Bài 1: Tỉnh đầu tiên bỏ tiền mở đường cao tốc

(Xây dựng) - Quảng Ninh là tỉnh có điểm đầu tiên chấm nét bút vẽ nên hình chữ S trên bản đồ Việt Nam. Những năm gần đây, tỉnh đã lên top đầu các địa phương trong toàn quốc về phát triển kinh tế - xã hội. Trong Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025 đã thảo luận, phân tích những nguyên nhân làm nên thành tựu đó. Trong nhiều giải pháp có giải pháp xây dựng công trình hạ tầng là nền tảng, là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Cầu đường là đòn bẩy thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển ở Quảng Ninh.

Cao tốc Hạ Long - Hải Phòng là con đường cao tốc đầu tiên trong cả nước được Thủ tướng Chính phủ giao cho Quảng Ninh xây dựng bằng nguồn ngân sách địa phương với hình thức đối tác công tư (PPP). Công trình khởi công tháng 9/2014, hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 9/2018 chiều dài 24,6km, rộng 25m được thiết kế 4 làn xe, vận tốc tối đa 100km/h gồm 2 dự án thành phần.

Đoạn cao tốc từ điểm nối đường Quốc lộ 18 tại thôn Minh Khai, phường Đại Yên, thành phố Hạ Long đến mố cầu Bạch Đằng bên này sông Cấm được đầu tư bằng vốn ngân sách, có tổng vốn đầu tư 6.416 tỷ đồng, chiều dài tuyến 19,3km; cầu Bạch Đằng, đường dẫn và nút giao cuối tuyến dài 5,3km, đầu tư theo hình thức BOT, tổng vốn 7.277 tỷ đồng.

Cầu Bạch Đằng là cây cầu lớn thứ 3 trong tổng số 7 cây cầu dây văng nhiều nhịp trên thế giới trên cao tốc nối Quảng Ninh với Hải Phòng.

Cầu Bạch Đằng là cây cầu lớn nhất trong 5 cây cầu vượt sông trên cao tốc Hạ Long - Hải Phòng, cầu dài 3.054km có kết cấu vĩnh cửu bằng bê tông cốt thép dự ứng lực, tĩnh không thông thuyền rộng 250m, cao 48,8m, cầu chịu được động đất cấp 8. Cây cầu có khá nhiều điều đặc biệt, từ độ cao trụ tháp, khối đúc hẫng nặng nhất. Đó là một trong số 7 cầu dây văng nhiều nhịp trên thế giới, trong đó cầu Bạch Đằng là cây cầu lớn thứ 3, song lại do chính người Việt đầu tư, thiết kế và tổ chức thi công. Chính điều này đã khiến cầu Bạch Đằng được coi là biểu tượng về kỹ thuật xây dựng cầu đường mới của Việt Nam. Về mỹ quan văn hóa, cầu Bạch Đằng thiết kế 3 trụ tháp là 3 chữ “H”, thể hiện sự kết nối chặt chẽ giữa 3 trung tâm kinh tế phía Bắc là Hà Nội - Hải Phòng - Hạ Long. Cây cầu là biểu tượng về kỹ thuật xây dựng cầu đường mới của Việt Nam vì đây có nhiều vấn đề kỹ thuật phức tạp, lần đầu tiên được tổ chức thi công tại Việt Nam.

Đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng kết nối với cao tốc Hải Phòng - Hà Nội rút ngắn độ đường Quảng Ninh đến Hà Nội được 50km. Trước đây, đi theo đường Quốc lộ 10 vào Quốc lộ 5 đến Hà Nội độ đường dài 180km, nay đi theo đường cao tốc khoảng cách ấy chỉ còn 130km, thời gian đi đường bằng ôtô trước đây là 3 giờ đồng hồ, nay chỉ còn 1,5 giờ. Đoạn đường từ Hạ Long đi Hải Phòng theo đường Quốc lộ 10 dài 75km, nay bắt thẳng vào đường cao tốc chỉ còn 25km.

Đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng.

Đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái dài 80,23km đang thi công, dự kiến hoàn thành vào cuối tháng 12/2021. Công trình được tách đôi bởi đoạn Tiên Yên - Móng Cái dài 63,26km đầu tư bằng nguồn lực ngoài ngân sách (BOT), còn đoạn Vân Đồn - Tiên Yên dài 16,8km có 7 cây cầu được đầu tư bằng ngân sách. Đoạn Vân Đồn - Tiên Yên khởi công vào đầu năm 2021, chậm hơn so với đoạn Vân Đồn - Móng Cái (khởi công 3/4/2019) bởi đầu tư công, trình tự thủ tục pháp lý có hạn định.

Đoạn cao tốc Vân Đồn - Tiên Yên tuy khởi công sau, nhưng chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông đã bám sát công trình đôn đốc các nhà thầu hợp lý hóa các công đoạn thi công; đồng thời đáp ứng nhu cầu của nhà thầu về nguồn đất tôn nền, vị trí đổ thải, công tác giải phóng mặt bằng... nên đã cơ bản đuổi kịp được tiến độ xây dựng chung của toàn tuyến.

Trong số 7 cây cầu trong tuyến cao tốc Vân Đồn - Tiên Yên xây dựng bằng ngân sách của tỉnh, thì cầu Vân Tiên quy mô lớn nhất. Cầu dài 1.515m, 2 nhịp đúc hẫng cân bằng, 32 nhịp superT, bắc qua eo biển Mũi Chùa. Đây là cây cầu vượt biển dài nhất Quảng Ninh, nối đảo Cái Bầu với đất liền tại huyện Tiên Yên, cầu nối huyện đảo Vân Đồn với huyện Tiên Yên thì đặt tên cầu là cầu Vân Tiên (Mũi Chùa, Tiên Yên là điểm đầu của đường Quốc lộ 4, con đường vành đai II miền núi biên giới phía Bắc, dài trên 770,3km, kết thúc tại cửa khẩu Mường Khương, Lào Cai).

Cầu Đài Xuyên 1 dài 146m, cầu Đài Xuyên 2 dài 450m, cầu Đài Vân dài 179,4m cùng trên đảo Cái Bầu, huyện Vân Đồn; cầu Tiên Yên 1 dài 819,9m, cầu Tiên Yên 2 dài 412.4m, cầu cạn Km83+200 cùng trên đất liền huyện Tiên Yên; và 2 hầm chui thông tuyến đường dân sinh.

Đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng và cao tốc Vân Đồn - Tiên Yên do ngân sách địa phương đầu tư xây dựng gộp chiều dài là 36,1km. Trước mắt, tạo môi trường đầu tư cho các nhà đầu tư kết nối các đoạn tiếp theo là Hạ Long - Vân Đồn và Tiên Yên - Móng Cái xây dựng theo phương thức BOT. Ngân sách đầu tư như “hoa thơm kéo bướm đậu”, một đồng ngân sách bỏ ra thu hút được tám đồng ngoài ngân sách, đã tạo ra bước đột phá cơ sở hạ tầng giao thông. Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên trong cả nước có trục xương sống giao thông là đường cao tốc với chiều dài 200km, chiếm 10% số chiều dài đường cao tốc hiện nay của Việt Nam.

Quảng Ninh đường sá thông thương là lực hấp dẫn dẫn dắt các ngành kinh tế phát triển. Gần đây nhất là năm 2021, trong hoàn cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu và lây lan mạnh ở các địa phương trong nước, Quảng Ninh dẫn duy trì tăng trưởng ở 2 con số, nhịp độ đầu tư vẫn khả quan. Ngay trong cuối tháng 10/2021, Quảng Ninh sẽ khởi công 4 dự án lớn bao gồm: Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh; Sân golf Đông Triều; Nhà máy điện khí LNG Quảng Ninh và Bến cảng tổng hợp Vạn Ninh (giai đoạn 1).

Trong đó, Dự án Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh có tổng mức đầu tư trên 230.000 tỷ đồng, quy hoạch trên một phần diện tích đất thuộc thành phố Hạ Long và thị xã Quảng Yên, tiếp giáp với tuyến cao tốc Hải Phòng - Hạ Long - Vân Đồn. Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh sẽ tạo diện mạo đô thị mới, sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Dự án sân golf 27 lỗ được đầu tư tại thị xã Đông Triều. Sân golf được quy hoạch trên diện tích 130ha, phục vụ khoảng 800 khách/ngày. Trong đó, diện tích quy hoạch sân golf rộng 128,72ha, còn lại là hạ tầng giao thông. Sân golf sẽ có các công trình lưu trú thấp tầng, khu khách sạn cao tầng, sân tập golf, hạ tầng cây xanh, cảnh quan, khu vui chơi giải trí, không gian nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp.

Cầu Vân Tiên dài 1.515m là cây cầu vượt biển dài nhất Quảng Ninh, nối đảo Cái Bầu với đất liền tại huyện Tiên Yên.

Dự án Nhà máy điện khí LNG Quảng Ninh được đầu tư tại phường Cẩm Thịnh, thành phố Cẩm Phả. Đây sẽ là dự án nhà máy điện sử dụng khí LNG nhập khẩu đầu tiên của miền Bắc có công suất dự kiến là 1.500MW. Khi hoàn thành, dự án bổ sung lượng điện lớn cho lưới điện quốc gia, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời, tiếp tục khẳng định Quảng Ninh là trung tâm sản xuất điện lớn của cả nước.

Bến cảng tổng hợp Vạn Ninh (giai đoạn 1) là đầu mối xuất nhập khẩu hàng hóa đường biển tại khu vực cửa khẩu Móng Cái là tiền đề để hình thành mạng lưới cơ sở hạ tầng logistics gắn liền với chuỗi dịch vụ hậu cần cảng: Vận tải - kho bãi - cảng biển với mô hình vận tải đa phương thức nhằm mang lại hiệu quả tối ưu cho hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Móng Cái.

Quảng Ninh thu hút được nhiều nhà đầu tư, kinh tế phát triển, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đánh giá có nhiều giải pháp, trong đó xây dựng cầu đường là động lực, là đòn bẩy thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.