Giải pháp vật liệu và kết cấu chịu lửa cho nhà và công trình

(Xây dựng) - Chiều 23/8, tại Hà Nội, được sự đồng ý của Bộ Xây dựng, sự ủng hộ của Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Việt Nam (PCCC&CNCH), Hội Bê tông Việt Nam phối hợp với Viện Khoa học công nghệ xây dựng (Bộ Xây dựng) và trường Đại học Kiến trúc Hà Nội tổ chức Hội thảo chuyên đề “Vật liệu và kết cấu chịu lửa cho nhà và công trình”. Hội thảo có sự tham dự của các nhà quản lý, khoa học, đơn vị doanh nghiệp và các Hội nghề nghiệp liên quan.

PGS.TS.KTS Lê Quân - Hiệu trưởng trường Đại học Kiến trúc phát biểu chào mừng.

Phát biểu chào mừng, PGS.TS.KTS Lê Quân – Hiệu trưởng trường Đại học Kiến trúc nhấn mạnh vai trò quan trọng của nội dung Hội thảo “Vật liệu và kết cấu chịu lửa cho nhà và công trình” đến việc đảm bảo an toàn sinh mệnh cho cư dân trên mọi điều kiện cư trú, lao động và làm việc.

Theo PGS.TS.KTS Lê Quân, thời gian qua, cùng với việc thực hiện từng tiêu chuẩn PCCC, Bộ Xây dựng cùng các cơ quan hữu quan đã nỗ lực hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn để đưa vào thực tiễn trong quá trình sử dụng. Là 1 cơ sở đào tạo, trường Đại học Kiến trúc nhận thấy rằng hệ thống thông tin PCCC, an toàn sinh mệnh trong PCCC ảnh hưởng đến tất cả quy trình đào tạo và với các cấp học… Do đó, Nhà trường hy vọng, thông qua Hội thảo này sẽ góp lên tiếng nói về công tác an toàn cháy, nghiên cứu xây dựng cơ sở Tiêu chuẩn, quy chuẩn trong vật liệu để đảm bảo kết cấu cho nhà và công trình.

TS. Lê Quang Hùng, Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Bê tông Việt Nam phát biểu khai mạc.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Lê Quang Hùng, Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hội Bê tông Việt Nam cho biết: Xuất phát từ thực tế hiện nay, nhà hay công trình đều có 2 kết cấu chính là bê tông cốt thép và thép. Mỗi vị trí kết cấu đều có quy định thời gian chịu lửa, vì vậy, cấu tạo các lớp kết cấu đảm bảo chống cháy rất cần được quan tâm và khả năng chịu lực ra sao cần được tính toán cụ thể. Bên cạnh đó, trong quá trình bổ sung sửa đổi các Quy chuẩn pháp luật về PCCC, cũng đã thu hút sự quan tâm của dư luận bởi những bất cập, khó khăn.

Do vậy, các bài tham luận được trình bày tại Hội thảo sẽ tập trung bàn về khả năng tính toán thời gian chịu lửa của kết cấu thép và bê tông cốt thép. Bên cạnh đó, sẽ bàn các giải pháp đảm bảo thực hiện QCVN 06:2022/BXD - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình; vấn đề kiểm định vật liệu chống cháy… Ngoài ra, còn có những tham luận trình bày về công tác thí nghiệm, khả năng chịu lửa các kết cấu trong phòng thí nghiệm. Thông tin từ Hội thảo sẽ giúp ích cho công tác thiết kế, nghiệm thu và làm nghề xây dựng.

Tại Hội thảo, TS. Cao Duy Khôi, Phó Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ xây dựng (Bộ Xây dựng) phân tích về thực trạng và giải pháp nâng cao an toàn cháy cho nhà hiện hữu. Lấy ví dụ thực tiễn từ các vụ cháy chung cư mi ni ở Khương Hạ (Hà Nội) vào ngày 13/9/2023 khiến 56 người tử vong; hay cháy nhà ở riêng lẻ kết hợp kinh doanh ở nhiều nơi, TS. Cao Duy Khôi cho biết: Nhà hiện hữu đa dạng về loại hình và nguy hiểm về cháy, đặc biệt là nhà ở riêng lẻ kết hợp kinh doanh. Các tồn tại về PCCC thường nghiêm trọng và khó khắc phục (thoát nạn, ngăn chặn cháy lan). Thời gian vàng thoát nạn thường là 5 phút. Tuy nhiên, cháy vào ban đêm thì rất nguy hiểm đối với người ngủ. Bên cạnh đó, khói là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.

Về quy định của pháp luật hiện hành: Nhà, công trình phải tuân thủ Quy chuẩn (QC), Tiêu chuẩn (TC) về PCCC. Nhà có vi phạm về PCCC sẽ tạm đình chỉ, đình chỉ, khắc phục theo QC, TC. Các công trình xây dựng trước luật PCCC 2001: Xử lý theo Nghị quyết của HĐND tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều công trình không hoặc khó có khả năng đáp ứng QC, TC. Hạ tầng nhiều nơi chưa đáp ứng (giao thông, cấp nước chữa cháy). Nếu đình chỉ thì ảnh hưởng lớn đến xã hội.

Dự thảo Luật PCCC đối với công trình hiện hữu thì giao UBND tỉnh, Thành phố chỉ đạo khắc phục, xử lý. Bộ chuyên ngành (chủ yếu là Bộ Xây dựng) chủ trì xây dựng hướng dẫn nâng cao an toàn cháy cho nhà hiện hữu.

Về giải pháp, cần có quy định ứng xử riêng, trên nguyên tắc chấp nhận rủi ro nhất định, giảm bớt các yêu cầu an toàn, vận hành hạn chế; Làm rõ về vấn đề cải tạo, sửa chữa; Có chính sách để dần thay đổi mô hình ở riêng lẻ kết hợp kinh doanh. Về kỹ thuật cần tập trung giải pháp thoát nạn, ngăn chặn cháy lan, khói lan; cảnh báo cháy sớm…

Toàn cảnh Hội thảo.

Trình bày tham luận với chủ đề “Thiết kế kết cấu thép đảm bảo khả năng chịu lửa” PGS.TS Chu Thị Bình, trường Đại học Kiến trúc Hà Nội cho biết: Hệ thống QC và TC Việt Nam chưa có chỉ dẫn tính toán lựa chọn các lớp vật liệu bảo vệ chịu lửa cho kết cấu thép nhưng đã có một số bảng tra cho cột và dầm thép bọc chống cháy bằng vữa, bê tông hay tấm chống cháy chuyên dụng. Tuy nhiên số lượng các bảng tra và loại vật liệu cho trong bảng tra còn hạn chế. Các loại vữa chống cháy và sơn chống cháy chưa có bảng tra để sử dụng. Các quốc gia có quy định các phương pháp xác định giới hạn chịu lửa như: Thử nghiệm; Tính toán theo tiêu chuẩn; Thiết kế có chứng nhận của các tổ chức, thỏa thuận giữa các hiệp hội... Chúng ta có thể áp dụng tính toán thiết kế kết cấu thép chịu lửa theo tiêu chuẩn châu Âu, tiêu chuẩn Hoa Kỳ hoặc tiêu chuẩn Nga. Tuy nhiên vẫn cần thử nghiệm để xác định các tính chất nhiệt vật lý của vật liệu bọc bảo vệ chịu lửa để có số liệu đưa vào tính toán kết cấu.

Hội thảo chuyên đề “Vật liệu và kết cấu chịu lửa cho nhà và công trình” thu hút sự quan tâm của nhiều đơn vị liên quan.

Tại tham luận: “Thiết kế kết cấu bê tông cốt thép đảm bảo khả năng chịu lửa trong điều kiện Việt Nam” - PGS.TS Nguyễn Trường Thắng, trường Đại học Xây dựng Hà Nội đã trình bày những QC kỹ thuật cho kết cấu bê tông cốt thép chịu lửa; dự thảo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) thiết kế kết cấu bê tông chịu lửa. Ở phần thảo luận, PGS.TS Nguyễn Trường Thắng cho biết: Thiết kế kết cấu chịu lửa là biện pháp thụ động và là ranh giới cuối cùng bảo vệ công trình không sập đổ trong hỏa hoạn, khi những biện pháp chủ động khác về quy hoạch, kiến trúc, cơ điện.... đã không còn phát huy tác dụng. Cùng với QCVN 06, thực tế đòi hỏi cần sớm có TCVN thiết kế kết cấu bê tông cốt thép chịu lửa. Việc soạn thảo TCVN thiết kế kết cấu bê tông cốt thép chịu lửa theo SP 468.1325800.2019 là hợp lý trong ngắn hạn do có tính liên thông và tính hệ thống với QCVN 06 và TCVN 5574:2018 cho nhiệt độ thường. Về dài hạn, việc chuyển đổi sang tiêu chuẩn châu Âu cũng thuận lợi do tiêu chuẩn Nga và tiêu chuẩn châu Âu ngày có nhiều điểm tương đồng. Tài liệu Hướng dẫn thiết kế kết cấu bê tông cốt thép chịu lửa cần được soạn thảo cùng với TCVN. Cần có thêm nhiều nghiên cứu về thực nghiệm để kiểm chứng tiêu chuẩn trong điều kiện Việt Nam.

Thiết kế kết cấu chịu lửa là biện pháp thụ động và là ranh giới cuối cùng bảo vệ công trình không sập đổ trong hỏa hoạn. (Ảnh minh hoạ)

Hội thảo còn có những tham luận khác rất được quan tâm như: Tham luận “Quy định trong QCVN 06:2022/BXD về vật liệu và kết cấu công trình đảm bảo an toàn cháy” do TS. Lê Minh Long, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng) trình bày. ThS Nguyễn Trung Kiên, Viện Khoa học công nghệ xây dựng (Bộ Xây dựng) với tham luận “Thử nghiệm chịu lửa cho cấu kiện xây dựng theo quy chuẩn, tiêu chuẩn tại Việt Nam”. Ngoài ra, đại diện Trung tâm nghiên cứu ứng dụng khoa học kỹ thuật PCCC, trường Đại học PCCC trình bày tham luận “Một số quy định pháp luật mới liên quan đến công tác quản lý Nhà nước trong kiểm định phương tiện PCCC”; Đại diện Công ty CP Greenpan trình bày “Giải pháp Panel cách nhiệt chống cháy cho công trình”.