(Xây dựng) - Sáng 21/4, tại Hải Phòng, theo chương trình phiên họp toàn thể lần thứ 14, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội thẩm tra dự án Luật Nhà ở (sửa đổi). Các đại biểu tán thành với việc sửa đổi toàn diện Luật Nhà ở, đánh giá cao trong quá trình soạn thảo đã kịp thời tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự án luật; bên cạnh đó các đại biểu cũng quan tâm góp ý nhiều nội dung lớn của dự thảo Luật.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng chủ trì phiên họp toàn thể lần thứ 14 của Ủy ban |
Trình bày Tờ trình tóm tắt dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nêu rõ việc xây dựng Luật Nhà ở (sửa đổi) nhằm kịp thời thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc phát triển nhà ở cho nhân dân, đặc biệt là người có thu nhập thấp và người nghèo, không có khả năng tạo lập nhà ở theo cơ chế thị trường. Đồng thời, sửa đổi, hoàn thiện các quy định của Luật Nhà ở năm 2014 cho phù hợp với tình hình thực tế, tháo gỡ các tồn tại, hạn chế, bảo đảm tính hợp hiến, sự thống nhất, đồng bộ giữa quy định của Luật Nhà ở (sửa đổi) với các luật khác có liên quan.
Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) gồm 13 Chương với 196 Điều, tăng hơn 13 Điều so với Luật Nhà ở năm 2014. Các nội dung của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã bám sát và cụ thể hóa 08 nhóm chính sách mà Chính phủ đã trình khi lập đề nghị xây dựng Luật Nhà ở (sửa đổi).
Trước đó, tại phiên họp thứ 21 (tháng 3/2023), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án luật này. Trên cơ sở ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, ý kiến của các cơ quan của Quốc hội về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), Chính phủ đã có tiếp thu, giải trình về các nhóm vấn đề như sở hữu nhà chung cư có thời hạn; về quyền sử dụng đất gắn với nhà ở do cá nhân nước ngoài sở hữu tại Việt Nam; chính sách phát triển nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, nhà ở cho lực lượng vũ trang; hình thức sử dụng đất để phát triển nhà ở thương mại; thời điểm xác lập quyền sở hữu và chuyển quyền sở hữu nhà ở; một số nhóm vấn đề cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước để tránh sơ hở lợi dụng; các nhóm vấn đề cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục đầu tư, bảo đảm thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp như quy định các giai đoạn thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở, xây dựng, phê duyệt điều chỉnh chương trình kế hoạch phát triển nhà ở, nguyên tắc bán, cho thuê mua, thuê nhà ở xã hội; việc tiếp tục lấy ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp để các quy định của dự thảo bảo đảm tính khả thi, hài hòa lợi ích hợp pháp của người dân doanh nghiệp và yêu cầu quản lý nhà nước...
 |
| Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh trình bày Tờ trình dự án Luật Nhà ở (sửa đổi). |
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, vấn đề sở hữu nhà chung cư có thời hạn trên cơ sở kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ nhận thấy, đây là vấn đề có tính nhạy cảm cao, tác động lớn đến xã hội và vẫn còn có những ý kiến chưa thống nhất, nhất là đối với phương án có quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn. Do vậy, Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội không quy định về sở hữu nhà chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật Nhà ở; tuy nhiên có bổ sung, làm rõ các nội dung về thời hạn sử dụng, các trường hợp phá dỡ nhà chung cư, làm rõ trách nhiệm của các chủ thể có liên quan khi phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư để có cơ sở xử lý, giải quyết tháo gỡ các trường hợp đang gặp khó khăn, vướng mắc trên thực tế hiện nay.
Về hình thức sử dụng đất để phát triển nhà ở thương mại, Chính phủ đã chỉnh sửa lại quy định tại Điều 38 của dự thảo Luật theo hướng kế thừa quy định của Luật số 03/2022/QH15 đối với trường hợp có quyền sử dụng đất ở hoặc có quyền sử dụng đất ở và đất khác và bổ sung trường hợp có quyền sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở đã nộp tiền sử dụng đất hoặc nộp tiền thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê và trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác hoặc đất phi nông nghiệp không phải là đất ở theo quy định của pháp luật đất đai.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát lại một số quy định liên quan đến việc bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, ưu đãi chủ đầu tư nhà ở xã hội, đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, vấn đề chuyên gia, người lao động nước ngoài lưu trú tại nhà lưu trú công nhân bố trí trong khu công nghiệp... để bảo đảm chặt chẽ, tránh sơ hở, lợi dụng chính sách. Do đó, Chính phủ đã tiếp thu, rà soát để chỉnh sửa lại dự thảo tại Điều 73 về Đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, Điều 80 về Đất để xây dựng nhà ở xã hội, Điều 82 về Ưu đãi chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội, Điều 88 về Đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà lưu trú công nhân), Điều 90 về Điều kiện thuê nhà lưu trú công nhân.
 |
| Các thành viên Ủy ban Pháp luật tham dự phiên họp. |
Tại phiên họp, các đại biểu ghi nhận và đánh giá cao Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo đã tiếp thu kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và nhiều ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội. Các đại biểu dành nhiều sự quan tâm về phạm vi điều chỉnh, đối tượng điều chỉnh bởi dù kế thừa luật hiện hành và có những nội dung bổ sung nhưng vẫn có những chồng lấn với một số luật khác như Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi) mà cả 3 dự án luật này đều trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 tới. Bên cạnh đó, một số nội dung chồng lấn với Luật Xây dựng mà một khi nội dung luật có sự chồng lấn hoặc không rõ ràng thì sẽ gây vướng mắc khi thi hành trên thực tiễn và làm tăng chi phí tuân thủ pháp luật.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát lại một số quy định liên quan đến việc bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, ưu đãi chủ đầu tư nhà ở xã hội, đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, vấn đề chuyên gia, người lao động nước ngoài lưu trú tại nhà lưu trú công nhân bố trí trong khu công nghiệp... để bảo đảm chặt chẽ, tránh sơ hở, lợi dụng chính sách. Do đó, Chính phủ đã tiếp thu, rà soát để chỉnh sửa lại dự thảo tại Điều 73 về Đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, Điều 80 về Đất để xây dựng nhà ở xã hội, Điều 82 về Ưu đãi chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội, Điều 88 về Đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà lưu trú công nhân), Điều 90 về Điều kiện thuê nhà lưu trú công nhân.
Tại phiên họp, các đại biểu ghi nhận và đánh giá cao Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo đã tiếp thu kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và nhiều ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội. Các đại biểu dành nhiều sự quan tâm về phạm vi điều chỉnh, đối tượng điều chỉnh bởi dù kế thừa luật hiện hành và có những nội dung bổ sung nhưng vẫn có những chồng lấn với một số luật khác như Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi) mà cả 3 dự án luật này đều trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 tới. Bên cạnh đó, một số nội dung chồng lấn với Luật Xây dựng mà một khi nội dung luật có sự chồng lấn hoặc không rõ ràng thì sẽ gây vướng mắc khi thi hành trên thực tiễn và làm tăng chi phí tuân thủ pháp luật.
Trong khi đó, nhóm ý kiến thứ hai đề nghị nghiên cứu tích hợp chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở trong quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch xây dựng để tránh chồng chéo, trùng lặp, giảm chi phí tuân thủ pháp luật của nhà đầu tư.
Trao đổi kinh nghiệm thực tế tại Nghệ An - địa phương đã hoàn thành quy hoạch tỉnh, đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Nghệ An Trần Nhật Minh cho biết trong quy hoạch tỉnh đã có các chỉ tiêu về nhà ở, chỉ tiêu về đất ở…Do đó không cần thiết quy định ban hành riêng chương trình kế hoạch về phát triển nhà ở mà nghiên cứu tích hợp chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở trong quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch xây dựng để tránh làm phát sinh thêm chi phí ngân sách nhà nước để thực hiện các nội dung này, giảm chi phí tuân thủ pháp luật của nhà đầu tư.
 |
| Toàn cảnh phiên họp. |
Kết luận nội dung thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng ghi nhận các ý kiến đóng góp, đã tập trung vào những vấn đề lớn và toàn diện của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) là cơ sở để hoàn thiện báo cáo thẩm tra dự án Luật. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật lưu ý, cần rà soát trình tự, thủ tục phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương bảo đảm phân cấp phân quyền mạnh mẽ, rành mạnh, rõ ràng về trách nhiệm, đặc biệt phải phân cấp dứt điểm để các bộ, ngành, địa phương rõ trách nhiệm, tránh tình trạng phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền, kéo dài thủ tục thực hiện. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu để luật hóa tối đa các nội dung đã được thực tiễn kiểm nghiệm và phát huy hiệu quả trên thực tế, hạn chế tối đa tình trạng luật khung, luật ống, bảo đảm rõ và cụ thể.
Diệu Anh
Theo
