Thúc đẩy đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) trong phát triển hạ tầng

(Xây dựng) – Đó là chủ đề Hội thảo do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Hội đồng Lý luận Trung ương, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tổ chức ngày 11/7.

Các đại biểu tham dự chỉ đạo Hội thảo.

Cơ hội trao đổi giải quyết vướng mắc

Hội thảo có sự tham dự của hơn 150 đại biểu đại diện lãnh đạo Bộ, ban, cơ quan Trung ương, đại diện một số địa phương và đại diện một số tổ chức quốc tế tại Việt Nam; các chuyên gia, nhà khoa học đến từ các cơ sở nghiên cứu, trường đại học, hiệp hội, doanh nghiệp.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Đỗ Ngọc An cho biết, trong những năm qua, việc triển khai đầu tư theo phương thức đối tác công tư PPP đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng của đất nước.

Bên cạnh các nguồn vốn đầu tư truyền thống bao gồm ngân sách Nhà nước, trái phiếu Chính phủ, ODA, vốn đầu tư từ khu vực ngoài Nhà nước thông qua cơ chế PPP đã góp phần thay đổi hình ảnh của các địa phương, cải thiện đáng kể hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, đô thị, năng lượng. Hàng nghìn tỷ đồng vốn tư nhân đã được huy động để xây dựng quốc lộ, đường cao tốc, nhà máy điện và nhiều dự án góp khác góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Ông Đỗ Ngọc An nhấn mạnh, với vai trò là cơ quan tham mưu, giúp việc của Ban Chấp hành Trung ương, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong việc định hướng xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế; hoạch định đường lối, chủ trương lớn về kinh tế - xã hội, Ban Kinh tế Trung ương phối hợp Hội đồng Lý luận Trung ương và Ngân hàng phát triển châu Á tổ chức Hội thảo với chủ đề “Thúc đẩy đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) trong phát triển một số lĩnh vực kinh tế - xã hội của Việt Nam”.

Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Đỗ Ngọc An phát biểu tại Hội nghị.

Hội thảo nhằm phục vụ việc nghiên cứu, tham mưu tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương định hướng lớn của Đảng về đột phá chiến lược trong hoàn thiện đồng bộ thể chế và xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng được nêu tại Văn kiện Đại hội Đảng XIII và các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng có liên quan đến phát triển kết cấu hạ tầng (Nghị quyết 13-NQ/TW khoá XI, Nghị quyết 55-NQ/TW khoá XII…), thúc đẩy cung cấp dịch vụ công theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (Nghị quyết 19-NQ/TW và Nghị quyết 20-NQ/TW khoá XII) và phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 10-NQ/TW khoá XII); Tạo diễn đàn trao đổi kinh nghiệm về thúc đẩy hợp tác công tư phát triển hạ tầng kinh tế xã hội.

Hội thảo là diễn đàn trao đổi giữa đại diện các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các chuyên gia, nhà khoa học để làm sáng tỏ hơn về mặt lý luận và thực tiễn, tìm hiểu thêm về kinh nghiệm quốc tế. Đồng thời, nhìn lại các cơ chế, chính sách hiện hành của Việt Nam về thúc đẩy hợp tác đối tác công tư trong phát triển hạ tầng kinh tế xã hội, trong đó tập trung chủ yếu các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, giao thông, năng lượng, cấp nước, xử lý nước thải, rác thải và một số dịch vụ công ích khác.

Ban Kinh tế Trung ương mong muốn được lắng nghe ý kiến của các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, các cơ quan, đơn vị, tổ chức quốc tế để đánh giá sâu sắc hơn về kết quả đạt được cũng như tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện đầu tư theo phương thức đối tác công tư tại Việt Nam thời gian qua. Từ đó kiến nghị, đề xuất các giải pháp thúc đẩy, nâng cao hiệu quả đầu tư theo phương thức đối tác công tư thời gian tới, đặc biệt trong các lĩnh vực như giao thông, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao và một số dịch vụ công ích.

Nâng cao hiệu quả hợp tác đối tác công tư

Tại phiên toàn thể, các đại diện từ Bộ, ngành, ngân hàng, tổ chức quốc tế tập trung trao đổi về tình hình thực hiện đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội, thực trạng và giải pháp; đánh giá khách quan về những kết quả đạt được trong triển khai đầu tư theo phương thức đối tác công tư tại Việt Nam; phân tích những khó khăn, hạn chế trong thực hiện triển khai đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Theo đó, số lượng các dự án mới còn hạn chế. Lĩnh vực đầu tư PPP mới chỉ tập trung trong lĩnh vực giao thông. Nguồn vốn ngân sách chưa thực sự phát huy được vai trò dẫn dắt thu hút các nguồn lực khác. Cơ chế bảo đảm đầu tư còn nhiều bất cập.

Nguyên nhân của các hạn chế, khó khăn cũng đã được phân tích như: Công tác tuyên truyền, hướng dẫn còn thiếu hiệu quả. Nhiều dự án được lựa chọn áp dụng PPP chưa khả thi. Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư chưa quy định một số lĩnh vực như văn hóa, thể thao, du lịch; chưa có quy định về cơ chế hiện thực hoá cam kết của phía Nhà nước đối với các bảo lãnh trong hợp đồng PPP…

Các đại biểu tham dự trao đổi ý kiến tại Hội thảo.

Từ những vướng mắc trên, các đại biểu đã cùng trao đổi, đề xuất giải pháp xây dựng môi trường thu hút đầu tư theo phương thức đối tác công tư tin cậy, bền vững; thảo luận về những vướng mắc trong cơ chế tài chính đối với dự án PPP; kỳ vọng của nhà đầu tư quốc tế đối với phương thức PPP; đưa ra các giải pháp thúc đẩy đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong các ngành, lĩnh vực như y tế, giao thông; kinh nghiệm triển khai các dự án PPP trong các lĩnh vực kết cấu hạ tầng và xã hội tại địa phương…

Cùng trong buổi sáng, Hội thảo đã diễn ra phiên thảo luận bàn tròn sâu 2 chuyên đề: “Giải pháp thúc đẩy PPP trong phát triển một số lĩnh vực xã hội và cung cấp dịch vụ sự nghiệp công” và “Giải pháp thúc đẩy PPP trong lĩnh vực giao thông, năng lượng, xử lý rác thải, nước thải, cấp nước”.

Nội dung thảo luận tập trung vào thực tiễn triển khai PPP trong từng lĩnh vực; nhận diện cơ hội, khó khăn, thách thức; xác định nguyên nhân khó khăn, bất cập; đề xuất chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy PPP bền vững.

Buổi chiều, các đại biểu trao đổi, chia sẻ quan điểm, luận cứ đối với phương thức PPP nhằm xác định những điểm yếu cần khắc phục, những điểm mạnh cần phát huy trong thu hút khu vực tư nhân cùng tham gia cung cấp hạ tầng và dịch vụ công với khu vực nhà nước.

Các tham luận tập trung vào các chủ đề quan trọng, như: Chủ trương của Đảng và Nhà nước về hợp tác công tư trong phát triển kinh tế - xã hội; Một số kinh nghiệm và giải pháp thúc đẩy hợp tác công tư, huy động nguồn lực tư nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam; Sử dụng nguồn lực công làm đòn bẩy thu hút khu vực tư trong PPP; Quá trình chuẩn bị dự án PPP và các vướng mắc; thu hút đầu tư tư nhân vào lĩnh vực giáo dục đại học ở Việt Nam...

Toàn cảnh Hội thảo.

Hội thảo góp phần phân tích làm sáng tỏ hơn lý luận, tư duy, kinh nghiệm quốc tế cũng như phát hiện khó khăn, vướng mắc đối với việc triển khai phương thức đối tác công tư, trong đó tập trung phân tích việc sử dụng nguồn lực công theo khía cạnh dẫn dắt, khắc phục hạn chế của cơ chế thị trường, đồng thời trao đổi, đề xuất các giải pháp nhằm tháo gỡ, nâng cao hiệu quả thúc đẩy hợp tác công tư trong phát triển hạ tầng trong một số lĩnh vực kinh tế, xã hội ở Việt Nam.

Trên cơ sở kết quả Hội thảo, Ban Kinh tế Trung ương sẽ tổng hợp, tiếp thu các ý kiến trao đổi, thảo luận, góp ý; nghiên cứu đầy đủ các tài liệu, các tham luận, báo cáo chuyên đề liên quan để phục vụ công tác nghiên cứu, tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, đồng thời gửi các cơ quan chức năng liên quan thực hiện chức năng thể chế hóa, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát triển khai, thực hiện các nghị quyết của Đảng có liên quan đến đầu tư theo phương thức đối tác công tư góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội của đất nước theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.