Chủ nhật 16/02/2025 22:40 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Văn hóa /

Văn Miếu Bắc Ninh: Biểu tượng truyền thống hiếu học vùng Kinh Bắc

17:49 | 15/01/2025

(Xây dựng) – Văn Miếu Bắc Ninh là nơi tôn thờ những vị tiên hiền, tiên triết và các danh nhân khoa bảng của quê hương Kinh Bắc - Bắc Ninh, địa phương đứng đầu cả nước về số người đỗ đại khoa thời phong kiến. Đây có giá trị lịch sử, văn hóa, là niềm tự hào về truyền thống khoa bảng của quê hương và là một điểm du lịch hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài tỉnh.

Văn Miếu Bắc Ninh: Biểu tượng truyền thống hiếu học vùng Kinh Bắc
Cổng Văn Miếu Bắc Ninh.

Bắc Ninh là nơi đầu tiên Nho giáo truyền bá vào nước ta và phát triển thành trung tâm Hán học hàng đầu cả nước. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh còn lưu giữ được hệ thống di sản văn hóa về Nho học phong phú cả về vật thể và phi vật thể, trong đó tiêu biểu nhất là Văn Miếu Bắc Ninh - một trong những biểu tượng, niềm tự hào về truyền thống khoa bảng, hiếu học, vinh danh những bậc hiền tài, cống hiến trí tuệ cho quê hương đất nước. Văn Miếu Bắc Ninh được khởi dựng vào khoảng thời Lê Sơ tại sơn phận Thị Cầu, sau được chuyển về vị trí hiện nay. Văn Miếu được xây dựng để thờ phụng và tế lễ “Đức Khổng Tử” - người được tôn vinh là “Thánh sư” hay “Vạn thế sư biểu” và Tứ phối - các chư hiền của đạo Nho là Nhan Hồi, Tăng Sâm, Tử Tư, Mạnh Tử (các vị được phối thờ với Khổng Tử).

Văn Miếu Bắc Ninh được xây dựng trên núi Phúc Sơn, thuộc khu 10 phường Đại Phúc, thành phố Bắc Ninh. Văn Miếu được xây dựng trước thời Nguyễn (muộn nhất vào thời Lê), để thờ phụng và tế lễ “Đức Khổng Tử” - người được tôn vinh là “Thánh sư” hay “Vạn thế sư biểu” và Tứ phối - các chư hiền của đạo Nho là Nhan Hồi, Tăng Sâm, Tử Tư, Mạnh Tử (các vị được phối thờ với Khổng Tử). Tổng thể công trình Văn Miếu Bắc Ninh hiện nay gồm: Cổng Nghi môn, toà Tiền tế 5 gian 2 dĩ, 2 bên hồi Hậu đường là 2 toà Bi đình 5 gian 2 dĩ, 2 bên hồi Tiền tế là 2 toà Tả vu - Hữu vu, tại sân chính giữa cổng Nghi môn và toà Tiền tế dựng bia bình phong.

Hàng năm, vào ngày rằm tháng Giêng, tại Văn Miếu tổ chức lễ dâng hương có sự tham gia của các đồng chí lãnh đạo tỉnh để tưởng niệm các bậc tiền nhân, cầu mong quốc thái dân an, tỉnh Bắc Ninh ổn định phát triển, sự nghiệp giáo dục ngày càng tiến bộ. Nơi đây cũng thường đón tiếp các đoàn học sinh giỏi quốc gia, quốc tế của tỉnh Bắc Ninh đến dâng hương, báo công sau mỗi kỳ thi.

Cổng di tích được xây dựng Tam môn, cột trụ lồng đèn, hai trụ giữa đình đắp phượng tại thành trái giành, hai trụ bên đặt nghê chầu. Xung quanh lồng đèn, các ô chính đắp nổi kênh bong Tứ linh Tứ quý.

Tấm bia đá (bia bình phong) dựng giữa sân Văn miếu “Bắc Ninh tỉnh trùng tu Văn miếu bi ký” (bia ghi việc trùng tu Văn Miếu Bắc Ninh); có kích thước lớn gần 10m2, được coi là bảo vật của Văn Miếu. Trên tấm bia ca ngợi vai trò, ý nghĩa của Văn Miếu, cũng như tôn vinh những bậc hiền tài.

Trung tâm di tích là tòa Tiền tế gồm 5 gian 2 dĩ, dựng trên nền bó gạch cao hơn sân 55cm. Phía trước mở cửa bức bàn 3 gian giữa, hai gian bên trổ cửa hình chữ Thọ. Hai hồi tường xây gạch kiểu bình đầu dật cấp, nối cánh phong, cột trụ lồng đèn, đình trải giành. Bờ nóc xây chỉ, hai đầu đắp rồng hóa, chính giữa là đôi rồng chầu mặt nguyệt.

Hậu đường kế tiếp sau Tiền đường và nối với nhau bằng một gian giải muống tạo thành chữ Công. Nhà Hậu đường 5 gian được đục chạm Tứ quý. Hậu đường là nơi tôn thờ Chu Công, Khổng Tử, Tứ Phối. Nối liền hai đầu hồi nhà Hậu đường, bên phải dựng nhà bia, bên trái nhà Tạo soạn, mỗi công trình 4 gian, dựng trên nền bó gạch thấp hơn Hậu đường.

Kiến trúc theo lối kéo kìm, qua giang vợt. Hai nhà Tả vu, Hữu vu dựng dọc hai bên sân trước Tiền đường, mỗi dãy 4 gian, hai dĩ, kiến trúc đơn giản kiểu bình đầu bít đầu, tường xây gạch, mái lợp ngói mũi, mở cửa cánh ván gian giữa. Nét đặc sắc nổi trội trong số toàn bộ những giá trị còn tồn tại của Văn miếu Bắc Ninh chính là 15 tấm bia đá. Trong đó, 12 bia “Kim bảng lưu phương” được dựng năm 1889, lưu danh gần 700 vị đại khoa quê hương Kinh Bắc là những người làm rạng rỡ truyền thống hiếu học khoa bảng và có công trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, phát triển nền văn hóa Việt Nam.

Văn Miếu Bắc Ninh là niềm tự hào của quê hương Bắc Ninh và là một trong 14 điểm du lịch của tỉnh thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh. Nơi đây thường đón tiếp các đoàn học sinh đến dâng hương vào dịp đầu năm hoặc cuối năm, trước và sau mỗi kỳ thi. Nhiều nhà nghiên cứu cũng đến tìm hiểu truyền thống khoa bảng. Đến với Văn Miếu Bắc Ninh, du khách sẽ được chiêm ngưỡng kiến trúc tinh xảo và đẹp mắt của đền thờ, các bia đá; cảm nhận sự yên bình và tĩnh lặng, thanh tịnh và tâm linh mà không phải nơi nào cũng có được.

Thảo Phương – Đinh Vũ

Theo

Cùng chuyên mục
Xem thêm
  • Hải Dương: Khai hội mùa xuân Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025

    (Xây dựng) - Sáng 13/2 (tức 16 tháng Giêng) tại chùa Côn Sơn thuộc Khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc (thành phố Chí Linh), tỉnh Hải Dương tổ chức khai hội mùa xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2025, tưởng niệm 691 năm Ngày viên tịch của Đệ Tam tổ Trúc Lâm Huyền Quang tôn giả (1334 - 2025), kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm Côn Sơn (1965 - 2025) và phát động Tết trồng cây đời đời nhớ ơn Bác.

    10:04 | 14/02/2025
  • Vĩnh Phúc: Lễ hội chọi trâu Hải Lựu năm 2025 thu hút hàng vạn du khách

    (Xây dựng) – Sáng 13/2 (tức ngày 16 tháng Giêng), Lễ hội chọi trâu xã Hải Lựu, huyện Sông Lô chính thức khai mạc. Đây là một trong những lễ hội cổ xưa nhất Việt Nam, thu hút hàng vạn người dân và du khách thập phương.

    19:40 | 13/02/2025
  • Hải Phòng: Cụm di tích Từ Lương Xâm nhận bằng xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt

    (Xây dựng) - Tối 12/2, quận Hải An (thành phố Hải Phòng) tổ chức Lễ đón nhận bằng xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt khu vực Từ Lương Xâm – căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 và khai mạc Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm năm 2025, kỷ niệm 1087 năm chiến thắng Bạch Đằng, 1081 năm Ngày mất của Đức vương Ngô Quyền.

    10:44 | 13/02/2025
  • Phú Thọ: Trang nghiêm lễ hội truyền thống đền làng Hữu Bổ hạ

    (Xây dựng) – Để tưởng nhớ và tri ân công đức của Đức thánh Đinh Công Tuấn, từ ngày 09 - 11/02/2025 (tức ngày 12 đến 14 tháng Giêng năm Ất Tỵ), Ban tổ chức lễ hội Khu dân cư số 5 xã Phùng Nguyên, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ tổ chức lễ hội truyền thống đền Hữu Bổ hạ với nhiều hoạt động trang nghiêm như rước kiệu, tế lễ… và các trò chơi hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của người dân và du khách thập phương.

    10:40 | 13/02/2025
  • Nam Định: Linh thiêng Lễ hội khai Ấn đền Trần Xuân Ất Tỵ 2025

    (Xây dựng) - Lễ khai Ân đền Trần là một trong những Nghi lễ truyền thống quan trọng (trong khuôn khổ Lễ hội khai Ấn đền Trần) diễn ra vào đêm 14 tháng Giêng hàng năm tại đền Thiên Trường, thuộc Quần thể di tích lịch sử - văn hóa Đền Trần - Chùa Tháp, phường Lộc Vượng (thành phố Nam Định). Lễ hội Khai ấn Đền Trần năm nay diễn ra từ ngày 3/2 đến ngày 17/2/2025 (tức ngày 6 đến ngày 20 tháng Giêng âm lịch). Trong đó, ngày 11 và 12 tháng Giêng đã diễn ra các nghi lễ rước kiệu Ngọc Lộ và rước Nước, tế Cá.

    16:45 | 12/02/2025
  • Hà Đông (Hà Nội): Tổ chức Lễ hội truyền thống Bia Bà

    (Xây dựng) – UBND phường La Khê (quận Hà Đông, Hà Nội) vừa tổ chức Lễ khai hội Bia Bà Xuân Ất Tỵ 2025. Đại diện lãnh đạo quận Hà Đông cùng lãnh đạo các phòng, ban, đơn vị quận đã tới dự và dâng hương.

    16:31 | 12/02/2025
  • Nam Đàn (Nghệ An): Khai mạc Lễ hội đền Vua Mai năm 2025

    (Xây dựng) - Sáng 11/2 (tức ngày 14 tháng Giêng năm Ất Tỵ), tại Di tích quốc gia đặc biệt khu lăng mộ Vua Mai Hắc Đế, Đảng bộ, chính quyền huyện Nam Đàn long trọng tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm và khai mạc Lễ hội đền Vua Mai năm 2025, gắn với kỷ niệm 1.312 năm cuộc khởi nghĩa Hoan Châu.

    22:47 | 11/02/2025
  • Gần 70 tỷ đồng cải tạo, sửa chữa Trung tâm Văn hóa - Nghệ thuật tỉnh Thái Nguyên

    (Xây dựng) – Đến thời điểm này, dự án đã hoàn thành việc thiết kế chi tiết kỹ thuật thi công, dự toán công trình và đang trong quá trình đấu thầu, lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng theo đúng trình tự quy định của pháp luật, phấn đấu khởi công vào đầu tháng 3/2025.

    16:23 | 11/02/2025
  • Du xuân khám phá văn hóa dân tộc ở Tiên Yên

    (Xây dựng) - Huyện Tiên Yên vùng đất bán sơn địa ven biển của tỉnh Quảng Ninh, trong điểm đầu nét vẽ hình chữ S địa đồ Việt Nam thì nhiều người đã biết. Tuy nhiên, Tiên Yên từng là trung tâm kinh tế - văn hóa vùng Đông Bắc, cửa biển của vùng núi Tây Bắc với km số 0 điểm đầu con đường Quốc lộ số 4 huyền thoại; vùng đất có bề dày trầm tích văn hóa thì còn nhiều người chưa rõ.

    16:21 | 11/02/2025
  • Hà Đông (Hà Nội): Nét văn hóa lấy “đỏ” tại lễ hội Văn Nội

    (Xây dựng) – Đình làng Văn Nội (phường Phú Lương, quận Hà Đông, Hà Nội) thờ đức Thành hoàng làng “Cừ Súy Dực Bảo Tướng Quân Chu Bá”, là một vị tướng tài giỏi, văn võ song toàn thời Hai Bà Trưng dấy binh khởi nghĩa (năm 40 – 43 sau Công nguyên).

    14:53 | 11/02/2025
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load