Những đóng góp và vai trò của các Bộ, ngành trong việc tổ chức thực hiện Chiến lược phát triển VLXD Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến 2050

(Xây dựng) - Tại Quyết định 1266/QĐ-TTg ngày 18/8/2020 về Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050 thì các Bộ, ngành, cơ quan chức năng ngoài việc hoàn thiện thể chế, chính sách trong tổ chức thực hiện Chiến lược còn được quy định rõ ràng vai trò trong việc tổ chức thực hiện để Chiến lược đi vào cuộc sống.

Vật liệu tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính đang được áp dụng tại các toà nhà cao tầng của Việt Nam.

Theo đó, vai trò các Bộ, ngành, cơ quan chức năng được tổ chức như sau:

Bộ Xây dựng: Tổ chức phổ biến, hướng dẫn các địa phương lập kế hoạch thực hiện Chiến lược. Chủ trì nghiên cứu, trên cơ sở thực tiễn Việt Nam và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế để đề xuất bổ sung các cơ chế, chính sách cụ thể về đầu tư, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, xử lý chất thải công nghiệp, rác thải đô thị, nông thôn để sử dụng trong sản xuất vật liệu xây dựng.

Thường xuyên theo dõi, nắm bắt diễn biến thị trường; xây dựng hệ thống dữ liệu về tình hình cung - cầu, công suất thiết kế và năng lực thực tế của các nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng trên toàn quốc. Nghiên cứu xây dựng định hướng về đầu tư, phát triển sản phẩm vật liệu xây dựng chủ yếu để xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm.

Chủ trì thẩm định, hoặc cho ý kiến đối với các dự án đầu tư theo quy định. Đề xuất với Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh, định hướng các dự án đầu tư. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, phát triển các loại vật liệu xây dựng mới, sản phẩm phù hợp với công nghệ thi công xây dựng hiện đại, năng suất cao, thân thiện môi trường.

Đề xuất, xây dựng quy chuẩn, tiêu chuẩn cho sản phẩm vật liệu xây dựng. Định kỳ hàng năm và 5 năm, đánh giá việc triển khai, thực hiện Chiến lược của các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức liên quan để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Định kỳ rà soát các chỉ tiêu về tiêu hao, mức phát thải cho các chủng loại vật liệu xây dựng tại Phụ lục kèm theo Chiến lược, đề xuất thay đổi phù hợp với thực tế và các quy định của pháp luật liên quan.

Bộ Tài nguyên và Môi trường: Chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng kiểm tra các tiêu chí yêu cầu về môi trường trong sản xuất và trong khai thác khoáng sản làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng; thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường và hướng dẫn các nhà máy sản xuất lắp đặt hệ thống giám sát môi trường trực tuyến. Cấp phép hoạt động khoáng sản phù hợp với quy hoạch; chủ trì đề xuất quy định pháp luật, cơ chế, chính sách về khai thác khoáng sản làm nguyên liệu áp dụng kỹ thuật khai thác tiên tiến, tận thu tối đa tài nguyên khoáng sản, an toàn và bảo vệ môi trường, cảnh quan. Phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất mức thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường phù hợp.

Kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện phương án cải tạo phục hồi môi trường sau khai thác mỏ, xác định mức ký quỹ phù hợp, đảm bảo việc cải tạo phục hồi môi trường sau khai thác. Thực hiện kiểm tra, giám sát môi trường thường xuyên; giám sát chặt chẽ việc thực hiện các nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, các quy định về bảo vệ môi trường và an toàn lao động của các cơ sở khai thác khoáng sản làm nguyên liệu và sản xuất vật liệu xây dựng. Rà soát, sửa đổi kịp thời các tiêu chuẩn, quy chuẩn về môi trường trong sản xuất vật liệu xây dựng đảm bảo phù hợp với trình độ công nghệ.

Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng kiểm tra các tiêu chí yêu cầu về môi trường trong sản xuất và trong khai thác khoáng sản làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng…

Bộ Công Thương: Tổ chức quảng bá, xúc tiến thương mại trong và ngoài nước tạo điều kiện cho doanh nghiệp đẩy mạnh tiêu thụ các sản phẩm mới về vật liệu xây dựng. Phối hợp với Bộ Xây dựng định hướng sử dụng các loại vật liệu mới, thân thiện với môi trường trong các dự án, công trình công nghiệp xây dựng mới và cải tạo.

Chỉ đạo việc thu gom, quản lý, tái chế các chất thải công nghiệp (tro, xỉ các nhà máy nhiệt điện, luyện kim, hóa chất, các mỏ khoáng sản...) để sử dụng làm vật liệu xây dựng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Bộ Giao thông vận tải: Phối hợp với Bộ Xây dựng triển khai thực hiện việc sử dụng các loại vật liệu xây dựng trong xây dựng công trình giao thông; xây dựng ban hành theo thẩm quyền hoặc đề nghị ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật đối với các loại vật liệu kết cấu mặt đường, chủ động nghiên cứu các loại vật liệu mới, bền vững thân thiện với môi trường và sử dụng tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Bộ Khoa học và Công nghệ: Chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương tổ chức thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và công nghệ cấp quốc gia về sản xuất vật liệu xây dựng; ưu tiên các nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin; sử dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, internet kết nối vạn vật vào quy trình quản lý, sản xuất; tái chế, tận dụng các loại chất thải trong sản xuất vật liệu xây dựng, tiết kiệm tài nguyên, nhiên liệu, tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính và các giải pháp khoa học công nghệ về bảo vệ môi trường.

Bố trí nguồn vốn khoa học thuộc ngân sách Nhà nước cho việc nghiên cứu, thiết kế chế tạo thử nghiệm những thiết bị mới, nhũng thiết bị phụ trợ và các thiết bị, phụ tùng thay thế sửa chữa thuộc lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng. Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tổ chức thẩm định dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, thẩm định và công bố tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực vật liệu xây dựng.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư: Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan đề xuất Chính phủ việc đưa các dự án đầu tư sản xuất vật liệu xây dựng có sử dụng phế thải công nghiệp, rác thải đô thị và nông thôn làm nguyên liệu, nhiên liệu thay thế và các dự án xây dựng trạm phát điện sử dụng nhiệt khí thải của các nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng vào đối tượng được hưởng các chính sách hỗ trợ, ưu đãi.

Bộ Tài chính: Tiếp tục nghiên cứu, ban hành theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành các cơ chế chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư sử dụng công nghệ, thiết bị tiên tiến tận thu nhiệt thừa để phát điện, nhằm tiết kiệm năng lượng; sử dụng phế thải công nghiệp, rác thải đô thị và nông thôn vào sản xuất vật liệu xây dựng nhằm tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Các tổ chức hội nghề nghiệp liên quan đến vật liệu xây dựng: Tập hợp và đề xuất với cơ quan quản lý Nhà nước những giải pháp, chính sách về công nghệ, về bảo vệ môi trường, về thương mại để phát triển ngành vật liệu xây dựng theo mục tiêu đề ra.

Những vật liệu mới thân thiện môi trường đang dần nghiên cứu, sản xuất phát triển rộng rãi.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: Xây dựng kế hoạch, phương án, đề án, chiến lược phát triển vật liệu xây dựng trên địa bàn phù hợp với kế hoạch của Trung ương và Chiến lược phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050.

Chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện việc quản lý và thực hiện các thủ tục pháp lý về đầu tư các dự án sản xuất vật liệu xây dựng theo quy định của pháp luật, lấy ý kiến bằng văn bản của Bộ Xây dựng trước khi chấp thuận đầu tư các dự án vật liệu xây dựng trên địa bàn theo quy định.