Thứ tư 15/01/2025 07:17 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Sự kiện & Bình luận /

Làm gì để vượt qua thách thức kinh tế?

08:31 | 03/04/2023

Trong quý I năm nay, tăng trưởng GDP của Việt Nam chỉ đạt 3,32%, đây là một mức tăng rất thấp trong điều kiện bình thường.

Kinh tế tăng trưởng thấp trong quý I

Lưu ý rằng, mức tăng trưởng này trên cơ sở nền thấp của quý I/2022 khi nền kinh tế vẫn đang chịu tác động bởi các lệnh phong tỏa, giãn cách xã hội. Qua đó cho thấy, điều kiện kinh tế trong 3 tháng đầu năm nay đang rất khó khăn.

Nhìn vào từng khu vực, tăng trưởng GDP giai đoạn đầu năm nay chủ yếu đến từ dịch vụ (tăng trưởng gần 6,8%), nông nghiệp đã tăng trưởng chậm lại so với năm ngoái nhưng vẫn đạt được con số tương đối tích cực trong bối cảnh hiện nay. Riêng khu vực công nghiệp, trong đó có những ngành tăng trưởng âm như sản xuất, công nghiệp chế biến chế tạo, sản xuất, phân phối điện nước, thể hiện hoạt động sản xuất đang đi xuống.

Làm gì để vượt qua thách thức kinh tế?
Tăng trưởng GDP quý I chỉ đạt 3,32% trên nền thấp của cùng kỳ năm ngoái (Ảnh: VGP).

GDP tăng trưởng 3,32% song không phải mọi hàng hóa sản xuất trong nền kinh tế đều được tiêu thụ hết, thể hiện qua con số tồn kho cuối quý I năm nay tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy là chúng ta đang tăng trưởng thấp trong điều kiện tồn kho cao.

Tình hình doanh nghiệp thành lập/giải thể cũng cho thấy điều tương tự. Số lượng doanh nghiệp tạm dừng hoạt động và giải thể tăng lên rất mạnh, trong khi doanh nghiệp thành lập mới hoặc quay trở lại hoạt động lại thấp hơn, phần nào cũng cho thấy các doanh nghiệp đang phải đương đầu với những khó khăn khốc liệt. Việc doanh nghiệp thành lập mới hoặc quay trở lại giảm sút, hay doanh nghiệp rời bỏ thị trường, tạm dừng hoạt động tăng cao rõ ràng đang phát đi những tín hiệu không như chúng ta mong chờ.

Với các số liệu như vậy, rất khó để nói rằng tình hình tăng trưởng trong hiện tại hay quý tới là tươi sáng nếu không có các giải pháp kịp thời.

Nhìn về phía cầu, tăng trưởng GDP đến một phần từ tiêu dùng dịch vụ. Nếu như năm ngoái còn phải ứng phó với dịch Covid thì năm nay tiêu dùng bùng nổ. Các đơn vị hoạt động liên quan đến nhà hàng, lưu trú, du lịch đạt được tăng trưởng hai con số (ngành này tăng đến 26%).

Tuy nhiên, mức tăng trưởng ấn tượng đó chủ yếu diễn ra vào tháng 1 và 2, đến tháng 3 thì đã chậm lại. Trong bối cảnh thu nhập người dân giảm sút, lãi suất tăng cao và tín dụng thắt chặt, kinh tế khó khăn thì người dân sẽ cắt giảm chi tiêu. Do đó, sự bùng nổ vừa qua chỉ là tạm thời và chủ yếu dựa trên nền thấp của năm ngoái.

Đối với lĩnh vực đầu tư, khu vực công đang gánh cho khu vực tư nhân và nước ngoài. Đầu tư từ ngân sách nhà nước (NSNN) tăng khoảng 8%, trong khi đầu tư từ khu vực tư chỉ tăng khoảng 1,8% còn đầu tư nước ngoài thậm chí giảm 1,1%. Đầu tư từ NSNN đang là bệ đỡ cho 2 khu vực còn lại.

Tình trạng ảm đạm cũng diễn ra tại lĩnh vực thương mại. Giá trị nhập khẩu quý I năm nay giảm khoảng 12% so với quý I năm ngoái. Cầu xuất khẩu đang giảm sút do tiến trình thắt chặt tiền tệ ở các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam như Mỹ, EU khi người dân những khu vực này cắt giảm những khoản chi tiêu không thiết yếu.

Do vậy, nếu nhìn kỹ vào xuất khẩu Việt Nam chủ yếu tươi sáng ở một số mặt hàng nông sản do thị trường Trung Quốc mở cửa trở lại, còn những hàng hóa tiêu dùng không thiết yếu như dệt may, giày dép, máy tính, linh kiện, điện thoại… đang giảm sút rất mạnh. Bên cạnh đó, cầu vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng cũng đang suy yếu.

Nhìn chung, nền kinh tế đang yếu cả về phía cầu lẫn sản xuất.

Nhiều "đầu tàu" hụt hơi, vì sao?

Xét tăng trưởng theo địa bàn (GRDP), những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong quý I phần lớn là những địa phương phụ thuộc nhiều và FDI. Phía Bắc có Bắc Ninh, Vĩnh Phúc. Phía Nam có Bà Rịa Vũng Tàu, TPHCM, Bình Dương. Doanh nghiệp FDI hướng đến thị trường xuất khẩu, nên khi thị trường xuất khẩu có vấn đề thì họ cũng sẽ bị ảnh hưởng ngay.

Ngoài ra, những tỉnh phụ thuộc nhiều vào bất động sản, trong đó có TPHCM, Quảng Nam cũng chịu ảnh hưởng, tăng trưởng thấp.

Ngược lại, những tỉnh có tỉ trọng ngành dịch vụ cao hơn hoặc tăng trưởng dựa vào nông nghiệp thì có thể ít bị ảnh hưởng hơn so với những địa phương khác. Rõ ràng, cơ cấu kinh tế Việt Nam khi phụ thuộc nhiều vào FDI thì sẽ khó tránh khỏi bị tác động nếu thị trường quốc tế gặp vấn đề.

Do vậy, triển vọng hồi phục của nền kinh tế, ngoài giải quyết những vấn đề nội tại trong nước thì còn phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu, vào nền kinh tế của những thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản, phụ thuộc vào việc các quốc gia này khi nào dừng tiến trình thắt chặt tiền tệ, kinh tế của họ suy thoái hay là sẽ hồi phục trở lại…

Cùng với sự sụt giảm của xuất khẩu là sự sụt giảm của dòng vốn FDI. Số lượng dự án FDI mới đăng ký những năm qua nhìn chung rất nhỏ, số lượng vốn đăng ký mới thấp, tuy nhiên giải ngân tương đối ổn định, chủ yếu là nhờ sự mở rộng của các doanh nghiệp đã có còn số lượng nhà đầu tư mới thấp hơn hẳn so với những năm trước.

Lực đẩy chính sách tiền tệ - tài khóa

Với tình hình như hiện tại, mục tiêu tăng trưởng 6,5% trong năm nay là rất thách thức. Thực tế thì khó khăn đã bộc lộ từ quý III, quý IV/2022. Tuy nhiên, tình hình tăng trưởng có thể được cải thiện nếu chúng ta giải quyết được những vấn đề nội tại trước, ngoài việc phụ thuộc vào biến động bên ngoài.

Việc tháo gỡ khó khăn trong nước cần thời gian và hiệu quả của các chính sách. Chính sách tiền tệ thường có độ trễ. Giảm lãi suất điều hành và huy động hôm nay thì phải mất 1-2 quý mới "ngấm" vào nền kinh tế, mới tác động vào hành vi người tiêu dùng và đầu tư của doanh nghiệp. Không thể kỳ vọng nay giảm lãi suất thì mai doanh nghiệp và người dân sẽ đầu tư ngay.

Với mặt bằng lãi suất hiện nay vẫn ở mức cao, rõ ràng là vẫn chưa thể kích thích được hành vi đầu tư, tiêu dùng của người dân và doanh nghiệp. Chỉ khi nào lãi suất xuống đủ thấp thì nhu cầu đầu tư, tiêu dùng mới trở lại. Điều này mất thời gian, bởi các ngân hàng thương mại thời gian qua huy động với lãi suất rất cao thì cần thời gian để hạ chi phí đầu vào rồi dần dần mới hạ lãi suất đầu ra. Do vậy, chưa thể kỳ vọng là hiệu quả của chính sách tiền tệ sẽ có tác động ngay đến nền kinh tế.

Lạm phát có thể không phải là vấn đề quá lớn đối với chính sách tiền tệ trong năm nay. Lý do đơn giản là khi thu nhập và tài sản của người dân bị sụt giảm, lãi suất neo ở mức cao, các thị trường tài sản đóng băng, hàng hóa xuất khẩu sụt giảm, kết hợp với giá các nguyên vật liệu trên thị trường thế giới chững lại, thì sức cầu tiêu dùng và đầu tư sẽ yếu, sức ép lạm phát sẽ giảm theo. Tất nhiên, sức ép lạm phát vẫn có thể xuất hiện khi giá điện và tiền lương cơ bản được điều chỉnh tăng, tuy nhiên theo tôi đó không phải là vấn đề lớn trong điều kiện hiện nay.

Làm gì để vượt qua thách thức kinh tế?
Cần hạ thêm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân (Ảnh minh họa: Tiến Tuấn).

Mọi chính sách đều có sự đánh đổi, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế thì phải chấp nhận rủi ro lạm phát tăng lên trong mức độ nào đó, phải chấp nhận đồng VND có thể mất giá so với một số đồng tiền khác. Tuy nhiên, cân nhắc lợi ích hiện nay thì có lẽ chính sách tiền tệ sẽ phải cần theo hướng nới lỏng, hạ thêm lãi suất.

Hơn nữa, khi nói đến sự đánh đổi giữa tăng trưởng và lạm phát, nếu lãi suất ở vùng thấp (lãi suất huy động dài hạn dưới 7%) thì nên ưu tiên tăng lãi suất hơn vì lúc đó cái giá phải trả đối với tăng trưởng là nhỏ.

Còn lúc này, lãi suất ở nền cao thì phải ưu tiên cắt giảm lãi suất hơn so với việc bảo vệ tỉ giá. Hiện nay, dòng vốn trên thị trường trái phiếu đang tắc nghẽn, khả năng huy động trên thị trường cổ phiếu cũng rất khó khăn, nên doanh nghiệp càng phụ thuộc nhiều hơn vào kênh tín dụng. Quan trọng hơn, khi lãi suất hạ, thị trường tài sản ấm lên, nhu cầu tiêu dùng và đầu tư sẽ tăng trở lại, tạo nên động lực từ phía cầu, kéo doanh nghiệp trở lại sản xuất. Việc hạ lãi suất của Ngân hàng Nhà nước trong tháng Ba vừa qua là một hành động đúng đắn, và có thể mạnh dạn hạ tiếp khi các điều kiện cho phép.

Cùng với đó, cần đẩy mạnh tháo gỡ những ách tắc liên quan đến thị trường vốn (trái phiếu, cổ phiếu), tiếp tục khơi thông thị trường bất động sản, tăng tốc tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, giảm thuế phí để hỗ trợ nền kinh tế…

Chính sách tài khóa trong một vài năm vừa qua có xu hướng thắt chặt: Thu NSNN tăng nhanh hơn chi, vốn đầu tư công giải ngân chậm. Trong thời kì kinh tế khó khăn, chính sách tài khóa phải đóng vai trò quan trọng hơn, phải có tính nghịch chu kỳ để bình ổn nền kinh tế, vì đặc điểm của chính sách tài khóa là khi thực thi không có độ trễ như chính sách tiền tệ. Chính phủ giải ngân tới đâu thì sẽ ngấm ngay vào nền kinh tế tới đó. Việc giảm thuế phí tới đâu thì sẽ kích thích ngay hành vi tiêu dùng và đầu tư tới đấy.

Chi tiêu công và giảm thuế cần phải được đẩy mạnh để hỗ trợ cho nền kinh tế. Rủi ro gây lạm phát khi dùng chính sách tài khóa hỗ trợ nền kinh tế hiện nay cũng là nhỏ hơn so với chính sách tiền tệ.

Tóm lại, mục tiêu tăng trưởng quý II vẫn gặp nhiều khó khăn. Nếu như giải tốt bài toán chính sách và môi trường kinh doanh ở trong nước, kết hợp với tăng trưởng kinh tế thế giới hồi phục vào quý III, quý IV khi các ngân hàng trung ương lớn dừng thắt chặt hoặc đảo chiều chính sách, thì triển vọng tăng trưởng của Việt Nam sẽ tích cực hơn.

Theo Phạm Thế Anh/Dantri.com.vn

Cùng chuyên mục
  • Giảm phiền hà từ khâu xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

    Ngày11/12/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 131/CĐ-TTg về việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp ngay từ khâu xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

  • Từ kiểm soát đến kiến tạo và sáng tạo

    Nhà nước phải tập trung vào vai trò điều tiết, giám sát, và tạo khuôn khổ pháp lý minh bạch, thay vì ôm đồm tất cả các chức năng. Việc giao quyền quản lý cho các tổ chức, cá nhân có năng lực vượt trội không chỉ tăng hiệu quả quản lý mà còn giải phóng nguồn lực cho những lĩnh vực cần thiết hơn.

  • Viết tiếp trang sử hào hùng trong thời kỳ mới

    Hôm nay, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta vui mừng kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12), trong bối cảnh công cuộc đổi mới đất nước đạt được những thành tựu quan trọng về kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, cả nước đang nỗ lực thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

  • Doanh nghiệp phục hồi, kinh tế tăng trưởng

    Theo thống kê của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), năm 2024 kinh tế Việt Nam đã phục hồi và phát triển mạnh mẽ, dần lấy lại được đà tăng trưởng như giai đoạn trước đại dịch Covid-19, với nhiều điểm sáng, nhất là trong xuất khẩu và thu hút FDI.

  • Thực hiện phân cấp, phân quyền và việc lựa chọn nhân sự

    Ngoài các vấn đề liên quan tới cơ chế, chính sách, một trong những yếu tố quan trọng trong thực hiện phân cấp, phân quyền là nhân lực. Theo chuyên gia, cần áp dụng công cụ quản trị nguồn nhân lực khoa học, để họ không né tránh, chây ì mà quyết tâm thực thi nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất.

  • Nhân lên tình người vượt mưa lũ

    Cơn bão số 3 cùng hoàn lưu của nó đã, đang để lại những hậu quả vô cùng nặng nề đối với đời sống hàng nghìn người ở nhiều địa phương, vì thế, cần thêm nhiều hơn nữa những bàn tay ấm dang rộng ra với đồng bào mình, tiếp sức cho họ trong hành trình gian nan vượt qua hoạn nạn.

Xem thêm
  • Bài học không bao giờ cũ và bản lĩnh chính trị Việt Nam

    Tư duy độc lập, tự chủ, sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh là bài học không bao giờ cũ; luôn được Đảng đặc biệt coi trọng như là nhân tố tăng cường sức mạnh, bản lĩnh chính trị Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

    09:57 | 04/09/2024
  • Tiến vào kỷ nguyên mới với tinh thần độc lập, khát vọng tự cường

    Hôm nay là ngày vẻ vang, là ngày Độc lập! 79 năm trước, cả dân tộc ta đã đứng lên làm cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đánh đổ ách xiềng xích của cả đế quốc, thực dân, phong kiến. Từ thời khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng đọc Bản Tuyên ngôn độc lập vào ngày 2/9/1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đất nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới, người dân Việt Nam ngẩng cao đầu tự hào là con dân một nước tự do, độc lập.

    10:42 | 02/09/2024
  • Kỳ tích mới từ "vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão"

    Chỉ trong hơn 6 tháng, chúng ta đã kéo đường dây điện 500 kV mạch 3 dài 519 km, vượt địa hình hiểm trở để đưa điện ra miền Bắc. Đây là một kỳ tích có được nhờ tinh thần "thần tốc, quyết thắng, vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão" để "biến cái không thể thành có thể".

    15:10 | 31/08/2024
  • Phát triển đất nước lên tầm cao mới

    (Xây dựng) - Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 02/9 vào thời điểm đất nước có bước chuyển mình của cơ hội cùng thách thức mới trên con đường phát triển. Quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập quốc tế mà nòng cốt là mở rộng thị trường, địa bàn kinh tế, đòi hỏi tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, ngành hàng và doanh nghiệp, tạo điều kiện phát triển sản xuất trong nước, kết nối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Mục tiêu cơ bản là thực hiện thắng lợi 23 chỉ tiêu kinh tế - xã hội do Đại hội Đảng XIII đề ra, phấn đấu đến năm 2030 thoát khỏi mức thu nhập trung bình thấp, trở thành quốc gia đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 là nước phát triển…

    10:59 | 30/08/2024
  • Ngăn chặn tình trạng đấu giá đất bất thường

    Những ngày gần đây, thị trường bất động sản Hà Nội liên tục chứng kiến các kỷ lục về giá trúng đấu giá đất tại khu vực ngoại thành, phiên sau cao hơn phiên trước. Đơn cử, ngày 28/7, huyện Đan Phượng đấu giá 85 lô đất ở các xã Đan Phượng, Hạ Mỗ, Phương Đình, giá trúng lô đất cao nhất hơn 99 triệu đồng/m2, gấp hơn 2 lần giá khởi điểm.

    07:50 | 22/08/2024
  • Cách mạng Tháng Tám và bài học bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc

    Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là một dấu mốc chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. 79 năm đã qua nhưng những bài học, kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị thời đại, nhất là bài học về giữ vững độc lập chủ quyền dân tộc.

    09:31 | 20/08/2024
  • Phát huy giá trị vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám trong thời đại mới

    Cách đây 79 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đập tan ách thống trị, áp bức, bóc lột của chế độ thực dân, phong kiến, giành lấy chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mùa thu lịch sử ấy mãi mãi là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc ta.

    09:00 | 19/08/2024
  • Trách nhiệm với người dân

    Theo dự thảo bảng giá đất mới Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành nhằm tiệm cận với giá thị trường, giá đất trên địa bàn sẽ tăng cao rất nhiều lần; thậm chí, có nơi tăng gấp 37 lần so với bảng giá hiện hữu. Điều này khiến người dân ùn ùn kéo nhau đi làm thủ tục đăng ký đất đai, thậm chí vay mượn tiền bạc kịp đóng tiền sử dụng đất theo bảng giá đất hiện hành. Tại nhiều Văn phòng đăng ký đất đai ở thành phố Thủ Đức, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi,… hồ sơ thủ tục nhà đất tăng đột biến, cán bộ làm không xuể.

    14:07 | 12/08/2024
  • Nỗi lo an toàn cây xanh trong đô thị

    Vụ việc một nhánh cây dầu phân loại 3 (cây có kích thước lớn) trong công viên Tao Đàn (quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) bỗng nhiên gãy và rơi từ độ cao khoảng 25m khiến 2 người tử vong, 3 người bị thương, thêm một lần nữa cảnh báo về an toàn cây xanh trong đô thị.

    10:56 | 11/08/2024
  • Chậm một giờ cũng là tội lớn với nhân dân!

    (Xây dựng) - Hôm qua, khi hỏi vị lãnh đạo tỉnh Cà Mau về tiến độ Bệnh viện Đa khoa tỉnh quy mô 1.200 giường bệnh, tôi nhận được câu trả lời đầy “tâm trạng”: “Tỉnh đang lập Hội đồng Tư vấn giải quyết kiến nghị lựa chọn nhà thầu. Dự án chậm thì chắc chậm rồi. Nhưng cách làm việc “cù cưa” kiểu này hoài, điệp khúc “lỡ hẹn” với bệnh nhân biết đến bao giờ”. Thực trạng 2 bệnh nhân, 1 giường bệnh là “chuyện thường ngày ở huyện” tại Cà Mau. Một số bệnh nhân chấp nhận điều trị trái tuyến lên tuyến Trung ương với hy vọng, tương lai không xa miền cuối đất xóa vùng trũng về y tế.

    21:59 | 07/08/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load