Thể theo nguyện vọng của đông đảo nhân dân lương và giáo, ngày 26/ 2/1997 UBND tỉnh Quảng Bình đã có Quyết định số 143/QĐ-UB công nhận Tháp chuông nhà thờ Tam Toà là di tích Lịch sử Văn hoá, chứng tích tội ác chiến tranh, cần được bảo vệ nghiêm ngặt. Quyết định trên đã được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ, phù hợp với quy định của Luật Di sản Văn hoá và Luật Đất đai hiện hành.
Để bảo vệ chứng tích chiến tranh, đồng thời tạo điều kiện cho giáo dân sinh hoạt tôn giáo theo đúng quy định của pháp luật, ngăn ngừa các hành vi vi phạm, ngày23/10/2008 đại diện UBND tỉnh Quảng Bình và đại diện Toà Giám mục Xã Đoài đã thống nhất cùng ký “ Bản ghi nhớ” trong đó nêu rõ: “UBND tỉnh Quảng Bình và Toà Giám mục thống nhất: Khuôn viên của Nhà thờ Tam Toà cũ hiện là chứng tích tội ác chiến tranh. Hai bên cùng thống nhât sẽ giữ nguyên và tôn tạo nhằm bảo vệ cũng như phục vụ cho việc nghiên cứu, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ”. Như vậy, khuôn viên Chứng tích tội ác chiến tranh Tháp chuông Tam Toà đã được xếp hạng di tích chiến tranh, chính quyền địa phương và Giáo hội có trách nhiệm tu bổ, bảo quản di tích, không đặt ra vấn đề xây dựng lại Nhà thờ Tam Toà trên nền đất cũ.
Trong thời gian vừa qua, UBND tỉnh Quảng Bình luôn tôn trọng, quan tâm và tạo điều kiện để các hoạt động tôn giáo trên địa bàn tỉnh diễn ra bình thường, từng bước đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của đồng bào theo đạo. UBND tỉnh đã chấp thuận cho thành lập Giáo hạt Đồng Troóc, Giáo xứ Tân Hội và Giáo họ Phúc Tín, Trung Quán, Xuân Hải, Tượng Sơn, Trùng Giang vv… Đến nay, UBND tỉnh Quảng Bình đã cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất cho 78/84 cơ sở thờ tự trên địa bàn tỉnh (riêng 6 cơ sở còn lại do linh mục chưa ký hồ sơ nên UBND tỉnh chưa cấp)… Để đáp ứng nhu cấu sinh hoạt tín ngưỡng chính đáng của bà con giáo dân, UBND tỉnh Quảng Bình đã cho phép giáo dânTP Đồng Hới sinh hoạt giáo điểm tại nhà ông Trần Công Lý số 58 đường Nguyễn Du, TP Đồng Hới và chỉ đạo các cơ quan chức năng xem xét, chấp thuận cho thành lập tổ chức cơ sở Giáo hội tại TP Đồng Hới, đồng thời tìm địa điểm để giới thiệu đất cho tổ chức Giáo hội xây dựng cơ sở thờ tự cho giáo dân trên địa bàn và thực hiện đúng trình tự thủ tục cấp đất theo quy định của Nhà nước, đã giới thiệu 5 địa điểm nhưng đến nay Toà Giám mục Xã Đoài (Nghệ An) vẫn chưa chấp thuận.
Mặc dù đã có sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi của chính quyền nhưng trong thời qua, nhất là những tháng đầu năm 2009, tại khu vực Chứng tích tội ác chiến tranh Tháp chuông Tam Toà đã diễn ra nhiều cuộc lễ tôn giáo do linh mục Lê Thanh Hồng- Quản xứ Sen Bàng (Bố Trạch- Quảng Bình) phụ trách giáo dân Đồng Hới tổ chức, khi không được sự cho phép của chính quyền vi phạm nghiêm trọng Điều 26 và Điều 27 Nghị định số 22/2005/NĐ-CP ngày 1/3/2005 của Chính phủ Hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giá không thực hiện đúng cam kết nội dung Bản ghi nhớ giữa UBND tỉnh Quảng Bình và Toà Giám mục Xã Đoài.
Vào lúc 4 giờ ngày 20/7/2009 với sự chuẩn bị có kế hoạch từ trước, khoảng 200 giáo dân, chủ yếu là giáo dân các huyện khác trong tỉnh Quảng Bình, một số ít giáo dân các tỉnh Nam Định, Thanh Hoá đang làm ăn, sinh sống tại TP Đồng Hới đã không xin phép chính quyền đưa khung thép, mái tôn được gia công chuẩn bị trước cùng với cuốc, xẻng, dao, xi măng, gạch, máy phát điện, xoong nồi, bát đĩa, nước uống tổ chức dựng nhà trái phép tại khu vực Chứng tích tội ác chiến tranh Tháp chuông Tam Toà. Đến 5giờ họ đã dựng xong ngôi nhà 4 vì kèo bằng sắt, mái lợp tôn, móng cột bê tông chôn sâu khoảng 0,5m, đồng thời chuẩn bị lễ khánh thành.
Sau khi được nhân dân phát hiện vụ việc vi phạm và báo cho chính quyền địa phương sở tại là UBND phường Đông Mỹ, UBND TP Đồng Hới các cơ quan chức năng của TP Đồng Hới đã trực tiếp đến hiện trường tuyên truyền, vận động, giải thích, yêu cầu số giáo dân này dừng ngay việc dựng nhà trái phép, chấp hành nghiêm chỉnh nội dung Bản ghi nhớ giữa UBND tỉnh Quảng Bình với Toà Giám mục Xã Đoài. Hành vi coi thường pháp luật của một bộ phận giáo dân nêu trên đã bị đông đảo nhân dân trên địa bàn hết sức bất bình, phản đối và đã tháo dỡ nhà xây dựng trái phép nói trên ngay sáng 20/7/2009. Trong quá trình tháo dỡ, một số đói tượng quá khích đã bị kích động la hét, có hành vi ngăn cản, gây rối, dùng gạch đá, gậy gộc để tấn công một số người dân không theo đạo, làm 2 đồng chí cảnh sát giải quyết vụ xô sát bị chấn thương đang đièu trị. Nhằm bảo đảm trật tự an toàn xã hội, không để gây mất đoàn kết giữa đồng bào lương và đồng bào giáo, chính quyền TP Đồng Hới đã đã chỉ đạo các đoàn thể quần chúng và lực lượng chức năngTP kiên trì vận động, thuyết phục, đã giải tán được số giáo dân quá khích, ổn định được tình hình: Khuôn viên Chứng tích tội ác chiến tranhTháp chuông Tam Toà được trở lại nguyên trạng và mọi hoạt động khu vực này trở lại bình thường.
Chiều ngày 21/7/2009, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Đồng Hới đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự “ Gây rối trật tự công cộng tại khu vực di tích Chứng tích chiến tranh Tam Toà” và cùng ngày đã khởi tố, bắt khẩn cấp) 07 bị can về tội danh” Gây rối trật tự công cộng” theo điều 245- BLHS, gồm: Mai Xuân Thú (sinh năm 1953); Cao Thị Tình (sinh năm 1957), thường trú tại xã Quảng Trường huyện Quảng Trạch; Nguyễn Quang Trung( sinh năm 1973), Mai Lòng (sinh năm 1986), Hoàng Hữu ( sinh năm 1955), thường trú tại xã Quảng Lộc, huyện Quảng Trạch: Hoàng Thị Tý (sinh năm 1988) thường trú tại xã Quảng Minh, huyện Quảng Trạch và Nguyễn Văn Dần (sinh năm 1974) quê quán tại xã Văn Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hoá vào TP Đồng Hới làm thợ mộc.
Việc bắt giữ các bị can nói trên theo đúng trình tự pháp luật. Bước đầu các bị can này đã thành khẩn khai báo hành vi vi phạm pháp luật của bản thân và những người khác có liên quan, trong đó có linh mục Lê Thanh Hồng và đối tượng Võ Thị Thu Thuỷ (sinh năm 1957, thường trú tại TP Đồng Hới) trực tiếp chỉ đạo việc dựng nhà trái phép trên khuôn viên di tích Chứng tích tội ác chiến tranh Tháp chuông Tam Toà, đồng thời xin được Nhà nước, pháp luật xem xét khoan hồng.
Đất khuôn viên Tháp chuông Tam Toà đã được UBND tỉnh Quảng Bình công nhận là di tích Lịch sử Văn hoá, chứng tích tội ác chiến tranh, đã được quy hoạch, lập dự án... và chính Toà Giám mục Xứ Đoài xác nhận được bảo vệ nghiêm ngặt, sử dụng đúng mục đích, không ai được vi phạm. Vụ việc xây dựng nhà trái phép của một bộ phận giáo dân bị kích động và hành vi gây rối trật tự công cộng, tấn công dân thường, tấn công người thi hành công vụ của một số đối tượng quá khích xẩy ra ngày 20/7/2009 là vi phạm pháp luật, vi phạm Luật Đất đai, vi phạm Luật Di sản văn hoá của Việt Nam.
Minh Long
Theo baoxaydung.com.vn
