Bắc Kạn: Phát triển đô thị theo hướng bền vững

(Xây dựng) - Sau hơn 23 năm tái lập, tỉnh Bắc Kạn đã có bước phát triển vượt bậc, đặc biệt trong công tác xây dựng đô thị theo hướng bền vững.

Đến nay, bộ mặt đô thị và nông thôn của tỉnh Bắc Kạn đã có những đổi thay đáng kể.

Ngày 01/01/1997, tỉnh Bắc Kạn chính thức được tái thành lập, đây là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu mới của Bắc Kạn trên con đường xây dựng và phát triển, đặc biệt trong công tác xây dựng đô thị.

Tỉnh Bắc Kạn khi được tái thành lập gồm 6 đơn vị hành chính là thị xã Bắc Kạn, huyện Bạch Thông, huyện Chợ Đồn, huyện Na Rì (được tách ra từ tỉnh Bắc Thái) và hai huyện Ngân Sơn, Ba Bể (được tách ra từ tỉnh Cao Bằng).

Để đáp ứng yêu cầu phát triển, năm 1998, Chính phủ cho phép tỉnh Bắc Kạn thành lập huyện Chợ Mới và năm 2003 thành lập thêm huyện Pác Nặm.

Trong bối cảnh chung của đất nước, khi mới tái thành lập, tỉnh Bắc Kạn đứng trước rất nhiều khó khăn. Toàn tỉnh còn 25% số xã chưa có đường ôtô đến trung tâm; 2 huyện và 102 xã chưa có điện lưới quốc gia; 93 xã chưa có điện thoại; 71% số phòng học tranh tre, nứa lá, 36% số xã chưa đạt chuẩn quốc gia về xoá mù chữ - phổ cập giáo dục tiểu học. Thu ngân sách toàn tỉnh mới đạt hơn 17 tỷ đồng. Tỷ lệ đói nghèo chiếm trên 50%. Toàn tỉnh còn 170 thôn, bản và 37 trường học chưa có đảng viên.

Được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự phối hợp giúp đỡ của các bộ, ban, ngành Trung ương và sự chia sẻ của các địa phương trong cả nước, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Bắc Kạn đã phát huy truyền thống đoàn kết, khắc phục khó khăn, đồng sức, đồng lòng, cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất, xây dựng quê hương.

Với những kết quả đạt được, ngày 12/8/2012, thị xã Bắc Kạn được Bộ trưởng Bộ Xây dựng công nhận là đô thị loại III trực thuộc tỉnh. Đây là tiền đề quan trọng để tỉnh Bắc Kạn phấn đấu, quyết tâm xây dựng thị xã Bắc Kạn trở thành thành phố trực thuộc tỉnh, để rồi ngày 11/3/2015, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 892/NQ-UBTVQH13 về việc thành lập các phường Xuất Hóa, Huyền Tụng và thành phố Bắc Kạn thuộc tỉnh Bắc Kạn.

Thành phố Bắc Kạn được thành lập với 13.688ha diện tích tự nhiên, 56.818 nhân khẩu và 8 đơn vị hành chính cấp xã gồm 6 phường: Đức Xuân, Huyền Tụng, Nguyễn Thị Minh Khai, Phùng Chí Kiên, Sông Cầu, Xuất Hóa và hai xã Dương Quang, Nông Thượng.

Trên địa bàn toàn tỉnh Bắc Kạn hiện có 9 đô thị, trong đó có 01 thành phố (đô thị loại III) trực thuộc tỉnh và 05 thị trấn huyện lỵ và 01 thị trấn khu vực (đô thị loại V); 02 trung tâm huyện lỵ (tương đương với đô thị loại V).

Trước đó, năm 2006, UBND tỉnh Bắc Kạn chính thức phê duyệt quy hoạch tổng thể hệ thống đô thị và điểm dân cư nông thôn tỉnh Bắc Kạn thời kỳ đến năm 2020 tại Quyết định số 172/QĐ-UBND. Đến nay, tất cả các đô thị đều được lập quy hoạch chung xây dựng.

Giai đoạn 2000 - 2010, tỉnh Bắc Kạn đã tổ chức lập quy hoạch chi tiết cho các trung tâm thị xã, thị trấn và các khu vực dự kiến phát triển của đô thị với tổng số đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị là 45 đồ án, trong đó riêng thị xã Bắc Kạn (nay là thành phố Bắc Kạn) có 31 đồ án, còn lại các đô thị khác có 14 đồ án quy hoạch chi tiết. Năm 2012, thành phố Bắc Kạn đã lập quy hoạch chi tiết của 02 phường mới Huyền Tụng và Xuất Hóa với tỷ lệ quy hoạch chi tiết phủ kín theo quy hoạch chung đạt 20%.

Ngoài ra, Bắc Kạn đã thực hiện quy hoạch xây dựng một số khu chức năng đặc thù để phát triển kinh tế, thu hút đầu tư như: Khu công nghiệp Thanh Bình - Chợ Mới đã lập quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết cho Khi công nghiệp Thanh Bình (153ha) bao gồm cả giai đoạn 1 và 2; Khu du lịch Hồ Ba Bể lập quy hoạch chung Khu du lịch sinh thái Hồ Ba Bể, lập quy hoạch chi tiết 3 thôn (Bó Lù, Cốc Tộc, Pác Ngòi) xã Nam Mẫu, lập quy hoạch chi tiết khu trung tâm hành chính, khu Bản Cám, Ngã Ba Sông Năng và Thác Đầu Đẳng… Đối với quy hoạch nông thôn, hiện toàn tỉnh tất cả các xã cũng đã có quy hoạch xây dựng nông thôn được phê duyệt.

Nhờ đẩy mạnh công tác lập quy hoạch xây dựng, quan tâm đầu tư hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị mới nên đến nay, bộ mặt đô thị và nông thôn của tỉnh Bắc Kạn đã có những đổi thay đáng kể.

Bắc Kạn đã thực hiện quy hoạch xây dựng một số khu chức năng đặc thù để phát triển kinh tế, thu hút đầu tư.

Tuy nhiên, Bắc Kạn là tỉnh miền núi vùng cao, địa hình chia cắt mạnh ít thuận lợi cho việc quy hoạch và xây dựng phát triển đô thị, nông thôn. Mặt khác là một tỉnh nghèo, nguồn kinh phí cho công tác lập, quản lý quy hoạch xây dựng và đầu tư xây dựng rất hạn chế, chủ yếu từ nguồn ngân sách Trung ương thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt các công trình xây dựng khối lượng đào đắp lớn để cải tạo mặt bằng gây ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường tự nhiên…

Khắc phục những khó khăn, tồn tại, đồng thời để đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển đô thị, nông thôn và đẩy mạnh thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh, trong giai đoạn tới, tỉnh Bắc Kạn xác định: Tiếp tục nâng cao chất lượng lập và quản lý quy hoạch xây dựng; kịp thời công bố, công khai quy hoạch; tập trung quản lý quy hoạch, kiến trúc đi vào chiều sâu, hướng tới chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh; quy hoạch không gian đô thị đảm bảo hiệu quả kinh tế - sinh thái, thuận lợi cho phát triển giao thông công cộng, tăng tính hấp dẫn cạnh tranh và thân thiện với môi trường; thiết kế sử dụng vật liệu tiết kiệm năng lượng, tài nguyên, giảm thiểu khí gây hiệu ứng nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu; tập trung triển khai các đồ án quy hoạch chi tiết làm cơ sở quản lý kiến trúc đô thị và lập dự án đầu tư xây dựng, đặc biệt đầu tư hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật; quản lý chặt chẽ kiến trúc công trình về cả hình thức kiến trúc, quy mô công trình, vật liệu công trình và mối liên hệ với cảnh quan khu vực thông qua hồ sơ dự án, thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế thi công, giấy phép quy hoạch và giấy phép xây dựng công trình… Đồng thời tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện việc rà soát, điều chỉnh, mở rộng quy hoạch chung xây dựng đô thị và nông thôn cho phù hợp với tình hình thực tế phát triển của giai đoạn hiện nay.