Năm 2009 cần tiếp tục giám sát chặt chẽ thị trường tài chính.
Thị trường trong nước dự báo sẽ phát triển chậm do sức mua của người tiêu dùng khó có thể cải thiện so với năm 2008. Hàng loạt DN, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ phải đối mặt với nhiều thách thức... Giữa bộn bề khó khăn và thách thức đó, một điều đáng mừng được ghi nhận và cũng trở thành dấu ấn rõ nhất ngay từ những ngày đầu năm 2009 này là sự chủ động và sẵn sàng đối phó với khó khăn, thách thức từ phía Chính phủ, các cơ quan quản lý, đến cộng đồng DN và các nhà đầu tư.
Ngay trước Tết Nguyên đán, ngày 16/1/2009, giới DN trong nước rất hào hứng đón nhận thông tin phương án sử dụng khoản kích cầu đầu tư 17.000 tỷ đồng trong năm 2009 một cách hiệu quả nhất đã được Thường trực Chính phủ thông qua. Hiện nay hàng loạt ngân hàng thương mại đang nhanh chóng triển khai việc bù lãi suất cho vay đến khách hàng; nhiều ngân hàng cũng đã tiến hành giảm thêm lãi suất vay vốn, đồng thời ra sức chào mời, rộng cửa khuyến khích người vay. Các DN phấn chấn và hào hứng vì vay được đồng vốn rẻ, việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng dễ dàng và thuận lợi hơn từ đó giảm được giá thành, mở rộng hơn nữa đầu ra cho sản phẩm. Một tin vui khác là ngay trong những ngày đầu xuân mới Kỷ Sửu, từ 1/2/2009, hàng loạt ngành hàng với hàng nghìn loại sản phẩm, dịch vụ đã được giảm và hoãn nộp thuế. Đây là một trong các giải pháp vừa được Thủ tướng ban hành nhằm thực hiện chủ trương kích cầu đầu tư và tiêu dùng. Quyết định này đã tạo điều kiện cho DN có kế hoạch giảm giá sản phẩm để kích thích sức mua. Dự báo việc giảm, hoãn thuế trong đợt này có thể giúp nhiều doanh nghiệp giảm giá sản phẩm từ 2 - 5%, thậm chí có nhóm mặt hàng giảm đến 6%.
Với việc thực thi nhiều giải pháp chống giảm phát, kích cầu nền kinh tế được coi là sự can thiệp mạnh mẽ nhất của Nhà nước vào nền kinh tế trong chức năng điều hành vĩ mô của mình kể từ khi cuộc khủng hoảng kinh tế Mỹ lan ra toàn cầu. Vấn đề đang đặt ra hiện nay là để kích cầu nền kinh tế có hiệu quả, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng cần thiết phải quan tâm đến hai vấn đề, đó là cải cách và giám sát. Theo các chuyên gia kinh tế thì mục tiêu cần phải đạt được không phải chỉ là kích cầu, mà còn phải song song tiến hành cải cách và phải làm quyết liệt hơn, rốt ráo hơn đối với lĩnh vực này như: Công khai minh bạch thông tin đầu tư, cải cách hành chính, mở rộng không gian hoạt động cho DN tư nhân... hướng tới nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo vị thế bình đẳng giữa các DN, làm tiền đề cho nền kinh tế tiếp tục phát triển. Đi kèm với đó, là xây dựng cơ chế kiểm soát minh bạch với khoản tiền hỗ trợ, đánh giá hiệu quả cụ thể của các DN sau khi nhận các khoản hỗ trợ... Nhiều chuyên gia nhận định, trong năm 2009, Việt Nam không nên quá chú trọng vào tốc độ tăng trưởng cao mà nên coi đây là quãng thời gian chứa đựng cơ hội lớn để đẩy mạnh cải cách, tạo lập các cơ sở thể chế bền vững cho quá trình tăng trưởng lâu dài. Đó là tầm nhìn cho một cuộc chơi lớn.
Để giúp nền kinh tế trụ vững, năm 2009, cần phải tiếp tục thực hiện giám sát chặt chẽ thị trường tài chính - tiền tệ và tăng sự linh hoạt trong điều hành. Phải tận dụng thời cơ chấn chỉnh hoạt động của các ngân hàng thương mại, bảo đảm an toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức tín dụng… Ngoài ra, trong bối cảnh năm 2009 dự báo có nhiều khó khăn và thách thức gay gắt hơn năm 2008, nhưng nền kinh tế cũng như hoạt động của các DN vẫn có cơ hội sớm phục hồi nếu biết chớp thời cơ, tận dụng tốt cơ hội. Để làm được điều này vừa cần phải đẩy mạnh cải cách, vừa cần phải có biện pháp giám sát để mọi người làm ăn có được cơ hội ngang nhau trong tiếp cận các biện pháp hỗ trợ. Cần có biện pháp mạnh tay để bảo vệ người tiêu dùng, thị trường trong nước trước hàng “dỏm”, hàng kém chất lượng, hàng nhập lậu...
Đặc biệt là đã đến lúc cần thiết phải giám sát chặt hoạt động của các DNNN, nhất là việc sử dụng vốn ngân sách của các tập đoàn, TCty Nhà nước. Cần nói thêm rằng đây cũng chính là một chủ đề khá nóng tại phiên thảo luận hội trường về tình hình, mục tiêu phát triển KT-XH năm 2009 Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XII (tổ chức tháng 10/2008). Trong phần đánh giá những thiếu sót, khuyết điểm trong điều hành kinh tế năm 2008, nhiều đại biểu đã đề nghị phân tích thêm hiệu quả đầu tư của khối DNNN, nhất là khi báo cáo của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nói rằng rất khó kiểm soát và đánh giá hoạt động đầu tư của các tập đoàn, TCty Nhà nước, đồng thời cũng khó đánh giá về khả năng trả nợ và đang xem các vấn đề này như một thách thức. Đã có đại biểu đề nghị Quốc hội chọn vấn đề cấp, sử dụng vốn nhà nước ở các tập đoàn, TCty Nhà nước là một nội dung giám sát của năm 2009, nếu được thì tổ chức giám sát vào kỳ họp lần thứ 5, giữa năm 2009.
Câu chuyện giám sát cũng rất thời sự và cấp thiết đối với thị trường chứng khoán Việt Nam đang liên tục ngấp nghé những đáy mới trong những ngày đầu tháng 2/2009. Có thể nói, sự sụt giảm của TTCK trong năm 2008 đã cho thấy sự cần thiết tăng cường vai trò giám sát của cơ quan quản lý TTCK nói riêng, công tác giám sát tài chính nói chung.
Bài học về giám sát thị trường của nhà kinh tế đoạt giải Nobel Hoà bình năm 2006, Muhamad Yunus thích hợp trong trường hợp này. Trả lời phỏng vấn tờ Spiegel (CHLB Đức) về khủng hoảng tài chính toàn cầu hiện nay, tác giả chương trình cho vay tín dụng nhỏ ở Băng-la-đét nói: “Mỗi ngày chúng ta cần phải nhìn xem liệu có sự phát triển nguy hại nào tồn tại ở đâu không. Nếu phát hiện thấy khiếm khuyết thì phải hành động ngay tức thì. Nếu có gì phát triển nhanh bất thường thì phải chặn lại”.
Những động thái bất thường trên TTCK Việt Nam cũng đặt ra vấn đề về vai trò quản lý và điều hành thị trường của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN). Giới nghiên cứu đã có lý khi tỏ ra nghi ngờ về tính hợp lý của việc sáp nhập UBCKNN vào Bộ Tài chính. Bằng chứng là sự chậm trễ của cơ quan này trong việc ban hành các giải pháp điều tiết thị trường trong những lúc “nước sôi, lửa bỏng”. Tăng tính độc lập cho UBCKNN sẽ khiến cơ quan này chủ động và có trách nhiệm hơn trong quản lý, điều tiết thị trường cũng như chỉ đạo hoạt động của các Cty chứng khoán.
Minh Ngọc
Theo baoxaydung.com.vn
