Thứ bảy 05/10/2024 16:08 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Văn hóa /

Chiếu trên, chiếu dưới

15:04 | 01/10/2020

(Xây dựng) - Là nói về đẳng cấp của mọi thứ nghề trong xã hội. Tất cả những nghề làm ra sản phẩm vật chất và sản phẩm tinh thần. Ở những sản phẩm tinh thần tưởng như rất khó phân biệt đẳng cấp trong tác phẩm cụ thể thì việc tác giả của nó ngồi “chiếu” nào lại luôn rõ nét. Đời thi sĩ một bài tuyệt bút ngồi chót vót trên “chiếu” cao. Và cũng đời thi sĩ mười quyển nghìn bài ngồi “chiếu” trải dưới đất là chuyện thường. Lại cũng có khi ngồi “chiếu trên” chẳng phải vì tài vì những linh tinh khác.

chieu tren chieu duoi
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet).

Lịch sử cây cói ở một đất nước có hơn ba nghìn cây số bờ biển hẳn là rất dài. Nó dài hơn mọi ước đoán và bằng chứng khảo cổ. Thí dụ như khi khai quật vài ngôi mộ cổ nghìn năm tuổi đã thấy có đồ đan dệt bằng cói với kĩ thuật điêu luyện. Điều đó buộc ta phải nghĩ rằng từ trước đó rất lâu cây cói đã có mặt trong đời sống cư dân Việt. Rất nhiều đồ vật được chế tác từ cây cói nhưng thông dụng nhất vẫn là chiếc chiếu. Nó đã trải trong nhà người Việt vài nghìn năm có lẻ.

Hà Nội có nguyên một con phố khang trang trong phố cổ mang tên Hàng Chiếu. Cùng với những Hàng Bè, Hàng Bạc, Hàng Đường, Hàng Đồng, Hàng Muối, Hàng Mắm.. là những con phố được hình thành bởi những nhà buôn bán cùng một mặt hàng tụ về gây dựng nên theo lý thuyết thương mại cổ “Buôn có bạn, bán có phường”. Những con phố mang tên Hàng… dần dà mất đi mặt hàng kinh doanh đặc trưng của mình do biến động về nhu cầu tiêu dùng của dân phố. Đại loại như hết thời “Mực tàu giấy bản bút lông mèo…” thì có ít nhất hai con phố cổ Hà Nội mất nghề là Hàng Giấy và Hàng Bút. Cũng như thế với hết thời ngựa xe võng lọng thì phố Hàng Lọng chuyển thành hàng ăn và Hàng Cỏ thành ga xe lửa. Vài con phố còn tồn tại cũng không bán duy nhất một mặt hàng mang tên phố mình nữa. Hàng Thiếc, Hàng Bè nhiều khách sạn. Hàng Điếu, Hàng Gà bán buôn đủ thứ chỉ thiếu điếu và gà. Hàng Cót bán lẩu dê và Hàng Thùng bán giày…

Chục năm trở lại đây cùng với mức sinh hoạt được tăng lên, chiếc chiếu gần như không còn thông dụng ở thành phố. Chiếc chiếu trải trên long sàng của vua chúa chưa xa bấy giờ rất khó tìm thấy ở nhà ông tổ trưởng dân phố. Ông ấy cũng nằm đệm, ngồi xa lông lâu rồi. Vậy nhưng con phố mang tên Hàng Chiếc vẫn còn vài hàng bán chiếc chiếu dù chiếu bây giờ cũng không còn dùng nhiều sợi cói đay nữa. Chiếu nhựa và chiếu tre, chiếu gỗ nhiều gỗ nhiều hơn. Phố Hàng Chiếu thỉnh thoảng vẫn thấy vài người bán chiếu cói chở cồng kềnh trên xe đạp tụ tập nhau ở Ô Quan Chưởng. Khách hàng của họ là những lao động thời vụ Hà Nội và người nhà những bệnh nhân nghèo trong các bệnh viện dùng để trải trong gậm giường bệnh mà chăm sóc người nằm trên. Sau đợt điều trị dài ngày ấy rất có thể người nằm trên lại đổi chỗ cho người nằm dưới chiếu. Tình thương không phải là sản phẩm vật chất hay tinh thần nên làm gì có chuyện chiếu trên chiếu dưới.

Người Hà Nội không có nghề dệt chiếu như Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa nên muốn dùng chiếu chỉ có cách bỏ tiền ra mua. Đã mua được chiếu thì “chiếu trên chiếu dưới” cũng mua được. Làng văn nghệ khá nhiều anh em các tỉnh mang tiền về Hà Nội để mua một “chiếu” danh cho hành trình văn nghệ vô danh của mình ở địa phương. Đám doanh nhân cả thành đạt lẫn gian dối cũng bỏ tiền ra mua vài ba biệt thự ở những khu vực chỉ dành cho nhà giàu “chiếu trên”. Cũng là giàu cả thôi nhưng “chiếu trên chiếu dưới” rất rõ ràng nhiều khi không phải vì tiền mà còn vì cả mối quan hệ nữa. Dù sao thì sao Hà Nội cũng là manh chiếu sang trọng nhất đất nước mà. Rất khó nghĩ khi các liền chị quan họ Bắc Ninh hát “.. Nửa chăn, nửa chiếu, nửa giường đợi ai” (Ngồi tựa song đào). Ở đấy vẫn chưa dùng đệm?

Đỗ Phấn

Theo

Cùng chuyên mục
  • Thanh Hóa: Điều chỉnh dự án Khu di tích lịch sử Trận địa Đông Ngàn và tượng đài Trung đội nữ dân quân

    (Xây dựng) – Mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá Đầu Thanh Tùng ban hành Quyết định số 3964/QĐ-UBND về việc điều chỉnh dự án Khu di tích lịch sử Trận địa Đông Ngàn và tượng đài Trung đội nữ dân quân tại xã Hoa Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa.

  • Sắp diễn ra Ngày hội Văn hóa vì Hòa bình

    (Xây dựng) - Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 25 năm Hà Nội được UNESCO trao danh hiệu “Thành phố vì hòa bình” (16/7/1999 – 16/7/2024), UBND Thành phố Hà Nội tổ chức chương trình “Ngày hội Văn hóa vì Hòa bình” tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm – biểu tượng văn hóa lịch sử của Thủ đô. Chương trình là dịp tôn vinh truyền thống lịch sử của Hà Nội, đồng thời quảng bá hình ảnh Thủ đô yêu chuộng hòa bình đến toàn thể người dân và bạn bè quốc tế.

  • Triển lãm “Thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô 70 năm xây dựng và phát triển”

    (Xây dựng) – Sáng 4/10, tại Bảo tàng Hà Nội, Thành ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức Triển lãm “Thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô 70 năm xây dựng và phát triển”.

  • Hà Nội: Giao 23.100m2 đất thực hiện dự án Trung tâm văn hóa, thể dục thể thao xã Đông Hội

    (Xây dựng) - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông vừa ký ban hành Quyết định số 5112/QĐ-UBND về việc giao 23.100m2 đất tại xã Mai Lâm, xã Đông Hội, huyện Đông Anh cho UBND huyện Đông Anh để thực hiện dự án xây dựng Trung tâm văn hóa, thể dục thể thao xã Đông Hội.

  • Bảo tàng Quảng Ninh mở cửa trở lại đón khách tham quan

    (Xây dựng) - Từ ngày 30/9, Bảo tàng Quảng Ninh mở cửa trở lại đón khách tham quan, sau hơn 3 tuần tập trung mọi nguồn lực khắc phục hậu quả nặng nề do bão số 3 gây ra. Đồng thời, Bảo tàng cũng đưa dịch vụ thuyết minh tự động bằng hai ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh vào phục vụ khách tham quan.

  • Hà Nội: Triển lãm Sách sẽ khai mạc vào ngày 09/10

    (Xây dựng) - Thiết thực chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô, (10/10/1954 - 10/10//2024), Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND Thành phố Hà Nội và Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức Triển lãm Sách từ ngày 09/10 đến ngày 13/10/2024, tại Thư viện Quốc gia Việt Nam số 44 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Xem thêm
  • Tam Dương (Vĩnh Phúc): Bảo tồn và phát huy nghệ thuật tuồng cổ trong xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu tại xã Hoàng Đan

    (Xây dựng) - Nhằm bảo vệ, giữ gìn và phát huy nghệ thuật tuồng cổ, huyện Tam Dương (Vĩnh Phúc) đã triển khai nhiều giải pháp như: Hỗ trợ kinh phí đối với nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể và hỗ trợ kinh phí hoạt động, duy trì và phát triển Câu lạc bộ Tuồng xã Hoàng Đan, giai đoạn 2024-2030.

    18:35 | 30/09/2024
  • Kiên Giang: Lễ hội truyền thống kỷ niệm 156 năm Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực

    (Xây dựng) - Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao của người anh hùng mà còn là dịp để kết nối cộng đồng, góp phần giới thiệu những giá trị văn hóa, lịch sử tốt đẹp của Kiên Giang đến bạn bè trong và ngoài nước…

    20:26 | 29/09/2024
  • Văn hóa nghệ thuật – cầu nối hữu nghị giữa Việt Nam và Thụy Điển, Đan Mạch

    (Xây dựng) - Nhân dịp kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Thụy Điển và 79 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Thụy Điển và Đại sứ quán Việt Nam tại Đan Mạch tổ chức Tuần Văn hóa Việt Nam tại Thụy Điển và Đan Mạch năm 2024. Sự kiện diễn ra từ ngày 4 - 12/9/2024, nhằm quảng bá tinh hoa văn hóa Việt Nam, góp phần thắt chặt quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với hai quốc gia Bắc Âu.

    20:15 | 28/09/2024
  • Lễ trao Giải báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ VII sẽ diễn ra vào tối 28/9

    (Xây dựng) - Lễ trao Giải báo chí về phát triển văn hóa và xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh lần thứ VII - năm 2024 sẽ diễn ra vào 19h30, ngày 28/9/2024 (thứ Bảy) tại Hoàng thành Thăng Long Hà Nội. Đây là một trong những hoạt động có ý nghĩa quan trọng, thiết thực kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024).

    16:16 | 28/09/2024
  • Phương án bảo tồn biệt thự trăm năm tuổi “nhà lầu ông Phủ” ở Biên Hòa

    (Xây dựng) - Liên quan đến công trình biệt thự cổ Đốc phủ Võ Hà Thanh (còn gọi là “nhà lầu ông Phủ”), Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai vừa đề xuất 4 phương án để bảo tồn. Trước đó, Tỉnh ủy Đồng Nai cũng đã có ý kiến giữ lại ngôi biệt thự này để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc.

    14:35 | 28/09/2024
  • Khai mạc Triển lãm Mỹ thuật lần thứ II, hướng tới chào mừng kỷ niệm 120 năm thành lập tỉnh Đắk Lắk

    (Xây dựng) - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk vừa tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm Mỹ thuật tỉnh Đắk Lắk lần thứ II năm 2024. Triển lãm là một trong những hoạt động thiết thực hướng tới chào mừng kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk (22/11/1904 – 22/11/2024).

    11:43 | 28/09/2024
  • Đồng Nai: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa công trình kiến trúc “nhà lầu ông Phủ”

    (Xây dựng) - Liên quan biệt thự “nhà lầu ông Phủ” có nguy cơ bị đập bỏ khi thi công dự án đường ven sông Đồng Nai được dư luận quan tâm trong những ngày qua, sau khi nghe các đơn vị liên quan báo cáo, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai quyết định giữ lại công trình cổ 100 năm tuổi này để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc.

    09:44 | 28/09/2024
  • “Gieo mầm Thiện tâm” - Nơi gặp gỡ của những trái tim vì cộng đồng

    (Xây dựng) - Đêm nhạc “Gieo mầm Thiện tâm”, do Vingroup và SpaceSpeakers Label đồng tổ chức vào ngày 29/9 tại Vinhomes Ocean Park 2, đang nhận được sự quan tâm và ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng và các nhà hảo tâm. Ngoài ý nghĩa nhân văn của một chương trình thiện nguyện, sự kiện còn thu hút khi có sự góp mặt của hơn 20 nghệ sĩ hàng đầu Việt Nam, mang tới nhiều phần trình diễn lần đầu tiên ra mắt công chúng.

    05:37 | 27/09/2024
  • Nhiều hoạt động đặc sắc tại Hội sách Hà Nội lần thứ IX năm 2024

    (Xây dựng) - Chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2024), 25 năm Hà Nội được Tổ chức Giáo dục - Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) vinh danh là “Thành phố vì hòa bình”, Hội sách Hà Nội lần thứ IX năm 2024 với chủ đề “Hà Nội: Thủ đô văn hiến, anh hùng - Thành phố vì hòa bình” do UBND Thành phố Hà Nội phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo tổ chức với sự tham gia của hơn 30 nhà xuất bản, doanh nghiệp phát hành sách trong cả nước, sẽ mang lại không gian văn hóa đọc và nhiều chương trình giao lưu, trải nghiệm sách hấp dẫn.

    17:17 | 26/09/2024
  • Vĩnh Phúc: Độc đáo kiến trúc nhà thờ tổ họ Bùi Việt Nam

    (Xây dựng) - Nhà thờ tổ họ Bùi tọa lạc tại phường Xuân Hòa, Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Đây là nhà thờ tổ lớn nhất Việt Nam với diện tích 35.000m2, tổng kinh phí xây dựng lên tới 208 tỷ đồng.

    11:43 | 26/09/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load