(Xây dựng) - Việc nghiên cứu hoàn thiện và chuyển giao công nghệ sử dụng tro bay Nhiệt điện Duyên Hải để sản xuất bê tông cho khu vực phía Nam là việc hết sức cần thiết và cấp bách, góp phần giải quyết bài toán ô nhiễm môi trường của tro bay nhiệt điện, thúc đẩy phát triển công nghiệp nhiệt điện, công nghiệp sản xuất bê tông, vật liệu xây dựng (VLXD) bền vững, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng miền.
Ảnh minh họa.
Định hướng chung về nghiên cứu, sử dụng tro xỉ nhiệt điện
Như chúng ta đã biết, định hướng của Chính phủ, của ngành Xây dựng là nghiên cứu sử dụng tro xỉ cho san lấp, cho sản xuất bê tông và cho sản xuất các loại vật liệu không nung.
Về sử dụng tro xỉ để san lấp, Bộ Xây dựng đã triển khai đề tài "Sử dụng tro xỉ nhiệt điện trong san lấp cho công trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng kỹ thuật", sản phẩm chính của đề tài là tiêu chuẩn TCVN và Chỉ dẫn kỹ thuật "Tro xỉ nhiệt điện làm vật liệu san lấp - Yêu cầu chung".
Về sử dụng tro xỉ để sản xuất bê tông, Bộ Xây dựng đã triển khai đề tài “Nghiên cứu hoàn thiện và chuyển giao công nghệ sử dụng tro bay Nhiệt điện Duyên Hải để sản xuất bê tông tại khu vực phía Nam”, sản phẩm chính của đề tài là "Hướng dẫn kỹ thuật thiết kế cấp phối bê tông sử dụng tro bay nhiệt điện".
Về sử dụng để sản xuất các loại vật liệu không nung cũng đã có các nghiên cứu, ban hành các tài liệu kỹ thuật để ứng dụng vào sản xuất một cách đồng bộ.
Định hướng sử dụng cho san lấp, sản xuất bê tông thương phẩm
Tại khu vực phía Nam hiện có 03 Trung tâm Nhiệt điện: Duyên Hải (Trà Vinh), Long Phú (Sóc Trăng) và Sông Hậu (Hậu Giang). Trong đó, Trung tâm Nhiệt điện Duyên Hải bao gồm 04 nhà máy với tổng công suất phát điện khoảng 4.300MW, tạo ra lượng tro xỉ khoảng hơn 4 triệu tấn/năm, trong đó các nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1 và Duyên Hải 3 đã được đưa vào hoạt động.
Ông Uông Hồng Sơn - Giám đốc Phân Viện Khoa học công nghệ xây dựng (KHCNXD) Miền Nam - Viện KHCNXD (Bộ Xây dựng), Chủ nhiệm của đề tài “Nghiên cứu hoàn thiện và chuyển giao công nghệ sử dụng tro bay Nhiệt điện Duyên Hải để sản xuất bê tông tại khu vực phía Nam” cho biết: Theo đặc điểm công nghệ của các nhà máy nhiệt điện, một phần nhỏ lượng tro bay khô được tồn trữ tạm trong các si lô sau đó xả xuống các xe bồn (hoặc xả thẳng từ dây chuyền sản xuất xuống các xe bồn) để đưa đến nơi tiêu thụ. Phần lớn lượng tro bay và xỉ còn lại được tồn trữ tại bãi chứa, do tác động của mưa nắng và tưới nước chống bụi nên lượng tro xỉ tồn trữ tại bãi có độ ẩm khá cao. Vấn đề đặt ra là phương án để sử dụng tro xỉ có độ ẩm cao tại bãi chứa, với định hướng chính là sử dụng cho san lấp và sản xuất bê tông thương phẩm.
Nhu cầu sử dụng bê tông thương phẩm khu vực phía Nam ước chừng khoảng 50 triệu m3/năm. Với lượng xi măng trung bình khoảng 300 kg/m3, lượng tro bay thay thế nằm trong khoảng 5÷20% thì ước tính các trạm trộn bê tông có thể góp phần tiêu thụ khoảng 0,75 - 3 triệu tấn tro bay/năm.
Việc sử dụng tro bay khô của Nhiệt điện Duyên Hải hiện đang được các doanh nghiệp hưởng ứng do chất lượng tro bay đáp ứng các quy định hiện hành, giá thành tro bay tại khu vực TP Hồ Chí Minh khoảng 500 đồng/kg, bằng khoảng 1/3 giá thành xi măng (1.500 đồng/kg), với lượng tro bay thay thế xi măng trung bình khoảng 15% thì giá thành sản xuất bê tông có thể giảm trung bình khoảng 50.000 đồng/m3, chi phí thay đổi dây chuyền công nghệ nhỏ do chỉ đầu tư thêm 01 si lô chứa tro bay, từ si lô tro bay được bơm thẳng lên trạm trộn.
Việc nghiên cứu sử dụng tro bay ướt để sản xuất bê tông gặp nhiều khó khăn hơn do phải thay đổi phương pháp cấp liệu (sử dụng thùng cấp liệu dạng hở, sau đó đưa lên trạm trộn bằng băng tải), cần phải thí nghiệm lại cấp phối, thay đổi phần mềm định lượng và trộn bê tông, nhưng bù lại đã giảm được giá thành tro bay do giảm được chi phí vận chuyển. Việc này có ý nghĩa về mặt tiêu thụ tro bay vì góp phần sử dụng được lượng tro bay ướt tồn trữ ngoài bãi chứa.
Sản xuất bê tông thương phẩm từ tro bay Nhiệt điện Duyên Hải 1
Ông Uông Hồng Sơn cho biết: Đề tài nghiên cứu các cấp phối bê tông sử dụng tro bay Nhiệt điện Duyên Hải 1 (tro khô/tro ướt) có cấp mác từ B20-B40 với với hàm lượng tro bay thay thế xi măng nằm trong khoảng từ 5 - 20%, nghiên cứu hoàn thiện dây chuyền công nghệ, thiết bị của các trạm trộn bê tông để có thể sử dụng tro bay (tro khô/tro ướt), chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp. Sản phẩm của đề tài là Hướng dẫn kỹ thuật thiết kế cấp phối bê tông sử dụng tro bay nhiệt điện và Quy trình sản xuất bê tông từ tro bay của Nhiệt điện Duyên Hải.
Đến thời điểm hiện nay, nhóm nghiên cứu đã cơ bản hoàn thiện các nội dung của đề tài, đã tiến hành các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm, đã vận hành thử dây chuyền sản xuất bê tông sử dụng tro bay khô và tro bay ướt tại Trạm trộn Bê tông Ngoại Thương (FTC), Quận 9, TP Hồ Chí Minh.
Kết quả nghiên cứu cho thấy: Tro bay của Nhiệt điện Duyên Hải 1 có thể sử dụng để sản xuất bê tông do đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn TCVN 10302 : 2014 - Phụ gia khoáng hoạt tính tro bay dùng cho bê tông, vữa và xi măng. Có thể sử dụng tro bay khô và tro bay ướt (độ ẩm từ 15-18%) để sản xuất bê tông thương phẩm có cấp mác tới B40, hàm lượng tro bay thay thế xi măng nằm trong khoảng từ 5 - 20%.
Để có thể tiêu thụ nhiều hơn nữa lượng tro xỉ thải ra từ các nhà máy nhiệt điện ở phía Nam, cần tiếp tục nghiên cứu sử dụng tro bay (để san sấp và để sản xuất bê tông) của các nhà máy khác thuộc Trung tâm Nhiệt điện Duyên Hải, Trung tâm Nhiệt điện Long Phú, Trung tâm Nhiệt điện Sông Hậu vì mỗi nhà máy có thể sử dụng các loại than hoặc công nghệ đốt khác nhau dẫn đến đặc trưng kỹ thuật của tro bay khác nhau.
Thanh Nga
Theo
