nghiên cứu khả thi, kiến nghị điều chỉnh đối với công trình giao thông <100 tỷ đồng là 0,057 tỷ đồng; <1.000 tỷ đồng là 0,24; <10.000 tỷ đồng là 0,1315 và nhỏ hơn 30.000 tỷ đồng là 0,085 tỷ đồng.

Định mức chi phí lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật, kiến nghị điều chỉnh đối với công trình giao thông <1 tỷ đồng là 6,35 tỷ đồng; <7 tỷ đồng là 4,05 tỷ đồng và <15 tỷ đồng là 3,6 tỷ đồng.

Định mức chi phí thiết kế công trình giao thông, kiến nghị điều chỉnh đối với công trình <10 tỷ đồng: công trình cấp đặc biệt là 2,52 tỷ đồng, công trình cấp I là 1,77 tỷ đồng, công trình cấp II là 1,47 tỷ đồng, công trình cấp III là 1,29 tỷ đồng; đối với công trình <100 tỷ đồng: công trình cấp đặc biệt là 1,85 tỷ đồng, công trình cấp I là 1,29 tỷ đồng, công trình cấp II là 1,03 tỷ đồng, công trình cấp III là 0,91 tỷ đồng; đối với công trình <1.000 tỷ đồng: công trình cấp đặc biệt là 1,33 tỷ đồng, công trình cấp I là 0,84 tỷ đồng, công trình cấp II là 0,74 tỷ đồng, công trình cấp III là 0,59 tỷ đồng...

Ngành Giao thông là nghề vất vả, chịu áp lực cao, vì vậy trên thế giới hiện nay, kỹ thuật xây dựng công trình giao thông hiện đại là xu hướng tất yếu và có tiềm năng phát triển lớn song hành cùng sự phát triển của cơ sở hạ tầng. Điều này đồng thời cũng đặt ra việc xác định định mức, đơn giá đối với ngành Giao thông cần bắt kịp với sự phát triển của kỹ thuật xây dựng công trình giao thông mới, hiện đại./.