Cần Thơ: Đô thị hạt nhân vùng

(Xây dựng) - Đầu năm mới 2022, TP Cần Thơ được Quốc hội thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế đặc thù phát triển TP Cần Thơ. Trong tương lai, TP Cần Thơ được xây dựng, phát triển ra sao để xứng tầm là đô thị hạt nhân vùng ĐBSCL? Phóng viên Báo Xây dựng đã phỏng vấn Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trần Việt Trường.

Ông Trần Việt Trường

Năm 2021, đại dịch Covid -19 đã ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế -xã hội của nhiều địa phương trên cả nước. Cần Thơ đã bị ảnh hưởng thế nào, thưa Chủ tịch?

- Đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, khó lường, đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt kinh tế - xã hội. Tổng sản phẩm trên địa bàn TP Cần Thơ năm 2021 ước giảm 2,79% so với năm 2020. Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 1,12%; khu vực công nghiệp và xây dựng giảm 10,70%; khu vực dịch vụ tăng 0,79%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm giảm 0,16%.

Về xã hội, dân số trung bình năm 2021 ước tính 1.246.993 người, tăng 0,50% so với năm trước; lao động được giải quyết việc làm giảm 23,61%, số lao động tuyển mới và đào tạo nghề giảm 25,42% so cùng kỳ năm trước. Tính đến ngày 26/12/2021, thành phố đã chi hỗ trợ theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 cho các nhóm chính sách với tổng kinh phí trên 902 tỷ đồng, đạt 90,05% so với số lượng được duyệt…

Xin Chủ tịch cho biết, năm 2022, Cần Thơ sẽ làm gì để phục hồi kinh tế - xã hội?

- Năm 2022, Cần Thơ xác định là năm tăng tốc ở tất cả các chỉ tiêu, nhất là các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội và phải đạt chỉ tiêu tăng trưởng gấp đôi, thậm chí gấp ba năm 2021 thì mới đạt được mục tiêu đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Cần Thơ lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đặt ra.

Cụ thể năm 2022, TP Cần Thơ phấn đấu đạt chỉ tiêu GRDP 7,5%/năm, đưa cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng với tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội dự kiến tăng 10,17% so ước thực hiện năm 2021; đảm bảo các chỉ tiêu xã hội, quốc phòng - an ninh…

UBND Thành phố giao kế hoạch vốn đầu tư công với tổng số vốn là 6.792,370 tỷ đồng cho 30 đơn vị gồm 21 Sở, ban ngành thành phố và 9 quận, huyện triển khai thực hiện các dự án.

Trong đó, có các dự án hạ tầng giao thông quan trọng của thành phố như: Đường vành đai phía Tây, ĐT 917, ĐT 918 (giai đoạn 2), ĐT 921, ĐT 923 có sử dụng vốn ngân sách Trung ương và vốn đối ứng của địa phương. Đồng thời, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư dự án cải tạo các nút giao thông quan trọng của thành phố, dự án xây dựng Trụ sở Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND Thành phố…

Vừa qua, TP Cần Thơ đã ban hành danh mục 23 dự án thu hút đầu tư giai đoạn 2021 - 2025 (đợt 1), tập trung chủ yếu ở lĩnh vực kinh doanh BĐS; chỉ có vài dự án kêu gọi đầu tư ở lĩnh vực công nghiệp. Để tạo đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, cần phải sớm thực hiện việc quy hoạch tích hợp và quy hoạch xây dựng phát triển đô thị. Trên cơ sở quy hoạch, xác định các dự án trọng tâm, trọng điểm, làm đòn bẩy thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững, tạo công ăn việc làm cho người lao động.

Đầu năm 2022, TP Cần Thơ đón nhận được tin vui là Quốc hội thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ để xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 59-NQ/TW, phát huy tiềm năng, lợi thế phát triển nhanh và bền vững. Một số cơ chế, chính sách đặc thù đối với Cần Thơ là tập trung vào các nhóm về quản lý tài chính - ngân sách Nhà nước; phân cấp quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai; quy hoạch đô thị; thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc TP Cần Thơ quản lý; luồng hàng hải Định An - Cần Thơ; liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông nghiệp vùng ĐBSCL tại Cần Thơ.

TP Cần Thơ tin rằng, Nghị quyết Quốc hội vừa thông qua sẽ là điểm tựa mở ra thuận lợi, cơ hội lớn cho thành phố thu hút các nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, sẽ điều chỉnh Đồ án quy hoạch chung TP Cần Thơ theo hướng đô thị sông nước, sinh thái, văn minh và hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu, là đô thị hạt nhân của vùng ĐBSCL. Xin Chủ tịch cho biết đôi nét về quy hoạch này?

- TP Cần Thơ đang nỗ lực huy động mọi nguồn lực, để thực hiện mục tiêu Nghị quyết 59 -NQ/TW và Chương trình hành động của Chính phủ về việc xây dựng và phát triển TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, theo hướng đô thị sông nước, sinh thái, văn minh và hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu và là đô thị hạt nhân của vùng ĐBSCL.

TP Cần Thơ chọn thầu Liên danh tư vấn BCG (Mỹ) và Royal HaskoningDHV (Hà Lan) thực hiện quy hoạch TP Cần Thơ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. The Boston Consulting Group (Mỹ) và Royal HaskoningDHV (Hà Lan) là hai đơn vị trúng gói thầu số 2 về quy hoạch TP Cần Thơ giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. The Boston Consulting Group là một trong ba công ty tư vấn quản lý hàng đầu thế giới, đóng vai trò chính trong xây dựng phương án tổ chức hoạt động kinh tế - xã hội, giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch.

Royal HaskoningDHV là một trong ba tập đoàn tư vấn kỹ thuật hàng đầu tại Hà Lan với với kinh nghiệm 140 năm toàn cầu và hơn 35 năm kinh nghiệm tại Việt Nam. Trong dự án quy hoạch TP Cần Thơ, Royal HaskoningDHV đánh giá thực trạng và lập phương hướng phát triển kinh tế - xã hội cũng như việc phân bổ sử dụng đất, hệ thống đô thị và nông thôn, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, phương án bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, và xây dựng cơ sở dữ liệu của quy hoạch thành phố.

Cơ sở để TP Cần Thơ triển khai quy hoạch thành phố, với tầm nhìn đến năm 2050, xuất phát từ điều kiện khí hậu, tài nguyên, kinh tế - xã hội xung quanh khu vực TP Cần Thơ có nhiều thay đổi: Biến đổi khí hậu, nước biển dâng và sụt lún đất diễn ra nhanh hơn; dự báo, gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, ảnh hưởng đến sinh kế và đời sống của người dân tại vùng sông Mê Kông nói chung và TP Cần Thơ nói riêng.

Trước tình hình đó, các chương trình, dự án quy hoạch tại Cần Thơ đang được triển khai theo hướng ứng phó, thiếu các tính toán đến tác động tổng thể, đôi khi còn mâu thuẫn, chồng chéo. Vì vậy, Cần Thơ cần có một bản quy hoạch thành phố trong tương lai, để giải quyết các vấn đề hiện hành và chuẩn bị cho chiến lược phát triển dài hạn. Đó là phát triển thuận thiên, xem nước là tài nguyên chính, phát triển thủy sản, cây ăn trái và lúa.

Cần Thơ là một đô thị, không nên phân làm đô thị và nông thôn; đô thị trung tâm vùng phải có vùng và cấu trúc đặc biệt, về cả quy mô và chất lượng cấp vùng; đô thị đối trọng với TP.HCM; là đô thị sinh thái, bản sắc sông nước; đô thị văn minh, hiện đại. Phát triển không gian phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế là cải thiện mức hiện trạng, là đô thị đáng sống và trung tâm vùng ĐBSCL; các lĩnh vực kinh tế chủ đạo gồm: kinh tế nông nghiệp, năng lượng, logistics, du lịch, thương mại, y tế, giáo dục, tài chính…

Ngoài các chủ trương, chính sách lớn giai đoạn 2021 - 2030 có tác động trực tiếp đến định hướng phát triển của Cần Thơ, cách mạng công nghiệp 4.0, các Hiệp định thương mại tự do cũng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và chính sách đầu tư tại địa phương. Do vậy, Cần Thơ đặt ra yêu cầu cần thiết phải xây dựng một quy hoạch mới.

Hiện nay, tỷ lệ đô thị hóa của TP Cần Thơ mới đạt trên 70%, phấn đấu đến năm 2025 đạt 76%, đến 2030 đạt khoảng 80%. Để đạt được mục tiêu này, cần phải tích hợp vấn đề này vào quy hoạch, gắn với chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Quy hoạch tích hợp phải đi vào cuộc sống, vừa phát triển kinh tế - xã hội, vừa phát triển đô thị.

Trân trọng cảm ơn ông!