Thứ tư 15/01/2025 19:03 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Sự kiện & Bình luận /

Nguyên nhân ngập lụt đô thị: Nhìn từ Đà Lạt

09:56 | 06/09/2022

Nhìn từ Đà Lạt chúng ta dễ thấy một điều là mật độ xây dựng quá dày đặc, khiến nước không thể thấm vào đất nên đã tràn ra đường phố.

Danh sách các đô thị bị ngập lụt ở Việt Nam sau mỗi trận mưa lớn ngày càng dài, từ thành phố lớn đến thành phố nhỏ, từ thành phố miền biển đến thành phố cao nguyên, từ Thủ đô ra đến huyện đảo. Có những nơi 20 năm trước chưa biết ngập lụt là gì. Tất cả đều là nạn nhân của quy hoạch đô thị.

Ngày 1/9/2022, Đà Lạt đón nhận một cơn mưa lớn cuối chiều. Cơn mưa chỉ kéo dài 2 tiếng nhưng các con phố chính biến thành những dòng suối nước chảy cuồn cuộn, người dân bất ngờ, bì bõm chống chịu với dòng nước chảy xiết mà ngơ ngác không hiểu tại sao. Người dân Đà Lạt chắc chắn sẽ nơm nớp lo âu với những cơn mưa sắp tới. Người dân ở các đô thị khác quan ngại cho Đà Lạt nhưng không để ý rằng chính nơi họ đang sống cũng tiềm tàng các nguy cơ ngập lụt, khi thành phố đã bị be bờ.

Năm 2020, tôi thường xuyên theo dõi, đưa tin và phân tích tình hình lũ lụt ở Trung Quốc. Những phân tích của tôi chẳng khi nào đến được với người Trung Quốc, chắc chắn thế. Nhưng tôi vẫn làm, vẫn không ngừng đưa tin trên trang facebook cá nhân là vì hy vọng những phân tích đó sẽ cảnh tỉnh cho người Việt Nam rằng thời tiết ngày càng cực đoan hơn do biến đổi khí hậu gây nên.

Trong các phân tích, tôi nhận định rằng Trung Quốc cầm cự được đợt mưa lớn và kéo dài 48 ngày trên diện rộng chứ Việt Nam mình không chịu nổi hình thái mưa cực đoan đó tới 5 ngày. Năm đó, chỉ một cơn mưa lớn đã khiến Hà Giang thất thủ, 5 người thiệt mạng, hàng trăm ô tô và hàng ngàn ngôi nhà bị ngập, thiệt hại kinh tế vô cùng lớn.

Tại sao vậy?

Hầu hết các thành phố của Việt Nam đang trong giai đoạn mở rộng cơ sở hạ tầng và nhà ở chóng mặt. Trong quá trình đó, tư duy quy hoạch lấp đầy chỗ trống đang lấy đi những không gian chứa nước tự nhiên như hồ chứa, công viên, đất trồng cây và cả các triền sông vốn là vùng chậm lũ.

Quá trình quy hoạch và phát triển đô thị theo hướng tiếp cận gần sông, gần biển, bạt núi, lấp hồ đều tác động thô bạo đến các dòng chảy tự nhiên và không gian dành cho nước vốn dĩ được thiên nhiên tạo hình hàng ngàn năm và được ông cha ta giữ gìn hàng trăm năm nay.

Giờ thì mạnh ai nấy quy hoạch, mạnh ai nấy lấn hồ, mạnh ai nấy bịt dòng chảy và cướp đi không gian của nước. Việc này khiến các đô thị của Việt Nam càng ngày càng dễ tổn thương hơn với các hình thái thời tiết cực đoan.

nguyen nhan ngap lut do thi nhin tu da lat
Nhiều phương tiện bị ngập sâu trong nước sau trận mưa chiều 1/9 ở Đà Lạt (Ảnh: CTV).

Hãy cứ nhìn lại những đô thị bị "đánh úp" gần đây bởi những trận mưa lớn như Quảng Ninh, Quy Nhơn, Đà Nẵng, Hội An, Tam Kỳ, Quảng Ngãi, Vinh, thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, và gần đây nhất là Đà Lạt. Những thành phố trên cao cũng ngập. Những thành phố ven sông, ven biển cũng ngập. Vì sao vậy?

Mật độ xây dựng

Nếu lấy Đà Lạt làm ví dụ chúng ta dễ thấy một điều là mật độ xây dựng quá dày đặc, khắp nơi bị bê tông hóa, nhà kính làm nông nghiệp khiến nước không thể thấm tự nhiên vào đất và tràn ra đường tạo thành các con suối giữa phố.

Quyết định số 33/2003/QĐ-UB của UBND tỉnh Lâm Đồng về việc Ban hành Quy định các chỉ tiêu chủ yếu về quản lý quy hoạch và xây dựng đối với nhà ở tư nhân trên địa bàn thành phố Đà Lạt, có hiệu lực từ năm 2003 đến nay vẫn còn hiệu lực.

Quyết định nêu rõ: Cho phép xây dựng tối đa 100% diện tích lô đất xây dựng đối với nhà liền kề, nhà phố; cho phép xây dựng tối đa 90% diện tích lô đất xây dựng đối với nhà liền kề có sân vườn.

Như vậy, bất cứ nơi nào được quy hoạch đất ở thì người dân được quyền xây nhà kín đất. Đối với đất biệt thự chủ sở hữu đất được quyền xây dựng 50% diện tích xây dựng. Tuy nhiên đó chỉ mới là phần nhà ở. Chủ nhà hoàn toàn có thể làm các mái tạm, đổ bê tông kín khu nhà ở và vì thế khả năng thấm nước bằng không. Với tốc độ phát triển nhà ống dọc các con phố hiện nay thì gần như 100% diện tích đất ở đã xây kín bằng bê tông.

Phát triển nhà kính, nhà lưới thiếu kiểm soát

Đà Lạt là một thành phố đặc thù về khí hậu thuận lợi cho phát triển du lịch kết hợp nông nghiệp sinh thái. Chính vì vậy mà số lượng nhà kính nông nghiệp phát triển bùng phát trong những năm qua.

Theo số liệu thống kê của cơ quan chức năng, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, hiện có trên 215,99 ha nhà kính, nhà lưới trên đất lâm nghiệp, trong đó nhiều nhất là Đà Lạt, với hơn 170,84 ha (chiếm hơn 79%). Luật quy định không cho phép xây dựng bất kỳ công trình nào trên đất lâm nghiệp, trừ các công trình phục vụ quốc phòng và kinh tế trọng điểm của quốc gia. Việc phát triển nhà lưới, nhà kính thiếu kiểm soát khiến không gian dành cho nước và đất không còn.

Điều chỉnh quy hoạch, tăng quy mô dân số

Luật quy hoạch đô thị quy định rõ: Thời hạn quy hoạch đối với quy hoạch chung thành phố thuộc tỉnh, thị xã từ 20 đến 25 năm. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, đa số các thành phố đã điều chỉnh quy hoạch ngay sau khi quy hoạch chung được phê duyệt để phục vụ nhu cầu phát triển của địa phương.

Một đánh giá từ Đoàn giám sát của Quốc hội đã báo cáo trước Quốc hội khóa XIV vào tháng 5/2019, nêu: kết quả đánh giá từ 12 tỉnh thành cho thấy có đến 1.390 quy hoạch bị điều chỉnh. Các điều chỉnh chủ yếu là quy hoạch điều chỉnh tăng tầng cao, giảm diện tích, đất công trình, hạ tầng kỹ thuật. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến điều chỉnh quy hoạch song hệ lụy của việc này thường tiêu cực, bao gồm: Gia tăng dân số, gia tăng áp lực đối với hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông… Đặc biệt là tình trạng tắc đường, úng ngập, ô nhiễm không khí, mất an toàn cháy nổ, không gian sống ngột ngạt

Khi lập quy hoạch hạ tầng kỹ thuật đô thị, các nhà quy hoạch đã có tính toán kỹ về: Giao thông đô thị; cao độ nền và thoát nước mặt đô thị; cấp nước đô thị; thoát nước thải đô thị; cấp năng lượng và chiếu sáng đô thị; thông tin liên lạc; nghĩa trang và xử lý chất thải rắn.

Tuy nhiên, khi điều chỉnh quy hoạch, các yếu tố trên không được xem xét đầy đủ, hoặc chỉ xem xét tính toán ở một phạm vi nhỏ, nơi quy hoạch chi tiết hoặc quy hoạch phân khu được điều chỉnh. Điều này dẫn đến hệ lụy là những khu vực được điều chỉnh xây dựng mới sẽ tạo ra những rủi ro về ngập lụt cho những khu vực tồn tại trước kia.

Một khi đã đổ bê tông để làm một công trình lớn, chúng ta không còn nhiều cơ hội để sửa chữa sai lầm. Vậy nên, hãy cẩn trọng với những quy hoạch mới, đặc biệt là những quy hoạch xâm phạm không gian chậm lũ ở các triền sông, quy hoạch lấn biển và lấp hồ. Hậu quả sẽ khôn lường bởi thời tiết cực đoan không dừng lại.

Theo Nguyễn Huy/Dantri.com.vn

Cùng chuyên mục
  • Giảm phiền hà từ khâu xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

    Ngày11/12/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 131/CĐ-TTg về việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp ngay từ khâu xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

  • Từ kiểm soát đến kiến tạo và sáng tạo

    Nhà nước phải tập trung vào vai trò điều tiết, giám sát, và tạo khuôn khổ pháp lý minh bạch, thay vì ôm đồm tất cả các chức năng. Việc giao quyền quản lý cho các tổ chức, cá nhân có năng lực vượt trội không chỉ tăng hiệu quả quản lý mà còn giải phóng nguồn lực cho những lĩnh vực cần thiết hơn.

  • Viết tiếp trang sử hào hùng trong thời kỳ mới

    Hôm nay, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta vui mừng kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12), trong bối cảnh công cuộc đổi mới đất nước đạt được những thành tựu quan trọng về kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, cả nước đang nỗ lực thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

  • Doanh nghiệp phục hồi, kinh tế tăng trưởng

    Theo thống kê của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm 2024 kinh tế Việt Nam đã phục hồi và phát triển mạnh mẽ, dần lấy lại được đà tăng trưởng như giai đoạn trước đại dịch Covid-19, với nhiều điểm sáng, nhất là trong xuất khẩu và thu hút FDI.

  • Thực hiện phân cấp, phân quyền và việc lựa chọn nhân sự

    Ngoài các vấn đề liên quan tới cơ chế, chính sách, một trong những yếu tố quan trọng trong thực hiện phân cấp, phân quyền là nhân lực. Theo chuyên gia, cần áp dụng công cụ quản trị nguồn nhân lực khoa học, để họ không né tránh, chây ì mà quyết tâm thực thi nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất.

  • Nhân lên tình người vượt mưa lũ

    Cơn bão số 3 cùng hoàn lưu của nó đã, đang để lại những hậu quả vô cùng nặng nề đối với đời sống hàng nghìn người ở nhiều địa phương, vì thế, cần thêm nhiều hơn nữa những bàn tay ấm dang rộng ra với đồng bào mình, tiếp sức cho họ trong hành trình gian nan vượt qua hoạn nạn.

Xem thêm
  • Bài học không bao giờ cũ và bản lĩnh chính trị Việt Nam

    Tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh là bài học không bao giờ cũ; luôn được Đảng đặc biệt coi trọng như là nhân tố tăng cường sức mạnh, bản lĩnh chính trị Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

    09:57 | 04/09/2024
  • Tiến vào kỷ nguyên mới với tinh thần độc lập, khát vọng tự cường

    Hôm nay là ngày vẻ vang, là ngày Độc lập! 79 năm trước, cả dân tộc ta đã đứng lên làm cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đánh đổ ách xiềng xích của cả đế quốc, thực dân, phong kiến. Từ thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng đọc Bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 2/9/1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đất nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới, người dân Việt Nam ngẩng cao đầu tự hào là con dân một nước tự do, độc lập.

    10:42 | 02/09/2024
  • Kỳ tích mới từ "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão"

    Chỉ trong hơn 6 tháng, chúng ta đã kéo đường dây điện 500 kV mạch 3 dài 519 km, vượt địa hình hiểm trở để đưa điện ra miền Bắc. Đây là một kỳ tích có được nhờ tinh thần "thần tốc, quyết thắng, vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão" để "biến cái không thể thành có thể".

    15:10 | 31/08/2024
  • Phát triển đất nước lên tầm cao mới

    (Xây dựng) - Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 02/9 vào thời điểm đất nước có bước chuyển mình của cơ hội cùng thách thức mới trên con đường phát triển. Quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập quốc tế mà nòng cốt là mở rộng thị trường, địa bàn kinh tế, đòi hỏi tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, ngành hàng và doanh nghiệp, tạo điều kiện phát triển sản xuất trong nước, kết nối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mục tiêu cơ bản là thực hiện thắng lợi 23 chỉ tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội Đảng XIII đề ra, phấn đấu đến năm 2030 thoát khỏi mức thu nhập trung bình thấp, trở thành quốc gia đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 là nước phát triển…

    10:59 | 30/08/2024
  • Ngăn chặn tình trạng đấu giá đất bất thường

    Những ngày gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội liên tục chứng kiến các kỷ lục về giá trúng đấu giá đất tại khu vực ngoại thành, phiên sau cao hơn phiên trước. Đơn cử, ngày 28/7, huyện Đan Phượng đấu giá 85 lô đất ở các xã Đan Phượng, Hạ Mỗ, Phương Đình, giá trúng lô đất cao nhất hơn 99 triệu đồng/m2, gấp hơn 2 lần giá khởi điểm.

    07:50 | 22/08/2024
  • Cách mạng Tháng Tám và bài học bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc

    Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là một dấu mốc chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. 79 năm đã qua nhưng những bài học, kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị thời đại, nhất là bài học về giữ vững độc lập chủ quyền dân tộc.

    09:31 | 20/08/2024
  • Phát huy giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám trong thời đại mới

    Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đập tan ách thống trị, áp bức, bóc lột của chế độ thực dân, phong kiến, giành lấy chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mùa thu lịch sử ấy mãi mãi là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc ta.

    09:00 | 19/08/2024
  • Trách nhiệm với người dân

    Theo dự thảo bảng giá đất mới Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành nhằm tiệm cận với giá thị trường, giá đất trên địa bàn sẽ tăng cao rất nhiều lần; thậm chí, có nơi tăng gấp 37 lần so với bảng giá hiện hữu. Điều này khiến người dân ùn ùn kéo nhau đi làm thủ tục đăng ký đất đai, thậm chí vay mượn tiền bạc kịp đóng tiền sử dụng đất theo bảng giá đất hiện hành. Tại nhiều Văn phòng đăng ký đất đai ở thành phố Thủ Đức, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi,… hồ sơ thủ tục nhà đất tăng đột biến, cán bộ làm không xuể.

    14:07 | 12/08/2024
  • Nỗi lo an toàn cây xanh trong đô thị

    Vụ việc một nhánh cây dầu phân loại 3 (cây có kích thước lớn) trong công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) bỗng nhiên gãy và rơi từ độ cao khoảng 25m khiến 2 người tử vong, 3 người bị thương, thêm một lần nữa cảnh báo về an toàn cây xanh trong đô thị.

    10:56 | 11/08/2024
  • Chậm một giờ cũng là tội lớn với nhân dân!

    (Xây dựng) - Hôm qua, khi hỏi vị lãnh đạo tỉnh Cà Mau về tiến độ Bệnh viện Đa khoa tỉnh quy mô 1.200 giường bệnh, tôi nhận được câu trả lời đầy “tâm trạng”: “Tỉnh đang lập Hội đồng Tư vấn giải quyết kiến nghị lựa chọn nhà thầu. Dự án chậm thì chắc chậm rồi. Nhưng cách làm việc “cù cưa” kiểu này hoài, điệp khúc “lỡ hẹn” với bệnh nhân biết đến bao giờ”. Thực trạng 2 bệnh nhân, 1 giường bệnh là “chuyện thường ngày ở huyện” tại Cà Mau. Một số bệnh nhân chấp nhận điều trị trái tuyến lên tuyến Trung ương với hy vọng, tương lai không xa miền cuối đất xóa vùng trũng về y tế.

    21:59 | 07/08/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load