(Xây dựng) - Kể từ khi được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới vào năm 1994, vịnh Hạ Long không chỉ là một trong những kỳ quan thiên nhiên nổi bật nhất của Việt Nam mà còn là một trong những điểm du lịch biển hàng đầu thế giới. Để bảo vệ và phát huy giá trị của Di sản này, tỉnh Quảng Ninh đã trải qua hành trình 30 năm với những dấu mốc quan trọng trong công tác quản lý và bảo tồn đầy thử thách, đối mặt với nhiều áp lực từ sự phát triển kinh tế, đô thị hóa nhanh chóng và tác động của các yếu tố môi trường.
 |
| Di sản vịnh Hạ Long - Kiệt tác thiên nhiên thế giới. (Ảnh: Ban Quản lý vịnh Hạ Long) |
1995: Khởi đầu hành trình gìn giữ Di sản
Năm 1995 là bước ngoặt quan trọng trong công tác quản lý vịnh Hạ Long. UBND tỉnh Quảng Ninh lần đầu tiên ban hành Quy chế quản lý vịnh Hạ Long (Quyết định số 2522/QĐ-UB ngày 04/11/1995) và thành lập Ban Quản lý vịnh Hạ Long theo Quyết định số 2796-QĐ/UB ngày 09/12/1995, đánh dấu sự ra đời của cơ quan đầu tiên chịu trách nhiệm bảo vệ, quản lý và phát huy giá trị Di sản này.
2000-2002: Tăng cường các biện pháp bảo vệ môi trường
Vào năm 2000, UBND tỉnh Quảng Ninh thành lập Trung tâm Cứu hộ, Cứu nạn Hạ Long để ứng phó với các tình huống khẩn cấp trên vịnh. Hai năm sau, vào năm 2002, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị Di sản vịnh Hạ Long đến năm 2020, mở ra một giai đoạn dài của công tác bảo tồn và phát triển bền vững.
2005-2007: Thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường
Trong những năm tiếp theo, công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản vịnh Hạ Long tiếp tục được tăng cường. Tỉnh ủy Quảng Ninh ban hành Nghị quyết riêng về công tác này vào năm 2005, đồng thời triển khai dự án "Con thuyền sinh thái Ecoboat" nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ Di sản.
Năm 2006, Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn được khánh thành, trở thành mô hình bảo tàng nổi đầu tiên trên vịnh. Đồng thời, nhiều quy chế và quy định về quản lý hoạt động du lịch và tàu thuyền cũng được ban hành.
2008-2010: Những nỗ lực nâng cao chất lượng du lịch
Năm 2008, tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện quyết định quan trọng là chấm dứt hoạt động chuyển tải than trên vịnh Hạ Long, nhằm giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường. Đến năm 2010, UBND tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt Kế hoạch quản lý Di sản vịnh Hạ Long trong giai đoạn đầu tiên 2011-2015, đặt ra các mục tiêu quan trọng trong việc bảo vệ, nâng cao chất lượng du lịch và bảo vệ môi trường.
2012-2015: Tập trung vào bảo tồn và phát triển bền vững
Vào năm 2012, HĐND tỉnh Quảng Ninh ban hành Nghị quyết chuyên đề về quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản vịnh Hạ Long trong giai đoạn 2013-2015, tầm nhìn đến năm 2020. Đến năm 2015, nhiều quy định quan trọng về quản lý tàu du lịch và bảo vệ môi trường đã được ban hành, trong đó có Quyết định 4088/2015/QĐ-UBND về quản lý hoạt động tàu du lịch trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long.
2017-2019: Đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường
Những năm tiếp theo chứng kiến những bước tiến quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững. Năm 2017, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Kế hoạch quản lý Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long giai đoạn 2017-2021, đồng thời thành lập Đội liên ngành thường trực cứu hộ, cứu nạn trên vịnh Hạ Long.
 |
| Vẻ đẹp kỳ vĩ của vịnh Hạ Long. (Ảnh: Thành Đạt) |
Năm 2019, tỉnh Quảng Ninh đã triển khai chương trình “Vịnh Hạ Long không rác thải nhựa”, khởi đầu cho các chiến dịch làm sạch môi trường vịnh. Chính quyền tỉnh cũng tiếp tục ra các quy định mới về việc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di sản, hướng tới việc cải thiện môi trường và thu hút du khách.
2020-2024: Phát triển bền vững và hướng tới tương lai
Năm 2020, UBND tỉnh Quảng Ninh đã thành lập Khu rừng đặc dụng bảo vệ cảnh quan vịnh Hạ Long và phê duyệt Đề án tổng thể về quản lý, phát triển sản phẩm du lịch biển đảo vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long, Vân Đồn và Cô Tô. Năm 2021, Kế hoạch quản lý di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2040 đã được ban hành, tiếp tục định hướng công tác bảo tồn và phát triển bền vững.
Đến năm 2024, UBND tỉnh Quảng Ninh tiếp tục công bố các hành trình tham quan, du lịch trên vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long, đồng thời ban hành các quy định về việc quản lý hoạt động của phương tiện thủy nội địa phục vụ khách du lịch, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và bảo vệ môi trường.
Với những nỗ lực không ngừng của tỉnh Quảng Ninh trong hành trình bảo vệ và phát huy bền vững giá trị vịnh Hạ Long trong 30 năm qua, đã có những chuyển biến tích cực trong công tác bảo vệ môi trường vịnh. Tuy nhiên, để gìn giữ được vẻ đẹp tự nhiên của kỳ quan này, công tác bảo vệ môi trường cần phải được triển khai một cách đồng bộ và lâu dài, đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan chức năng và cả sự tham gia tích cực của cộng đồng và du khách, bởi vịnh Hạ Long không chỉ là tài sản của Việt Nam mà còn là di sản của thế giới. Vì vậy, mỗi chúng ta đều có trách nhiệm bảo vệ và gìn giữ vẻ đẹp tự nhiên của vịnh Hạ Long cho các thế hệ mai sau, để kỳ quan này tiếp tục tỏa sáng trong tương lai, là niềm tự hào của người Việt Nam và của toàn nhân loại.
Hoàng My
Theo
