(Xây dựng) - Huế là một đô thị cổ kính, với nhiều lăng tẩm, nhà vườn, cảnh quan, di sản… thân thiện với môi trường. Trong quy hoạch xây dựng đô thị Huế dù được thiết kế, xây dựng theo kiến trúc hiện đại nhưng vẫn không lấn át kiến trúc cổ vốn có của nó, để Huế trở thành một thành phố xanh đặc thù của cả nước.
Một mùa Xuân nữa lại về, đô thị Huế thêm khang trang, thơ mộng hơn. Qua mỗi năm, công tác chỉnh trang đô thị ở Huế được phát triển mạnh nhằm đáp ứng nhu cầu đưa TT-Huế trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương. Dù vậy, vẫn không mất đi những kiến trúc đặc sắc đã tạo nên diện mạo Cố đô Huế.
Tiếp nối và phát huy giá trị truyền thống
Cứ đến cuối năm ở Huế như khoác thêm màu áo mới trên các công trình kiến trúc xanh tươi. Diện mạo kiến trúc đô thị dường như đã bắt đầu bước sang trang mới... Qua khảo sát những công trình kiến trúc được xây dựng ở đây vài năm qua, dễ nhận ra sự khởi sắc của diện mạo kiến trúc đô thị Huế. Ở khu vực bờ Nam sông Hương, phải nói đến khu đô thị mới An Cựu City, Đông Nam Thủy An, đô thị Mỹ Thượng và một số công trình khách sạn, công sở… lớn mọc lên nhưng Huế vẫn giữ được vẻ đẹp quyến rũ của thiên nhiên, thanh bình, thơ mộng và rất “Huế”, như vốn có của xứ Cố đô. Các khu phố do người Pháp xây dựng ở bờ Nam sông Hương vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX đã trở thành hình thái không gian cơ bản có giá trị của Huế hôm nay.
Những năm qua ở TT-Huế đã có nhiều công trình kiến trúc đoạt giải về kiến trúc xanh - đô thị xanh. Như “Đồ án quy hoạch chi tiết hai bên bờ sông An Cựu”, đã đoạt giải kiến trúc xanh quốc gia. “Kiến trúc ngôi nhà xanh”, đạt giải Kiến trúc xanh Việt Nam 2012. “Kiến trúc ngôi nhà xanh”, của khu du lịch làng hành hương đã đoạt giải kiến trúc quốc gia và kiến trúc xanh… |
Quy hoạch các trụ sở cơ quan Nhà nước, các công trình chức năng không còn bị nhồi nhét ở khu vực trung tâm TP mà đã có sự chuyển dịch về các khu đô thị mới. Cố đô Huế đang phát triển dựa trên một đô thị cổ cảnh quan đã có sẵn tính hoàn chỉnh nên yêu cầu trong phát triển của đô thị Huế khắt khe hơn các đô thị khác. Yếu tố hài hòa, cân bằng được các nhà quản lý, thiết kế đang hướng đến.
Một kiến trúc sư ở Huế cho biết, một đô thị phát triển bền vững, hài hoà giữa kiến trúc và đô thị xanh với môi trường, quy hoạch phải quan tâm đến các yếu tố hình thái, thiết kế, sinh thái và văn hoá đô thị. Cây xanh, sông nước và đường viền mềm mại của các dãy núi bao quanh tạo cho Huế một hình thái đặc trưng nhẹ nhàng. Những đột phá về hình khối, hình thức đều ít nhiều phá vỡ cấu trúc hình thái nguyên thể của Huế. Đô thị Huế phải là một đô thị ưu tiên, tôn trọng thiên nhiên, các công trình cao tầng vừa phải, chừng mực, có sự hòa quyện, xen kẽ giữa thiên nhiên, cảnh quan và công trình xây dựng. Đây chính là đặc điểm quan trọng tạo nên hình thái đô thị riêng biệt của Huế. Trong thiết kế đô thị cũng phải được quan tâm nâng cao chất lượng của kiến trúc đô thị, không gian công cộng, cảnh quan… hướng đến sự phát triển bền vững, sử dụng không gian, hạ tầng có hiệu quả. Thiết kế các khu đô thị mới nhằm phát huy và tiếp nối giá trị đặc thù của Huế. Quy hoạch đô thị Huế sẽ thiếu nếu không có yếu tố văn hoá đô thị.
Thành phố xanh
Dọc các tuyến phố, khu nhà vườn, công viên… ở Huế đều phủ kín cây xanh làm cho đô thị Huế có một phong cách riêng. Nếu tính diện tích đất cây xanh ở công viên, đường phố, thảm cỏ… đã đạt 18,5m2/người, đó là chưa tính đến cây xanh trong vườn nhà dân, đất vườn ươm, cây công sở, cây xanh trong hệ thống di tích, rừng cảnh quan.
Trên các tuyến phố ở Huế đều phủ đầy cây xanh đủ chủng loại và có ít nhất hơn 170 loài thuộc 45 họ thực vật khác nhau với đủ các gam mầu cơ bản và các kiểu dáng tự nhiên. Ở Huế có những tuyến đường người dân đã quên gọi tên chính thức, mà gọi luôn những loài cây đã hiện hữu suốt bao năm tháng của tuyến đường như đường Ðoàn Thị Ðiểm người dân quen gọi đường “phượng bay”, đường Huỳnh Thúc Kháng còn gọi đường hàng “me”… Trên địa bàn TP có 7.100ha diện tích đất công cộng, trong đó các đường phố có 750ha cây xanh. Ngoài ra, còn khoảng 800 ngôi nhà vườn với hệ thống cây xanh bao phủ, có giá trị cả về văn hóa và lịch sử, cho nên chính những khu vườn này đã tạo thành một tổng thể cây xanh cho đô thị Huế đầy ấn tượng.
Mỗi năm, Trung tâm Công viên cây xanh Huế trồng hơn 10 nghìn cây xanh các loại. Trung tâm này hiện đang quản lý hơn 62 nghìn cây xanh đường phố; trong đó hơn 8 nghìn cây xanh có tuổi từ một đến ba năm, hơn 410 cây xanh hơn 50 năm trở lên. Riêng ở Công viên Thượng Bạc có đến 13 cây nhạc ngựa hơn 100 năm, ngoài ra rất nhiều cây xà cừ, long não, bồ đề, ngọc lan... rải rác tại các công viên, đường phố có từ 80 - 90 năm. Nhiều cổ thụ quý hiếm như ngô đồng có từ thời vua Minh Mạng hiện vẫn còn hiện hữu trong Ðại nội Huế và hàng loạt cây xanh, nhãn, bồ đề, tùng, bách... gần cả 100 năm đang phủ xanh trong hệ thống các di tích, đền đài, lăng tẩm và hàng trăm ngôi chùa trong TP.
Dự án trồng cây xanh đường phố giai đoạn 2012 - 2017 đang được tiếp tục triển khai. Dự kiến có gần 18 nghìn cây xanh sẽ phân bổ trồng dặm, thay thế cây không đúng quy hoạch. Một số trường học, công sở sẽ được bổ sung cây bóng mát có hoa để nâng diện tích cây xanh trên đầu người, đáp ứng chỉ tiêu cây xanh TP loại I trong năm 2014. Trồng mới cây xanh tại các khu dân cư mới, khu quy hoạch mở rộng của TP tạo vành đai xanh ở các rừng cảnh quan Ngự Bình, Thiên Thai, Tam Thai, Thiên An với diện tích hơn 340ha rừng và đất rừng cũng sẽ được triển khai trong giai đoạn này.
Ông Nguyễn Văn Thành - Chủ tịch UBND TP Huế cho biết, những năm tới Huế sẽ nâng cấp cây xanh trên các đường phố, công viên, các điểm xanh lên một bước theo hướng xanh và đẹp hơn. TP sẽ nghiên cứu một cách hợp lý trong việc đưa các giống cây xanh để trồng, vừa bảo đảm cây có bóng mát, điều tiết được môi trường; vừa có tính nghệ thuật, góp phần trang trí, làm đẹp cho TP.
Mới đây, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) xác định TP Huế có nhiều tiềm năng để xây dựng TP xanh, cảnh quan, di sản, thân thiện với môi trường. ADB đã hỗ trợ kỹ thuật đô thị xanh tương lai, đô thị bền vững, qua đó phát triển đô thị Huế trở thành các đô thị xanh, làm hạt giống cho các trung tâm kinh tế xanh phát triển, với chất lượng đời sống được nâng cao theo 3 cấp độ, từ một đô thị sinh thái tới đô thị phát triển bền vững và đô thị thông minh. Huế cũng là TP đầu tiên của Việt Nam được ADB chọn để hỗ trợ thực hiện dự án phát triển TP xanh, hướng tới tương lai đô thị bền vững.
KTS Nguyễn Minh Dũng - Giám đốc Sở Xây dựng TT-Huế: Phát triển hài hòa giữa hiện đại và truyền thống Huế phát triển đô thị theo trục Đông Nam - Tây Bắc, các khu vực này được xây dựng theo hướng hiện đại, có nhiều không gian mặt nước, cây xanh và bảo đảm mật độ xây dựng thích hợp, nhưng giảm cao tầng. Hình thái đô thị phải có sự chuyển tiếp hài hòa giữa kiến trúc hiện đại nhưng không mất đi kiến trúc cổ. Các công trình công cộng, trụ sở hành chính phải có khuôn viên rộng để trồng cây xanh, bãi đậu xe. Các công trình xây dựng phải đảm bảo tận dụng được các yếu tố tự nhiên, che chắn được mưa, nắng tránh ảnh hưởng đến tác động xấu và tiết kiệm năng lượng. Các công trình nhà ở, khuyến khích người dân xây dựng nhà có độ lùi để bảo đảm có sân vườn. Quy hoạch các công trình xây dựng dọc hai bên bờ sông Hương phải khống chế chiều cao để không phá vỡ cảnh quan. Các công trình khác cũng phải bảo đảm theo yêu cầu tổ chức không gian kiến trúc. Quy hoạch thiết lập kết nối giữa giá trị cảnh quan, văn hóa, môi trường… chú trọng đến các trục cảnh quan sông Hương, núi Ngự, đàn Nam Giao, vùng đầm phá Tam Giang và các dòng sông chảy qua khu vực. Các đô thị vệ tinh Hương Trà, Hương Thủy, Thuận An đến đô thị trung tâm cần có những khoảng xanh để tạo sự duyên dáng, mềm mại cho đô thị Huế. Quy hoạch đô thị Huế tránh sự dồn nén với các công trình di tích, thiên nhiên… hiện có. Phát triển đô thị mở rộng, trong đó các khu vực Kinh thành Huế, các khu nhà vườn, chùa, lăng tẩm… Những khu vực này, chỉ xác định nâng cấp hạ tầng, giảm phát triển các khu chức năng bảo đảm về mật độ chiều cao. Quy hoạch phát triển công trình xanh, kiến trúc xanh làm cho Cố đô Huế ngày một đẹp hơn. |
Trí Đức
Theo