Khơi dậy và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế riêng có của Quảng Ninh để tạo động lực mới cho tăng trưởng

(Xây dựng) - Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV vinh dự được đón đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội dự và phát biểu chỉ đạo Đại hội. Báo điện tử Xây dựng trân trọng đăng toàn văn bài phát biểu chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch Quốc hội tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025.

Đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội phát biểu chỉ đạo tại Đại hội.

Hôm nay, tôi rất vui mừng về dự Đại hội đại biểu lần thứ XV Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, một Đảng bộ lớn, có vị trí rất quan trọng trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc và cả nước. Thay mặt Bộ Chính trị, tôi nhiệt liệt chào mừng các vị khách quý cùng toàn thể 350 đại biểu chính thức của Đại hội, những đảng viên ưu tú đại diện cho hơn 100 nghìn đảng viên của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh. Qua các đồng chí, tôi xin gửi tới toàn thể cán bộ, đảng viên, sỹ quan, chiến sĩ các lực lượng vũ trang và đồng bào các dân tộc tỉnh Quảng Ninh lời thăm hỏi ân cần, lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Chúc Đại hội thành công tốt đẹp!

Trong bối cảnh tình hình đất nước, khu vực và thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, nhất là đại dịch Covid-19, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh đã phát huy truyền thống cách mạng, khai thác các tiềm năng, thế mạnh, triển khai bài bản, nghiêm túc, sáng tạo các chủ trương của Đảng, Nhà nước, vững vàng vượt qua khó khăn, thách thức, đạt được những kết quả nổi bật, quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XII của Đảng.

Trong nhiệm kỳ 2016 – 2020, kinh tế của Quảng Ninh liên tục tăng trưởng với tốc độ cao, bình quân đạt 10,7%/năm. Cơ cấu chuyển dịch theo hướng tích cực. Dịch vụ, du lịch từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, thúc đẩy chuyển đổi phương thức phát triển từ “nâu” sang “xanh”. Chất lượng tăng trưởng tiến bộ. Quy mô, tiềm lực của nền kinh tế tăng mạnh; có sự hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo đảm an sinh, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường. Thu nội địa luôn nằm trong nhóm dẫn đầu của cả nước.

Quảng Ninh đã kiên trì, chủ động và sáng tạo thực hiện ba đột phá chiến lược, có trọng tâm, trọng điểm, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng giao thông, đô thị được đầu tư tương đối đồng bộ. Đã huy động được nguồn lực đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), “lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”, tạo bước đột phá trong phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, trọng tâm là kết cấu hạ tầng giao thông, thúc đẩy liên kết vùng. Với tỷ lệ đô thị hóa cao, nguồn nhân lực có chất lượng gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động, Quảng Ninh có tiền đề căn bản và động lực quan trọng để phấn đấu trở thành tỉnh công nghiệp phát triển hiện đại vào năm 2030.

Quảng Ninh là một trong những địa phương đi đầu trong lĩnh vực cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh với ba năm liên tục từ năm 2017 đến năm 2019 có chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), chỉ số cải cách hành chính (PAR Index), chỉ số đo lường sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với cơ quan hành chính nhà nước (SIPAS), chỉ số ứng dụng công nghệ thông tin (ICT Index) thuộc nhóm dẫn đầu cả nước.

Chủ trương phát triển kinh tế hài hòa với phát triển văn hóa, xã hội, bảo đảm an sinh, phúc lợi, công bằng xã hội đã giúp Quảng Ninh có những bước đi toàn diện và vững chắc. Tỉnh đã ban hành cơ chế, chính sách, ưu tiên nguồn lực lớn cho các vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các đối tượng chính sách, đối tượng yếu thế, qua đó từng bước thu hẹp khoảng cách giữa các địa phương, vùng, miền trong tỉnh. Diện mạo, chất lượng sống ở thành thị và nông thôn được nâng lên, nhất là ở các khu vực đặc biệt khó khăn, miền núi, biên giới, hải đảo. Thu nhập bình quân đầu người đến hết năm 2020 dự kiến đạt trên 6.700 USD, gấp hơn 2 lần bình quân chung cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chí đa chiều chỉ còn 0,36%.

Bên cạnh đó, Quảng Ninh đã chú trọng xây dựng nông thôn mới, là địa phương có xã đạt kiểu mẫu đầu tiên trong cả nước (xã Việt Dân, thị xã Đông Triều) và cũng là nơi triển khai Chương trình “mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đầu tiên, có hiệu quả, được Chính phủ nhân rộng ra cả nước.

Quốc phòng - an ninh, chủ quyền biên giới được giữ vững, bảo đảm vững chắc khu vực phòng thủ và là phòng tuyến hợp tác, cạnh tranh kinh tế quốc tế; xây dựng vùng biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển, bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia. Chính trị - xã hội ổn định; trật tự an toàn được bảo đảm, xử lý hiệu quả những thách thức phát sinh, nhất là dịch bệnh, thiên tai.

Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được đẩy mạnh toàn diện, liên tục, đồng bộ, quyết liệt gắn với việc sắp xếp tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Công tác quản lý Nhà nước có những chuyển biến tích cực trên tất cả các lĩnh vực. Phương thức, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng và năng lực điều hành, quản lý của chính quyền các cấp có nhiều tiến bộ; nhiều mô hình mới, cách làm hiệu quả được được Trung ương ghi nhận và nhiều tỉnh, thành tham khảo kinh nghiệm. Khối đại đoàn kết toàn dân được tăng cường, thực sự là động lực thúc đẩy sự phát triển của tỉnh.

Trong nhiệm kỳ, dù có sự chuyển giao thế hệ lãnh đạo nhưng Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy vẫn duy trì được sự đoàn kết, phát huy sáng tạo giúp tỉnh tiếp tục vững bước tiến lên.

Những thành tựu đạt được trong 5 năm qua là kết tinh của quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ, sáng tạo, kế thừa và phát triển của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Quảng Ninh. Đây là tiền đề, nền tảng quan trọng, tạo đà cho Quảng Ninh phát triển nhanh, bền vững hơn nữa; tiếp tục là một trong những cực tăng trưởng kinh tế, có sức hấp dẫn, lan tỏa trong Vùng kinh tế trọng điểm phía bắc nói riêng, khu vực miền Bắc và cả nước nói chung. Thay mặt Bộ Chính trị, tôi ghi nhận, nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng những kết quả đạt được của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh trong nhiệm kỳ qua.

Chúng ta phấn khởi, tự hào về những thành tích đạt được, nhưng cũng phải thẳng thắn nhìn nhận về những khó khăn, yếu kém để tìm ra các giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Trong đó, tôi lưu ý một số vấn đề sau:

Tốc độ tăng trưởng kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh; chuyển dịch cơ cấu nội bộ các ngành kinh tế còn chậm; chất lượng tăng trưởng và năng lực hội nhập quốc tế chưa cao. Tốc độ tăng trưởng khu vực du lịch, dịch vụ không đạt mục tiêu đề ra. Phát triển kinh tế biển, công nghiệp chế biến, chế tạo còn chậm so với tiềm năng, lợi thế. Thương mại biên giới còn phụ thuộc nhiều vào chính sách biên mậu của nước láng giềng và yếu tố bên ngoài.

Hiệu quả của khu vực đầu tư nước ngoài còn thấp, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chưa có nhiều đột phá. Năng lực cạnh tranh của khu vực kinh tế tư nhân, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn hạn chế.

Sự thiếu hụt nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đang đòi hỏi cần sớm giải quyết. Kết quả xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo ở một số địa phương, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số chưa thực sự vững chắc; khoảng cách giàu nghèo, chênh lệch giữa các vùng miền còn lớn. Quản lý nhà nước về tài nguyên, bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản còn nhiều khó khăn.

Công tác bảo đảm quốc phòng - an ninh vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. An ninh trên một số địa bàn, lĩnh vực chưa thực sự vững chắc. Buôn lậu, gian lận thương mại, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật còn tiềm ẩn phức tạp. Hợp tác quốc tế trong quản lý di sản, quảng bá, xúc tiến du lịch, đầu tư, thương mại chưa tương xứng với tiềm năng.

Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một số cấp ủy, tổ chức cơ sở chưa đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới, nhất là khâu tổ chức thực hiện. Công tác xây dựng Đảng về tư tưởng, kiểm tra, giám sát, kỷ luật chưa thật ngang tầm nhiệm vụ, chưa đồng đều, nhất là ở cấp cơ sở. Nội dung, phương thức, tổ chức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội ở một số cơ sở chậm được đổi mới; hoạt động giám sát, phản biện chưa thật rõ nét. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy và hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn hạn chế; một bộ phận cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu phát triển.

Đề nghị Đại hội tập trung nghiên cứu, thảo luận thật kỹ, phân tích thật sâu sắc nguyên nhân và xác định rõ trách nhiệm, để có giải pháp khắc phục một cách toàn diện, đồng bộ và có hiệu quả hơn trong nhiệm kỳ tới.

Trong những năm tới, dự báo tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường. Đất nước ta đang đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi, nhưng cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Tình hình đó đặt ra yêu cầu rất cao đối với Đảng, Nhà nước ta nói chung và đối với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh nói riêng.

Bộ Chính trị cơ bản tán thành với phương hướng, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã nêu trong báo cáo chính trị và tôi cũng lưu ý thêm một số vấn đề sau đây:

Thứ nhất, Quảng Ninh cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, tầm nhìn chiến lược; đẩy mạnh thực thi quy hoạch phát triển, các khâu đột phá, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”; phát triển nhanh dịch vụ, các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ có hàm lượng tri thức, giá trị gia tăng cao và nông nghiệp công nghệ cao; phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp. Giải quyết đồng bộ và hiệu quả các mối quan hệ, bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội, giáo dục, thực hiện tiến bộ công bằng xã hội, giải quyết tốt các vấn đề xã hội phát sinh, bảo vệ tài nguyên, môi trường.

Khơi dậy và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế riêng có của Quảng Ninh để tạo động lực mới cho tăng trưởng; thúc đẩy khởi nghiệp, ưu tiên đổi mới, sáng tạo với sự đột phá mà xung lực là khoa học công nghệ; huy động, sử dụng hợp lý, hiệu quả các nguồn lực để phát triển bền vững. Tạo sự liên kết giữa các chủ thể kinh tế, các loại hình sản xuất kinh doanh; chủ động liên kết, hợp tác phát triển có hiệu quả tốt hơn trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc và với các tỉnh, thành phố trong Vùng.

Thứ hai, sớm hoàn thành việc xây dựng Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 phù hợp với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng để làm cơ sở định hướng phát triển. Tháo gỡ tình trạng không thống nhất, mâu thuẫn, chồng chéo trong quy hoạch, kế hoạch đang cản trở sự phát triển và vận hành nền kinh tế của tỉnh. Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh để các thành phần kinh tế cùng phát triển. Thu hút tối đa và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực, bao hàm nội lực và ngoại lực của các thành phần kinh tế, phát triển doanh nghiệp và khu vực kinh tế tư nhân cả về số lượng, chất lượng. Thực hiện tốt hơn công tác thẩm định năng lực nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nước ngoài; tận dụng những chính sách mới về ưu đãi đầu tư đặc biệt trong Luật Đầu tư (sửa đổi), lựa chọn đầu tư có chọn lọc phù hợp với Nghị quyết số 50 ngày 20.8.2019 của Bộ Chính trị, bảo đảm an ninh kinh tế và bảo vệ môi trường.

Thứ ba, tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và lao động có kỹ năng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế nhanh. Đầu tư thỏa đáng cho giáo dục - đào tạo như lời Bác Hồ dạy “Vì lợi ích trăm năm phải trồng người”. Các đồng chí còn 15% các trường chưa đạt chuẩn quốc gia, Quảng Ninh phải phấn đấu từ nay đến năm 2025, đảm bảo cuối nhiệm kỳ này 100% các trường học trên địa bàn tỉnh đạt chuẩn quốc gia.

Quảng Ninh là địa phương có trình độ phát triển giữa các vùng trong tỉnh tương đối khác nhau, do đó, phải phát triển toàn diện, đặc biệt phải chăm lo khu vực miền núi gắn với giải quyết tốt vấn đề an ninh tôn giáo, dân tộc, trật tự an toàn xã hội. Cần thực hiện đồng bộ các chính sách an sinh xã hội, hài hòa giữa đô thị hóa với xây dựng nông thôn mới, triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, nâng cao thu nhập và chất lượng sống của người dân, đảm bảo công bằng, tiến bộ xã hội. Bảo vệ, phát triển môi trường sinh thái; bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Thứ tư, bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh, giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia, sẵn sàng ứng phó có hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống. Xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, củng cố thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận lòng dân vững chắc nơi biên cương Tổ quốc. Gắn kết chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững với bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh, chú trọng bảo đảm an ninh chính trị, an ninh kinh tế và trật tự an toàn xã hội, nhất là vùng biên giới, vùng biển, đảo. Xây dựng xã hội trật tự, an toàn, dân chủ gắn với giữ vững kỷ cương, kỷ luật, thượng tôn pháp luật. Mở rộng và nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế xã hội vừa giữ vững chủ quyền biên giới và biển, đảo quốc gia vừa tăng cường hợp tác, cạnh tranh và hội nhập quốc tế.

Thứ năm, tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng đồng bộ và thống nhất với xây dựng và nâng cao năng lực, hiệu quả quản trị của chính quyền các cấp trong tổng thể xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân. Kiên trì, kiên quyết thực hiện tốt hơn, hiệu quả cao hơn Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI, XII gắn với việc thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về Học tập và làm theo tư tưởng, phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh. Phát huy trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; chức vụ càng cao càng phải gương mẫu.

Ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, giữ gìn bản chất cách mạng và sự trong sạch của Đảng. Thực hiện thật tốt công tác cán bộ, lựa chọn đúng người, sắp xếp đúng công việc, bố trí đúng vị trí; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, công chức có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức, năng lực tốt, gắn bó mật thiết, tận tụy phục vụ nhân dân. Phát huy dân chủ và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân, chăm lo xây dựng, đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, năng động, phục vụ nhân dân, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền các cấp, ngày càng thực sự là của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân và xứng đáng với niềm tin của nhân dân. Các cơ quan Nhà nước, mọi công chức, viên chức phải đặt mình vào hoàn cảnh của nhân dân để lắng nghe, thấu hiểu và giải quyết kịp thời lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân, nhất là những vấn đề bức xúc, sao cho thấu tình, đạt lý, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống toàn diện của nhân dân. Đây là thước đo danh dự và uy tín của mỗi tổ chức đảng và từng con người trong bộ máy Nhà nước, như Cụ Nguyễn Trãi đã nói: “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân”. Đây chính là cái gốc của mọi sự ổn định và là nhân tố quyết định mọi sự phát triển lâu dài và bền vững.

Cùng với việc thảo luận các văn kiện, Đại hội có nhiệm vụ quan trọng là bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh, nhiệm kỳ 2020 - 2025 và bầu Đoàn Đại biểu của Đảng bộ tỉnh dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Trong quá trình chuẩn bị nhân sự cấp ủy khóa mới, các đồng chí đã thực hiện đầy đủ quy trình, dân chủ, công khai, bảo đảm tiêu chuẩn, cơ cấu, số lượng, chất lượng theo đúng tinh thần Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị Khóa XII, các Hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương và các Ban Đảng Trung ương.

Công tác nhân sự có ý nghĩa vô cùng quan trọng, như lời Bác Hồ đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”. Vì vậy, tôi đề nghị Đại hội tập trung trí tuệ, với tinh thần trách nhiệm cao, thận trọng và sáng suốt lựa chọn bầu được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Khóa XV có cơ cấu hợp lý, bảo đảm tính kế thừa, liên tục phát triển, gồm những đồng chí có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, phải vừa có Đức vừa có Tài, trong đó Đức là gốc, hạn chế mặt yếu của mỗi thành viên, bổ sung cho nhau, tạo ra một tập thể thực sự đoàn kết, vững mạnh, thống nhất, bảo đảm thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đại hội. Đại hội cũng sẽ bầu những đồng chí tiêu biểu, đại diện xứng đáng cho ý chí, trí tuệ của Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh dự Đại hội XIII của Đảng.

Quảng Ninh có bề dày lịch sử và truyền thống cách mạng vẻ vang. Những cống hiến của Quảng Ninh cho đất nước, cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc là rất quan trọng. Đảng, Nhà nước và nhân dân cả nước kỳ vọng Quảng Ninh sẽ phát triển nhanh và bền vững hơn. Tôi tin tưởng chắc chắn rằng, với tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển”, Đại hội sẽ phát huy truyền thống đoàn kết thống nhất, năng động, sáng tạo, tập trung trí tuệ, tiếp tục thảo luận để có những quyết định đúng đắn ngang tầm thời kỳ phát triển mới, xứng đáng với mong mỏi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà lúc sinh thời Người đặt danh xưng Quảng Ninh và vinh dự được 9 lần đón Người về thăm, để tiếp tục xây dựng Quảng Ninh xứng đáng là một trong những trung tâm phát triển năng động và toàn diện của phía Bắc và nước ta, cùng cả nước tiếp tục thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới toàn diện, đồng bộ vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân.

Một lần nữa, xin chúc Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XV thành công tốt đẹp. Chúc Đảng bộ và nhân dân tỉnh Quảng Ninh thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội, nhiệm kỳ 2020 - 2025, góp phần tích cực thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.