Hồi sinh, bứt tốc các đại dự án, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Năm 2024, 19 tập đoàn, tổng công ty do Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp làm đại diện chủ sở hữu đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, "ngược dòng" vực dậy những dự án thua lỗ, gây lãng phí trước đây, đóng góp tích cực vào nền kinh tế đất nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra, đốc thúc dự án đường dây tải điện 500 kV mạch 3 Quảng Trạch (Quảng Bình)-Phố Nối (Hưng Yên) đoạn đi qua địa phận Quảng Bình, ngày 2/6/2024

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Ủy ban), 19 tập đoàn, tổng công ty đã tập trung nguồn lực vào việc cơ cấu lại ngành, lĩnh vực kinh doanh chính; đẩy mạnh thoái vốn đầu tư ngoài ngành, cơ cấu lại các đơn vị thành viên, sản phẩm, thị trường, kế hoạch đầu tư, nguồn nhân lực; tăng cường đổi mới, hiện đại hoá quản trị doanh nghiệp; kiện toàn bộ máy quản lý, kiểm soát, kiểm toán nội bộ... từng bước tháo gỡ khó khăn, làm ăn có lãi.

Theo thông tin từ Ủy ban, tổng kết năm 2024, tình hình tài chính hợp nhất của các tập đoàn, tổng công ty do Ủy ban làm đại diện chủ sở hữu, doanh thu ước đạt hơn 2,03 triệu tỷ đồng (bằng 120% kế hoạch năm và bằng 107% so với cùng kỳ). Lợi nhuận trước thuế ước đạt gần 111.700 tỷ đồng (bằng 158% kế hoạch năm và bằng 156% so với cùng kỳ). Giá trị nộp ngân sách Nhà nước ước đạt hơn 206.000 tỷ đồng (bằng 153% kế hoạch năm và bằng 105% so với cùng kỳ). Những con số là minh chứng rõ ràng nhất cho sự tăng trưởng cả về doanh thu và lợi nhuận của các tập đoàn, tổng công ty.

Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh kiểm tra thực địa, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ xử lý dứt điểm dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên (TISCO 2)

Trước đó, thực hiện Quyết định số 360 ngày 17/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, Ủy ban đã chỉ đạo các tập đoàn, tổng công ty do Ủy ban làm đại diện chủ sở hữu xây dựng, hoàn thiện Đề án cơ cấu lại giai đoạn đến năm 2025 (Đề án cơ cấu lại) trình Ủy ban phê duyệt hoặc xem xét, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đến nay, Đề án cơ cấu lại của 18 tập đoàn, tổng công ty đã được phê duyệt. Các tập đoàn, tổng công ty đang khẩn trương triển khai thực hiện theo đề án đã được phê duyệt, bảo đảm hiệu quả, thực chất, tiến độ yêu cầu đã đề ra.

Một trong những mặt công tác tập trung quyết liệt hơn 6 năm qua chính là công tác xử lý các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương.

Ngược dòng thời gian cho thấy, dư luận từng bức xúc bởi 12 dự án thua lỗ, yếu kém, chậm tiến độ thuộc ngành công thương có nguy cơ mất trắng hàng chục nghìn tỷ đồng, gồm: Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1-Hải Phòng; Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2-Lào Cai; Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình; dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy sản xuất Đạm Hà Bắc; dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên; Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thuỷ Dung Quất; dự án Nhà máy thép Việt Trung; dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ; dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Dung Quất; dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước; dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ; dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam.

Petrovietnam đặt mục tiêu phát triển trở thành tập đoàn công nghiệp-năng lượng hàng đầu đất nước và khu vực, có vị trí và vai trò nòng cốt trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia

Với vai trò là Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành công thương, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã triển khai thực hiện 11/12 dự án. Hiện nay toàn bộ 11/11 dự án, doanh nghiệp được giao Ủy ban trực tiếp xử lý đã được Bộ Chính trị đồng ý chủ trương để thực hiện (riêng dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam do Bộ Công Thương xử lý).

Bên cạnh đó, một loạt các dự án lớn khác lâm vào bế tắc, đình trệ cũng đã được Ủy ban, với vai trò được giao chủ động phối hợp với các bộ, ngành báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cấp có thẩm quyền tháo gỡ khó khăn, vướng mắc… thúc đẩy nhanh tiến độ, sớm hoàn thành đưa vào dự án thành phần 3; dự án Nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất; dự án mở rộng Cảng hàng không Điện Biên; dự án mở rộng Nhà ga T2 Cảng hàng không quốc tế Nội Bài; dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức-Long Thành... Sau 6 năm, các dự án này đã có bước chuyển mình, bứt phá, phát triển theo hướng mới.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc với các đại biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và 19 tập đoàn, tổng công ty ngày 6/12/2024

Những kết quả ấn tượng

Về tình hình đầu tư phát triển, năm 2024, giá trị thực hiện đầu tư hợp nhất của 19 tập đoàn, tổng công ty do Ủy ban làm đại diện chủ sở hữu ước đạt 160.000 tỷ đồng, bằng 130% so với cùng kỳ năm 2023.

Ủy ban đã chỉ đạo các tập đoàn, tổng công ty thi công và hoàn thành một số dự án trọng điểm của quốc gia, tiêu biểu như dự án Đường dây tải điện 500 kV mạch 3 Quảng Trạch (Quảng Bình)-Phố Nối (Hưng Yên) được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) giao Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) làm chủ đầu tư, có tổng chiều dài 519 km, 1.177 vị trí cột, 513 khoảng néo, đi qua 211 xã/phường của 43 huyện thuộc 9 tỉnh, với tổng mức đầu tư hơn 22.300 tỷ đồng. Đây là dự án trọng điểm, cấp bách, có ý nghĩa rất quan trọng để nâng cao sự ổn định vận hành hệ thống điện, tăng cường cung cấp điện cho miền Bắc, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự quan tâm, ủng hộ của các bộ, ngành, địa phương và người dân, EVN/EVNNPT đã quyết tâm, nỗ lực hoàn thành đóng điện vào ngày 25/8/2024, sau hơn 6 tháng thi công, thay vì 3-4 năm như thông thường.

Đoàn công tác Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp kiểm tra tiến độ dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Một sự kiện tiêu biểu khác là, Ủy ban đã tích cực chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) tranh thủ thời tiết thuận lợi, đẩy nhanh tiến độ triển khai thi công dự án đường cao tốc Bến Lức-Long Thành; báo cáo cấp có thẩm quyền khẩn trương tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để không ảnh hưởng đến tiến độ.

Đến nay, các đoạn cao tốc đầu tiên của dự án đã cơ bản hoàn thành, đủ điều kiện đưa vào khai thác, gồm đoạn tư nút giao cao tốc TPHCM-Trung Lương (Long An) đến Quốc lộ 1 (TPHCM) dài 3,4 km và đoạn từ nút giao Phước An đến nút giao Quốc lộ 51 (Đồng Nai) dài 6,1 km. Đây là bước tiến trong phát triển đường sá, kết nối các khu công nghiệp và khu đô thị, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội cho nhiều tỉnh, thành phố.

Cao tốc Bến Lức-Long Thành đoạn qua tỉnh Đồng Nai chuẩn bị đưa vào khai thác

Cùng với đó, dự án xây dựng Nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất có quy mô 20 triệu hành khách/năm với tổng mức đầu tư 10.873 tỷ đồng từ nguồn vốn hợp pháp của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) được khởi công ngày 14/3/2024 cũng được thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả, nhằm đẩy mạnh hoàn thành vượt tiến độ thi công 2 tháng, đưa vào khai thác đúng dịp chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025)...

Năm 2024, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, nỗ lực của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, các tập đoàn, tổng công ty đạt nhiều kết quả tích cực, từng bước khẳng định thương hiệu doanh nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế. Điển hình là, Tổng công ty Cà phê Việt Nam (VINACAFE) đã xây dựng và đăng ký sở hữu thành công bộ nhận diện sản phẩm mới Vietnam Coffee, cùng một loạt sản phẩm cà phê qua chế biến sâu như cà phê hoà tan, cà phê rang xay... thay vì trồng, thu mua, xuất khẩu và bán tại thị trường nội địa cà phê nhân xanh như trước đây.