Biểu giá điện mới: 'Đa số người dân ít bị tác động'?

"Hai phương án biểu giá điện sinh hoạt mới Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến đều giúp đa số người dân ít bị tác động, thậm chí còn có lợi so với biểu giá hiện hành", chuyên gia nêu ý kiến.

Bộ Công Thương vừa gửi các bộ ngành, địa phương lấy ý kiến biểu giá bán lẻ điện mới. Đối với giá điện sinh hoạt, Bộ Công Thương đề xuất thay đổi theo hướng rút gọn từ 6 bậc còn 5 hoặc 4 bậc. Bậc 1 từ 100kWh còn bậc cao nhất là từ 701kWh trở lên. Mức giá của bậc 1 là 1.678 đồng/kWh, còn bậc cao nhất là từ 3.076-3.356 đồng/kWh.

PV. VietNamNet phỏng vấn chuyên gia năng lượng Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh, về biểu giá bán lẻ điện đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến.

- Ông có thể đánh giá tác động của các phương án về biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến?

Ông Hà Đăng Sơn: Sau khi xem xét các phương án đề xuất của đơn vị tư vấn cũng như phương án 4 bậc và 5 bậc mà Bộ Công Thương đưa ra, có thể thấy phương án 4 bậc Bộ đề xuất đem lại nhiều lợi ích cho các hộ gia đình sử dụng điện ở mức độ tiêu dùng trung bình (chiếm đa số trong các nhóm khách hàng sinh hoạt).

Còn với phương án 5 bậc, những hộ gia đình sử dụng ít điện sẽ được hưởng lợi nhiều hơn khi so sánh với biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt hiện nay. Những người sử dụng nhiều điện, từ 700 số trở lên, sẽ phải trả nhiều tiền hơn.

Ông Hà Đăng Sơn.

Phương án này đáp ứng được tiêu chí an sinh xã hội bởi những người sử dụng ít điện, khả năng chi trả thấp được hưởng lợi; đồng thời, góp phần tác động đến hành vi tiêu dùng theo hướng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, khi các hộ sử dụng điện từ 700 số trở lên phải chi trả nhiều hơn so với biểu giá điện đang áp dụng. Các tác động này chưa thấy được phân tích kỹ trong phương án đề xuất của đơn vị tư vấn.

- Theo ông, trong biểu giá điện được Bộ Công Thương đề xuất, bậc cao nhất chịu giá điện đắt nhất là từ 701 số có phù hợp hay không?

Thực tế, đa số người dân sử dụng điện sinh hoạt trong khoảng 200-400 số điện/tháng. Những hộ sử dụng điện từ 400-700 số, hay từ 701 số trở lên, thường thuộc diện thu nhập ở mức trung lưu, có khả năng chi trả.

Cho nên, thiết kế bậc cao nhất dành cho các hộ sử dụng từ 701 số điện trở lên là phù hợp. Nhìn chung, hai phương án Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến đều giúp đa số người dân ít bị tác động, thậm chí còn có lợi so với biểu giá hiện hành.

- Ông đánh giá thế nào về bậc thấp nhất dành cho các hộ sử dụng điện, từ 0-100 số điện/tháng, hưởng mức giá 1.678 đồng/kWh, thay vì bậc thấp nhất là từ 0-50kWh như hiện hành?

Biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt hiện tại có mức giá thấp nhất 1.678 đồng/kWh chỉ áp dụng cho hộ khách hàng dùng từ 0-50 số đầu tiên. Còn hộ khách hàng dùng từ 51-100 số điện có mức giá là 1.734 đồng/kWh. Nhìn vào phương án Bộ Công Thương đề xuất, các hộ sử dụng từ 51-100 số điện cũng được áp dụng giá 1.678 đồng/kWh. Như vậy, người sử dụng ít điện sẽ được lợi hơn so với biểu giá hiện hành. Theo số liệu được đưa ra từ năm 2020, số người dùng từ 0-50 số điện/tháng là hơn 1 triệu hộ; còn từ 51-100 số thì khoảng 5 triệu hộ.

Đáng tiếc là các số liệu mới nhất về số lượng hộ sử dụng điện cụ thể chưa được đưa vào bản lấy ý kiến này nên chưa rõ mức độ tác động.

Biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt luôn được quan tâm. Ảnh: Hoàng Hà

- Ông có nghĩ rằng bản dự thảo về biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt mới của Bộ Công Thương khi đưa ra lấy ý kiến cần có nhiều thông tin chi tiết hơn và các đánh giá tác động được phân tích rõ hơn?

Đúng vậy. Bộ Công Thương nên thể hiện các thông tin đầy đủ hơn, ví dụ tác động đến từng đối tượng khách hàng sử dụng điện. Các góp ý như của chúng tôi vẫn chỉ là phỏng đoán và lấy lại dữ liệu từ đợt lấy ý kiến năm 2020. Hiện chưa có con số nào khác để so sánh tác động cụ thể đến các đối tượng khách hàng. Nếu có thể đưa thêm các thông tin bổ sung khác như số lượng khách, đối tượng khách bị tác động, xem hiện nay họ tiêu dùng ở mức bao nhiêu thì việc góp ý sẽ được chi tiết hơn.

Tôi cho rằng khi đưa ra lấy ý kiến, Bộ Công Thương chỉ nên đưa ra một phương án mà Bộ cảm thấy phù hợp nhất với các định hướng và ưu tiên của Chính phủ, thay vì đưa ra hai phương án như trong văn bản lấy ý kiến. Với một phương án đề xuất thì chuyên gia, nhà khoa học, người dân, cơ quan ban ngành khác khi góp ý sẽ tập trung hơn.

- Xin cảm ơn ông!