Bí quyết trong thiết kế nhà ở xã hội của CUBIC Architects

(Xây dựng) - Có thể nói, CUBIC Architects là văn phòng kiến trúc có duyên với các dự án nhà ở xã hội (NƠXH). KTS. Nguyễn Trung Dũng - Tổng Giám đốc CUBIC Architects đã chia sẻ về những tâm huyết và bí quyết trong thiết kế NƠXH.

KTS. Nguyễn Trung Dũng - Tổng Giám đốc CUBIC Architects.

PV: CUBIC Architects có năng lực thiết kế đa dạng các loại hình công trình. Vì sao CUBIC vẫn tâm huyết theo đuổi các dự án NƠXH, thưa KTS?

KTS. Nguyễn Trung Dũng: NƠXH là một phân khúc nhà ở quan trọng trong quá trình phát triển đô thị và an sinh xã hội. Trung bình quỹ đất dành cho NƠXH chiếm khoảng 20% quỹ đất nhà ở đô thị nên có tác động lớn đến bộ mặt kiến trúc – quy hoạch.

Với quan điểm, nhận định về sự cần thiết và tính tất yếu về nhu cầu NƠXH, trong đó ưu tiên loại hình chung cư NƠXH cao tầng, CUBIC nhận thức rằng rất cần sự tham gia, vào cuộc của các đơn vị tư vấn thiết kế có nhiều kinh nghiệm, chuyên môn sâu, mới có cơ hội tạo ra các dự án NƠXH đảm bảo chất lượng và hiệu quả được.

Trong quá trình hoạt động gần 20 năm, CUBIC đã tập trung vào nghiên cứu và phát triển mảng tư vấn thiết kế nhà cao tầng, trong đó chủ yếu là nhà ở cao tầng. Đến nay, các dự án nhà ở cao tầng do CUBIC thiết kế đã hơn 75 dự án, tại 13 tỉnh, thành phố, trong đó có hơn 25 dự án NƠXH.

Đối với CUBIC, việc tham gia phát triển các dự án NƠXH là trách nhiệm xã hội của một đơn vị tư vấn thiết kế. Việc vận dụng kinh nghiệm thiết kế chung cư thương mại, áp dụng vào NƠXH mang lại không gian sống tốt cho những người dân có thu nhập thấp, chính là một cách CUBIC dùng chính năng lực của mình để đóng góp cho xã hội. Đó là lý do mà chúng tôi vẫn tâm huyết theo đuổi các dự án NƠXH và xác định là một phần không thể thiếu trong tổng nguồn công việc của công ty hàng năm.

Lợi ích lớn nhất trong thiết kế các dự án NƠXH chính là niềm vui khi chứng kiến những người dân cảm thấy hạnh phúc sinh sống trong những dự án NƠXH do CUBIC thiết kế. Đó là món quá vô giá đối với những người KTS.

PV: Xin hỏi, đến nay có bao nhiêu dự án NƠXH do CUBIC thiết kế được đưa vào xây dựng?

KTS. Nguyễn Trung Dũng: Trong hơn 25 dự án NƠXH do CUBIC thiết kế có 15 dự án NƠXH đã và đang được xây dựng. Mới đây nhất, 3 dự án NƠXH do CUBIC thiết kế được khởi công xây dựng, gồm dự án NƠXH HUD An Sinh, NƠXH HUD Hà Nam, NƠXH HUD Mê Linh. Các dự án này đóng góp một phần vào quỹ căn hộ theo Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” của Chính phủ.

CUBIC đã vinh dự nhận được 2 giải Bạc Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia cho 2 dự án NƠXH Hưng Thịnh (năm 2018) và Khu NƠXH Epic Home (năm 2023). Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia cùng các phản hồi tích cực của cư dân tại các dự án NƠXH do CUBIC thiết kế chính là sự động viên và hỗ trợ CUBIC tiếp tục phát huy, hoàn thiện công việc tư vấn thiết kế, trong đó có công tác thiết kế NƠXH.

Khu NƠXH Epic’s Home tại 47 Phạm Văn Đồng, Hà Nội do CUBIC Architects thiết kế đạt Giải Bạc Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia năm 2023.

PV: Khó khăn trong thiết kế NƠXH là gì? Bí quyết trong thiết kế dự án NƠXH của CUBIC Architects là gì, thưa KTS?

KTS. Nguyễn Trung Dũng: Thiết kế NƠXH, đặc biệt là chung cư NƠXH cao tầng rất thách thức. Đây là loại hình công trình có những yêu cầu, quy định phức tạp như đối với các dự án thương mại cao tầng khác nhưng lại cộng thêm các yếu tố quy định rất nghiêm ngặt về giới hạn diện tích căn hộ, hạn chế về chi phí xây dựng, khống chế về giá thành và giá bán căn hộ nên rất khó để đưa thêm các yếu tố gia tăng cho chất lượng, tiện nghi ở cho cư dân.

Hơn nữa, nhà tư vấn phải nắm rõ các quy định pháp luật về NƠXH để phát huy tối đa các chính sách vào công tác tư vấn thiết kế cho dự án. Pháp lý về NƠXH có sự thay đổi qua các thời kỳ. Các thay đổi này đang ảnh hưởng đến mô hình tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan, hình thái kiến trúc, các thành phần công năng trong dự án. Từ đó, ảnh hưởng đến chất lượng sống của cư dân NƠXH. Nhà tư vấn phải đọc hiểu để biết trong dự án NƠXH giai đoạn này được làm cái gì, không được làm cái gì, công năng có thể bố trí những tiện ích gì…

Bí quyết trong thiết kế NƠXH của CUBIC là phải hiểu được bản chất của giá thành sản phẩm căn hộ NƠXH, kết hợp với hiểu biết và kinh nghiệm thiết kế chung cư nói chung (đúc rút từ kinh nghiệm làm rất nhiều dự án chung cư thương mại) để đưa ra các giải pháp thiết kế tối ưu, tiết kiệm chi phí xây dựng trên nguyên tắc vẫn đảm bảo yếu tố công năng, chất lượng. Chi phí tối ưu này sẽ được chuyển sang hỗ trợ cho yếu tố đảm bảo thẩm mỹ và nâng cao chất lượng sống.

Phương án thiết kế cũng chú trọng đến các tiện ích nội khu - Nơi tụ họp và phát triển mối quan hệ cộng đồng dân cư.

PV: Với tư cách là đơn vị tư vấn thiết kế, theo KTS có những giải pháp nào nhằm góp phần hạ giá thành căn hộ NƠXH?

KTS. Nguyễn Trung Dũng: Chúng tôi cho rằng giá NƠXH thấp không đồng nghĩa với nhà ở chất lượng thấp. Giá NƠXH thấp đến từ các chính sách hỗ trợ của nhà nước và đến từ các giải pháp tổng thể để hạ giá thành trong các giai đoạn thiết kế, xây dựng và quản lý đầu tư, từ các bên tư vấn thiết kế, nhà thầu xây dựng, nhà thầu cung cấp vật liệu giải pháp.

Thiết kế và xây dựng căn hộ NƠXH và căn hộ nhà ở thương mại cũng không khác nhau quá lớn. Bản chất là đều phục vụ con người và đều phải tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn, quy phạm về xây dựng để đảm bảo chất lượng và an toàn sử dụng như nhà ở thương mại. Vì vậy, theo tôi thì để giảm được giá thành căn hộ NƠXH, cần sự vào cuộc của tất các các đối tượng liên quan, tham gia vào chuỗi hình thành NƠXH.

Cụ thể, Nhà nước tiếp tục duy trì và cụ thể hoá chính sách hỗ trợ tiền đất, ưu đãi thuế, cho phép sử dụng 20% diện tích đất để làm nhà ở thương mại… Nội dung này đã được cụ thể hoá qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 vừa được Quốc hội thông qua (có hiệu lực từ 01/01/2025). Nhà thầu thi công tiếp tục nghiên cứu và đưa ra các biện pháp, giải pháp thi công tiết kiệm trên cơ sở áp dụng các công nghệ vật liệu, thi công mới. Các đơn vị cung cấp vật liệu xây dựng tiếp tục đưa ra các sản phẩm vật liệu xây dựng tối ưu, tiết kiệm với chi phí hợp lý. Các nhà tư vấn thiết kế như CUBIC đưa ra các thiết kế tối ưu, điển hình hóa nhằm tiết giảm và tiết kiệm chi phí xây dựng.

Theo CUBIC, để một dự án NƠXH thành công và có thể đi đến đích, đảm bảo chất lượng, được người sử dụng chấp nhận cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa ba “Nhà”: Nhà nước – Nhà đầu tư – Nhà tư vấn.

Trong đó, nhà tư vấn đóng vai trò trung gian, hỗ trợ, tìm giải pháp phù hợp nhất giúp nhà đầu tư thực hiện phát triển dự án đảm bảo chất lượng, tiến độ tốt nhất, chi phí phù hợp với giá bán đặt ra mà vẫn đảm bảo được các chính sách phát triển NƠXH của Nhà nước.

Nhà tư vấn cần đồng hành cùng nhà đầu tư để xác lập nhiệm vụ thiết kế phù hợp ngay từ giai đoạn ban đầu. Đơn vị tư vấn thiết kế luôn luôn phải song hành cùng nhà đầu tư ngay từ giai đoạn ban đầu. Cùng khảo sát, phân tích thị trường, tìm được các giải pháp tối ưu dựa trên vị trí, điều kiện cụ thể dự án để đưa ra giải pháp hợp lý để từ đó đưa ra nhiệm vụ thiết kế chuẩn xác phù hợp với quy mô và giá thành, điều kiện tài chính và điều kiện địa phương.

Ví dụ, làm NƠXH ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh thì khá thuận lợi về định hướng giá thành, nhưng làm ở Thanh Hóa, ở Hà Nam, ở Thái Nguyên thì cần phải có những điều chỉnh thích hợp về quy mô dự án và cấp công trình, diện tích căn hộ để đảm bảo định hướng giá thành sản phẩm theo đúng nhu cầu của địa phương…

Các phân tích, nhận định ban đầu nêu trên nếu chuẩn xác sẽ đảm bảo cho quá trình chuẩn bị và thực hiện đầu tư dự án về đích đúng kế hoạch đề ra.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!