Thứ sáu 29/03/2024 13:58 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866

Chiếu trên, chiếu dưới

15:04 | 01/10/2020

(Xây dựng) - Là nói về đẳng cấp của mọi thứ nghề trong xã hội. Tất cả những nghề làm ra sản phẩm vật chất và sản phẩm tinh thần. Ở những sản phẩm tinh thần tưởng như rất khó phân biệt đẳng cấp trong tác phẩm cụ thể thì việc tác giả của nó ngồi “chiếu” nào lại luôn rõ nét. Đời thi sĩ một bài tuyệt bút ngồi chót vót trên “chiếu” cao. Và cũng đời thi sĩ mười quyển nghìn bài ngồi “chiếu” trải dưới đất là chuyện thường. Lại cũng có khi ngồi “chiếu trên” chẳng phải vì tài vì những linh tinh khác.

chieu tren chieu duoi
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet).

Lịch sử cây cói ở một đất nước có hơn ba nghìn cây số bờ biển hẳn là rất dài. Nó dài hơn mọi ước đoán và bằng chứng khảo cổ. Thí dụ như khi khai quật vài ngôi mộ cổ nghìn năm tuổi đã thấy có đồ đan dệt bằng cói với kĩ thuật điêu luyện. Điều đó buộc ta phải nghĩ rằng từ trước đó rất lâu cây cói đã có mặt trong đời sống cư dân Việt. Rất nhiều đồ vật được chế tác từ cây cói nhưng thông dụng nhất vẫn là chiếc chiếu. Nó đã trải trong nhà người Việt vài nghìn năm có lẻ.

Hà Nội có nguyên một con phố khang trang trong phố cổ mang tên Hàng Chiếu. Cùng với những Hàng Bè, Hàng Bạc, Hàng Đường, Hàng Đồng, Hàng Muối, Hàng Mắm.. là những con phố được hình thành bởi những nhà buôn bán cùng một mặt hàng tụ về gây dựng nên theo lý thuyết thương mại cổ “Buôn có bạn, bán có phường”. Những con phố mang tên Hàng… dần dà mất đi mặt hàng kinh doanh đặc trưng của mình do biến động về nhu cầu tiêu dùng của dân phố. Đại loại như hết thời “Mực tàu giấy bản bút lông mèo…” thì có ít nhất hai con phố cổ Hà Nội mất nghề là Hàng Giấy và Hàng Bút. Cũng như thế với hết thời ngựa xe võng lọng thì phố Hàng Lọng chuyển thành hàng ăn và Hàng Cỏ thành ga xe lửa. Vài con phố còn tồn tại cũng không bán duy nhất một mặt hàng mang tên phố mình nữa. Hàng Thiếc, Hàng Bè nhiều khách sạn. Hàng Điếu, Hàng Gà bán buôn đủ thứ chỉ thiếu điếu và gà. Hàng Cót bán lẩu dê và Hàng Thùng bán giày…

Chục năm trở lại đây cùng với mức sinh hoạt được tăng lên, chiếc chiếu gần như không còn thông dụng ở thành phố. Chiếc chiếu trải trên long sàng của vua chúa chưa xa bấy giờ rất khó tìm thấy ở nhà ông tổ trưởng dân phố. Ông ấy cũng nằm đệm, ngồi xa lông lâu rồi. Vậy nhưng con phố mang tên Hàng Chiếc vẫn còn vài hàng bán chiếc chiếu dù chiếu bây giờ cũng không còn dùng nhiều sợi cói đay nữa. Chiếu nhựa và chiếu tre, chiếu gỗ nhiều gỗ nhiều hơn. Phố Hàng Chiếu thỉnh thoảng vẫn thấy vài người bán chiếu cói chở cồng kềnh trên xe đạp tụ tập nhau ở Ô Quan Chưởng. Khách hàng của họ là những lao động thời vụ Hà Nội và người nhà những bệnh nhân nghèo trong các bệnh viện dùng để trải trong gậm giường bệnh mà chăm sóc người nằm trên. Sau đợt điều trị dài ngày ấy rất có thể người nằm trên lại đổi chỗ cho người nằm dưới chiếu. Tình thương không phải là sản phẩm vật chất hay tinh thần nên làm gì có chuyện chiếu trên chiếu dưới.

Người Hà Nội không có nghề dệt chiếu như Thái Bình, Nam Định, Thanh Hóa nên muốn dùng chiếu chỉ có cách bỏ tiền ra mua. Đã mua được chiếu thì “chiếu trên chiếu dưới” cũng mua được. Làng văn nghệ khá nhiều anh em các tỉnh mang tiền về Hà Nội để mua một “chiếu” danh cho hành trình văn nghệ vô danh của mình ở địa phương. Đám doanh nhân cả thành đạt lẫn gian dối cũng bỏ tiền ra mua vài ba biệt thự ở những khu vực chỉ dành cho nhà giàu “chiếu trên”. Cũng là giàu cả thôi nhưng “chiếu trên chiếu dưới” rất rõ ràng nhiều khi không phải vì tiền mà còn vì cả mối quan hệ nữa. Dù sao thì sao Hà Nội cũng là manh chiếu sang trọng nhất đất nước mà. Rất khó nghĩ khi các liền chị quan họ Bắc Ninh hát “.. Nửa chăn, nửa chiếu, nửa giường đợi ai” (Ngồi tựa song đào). Ở đấy vẫn chưa dùng đệm?

Đỗ Phấn

Theo

Cùng chuyên mục
  • Mộc Châu (Sơn La): Độc đáo Lễ hội Cầu mưa năm 2024

    (Xây dựng) – Cầu mưa là một trong những lễ hội quan trọng nhất trong năm được người Thái trắng, xã Mường Sang tổ chức vào ngày 15/2 (âm lịch) hàng năm với ý nghĩa cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu đồng thời, giáo dục thế hệ con cháu biết bảo vệ và tôn trọng môi trường sống.

  • “Tây Ninh – Khúc hát tự hào” sẽ được tổ chức vào ngày 30/3/2024

    (Xây dựng) - Hướng đến kỷ niệm 49 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, tỉnh Tây Ninh sẽ tổ chức chương trình nghệ thuật quy mô với màn trình diễn 3D mapping và pháo hoa tầm cao kéo dài 15 phút tại Quảng trường Ga đi cáp treo núi Bà Đen. Hãy tới Tây Ninh cuối tuần này để dâng đăng, ngắm pháo hoa, xem trình diễn nghệ thuật với công nghệ 3D mapping.

  • Bắc Ninh có 2 đô thị di sản

    (Xây dựng) – Theo PGS.TS Lưu Đức Hải - Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng, tỉnh Bắc Ninh có 2 đô thị di sản nằm chuỗi đô thị di sản vùng Thủ đô gồm: Luy Lâu (thị xã Thuận Thành) và Vũ Ninh (thị xã Quế Võ) cần được bảo tồn và phát huy giá trị.

  • Sửa chữa một số hạng mục Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ

    (Xây dựng) – UBND tỉnh Điện Biên vừa ký ban hành Quyết định số 464/QĐ-UBND về việc phê duyệt báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng công trình: Sửa chữa một số hạng mục Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, với tổng mức đầu tư xây dựng hơn 5 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự án từ năm 2024 - 2025.

  • Chùa Đậu – Đệ nhất danh lam và bí ẩn nhục thân bất hoại của hai vị thiền sư

    Chùa Đậu (Thường Tín, Hà Nội) được công nhận hai kỷ lục quốc gia: Là nơi có tượng nhục thân đầu tiên ở Việt Nam và sở hữu cuốn sách ghi lịch sử chùa bằng đồng có nhiều trang và cổ xưa nhất Việt Nam.

  • Mường La (Sơn La): Đặc sắc Lễ hội Nàng Han

    (Xây dựng) - Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền về tín ngưỡng tâm linh, thể hiện lòng biết ơn tới vị tướng anh hùng Nàng Han có công đánh đuổi giặc, giúp bản làng có cuộc sống bình yên. Xã Mường Trai (Sơn La) vừa long trọng tổ chức Lễ hội Nàng Han năm 2024, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương.

Xem thêm
  • Thanh Hóa: Điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án bảo tồn, tôn tạo Khu di tích lăng miếu Triệu Tường tại xã Hà Long

    (Xây dựng) – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đầu Thanh Tùng vừa ký và ban hành Quyết định số 1108/QĐ-UBND, về việc phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích Lăng miếu Triệu Tường, xã Hà Long, huyện Hà Trung (giai đoạn 2).

    20:58 | 25/03/2024
  • Khai hội chùa Bổ Đà - Ngôi cổ tự có kiến trúc độc đáo nhất xứ Kinh Bắc

    (Xây dựng) – Ngày 24/3, UBND thị xã Việt Yên (Bắc Giang) tổ chức khai mạc Lễ hội truyền thống chùa Bổ Đà và Liên hoan Dân ca quan họ năm 2024. Chùa Bổ Đà được coi là ngôi cổ tự có kiến trúc độc đáo nhất xứ Kinh Bắc, được Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định công nhận là Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia đặc biệt năm 2016.

    08:23 | 25/03/2024
  • Tinh hoa ẩm thực Bình Định

    (Xây dựng) - 54 gian hàng với những tinh hoa ẩm thực tiêu biểu, đặc sắc của Bình Định đã được giới thiệu đến công chúng tại khu vực Thi Nai Bay, thành phố Quy Nhơn. Lễ hội đem đến những trải nghiệm mới lạ và thú vị đối với người dân, những tín đồ ẩm thực trong nước và khách quốc tế.

    14:37 | 24/03/2024
  • Tam Đảo (Vĩnh Phúc): Chuẩn bị tốt cơ sở vật chất phục vụ Lễ hội Tây Thiên Xuân Giáp Thìn 2024

    (Xây dựng) – Lễ hội Tây Thiên Xuân Giáp Thìn 2024 được tổ chức từ ngày 24–27/3 (tức ngày 15-17/2 âm lịch). Đến thời điểm này, huyện Tam Đảo và các đơn vị liên quan đã chuẩn bị chu đáo cơ sở vật chất, công tác tổ chức khai mac lễ hội cơ bản hoàn thành, đảm bảo lễ hội diễn ra đúng nghi lễ, an toàn, mang đậm nét văn hóa trên hành trình đến với Phật, về với Mẫu.

    22:51 | 23/03/2024
  • Chương trình Jazz quốc tế lần thứ I - Nha Trang 2024 sẽ diễn ra vào cuối tháng 4

    (Xây dựng) - Chương trình Jazz quốc tế lần thứ I - Nha Trang 2024 sẽ tạo ra các sự kiện, điểm nhấn nhằm quảng bá, giới thiệu tới bạn bè quốc tế về vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa, con người Việt Nam, hướng tới trở thành hoạt động thường niên góp phần thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến với các tỉnh thành trong cả nước.

    08:57 | 23/03/2024
  • Hơn 30 gian hàng tại Hội thi Ẩm thực “Nha Trang xưa và nay”

    (Xây dựng) - Ngày 22/3, tại công viên Yến Phi, đường Trần Phú, UBND thành phố Nha Trang tổ chức Hội thi Ẩm thực “Nha Trang xưa và nay”. Đây là 1 trong chuỗi các hoạt động chào mừng kỷ niệm 100 năm xây dựng và phát triển thành phố Nha Trang (1924-2024), 15 năm Nha Trang được công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Khánh Hòa (22/4/2009-22/4/2024).

    22:55 | 22/03/2024
  • Xây dựng và lan tỏa giá trị tranh dân gian Đông Hồ

    (Xây dựng) - Tranh dân gian Đông Hồ là một di sản văn hóa quý giá được nhân dân làng Đông Hồ (nay là khu phố Đông Khê, phường Song Hồ) sáng tạo, trao truyền qua nhiều thế hệ; từng bức tranh đã thể hiện sinh động về xã hội nông nghiệp Việt cổ xưa cùng phong tục, tập quán, thẩm mỹ của vùng Đồng bằng Bắc Bộ.

    14:06 | 22/03/2024
  • Lưu giữ giá trị kiến trúc độc đáo của người Nùng ở Bắc Giang

    (Xây dựng) - Là một bản làng nhỏ, nằm nép mình bên những sườn đồi quanh năm xanh mát, bản cổ Bắc Hoa, xã Tân Sơn (Lục Ngạn, Bắc Giang) được biết đến với những ngôi nhà trình tường được làm bằng đất - một nét kiến trúc độc đáo của người dân tộc Nùng.

    20:52 | 21/03/2024
  • Ninh Bình: Độc đáo kiến trúc cầu ngói Phát Diệm hơn trăm năm tuổi

    (Xây dựng) – Cầu ngói Phát Diệm, thị trấn Phát Diệm (Kim Sơn, Ninh Bình) bắc qua sông Ân có tuổi đời trên trăm năm có lối kiến trúc độc đáo, là Di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh và cũng là nơi gắn liền với hình ảnh đất và con người vùng biển Kim Sơn.

    19:43 | 21/03/2024
  • Trà Vinh: Vận động xây dựng Khu lưu niệm “Vua vọng cổ” Viễn Châu

    (Xây dựng) - Sáng 21/3, Ban Vận động gây quỹ xây dựng Khu lưu niệm cố Soạn giả - NSND Viễn Châu (Ban Vận động) tổ chức cuộc họp. Theo Ban vận động, khu lưu niệm dự kiến xây dựng với diện tích 11.300m2 đất tại ấp Cây Da, xã Đôn Xuân, huyện Duyên Hải.

    16:12 | 21/03/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load