Bài thơ “Tượng mồ” – nét văn hóa Tây Nguyên trong sáng tạo Ngô Minh

(Xây dựng) - Bài thơ “Tượng mồ” Thi sĩ Ngô Minh mới cho “ra lò’’ trong đợt đi thực tế tại trại viết tận Khu du lịch sinh thái KoTam, Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắc Lắc trong tháng 11/2017.

Tượng mồ ở Khu du lịch KoTam, Buôn Ma Thuột.

Ngay khi đọc xong bài thơ (đăng trên Facebook “Ngô Minh Khôi” ngày 8/12/2017 lúc 4h10’), tôi đã bình luận: “Bài thơ hay vì chất thơ rất lạ, đặc quánh thi liệu Tây Nguyên; mà lại quen thân, bởi ngôn ngữ “Ngô Minh” truyền thống (đã thành “đặc sản” riêng của Thi sĩ người gốc Quảng Bình này)”.

“Nỗi em

ngằn ngặt giấc chùa

Trái tim nấm mộ

lên mùa cỏ rêu

Núi xa

nghiêng bóng mây chiều

Thả cơn mưa mỏng

như điều sẻ chia

Ta ngồi

đếm tiếng khoắt khuya

Nguyện cầu ánh mắt

xưa kia

mơ hồ

Nỗi ta

canh giấc mộng chùa

Hồn hoang thớ gỗ

tượng -

mồ -

tim - em...”.

Thi sĩ Ngô Minh.

Thực ra đây là 8 câu lục bát được Thi sĩ “làm điệu” mà ngắt ra, để thành như là một bài thơ viết theo thể thơ tự do (cũng là thứ “đặc sản” trong nghệ thuật thơ Ngô Minh).

Nhân vật trữ tình (về hình thức) là “tượng mồ”, nhưng trùm lên đó chúng ta có thể “nghĩ xa, nghĩ gần” là tình yêu của chính tác giả đối với một người con gái nào đó, vẫn ẩn khuất trong rừng núi Tây Nguyên còn hiện hữu đâu đây – nơi xưa kia, tuổi trẻ Thi sĩ cùng đồng đội, từng hành quân Nam tiến băng qua. (“Ta ngồi đếm tiếng khoắt khuya/ Nguyện cầu ánh mắt xưa kia mơ hồ/ Nỗi ta canh giấc mộng chùa/ Hồn hoang thớ gỗ tượng - mồ - tim - em...”).

Kỳ lạ là thơ Ngô Minh khi ông đã 70 tuổi rồi mà vẫn “xuân xanh”, lả lướt, dịu êm như người đang ở tuổi “măng tơ” được yêu: “Núi xa nghiêng bóng mây chiều/ Thả cơn mưa mỏng như điều sẻ chia”.

Với bài thơ này của Ngô Minh, tôi có cảm giác như mọi thứ vô tri, vô giác trên đời, ông đều nhìn thấy (cảm thức được) tình yêu đôi lứa luôn tồn tại, nảy nở trong đó và sẵn sàng bùng cháy. Hay Nhà thơ có phép “thần thông biến hóa” thổi hồn mình vào, khiến chúng luôn được... “Yêu” say đắm như chính Thi sĩ?

Ở “Tượng mồ”, nghệ sĩ dân gian và Thi sĩ Ngô Minh, cùng gặp nhau tại một “điểm nút” rất... “mầu nhiệm” (thần thánh, bất tử) – đó là cảm hứng nghệ thuật. “Tượng mồ” là thế giới của chết chóc, tử khí... nhưng nghệ nhân dân gian sáng tạo nó ra, lại hướng con người ta đến với sự sống qua biểu đạt ngôn ngữ điêu khắc gỗ (thô, mộc) đầy cá tính, rất độc đáo của các dân tộc cùng chung sống nơi đại ngàn – “nóc nhà” của cả Đông Dương mà thực tế nó đã sống như vậy (bất tử) trong không gian, thời gian của xã hội các dân tộc Tây Nguyên suốt theo chiều dài lịch sử phát triển của vùng đất này.

Bài thơ “Tượng mồ” còn cao cả hơn, khi tự nó kể lại một câu chuyện về tình duyên từ chính “biểu trưng” của thế giới người chết, vô cùng mặn mà, đẹp đẽ hơn cả trong... “mơ”!

Tài năng Ngô Minh, có thể sẽ phải khen là... “vô bờ bến”.

Một số hình ảnh Tượng mồ.

Lê Quang Vinh xin trân trọng giới thiệu cùng bạn bè bài thơ “Tượng mồ” mới toanh của Thi sĩ Ngô Minh – Facebook “Ngô Minh Khôi”, để cùng thưởng thức.

TƯỢNG MỒ

Ngô Minh

nỗi em

ngằn ngặt giấc chùa

trái tim nấm mộ

lên mùa cỏ rêu

núi xa

nghiêng bóng mây chiều

thả cơn mưa mỏng

như điều sẻ chia

ta ngồi

đếm tiếng khoắt khuya

nguyện cầu ánh mắt

xưa kia

mơ hồ

nỗi ta

canh giấc mộng chùa

hồn hoang thớ gỗ

tượng -

mồ -

tim - em...