Thứ hai 09/09/2024 21:34 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Sự kiện & Bình luận /

"Lỗ" và "lãi" của đường sắt đô thị

19:51 | 28/10/2022

Những năm gần đây mỗi khi nhắc đến hệ thống đường sắt đô thị và metro trên báo chí cũng như mạng xã hội, nhiều ý kiến nhấn mạnh đến vấn đề "lỗ và lỗ"; "doanh thu một năm không đủ trả lương, không đủ bù chi phí vận hành"…

lo va lai cua duong sat do thi
Hành khách đi tàu Cát Linh - Hà Đông, tháng 10/2022 (Ảnh: Mạnh Quân - Minh Nhân)

Ở đây tôi không bàn về suất vốn đầu tư, công nghệ, quá trình thi công nhanh hay chậm của một dự án đường sắt cụ thể. Nhưng về công dụng, chức năng và lợi ích của đường sắt đô thị - metro nói chung mà cứ nhấn mạnh yếu tố "lỗ" là đang hiểu sai, bởi tất cả các quốc gia trên thế giới đều không tính lợi ích riêng lẻ của dự án. Họ tính lợi ích kinh tế, xã hội tổng thể do hệ thống đường sắt đô thị - metro mang lại.

Những ai kêu ca về đường sắt đô thị lỗ, chắc không biết một thực tế rằng tất cả hệ thống metro ở các thành phố lớn trên thế giới đều lỗ, bao gồm New York, Los Angeles, London, Paris, Berlin, Barcelona, Singapore…

Vậy thì các nước xây dựng hệ thống đường sắt đô thị làm gì, đâu là "lãi" của hệ thống này?.

Tất cả hệ thống đường sắt đô thị ở các đô thị trên toàn thế giới đều nhằm các mục tiêu sau đây: Giải quyết nhu cầu đi lại của người dân và khách du lịch; Giảm ùn tắc giao thông trong đô thị; giảm ô nhiễm không khí và hiệu ứng nhà kính; giảm chi phí đi lại cho người sử dụng đường sắt đô thị, đặc biệt là học sinh, sinh viên, người già và khách du lịch; giảm tai nạn giao thông trong đô thị (đường sắt đô thị an toàn và ít tai nạn hơn đi ô tô và xe máy); giảm tiêu thụ nhiên liệu (nhiên liệu cho ô tô, xe máy cá nhân, theo tính toán thì nhiều gấp 2 lần giao thông công cộng); giúp cho người lao động có năng suất làm việc cao hơn (thời gian đi lại ít hơn, trong lúc ngồi metro có thể nghỉ ngơi, thư giãn, chợp mắt, đọc sách, thậm chí làm việc, trong khi lái xe ô tô, xe máy thì không).

Nhờ các lợi ích trên mà năng suất lao động và lợi ích kinh tế của cả xã hội tăng lên, trật tự, an toàn xã hội cũng tăng, giúp giải quyết được một phần của công bằng xã hội.

Chính vì thế các hệ thống giao thông công cộng ở các thành phố trên thế giới cơ bản đều theo cơ cấu tài chính là Chính phủ tài trợ tiền làm hệ thống đường sắt, nhà ga và các đoàn tàu. Công ty giao thông công cộng, đường sắt đô thị - metro lo chi phí vận hành theo các nguồn tài chính sau: Tiền bán vé chỉ chiếm một phần của chi phí vận hành; hãng giao thông công cộng, đường sắt đô thị kinh doanh thêm (cho thuê mặt bằng nhà ga, kinh doanh bất động sản chẳng hạn, phí quảng cáo trên tàu, ở nhà ga).

Nguồn tài chính khác là chính phủ chuyển từ khoản thu phí trong đô thị (như London có phí tắc nghẽn ở nội đô thu của những người sử dụng phương tiện cá nhân); tài trợ từ ngân sách trung ương và ngân sách bang, ngân sách thành phố.

lo va lai cua duong sat do thi
6,5 triệu lượt hành khách được vận chuyển qua 11 tháng khai thác chính thức tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông (Ảnh: Mạnh Quân - Minh Nhân)

Xin đơn cử số liệu vận hành hệ thống của Paris năm 2018: Tiền bán vé 27%; thu từ các loại thuế địa phương 52%; trợ cấp của chính phủ Pháp 18%; các nguồn khác: 3%

Ở Pháp các tỉnh, thành phố tạo ra khoản thuế địa phương, thu mỗi người lao động từ 1,6% đến 2,6% trên tổng lương (% tùy thành phố, người lao động ở các doanh nghiệp nhỏ dưới 11 lao động được miễn). Khoản thuế địa phương này tài trợ cho giao thông công cộng và chiếm 52% tổng chi phí vận hành.

Ở Singapore, chính phủ tài trợ (không thu hồi) toàn bộ cơ sở hạ tầng (hệ thống đường ray, hệ thống tín hiệu, tàu và xe buýt) cộng thêm chi phí khởi động của mạng lưới đường sắt và xe buýt. Ngoài ra chính phủ trợ giá vé trực tiếp cho người lao động có mức lương thấp và người khuyết tật. Tổng tiền tài trợ của chính phủ Singapore trong 5 năm qua là 14 tỷ USD và sẽ tài trợ tiếp 26 tỷ USD trong 5 năm tới.

Nhiều tài liệu nói hệ thống giao thông Hong Kong là hệ thống duy nhất có lãi (theo báo cáo tài chính thì năm 2018 số lãi lên đến 1,6 tỷ bảng Anh). Thế nhưng đấy là lãi của công ty và lãi là từ lĩnh vực kinh doanh tài sản bao gồm 1 tòa nhà chọc trời cao 118 tầng, 6.300 căn hộ cho thuê, 2 khách sạn 5 sao nằm phía trên nhà ga và quảng trường ngoài trời phía trên nhà ga Kowloon, còn tính riêng vận hành giao thông công cộng thì vẫn lỗ.

Khi nhìn vào bức tranh tổng thể về việc kinh doanh và tài trợ vốn cho các hệ thống giao thông công cộng trên thế giới, hy vọng chúng ta sẽ có cách nhìn nhận đúng bản chất vấn đề về hoạt động của hệ thống đường sắt đô thị. Đây cũng là gợi ý cho các cơ quan nhà nước trong việc truyền thông và tài trợ vốn, tài trợ chi phí vận hành cho các hệ thống đường sắt đô thị, metro ở Hà Nội và TPHCM.

Theo Đỗ Cao Bảo/Dantri.com.vn

Cùng chuyên mục
  • Bài học không bao giờ cũ và bản lĩnh chính trị Việt Nam

    Tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh là bài học không bao giờ cũ; luôn được Đảng đặc biệt coi trọng như là nhân tố tăng cường sức mạnh, bản lĩnh chính trị Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

  • Tiến vào kỷ nguyên mới với tinh thần độc lập, khát vọng tự cường

    Hôm nay là ngày vẻ vang, là ngày Độc lập! 79 năm trước, cả dân tộc ta đã đứng lên làm cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đánh đổ ách xiềng xích của cả đế quốc, thực dân, phong kiến. Từ thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng đọc Bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 2/9/1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đất nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới, người dân Việt Nam ngẩng cao đầu tự hào là con dân một nước tự do, độc lập.

  • Kỳ tích mới từ "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão"

    Chỉ trong hơn 6 tháng, chúng ta đã kéo đường dây điện 500 kV mạch 3 dài 519 km, vượt địa hình hiểm trở để đưa điện ra miền Bắc. Đây là một kỳ tích có được nhờ tinh thần "thần tốc, quyết thắng, vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão" để "biến cái không thể thành có thể".

  • Phát triển đất nước lên tầm cao mới

    (Xây dựng) - Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 02/9 vào thời điểm đất nước có bước chuyển mình của cơ hội cùng thách thức mới trên con đường phát triển. Quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập quốc tế mà nòng cốt là mở rộng thị trường, địa bàn kinh tế, đòi hỏi tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, ngành hàng và doanh nghiệp, tạo điều kiện phát triển sản xuất trong nước, kết nối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mục tiêu cơ bản là thực hiện thắng lợi 23 chỉ tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội Đảng XIII đề ra, phấn đấu đến năm 2030 thoát khỏi mức thu nhập trung bình thấp, trở thành quốc gia đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 là nước phát triển…

  • Ngăn chặn tình trạng đấu giá đất bất thường

    Những ngày gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội liên tục chứng kiến các kỷ lục về giá trúng đấu giá đất tại khu vực ngoại thành, phiên sau cao hơn phiên trước. Đơn cử, ngày 28/7, huyện Đan Phượng đấu giá 85 lô đất ở các xã Đan Phượng, Hạ Mỗ, Phương Đình, giá trúng lô đất cao nhất hơn 99 triệu đồng/m2, gấp hơn 2 lần giá khởi điểm.

  • Cách mạng Tháng Tám và bài học bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc

    Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là một dấu mốc chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. 79 năm đã qua nhưng những bài học, kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị thời đại, nhất là bài học về giữ vững độc lập chủ quyền dân tộc.

Xem thêm
  • Phát huy giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám trong thời đại mới

    Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đập tan ách thống trị, áp bức, bóc lột của chế độ thực dân, phong kiến, giành lấy chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mùa thu lịch sử ấy mãi mãi là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc ta.

    09:00 | 19/08/2024
  • Trách nhiệm với người dân

    Theo dự thảo bảng giá đất mới Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành nhằm tiệm cận với giá thị trường, giá đất trên địa bàn sẽ tăng cao rất nhiều lần; thậm chí, có nơi tăng gấp 37 lần so với bảng giá hiện hữu. Điều này khiến người dân ùn ùn kéo nhau đi làm thủ tục đăng ký đất đai, thậm chí vay mượn tiền bạc kịp đóng tiền sử dụng đất theo bảng giá đất hiện hành. Tại nhiều Văn phòng đăng ký đất đai ở thành phố Thủ Đức, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi,… hồ sơ thủ tục nhà đất tăng đột biến, cán bộ làm không xuể.

    14:07 | 12/08/2024
  • Nỗi lo an toàn cây xanh trong đô thị

    Vụ việc một nhánh cây dầu phân loại 3 (cây có kích thước lớn) trong công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) bỗng nhiên gãy và rơi từ độ cao khoảng 25m khiến 2 người tử vong, 3 người bị thương, thêm một lần nữa cảnh báo về an toàn cây xanh trong đô thị.

    10:56 | 11/08/2024
  • Chậm một giờ cũng là tội lớn với nhân dân!

    (Xây dựng) - Hôm qua, khi hỏi vị lãnh đạo tỉnh Cà Mau về tiến độ Bệnh viện Đa khoa tỉnh quy mô 1.200 giường bệnh, tôi nhận được câu trả lời đầy “tâm trạng”: “Tỉnh đang lập Hội đồng Tư vấn giải quyết kiến nghị lựa chọn nhà thầu. Dự án chậm thì chắc chậm rồi. Nhưng cách làm việc “cù cưa” kiểu này hoài, điệp khúc “lỡ hẹn” với bệnh nhân biết đến bao giờ”. Thực trạng 2 bệnh nhân, 1 giường bệnh là “chuyện thường ngày ở huyện” tại Cà Mau. Một số bệnh nhân chấp nhận điều trị trái tuyến lên tuyến Trung ương với hy vọng, tương lai không xa miền cuối đất xóa vùng trũng về y tế.

    21:59 | 07/08/2024
  • Cảnh giác trước mưu đồ “đổi màu” văn hóa

    Công nghiệp văn hóa đã và đang là trụ cột phát triển kinh tế quan trọng của nhiều quốc gia. Việc chú trọng phát triển công nghiệp văn hóa sẽ giúp các quốc gia có thể nhanh chóng thu về những lợi ích kinh tế to lớn với tư cách như là một ngành kinh tế mũi nhọn, đầu tàu. Tại Việt Nam, phát triển công nghiệp văn hóa là một nội dung quan trọng được Đảng, Nhà nước ta quyết liệt chỉ đạo triển khai trong những năm gần đây.

    09:05 | 26/07/2024
  • Sự thật không thể nào phủ nhận

    Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng - người cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo xuất sắc, một nhân cách lớn của dân tộc đã từ trần lúc 13 giờ 38 phút, ngày 19/7/2024 do tuổi cao, bệnh nặng. Đây là mất mát to lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Chúng ta vô cùng biết ơn và tự hào về những thành tựu quan trọng mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã đạt được trong thời gian qua dưới sự lãnh đạo xuất sắc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Bởi vậy, trong thời gian tới cả hệ thống chính trị cũng như các tầng lớp nhân dân đều cần phát huy tinh thần trách nhiệm gìn giữ và tiếp tục phát huy những di sản vô giá đó.

    08:57 | 23/07/2024
  • An toàn lao động là quan trọng nhất

    "An toàn là trên hết" được xem là nguyên tắc vàng, là khẩu hiệu, là nguyên tắc bắt buộc trong quá trình lao động, được treo tại nhiều công trường. Nhưng, chỉ 1 "lỗ hổng" nhỏ về ý thức, tai họa có thể ập đến, mang đến nỗi đau tột cùng cho nhiều người lao động và gia đình họ.

    10:21 | 12/05/2024
  • Tư duy mới - giá trị mới

    Theo thông tin từ Hội nghị lần thứ ba, Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Hồng (diễn ra ngày 9-5 vừa qua), năm 2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế của vùng Đồng bằng sông Hồng đạt 6,28%, đứng thứ 3/6 vùng kinh tế, gấp 1,24 lần so với bình quân chung cả nước.

    11:19 | 11/05/2024
  • Để cả nước không còn nhà tạm, nhà dột nát

    Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát khi thực hiện thành công trong năm 2025 sẽ là một dấu mốc đáng nhớ, khi lần đầu tiên trong lịch sử, trên cả nước không còn nhà tạm, nhà dột nát và có lẽ không nhiều nước đang phát triển trên thế giới làm được điều này.

    11:46 | 21/04/2024
  • Tăng quyền, trao quyền khi 'chiếc áo thể chế' đã chật

    “TP.HCM đang như lò xo bị bó. Làm sao chúng ta tháo được ra để lò xo hoạt động, trỗi dậy, bứt phá được, đó là nhiệm vụ của quy hoạch. Nếu bật lên được, TP.HCM có thể sẽ phát triển nhanh như vũ bão”.

    09:13 | 27/03/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load