Thứ bảy 27/07/2024 19:26 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866

Tỉnh Kon Tum nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị nguyên bản của nhà Rông

13:40 | 25/02/2024

Tỉnh Kon Tum đẩy mạnh phục dựng nhà Rông truyền thống, cũng như tổ chức lễ mừng nhà Rông mới theo đúng nghi lễ, nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị nguyên bản của đồng bào dân tộc ở Tây Nguyên.

Tỉnh Kon Tum nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị nguyên bản của nhà Rông
Dưới mái nhà Rông, những nét văn hóa đặc trưng của người Hà Lăng, làng Đăk Đe, xã Rờ Kơi, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum được tái hiện với điệu múa Chiêu. (Ảnh: Dư Toán/TTXVN)

Từ xa xưa, trong văn hoá, tín ngưỡng, đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số bản địa ở Tây Nguyên nói chung, tại Kon Tum nói riêng không thể thiếu nhà Rông.

Tuy nhiên, trong thời điểm hiện nay, vì nhiều lý do như khó khăn trong công tác quản lý, thiếu các vật liệu xây dựng,… mà nhà Rông truyền thống gần như không còn. Thay vào đó là các nhà Rông văn hóa được xây dựng bằng các vật liệu hiện đại.

Điều này không chỉ dẫn đến nguy cơ mai một về văn hóa, mà còn khiến bà con không còn quá mặn mà với việc đến nhà Rông sinh hoạt.

Thấu hiểu được điều này, các ngành chức năng tỉnh Kon Tum đang phối hợp với các địa phương và người dân xây dựng lại các căn nhà Rông truyền thống, góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị nguyên bản của đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên.

Niềm vui từ nhà Rông truyền thống

Những ngày này, cộng đồng người Hà Lăng (một nhánh của dân tộc Xơ Đăng) thuộc làng Đăk Đe, xã Rờ Kơi, huyện Sa Thầy đang vui mừng sinh hoạt cộng đồng bên nhà Rông mới.

Trước đây, làng Đăk Đe với 204 hộ dân, trên 880 nhân khẩu sinh hoạt cộng đồng tại nhà Rông văn hóa, được xây dựng từ các vật liệu cả tự nhiên lẫn nhân tạo, với những chiếc cột hay cầu thang đi lên nhà Rông làm từ bêtông, mái lợp tôn,…

Dù vẫn đảm bảo về mặt cấu trúc, nhưng do không đúng về chất liệu, khiến không ít bà con trong làng không muốn đến nhà Rông văn hóa để sinh hoạt cộng đồng.

Được sự hỗ trợ gần 100 triệu đồng từ Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi do Bảo tàng-Thư viện tỉnh Kon Tum triển khai, cuối năm 2023, dân làng Đăk Đe đã cùng nhau họp bàn, phân công nhiệm vụ cho từng hộ gia đình, từng cá nhân tìm các nguyên, vật liệu về để dựng nhà Rông.

Tỉnh Kon Tum nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị nguyên bản của nhà Rông
Sửa lại nhà Rông truyền thống tại Làng du lịch cộng đồng Kon Jơ Dri, xã Đăk Rơ Wa, thành phố Kon Tum. (Ảnh: Dư Toán/TTXVN)

Già A Thiu (sinh năm 1950) là một trong 4 già làng của làng Đăk Đe. Để bà con trong làng cùng “đồng tâm hiệp lực” trong việc xây dựng nhà Rông truyền thống, già đã tập hợp người dân trong làng, phân công công việc cụ thể.

Để có được các nguyên vật liệu làm nhà Rông, những người đàn ông lực lưỡng nhất của làng sẽ lên rừng, tìm tre, nứa để làm vách; những người phụ nữ có sức khỏe sẽ cùng nhau đi cắt cỏ tranh để lợp mái. Các trụ sẽ được tận dụng từ gỗ có sẵn để dựng nhà.

“Mình và những già làng, người có uy tín trong làng đã căn dặn những người đi lấy nguyên vật liệu chỉ được khai thác một phần, đảm bảo không để các nguyên vật liệu từ tự nhiên bị mất vĩnh viễn. Tre, nứa, dây mây hay cỏ tranh đều chỉ được khai thác một phần, không được chặt hay cắt hết. Có như vậy, cây cỏ mới tiếp tục sinh sôi, phát triển, để những năm sau làng còn vùng nguyên liệu để sửa nhà Rông,” già A Thiu nói.

Ông Mai Nhữ Nam, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Rờ Kơi cho biết hiện nay trên địa bàn xã, bà con trong cộng đồng các dân tộc thiểu số đã xây dựng được ba nhà Rông bằng các chất liệu tự nhiên, truyền thống.

Sau khi nhà Rông được xây dựng xong, chính quyền địa phương sẽ phối hợp với Chi bộ thôn, các tổ chức đoàn thể thôn, đặc biệt là già làng, người có uy tín để tuyên truyền, vận động bà con trong các thôn đến tham gia sinh hoạt văn hóa tại nhà Rông, qua đó gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Hà Lăng.

Trong khi đó, Làng du lịch cộng đồng Kon Jơ Dri, xã Đăk Rơ Wa, thành phố Kon Tum có hơn 190 hộ người dân tộc thiểu số Bahnar sinh sống.

Nhà Rông truyền thống nằm giữa làng được xem là “linh hồn” của làng, là nơi tổ chức các sự kiện văn hóa lớn. Tuy nhiên, do lâu ngày, nhà Rông đã bị hư hỏng. Vì vậy, đầu năm 2024, bà con trong làng đã cùng nhau sửa lại nhà Rông.

Già A Ngửi, Già làng Kon Jơ Dri cho biết để thực hiện sửa nhà Rông, các già làng đã tổ chức họp bà con dân làng lại, chia tổ để các hộ tự đi tìm nguyên vật liệu như tre, nứa, cỏ tranh,…

Tỉnh Kon Tum nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị nguyên bản của nhà Rông
Người dân Làng du lịch động đồng Kon Jơ Dri, xã Đăk Rơ Wa, thành phố Kon Tum sửa lại nhà Rông truyền thống. (Ảnh: Dư Toán/TTXVN)

Với tinh thần trách nhiệm, yêu văn hóa truyền thống, bà con ở làng Kon Jơ Dri đã không ngại khó khăn, vượt hàng chục cây số để tìm kiếm vật liệu và đóng góp hơn 2.000 ngày công để sửa chữa lại nhà Rông.

Đến nay, nhà Rông truyền thống của làng đã hoàn thành việc sửa chữa. Ông Xavier, du khách từ Pháp đến với làng Kon Jơ Dri dịp Tết Nguyên đán, chia sẻ đây là lần đầu tiên ông đến với Kon Tum, được tham quan, trải nghiệm các nét văn hóa đặc trưng của người dân tộc thiểu số bản địa.

Ông Xavier cho biết, những căn nhà Rông truyền thống tạo cho ông rất nhiều ấn tượng, cách bà con dân làng làm cũng đặc biệt và thể hiện một giá trị văn hóa rất độc đáo. Nếu có dịp, ông sẽ đưa các bạn người Pháp tiếp tục đến với Kon Tum.

Khẳng định giá trị

Bà Đỗ Thị Thanh Thủy, Giám đốc Bảo tàng-Thư viện tỉnh Kon Tum cho biết nằm trong các hoạt động của Bảo tàng-Thư viện tỉnh, Lễ mừng nhà Rông mới được đưa vào danh sách các lễ hội cần được bảo tồn và phát huy.

Tuy nhiên trước đây, do điều kiện không cho phép nên cộng đồng các dân tộc thiểu số đã phải sử dụng nhà Rông văn hóa, được xây bằng các vật liệu như gạch, đá, ximăng, mái lợp tôn… nên việc triển khai các hoạt động xung quanh nhà Rông gặp nhiều khó khăn. Phần lớn đến từ việc bà con trong cộng đồng không mặn mà với nhà Rông kiểu mới.

Tỉnh Kon Tum nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị nguyên bản của nhà Rông
Nhà Rông truyền thống là biểu tượng trong văn hóa của đồng bào Kon Jơ Dri, xã Đăk Rơ Wa, thành phố Kon Tum. (Ảnh: Dư Toán/TTXVN)

Để thực hiện công tác phục dựng nhà Rông truyền thống, Bảo tàng-Thư viện tỉnh Kon Tum đã phối hợp với chính quyền địa phương vận động bà con dân làng, phát huy tính cộng đồng của bà con dân làng trong việc phục dựng lại những căn nhà Rông truyền thống.

Điều vui mừng là bà con dân làng đã tích cực tham gia, mỗi người một việc để nhà Rông truyền thống được hoàn thành. Mọi người trong làng rất vui mừng, Bảo tàng- Thư viện tỉnh đã tổ chức Lễ mừng nhà Rông mới theo đúng nghi lễ truyền thống của người dân tộc thiểu số bản địa.

“Nhà Rông truyền thống không chỉ là nơi sinh hoạt của các cộng đồng dân tộc thiểu số, mà bà con còn mang đến nhà Rông những nét văn hóa đặc trưng của dân tộc như vải dệt, nhạc cụ, trang sức, xương thú... để trang trí. Đây là những thứ mà bà con sẽ không mang đến nhà Rông văn hoá xây dựng bằng các chất liệu nhân tạo.

Lễ mừng nhà Rông mới có thành công hay không, có thực sự thể hiện được niềm vui của bà con hay không, chính là nhờ phần lớn từ những điều này. Qua đó, càng thể hiện được vai trò của nhà Rông truyền thống trong bảo tồn văn hoá các dân tộc thiểu số “ - bà Đỗ Thị Thanh Thủy nhấn mạnh.

Theo thống kê của Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum, đến nay, trong tổng số 503 làng đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, có 479 nhà Rông, nhà sàn cộng đồng; trong đó có 221 nhà sử dụng nguyên liệu truyền thống để xây dựng như gỗ, tre, mái lợp tranh,…

Ông Phan Văn Hoàng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum khẳng định nhà Rông truyền thống là một trong những di sản văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Kon Tum. Việc bảo tồn, phục dựng nhà Rông truyền thống hiệu quả sẽ tạo điều kiện cho các di sản, giá trị văn hóa gắn liền với nhà Rông được gìn giữ, phát huy, đặc biệt là những giá trị văn hóa phi vật thể như lễ hội, nghề truyền thống, tín ngưỡng dân gian, cồng chiêng, múa xoang...

Hiện nay, bên cạnh việc bà con nhân dân chủ động vào rừng tìm các nguyên vật liệu để làm nhà Rông truyền thống, thì ở một số địa phương trong tỉnh đã quy hoạch các khu, vùng nguyên liệu.

Ví dụ như tại huyện Đăk Glei, có bốn vị trí quy hoạch vùng nguyên liệu cỏ tranh, năm vị trí quy hoạch song mây, tre nứa. Các vùng quy hoạch này sẽ đảm bảo đủ nguyên liệu cho bà con trong việc xây dựng mới hoặc tu sửa hàng năm đối với nhà Rông truyền thống, qua đó góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của nhà Rông truyền thống - hồn cốt của văn hóa các dân tộc thiểu số bản địa ở khu vực Tây Nguyên nói chung, tại Kon Tum nói riêng./.

Theo Dư Toán (TTXVN/Vietnam+)

Cùng chuyên mục
  • Căn cứ Ban Tuyên huấn Trung ương Cục miền Nam được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia

    (Xây dựng) - Ngày 24/7, tại huyện Tân Biên (tỉnh Tây Ninh), Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Lễ đón nhận xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia Ban Tuyên huấn Trung ương Cục miền Nam (giai đoạn 1962 – 1975).

  • Bắc Ninh đề xuất phê duyệt đồ án quy hoạch bảo tồn Di tích quốc gia đặc biệt chùa Phật Tích

    (Xây dựng) - Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của Di tích quốc gia đặc biệt chùa Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh đã trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt đồ án Quy hoạch tổng thể, trong đó có nội dung cập nhật quy hoạch khu dân cư phía trước cửa chùa thành đất du lịch theo Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045.

  • Linh thiêng Đền thờ liệt sỹ Chiến trường Điện Biên Phủ

    (Xây dựng) – Chiến thắng Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” là một sự kiện lịch sử tiêu biểu có giá trị to lớn. Với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, thể hiện lòng tri ân các anh hùng liệt sỹ, đồng bào đã hy sinh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, đồng thời đáp ứng nguyện vọng của nhân dân cả nước, đồng bào các dân tộc tỉnh Điện Biên, các cựu chiến binh, thân nhân các liệt sỹ... cùng với sự nhất trí của Trung ương Đảng, Chính phủ, các Ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương, tỉnh Điện Biên đã tiến hành xây dựng Đền thờ liệt sỹ tại Chiến trường Điện Biên Phủ.

  • Thừa Thiên - Huế: Hơn 47 tỷ đồng đầu tư tu bổ di tích Hưng Miếu

    (Xây dựng) - Tại Kỳ họp thứ 8, HĐND tỉnh Thừa Thiên - Huế khóa VIII đã thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Bảo quản, tu bổ di tích Hưng Miếu - nơi thờ tự cha và mẹ của vua Gia Long với tổng mức đầu tư hơn 47 tỷ đồng.

  • Hội diễn văn nghệ quần chúng Cơ quan Bộ Xây dựng năm 2024 thành công rực rỡ

    (Xây dựng) – Ngày 18/7, tại Hà Nội, Công đoàn Cơ quan Bộ Xây dựng tổ chức Hội diễn văn nghệ quần chúng Cơ quan Bộ chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 – 28/7/2024), các ngày lễ trọng đại của đất nước và của ngành Xây dựng năm 2024.

  • Xếp hạng 3 Di tích quốc gia đặc biệt

    (Xây dựng) - Ngày 18/7, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 694/QĐ-TTg xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt (đợt 15) đối với 3 di tích.

Xem thêm
  • Tác phẩm “Công trình đại thế kỷ” về Sân bay Long Thành đạt giải Nhất Cuộc thi Ảnh nghệ thuật năm 2024

    (Xây dựng) - Ngày 18/7, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Đồng Nai cho biết đã tổ chức chấm công khai ảnh của các tác giả tham gia Cuộc thi Ảnh nghệ thuật Đồng Nai năm 2024.

    22:29 | 18/07/2024
  • Ninh Bình: Độc đáo kiến trúc nhà mái bổi ở huyện ven biển Kim Sơn

    (Xây dựng) – Ở huyện Kim Sơn (Ninh Bình), một số gia đình vẫn còn lưu giữ được những ngôi nhà mái bổi với lối kiến trúc độc đáo, được làm từ cây cói đặc trưng của vùng ven biển. Những ngôi nhà này tuy mộc mạc, giản dị những rất gần gũi và mang đậm nét văn hóa riêng của đất và người Kim Sơn.

    15:56 | 17/07/2024
  • Chung kết cuộc thi Hoa hậu Du lịch Việt Nam 2024 sẽ diễn ra tại Cẩm Phả

    (Xây dựng) - Ngày 16/7, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng Ninh tổ chức phiên họp thông tin báo chí thường kỳ có hai nội dung chính gồm: Các hoạt động kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2024); và phối hợp tổ chức vòng thi Chung kết cuộc thi Hoa hậu Du lịch Việt Nam 2024 tại thành phố Cẩm Phả.

    10:19 | 17/07/2024
  • Gần 48 tỷ đồng đầu tư, xây dựng công viên võ Bình Định

    (Xây dựng) – Lãnh đạo thành phố Quy Nhơn vừa có tờ trình gửi UBND tỉnh Bình Định xin chủ trương về việc thực hiện đề án cải tạo Công viên Thiếu nhi tỉnh mở rộng thành Công viên võ Bình Định.

    09:56 | 16/07/2024
  • Hà Nội: Ngày hội đạp xe hành trình xanh "Sắc sen Tây Hồ” xác lập kỷ lục Việt Nam

    (Xây dựng) - Trong khuôn khổ Lễ hội Sen Hà Nội, sáng 14/7, UBND quận Tây Hồ (Hà Nội) đã tổ chức Ngày hội đạp xe hành trình xanh "Sắc sen Tây Hồ" với sự tham gia của 7.000 người. Đây cũng là hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và chào mừng Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Thành phố Hà Nội lần thứ XVIII nhiệm kỳ 2024 – 2029. Hoạt động đã được xác lập kỷ lục Việt Nam.

    16:11 | 15/07/2024
  • Bình Định: Khai mạc Lễ hội đường phố mang đặc trưng miền biển

    (Xây dựng) - Nằm trong khuôn khổ các sự kiện Lễ hội tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024, Lễ hội đường phố đã chính thức được khai mạc vào chiều ngày 14/7 với chủ đề “Bình Định chào hè”.

    15:25 | 15/07/2024
  • Lễ hội Xe Fun Wheels Festival Hạ Long 2024

    (Xây dựng) - Lễ hội do UBND thành phố Hạ Long, Công ty Cổ phần OTV Truyền thông và Hiệp hội Ô tô thể thao Việt Nam tổ chức. Diễn ra trong 2 ngày cuối tuần (13 và 14/7), lễ hội đã thu hút đông đảo người dân, du khách tham dự. Đây là lễ hội xe lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam và sẽ diễn ra thường niên tại thành phố di sản – kỳ quan thiên nhiên thế giới.

    20:43 | 14/07/2024
  • Khai mạc Lễ hội Vịnh ánh sáng quốc tế Nha Trang 2024

    (Xây dựng) - Tối 13/7, Lễ hội Vịnh ánh sáng quốc tế Nha Trang 2024 với chủ đề “Ngân hà rực rỡ” khai mạc tại Quảng trường 2 tháng 4, thành phố Nha Trang. Hoạt động chính của lễ hội là chương trình trình diễn thi đấu ánh sáng bằng thiết bị bay không người lái (drone) với sự góp mặt của 4 đội đến từ các quốc gia: Hàn Quốc, Pháp, Trung Quốc và UAE.

    15:50 | 14/07/2024
  • Lễ hội văn hóa - ẩm thực gọi mời du khách về với biển Quảng Trị

    (Xây dựng) - Ngày 12/7, UBND tỉnh Quảng Trị đã tổ chức khai mạc Lễ hội văn hóa - ẩm thực “Hương vị miền hoa nắng - Taste of Sunland". Đây là một trong những chương trình nằm trong chuỗi hoạt động của Lễ hội Vì hòa bình Quảng Trị năm 2024.

    13:09 | 13/07/2024
  • Khai mạc Lễ hội Tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024

    (Xây dựng) – Ngày 11/7, tại quảng trường Nguyễn Tất Thành, thành phố Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định tổ chức khai mạc Lễ hội Tinh hoa đất biển Bình Định năm 2024 với chủ đề “Bình Định - Khát vọng biển”. Chương trình thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.

    21:26 | 12/07/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load