Thứ năm 12/09/2024 00:52 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Văn hóa /

Bảo tồn và phát huy giá trị di tích Lam Kinh

20:09 | 04/01/2008

 

Sự thăng trầm của xã hội và sự khắc nghiệt của thiên nhiên đã làm khu di tích Lam Kinh (Thanh Hóa) gần hoang phế. Cả một thời gian dài di tích bị lãng quên, cây, cỏ mọc rậm rạp, các bia đá bị lún nghiêng, nhiều con giống, tượng hầu bằng đá bị vỡ, rơi vãi ở các đồi, ruộng, các lăng bị sạt lở, sông Ngọc, hồ Tây bị cạn dần, sân và thềm rồng bị xâm phạm hư hỏng nhiều.

 

Trước thực trạng ấy, ngày 22-10-1994, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định phê duyệt tổng thể dự án khu di tích.

 

Lam Kinh là một di tích quan trọng, có giá trị về lịch sử, văn hóa, là nơi hội tụ nhiều yếu tố mà ít địa danh nào ở nước ta có được. Ðó là sự kiện khởi nghĩa Lam Sơn, nơi sinh ra và lớn lên của Anh hùng dân tộc Lê  Lợi, nơi hội tụ của các nhà hào kiệt chống quân Minh, là sơn lăng của các đời vua Lê. Chính nơi đây đã để lại nhiều dấu tích kiến trúc thời Lê, cùng biết bao di sản văn hóa phi vật thể như lễ hội, dân ca, dân vũ của vùng văn hóa Lam Sơn.

 

Thực hiện Quyết định của Chính phủ, Bộ Văn hóa - Thông tin (trước đây) và UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo tiến hành thực hiện thi công dự án, song điều khó khăn nhất là cơ sở khoa học về tư liệu khu Lam Kinh, thư tịch, hình dáng kiến trúc cho đến các đồ tế lễ, thờ cúng trong khu điện, miếu thờ hầu như không có gì. Trên mặt đất chỉ còn lộ ra nền móng nhà, tường thành tảng đá kê chân cột của khu chính điện, v.v.

 

Với sự quan tâm của các bộ, ngành và địa phương, trong giai đoạn một, Ban Dự án trùng tu khu di tích đã tu bổ, tôn tạo được nhiều hạng mục như lăng mộ, bia ký Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Thánh Tông, Lê Hiến Tông, Lê Túc Tông, Hoàng thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao, đền Lê Thái Tổ, đền Trung Túc Vương Lê Lai, đã khôi phục được  các con giống, quan hầu bằng đá, cầu bạch, nhà bảo tàng trưng bày hiện vật, khu đón tiếp khách, v.v.

 

Giai đoạn hai đã hoàn chỉnh cơ bản quy hoạch cắm mốc xây dựng hàng rào bao quanh di tích bằng cây xanh và thép hình, giải phóng mặt bằng hơn 60 ha và trồng rừng bổ sung hơn 50 ha, khôi phục hồ Như Áng và hồ Tây, sông Ngọc, giếng cổ. Riêng hồ Tây đã góp phần thay đổi môi trường sinh thái và cách sống của dân ở khu vực ven hồ mà chủ yếu là sản xuất nông nghiệp và đánh bắt tôm cá tự nhiên, dịch vụ, như bơi thuyền trên hồ, bán hàng lưu niệm, giúp nhiều lao động có việc làm ổn định.

 

Trong giai đoạn một và hai đã tiến hành bảy đợt khảo cổ học và trên cơ sở khảo cổ qua các tầng văn hóa mà các giáo sư, các nhà chuyên môn đã có căn cứ cho việc lập dự án tôn tạo khu di tích trong từng thời kỳ với phương châm là chậm nhưng chắc.

 

Về công việc tiếp theo của dự án, tiếp tục hoàn chỉnh cơ bản về xây dựng kiến trúc ba tòa miếu và các tòa miếu còn lại, đồng thời tiến hành xây dựng nghi môn theo thiết kế đã được phê duyệt. Trên cơ sở xây dựng xong về kiến trúc mà lập dự án nội thất đồ thờ của các tòa miếu để sớm thi công trong những  năm tới và tiếp tục chuẩn bị cho lộ trình thực hiện dự án sân rồng, thềm rồng đá, đường nội bộ, tường thành bao quanh khu trung tâm di tích, đường Nam cầu Bạch, v.v.

 

Trong quá trình thực hiện dự án, việc khó nhất là di tích Lam Kinh gần như phế tích nên không thể nóng vội mà phải là cả một quá trình vừa nghiên cứu khoa học vừa tu bổ, tôn tạo.

 

Khác với nhiều di tích trong nước, các tư liệu về kiến trúc về đồ tế lễ, thờ cúng, binh khí ở Lam Kinh hầu như không có gì, do đó chuẩn bị cho dự án khu chính điện bao gồm kiến trúc của ba tòa nhà Quang Ðức, Súng Hiếu, Diễn Khánh và nội thất lễ nghi là hết sức khó khăn, đòi hỏi phải có những hội thảo khoa học, vì đây là một vấn đề rất nhạy cảm. Việc này có những ý kiến khác nhau, nhưng xu hướng chung là phục hồi theo kiến trúc của thời Lê.

 

Trong quá trình thực hiện dự án, những bất hợp lý về quy hoạch nảy sinh, nhất là sau khi khai quật khảo cổ học đã phát hiện thêm móng cầu phía Ðông trên sông Ngọc khu vực hồ Tây, khu phục vụ, tả vu, hữu vu và khu trung tâm chính điện, v.v. Do đó, việc điều chỉnh quy hoạch cho hợp lý với các điểm di tích là rất cần thiết.

 

Muốn đẩy nhanh được tiến độ tu bổ, tôn tạo cần có một tổ chức đủ mạnh nhất là cán bộ có chuyên môn sâu hiểu biết về lịch sử, kiến trúc, ngoại ngữ, bảo tàng, quản lý tuyên truyền quảng bá, v.v. Ðồng thời, đề nghị Nhà nước quan tâm đến một chế tài sát hợp với xây dựng cơ bản mang tính đặc thù văn hóa và hằng năm bổ sung kinh phí theo kế hoạch thi công của dự án.

 

Qua mười năm, nhiều hạng mục công trình của Lam Kinh đã được tu bổ, tôn tạo, phục hồi làm cho du khách có những ấn tượng đẹp về một địa danh lịch sử. Hiện tại, Nhà nước cần có kế hoạch vừa tiến hành tôn tạo, tu bổ, vừa phát huy tác dụng quảng bá giá trị lịch sử  văn hóa của di tích trong thời kỳ đổi mới.

 

Tuy các hạng mục ở trung tâm đang phục hồi, tôn tạo, nhưng cả một quần thể của vùng văn hóa Lam Sơn, từ căn cứ hội thề Lũng Nhai đến núi Dầu, đền Lê Lai, đền Lê Thái Tổ và một hệ thống sơn lăng, cảnh quan hồ Tây, hồ Như Áng, sông Ngọc, các tòa miếu, v.v là những điểm tham quan, tưởng niệm tâm linh rất linh thiêng và phong phú cho du khách.

 

Ở Lam Kinh và vùng Lam Sơn còn có văn hóa phi vật thể như lễ hội, trò chơi, trò diễn, các làn điệu dân ca, các sự tích, kho tàng tư liệu quý giá. Vì thế, việc kết hợp cả hai mặt tu bổ, tôn tạo, phục hồi di tích Lam Kinh, gắn liền với lễ hội, nhằm phát huy giá trị lịch sử  văn hóa trong mối quan hệ với các di tích khu vực như Thành nhà Hồ, suối cá Cẩm Lương, v.v là rất phù hợp.

 

Trên cơ sở quảng bá, tuyên truyền để góp phần mở rộng du lịch, tăng nguồn thu với phương châm lấy di tích nuôi di tích. Mặt khác, qua đây rất mong các tổ chức Nhà nước doanh nghiệp và cá nhân trong nước tham gia đầu tư xây dựng khu di tích xứng đáng với giá trị lịch sử văn hóa Lam Kinh, một địa danh trọng điểm trong hệ thống du lịch của cả nước.

Hoàng Hoa Mai

Theo baoxaydung.com.vn

Từ khóa:
Cùng chuyên mục
  • Đạo diễn Mai Thanh Tùng: Dồn hết tâm huyết cho “Vinh quang thầm lặng 2024”

    (Xây dựng) – Vừa qua, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Hà Nội đã diễn ra chương trình nghệ thuật "Vinh quang thầm lặng 2024''. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh Truyền hình Quốc phòng, tiếp sóng trực tiếp trên các kênh truyền hình Trung ương và địa phương đã mang đến cho khán giả những phút giây hào hùng, lắng đọng đầy cảm xúc.

  • Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cùng các nghệ sỹ tại Lễ trao giải Cánh diều vàng 2024

    (Xây dựng) - Tối 10/9, tại Nhà hát Đó, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dự Lễ trao giải Cánh diều vàng 2024 và trao giải Cánh diều vàng Phim truyện điện ảnh xuất sắc cho phim Mai, đạo diễn Huỳnh Trấn Thành.

  • Sắp diễn ra Triển lãm “Otherwise – Mặt khác”

    (Xây dựng) - Dự án nghệ thuật “Mặt khác – Otherwise” là dự án sáng tạo bởi ba nghệ sỹ hàng đầu trong các lĩnh vực hội họa, văn học và điêu khắc, gồm họa sỹ Lê Thiết Cương, nhà văn Nguyễn Việt Hà và nhà điêu khắc Đinh Công Đạt. Triển lãm trưng bày hơn 150 mặt nạ điêu khắc được làm từ chất liệu gốm và giấy bồi, dự kiến khai mạc vào ngày 13/9 tại Hội quán Quảng Đông 22 Hàng Buồm, Hoàn Kiếm. Triển lãm được coi là một lời tri ân của ba nghệ sỹ hàng đầu với nơi họ sinh ra và lớn lên – Hà Nội.

  • Cánh diều vàng 2024: Lan tỏa giá trị nhân văn qua chuỗi hoạt động thiện nguyện

    (Xây dựng) - Nằm trong chuỗi hoạt động của giải thưởng Cánh diều vàng 2024, sáng 10/9, ngay trước thềm lễ trao giải, Ban tổ chức cùng các nghệ sĩ, diễn viên, hoa hậu và đại diện các doanh nghiệp, doanh nhân đã tham gia thực hiện chương trình thiện nguyện “Chắp cánh yêu thương” tại Làng trẻ em SOS Nha Trang, Trung tâm Bảo trợ xã hội và Công tác xã hội tỉnh Khánh Hòa.

  • Công viên địa chất Lạng Sơn được công nhận là Công viên địa chất toàn cầu UNESCO

    Các nhà khoa học trong nước và quốc tế khẳng định Lạng Sơn có đầy đủ giá trị có ý nghĩa toàn cầu để có thể xây dựng, phát triển một công viên địa chất, hướng tới trở thành công viên địa chất toàn cầu.

  • Hơn 1.000 diễn viên, nghệ sĩ tham dự với 163 tác phẩm tranh giải Cánh diều vàng 2024

    (Xây dựng) - Lễ trao giải Cánh diều vàng 2024 sẽ diễn ra vào ngày 10/9 tại quảng trường Nhà hát Đó, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Dự kiến có hơn 1.000 diễn viên, nghệ sĩ trong nước và quốc tế tham dự.

Xem thêm
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load