(Xây dựng) – Tỉnh Quảng Ninh có diện tích tự nhiên 6.110 km; dân số gần 1,2 triệu người, có nhiều tiềm năng và thế mạnh nổi trội khác biệt. Trong quy hoạch vùng, chiến lược quốc gia, tỉnh Quảng Ninh được xác định trong quy hoạch Hai hành lang một vành đai kinh tế Việt – Trung; Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ; Vùng đồng bằng sông Hồng; Vùng duyên hải Bắc bộ…theo đó, trong những năm vừa qua, công tác lập quy hoạch và quản lý quy hoạch trên địa bàn luôn được tỉnh Quảng Ninh quan tâm, xây dựng, tổ chức thực hiện và đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh, đồng thời thu hút được nhiều nguồn lực đầu tư phát triển, đời sống nhân dân được cải thiện.
Hội nghị “Đổi mới hoạt động xúc tiến đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh”, với sự tham dự của gần 500 đại biểu trong nước và quốc tế vừa được UBND tỉnh Quảng Ninh tổ chức. Tại Hội nghị, tỉnh Quảng Ninh đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác đầu tư vào 4 dự án với tổng vốn đăng ký là 1,485 tỷ USD.
Đến nay toàn tỉnh đã có 4 thành phố (trong đó có TP Hạ Long là đô thị loại I; TP Uông Bí là đô thị loại II; TP Cẩm phả, Móng Cái là đô thị loại III)...01 thị xã và 09 huyện đều đã được phân loại, công nhận đô thị là loại V, IV. Các đô thị này đều là hạt nhân phát triển của vùng huyện . Tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh năm 2013 đạt 58,53%. Thuộc loại cao nhất cả nước (bình quân cả nước 31,47%).
Công tác lập quy hoạch và quản lý quy hoạch xây dựng đã được tỉnh quan tâm và được những kết quả đáng kể. Hiện nay, về cơ bản các quy hoạch quan trọng cấp tỉnh, cấp huyện đã hoàn thiện và đang trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt. Cụ thể là đã tiến hành lập Quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và ngoài 2050. Về Quy hoạch xây dựng các KKT, KCN trong đó: Quy hoạch chung xây dựng KTT Cửa khẩu Móng Cái đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; QH KKT Vân Đồn, khu kinh tế của khẩu Hoành Mô, Đồng Văn, Quy hoạch khu kinh tế cửa khẩu Bắc Phong Sinh đang được triển khai dự kiến hoàn thành trong năm 2014. Về Quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết xây dựng: Từ năm 2003 đến nay đã phê duyệt 2.728 hồ sơ Quy hoạch các loại; tại các khu đô thị mới đã ban hành nhiều điều lệ, quy định quản lý QHXD làm cơ ở để quản lý quy hoạch và kiến trúc đô thị. Về Quy hoạch xã nông thôn mớiđạt 100%. Nhìn chung công tác lập quy hoạch, quản lý quy hoạch đã giúp nhận thức của các cấp chính quyền địa phương đã có thay đổi căn bản…một số quy hoạch đã hoàn thành trong thời gian gần đây khẳng định là có chất lượng, có tầm nhìn, tính khả thi cao. Quảng Ninh đã bước đầu đạt được kết quả khích lệ: GDP duy trì tốc độ tăng trưởng khá, trung bình năm 2012 và 2013 là 7,5%. GDP bình quân đầu người năm 2013 đạt 3.000 USD, tăng 1,6 lần so năm 2010. Thu ngân sách luôn đứng vào tốp 5 địa phương có số thu cao nhất cả nước. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng và tích cực (tỷ trọng nhóm ngành công nghiệp ngày càng giảm từ 59,2% năm 2011 xuống 55,5% năm 2013 trong khi nhóm ngành dịch vụ tăng nhanh từ 34,9% năm 2011 lên 38,9% năm 2013), thu ngân sách nội địa dựa vào than giảm dần (từ tỷ lệ chiếm đến 67% năm 2011 xuống 51% năm 2013; năm 2014 dự kiến dưới 50%). Kết cấu hạ tầng đã có bước phát triển cơ bản với nhiều dự án động lực (đưa điện lưới quốc gia đến tận thôn khu khe bản ở đất liền và ra huyện đảo Cô Tô, hoàn thành nâng cấp cải tạo quốc lộ 18A đoạn Uông Bí - Hạ Long, Dự án đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng chuẩn bị khởi công, chuẩn bị các phương án kêu gọi đầu tư dự án đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái, đang tích cực kêu gọi đầu tư sân bay Vân Đồn…). Cải cách hành chính chuyển biến tích cực, đã điều chỉnh đơn giản hóa 80% thủ tục hành chính, hiện vận hành có hiệu quả các trung tâm hành chính công và đang phấn đấu năm 2014 đưa 70% các thủ tục hành chính và năm 2015 là 100% vào Trung tâm dịch vụ hành chính công của tỉnh và các địa phương. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2013 nằm trong tốp 4 của cả nước (tăng 16 bậc so với năm 2012). Chỉ số phát triển con người (HDI) thuộc nhóm 5 địa phương đứng đầu cả nước; tỷ lệ hộ nghèo năm 2010 là 7,68% và hết năm 2013 còn 2,52%; nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh hiện đạt 12 tiêu chí/xã, cao hơn bình quân chung của cả nước là 8 tiêu chí/xã, có 34 xã trên tổng số 188 xã của toàn quốc đạt tiêu chí nông thôn mới. Đặc biệt, thu hút FDI có bước tiến vượt bậc, năm 2012 thu hút mới vốn đầu tư đạt 417 triệu USD gấp 15 lần so với năm 2011; năm 2013 FDI đạt 394 triệu USD, tăng 8% so với kế hoạch và dự kiến hết năm 2014 thu hút đầu tư trong và ngoài nước ước đạt trên dưới 1 tỷ USD.
Những giải pháp và kết quả tích cực đạt được trong thời gian qua cho thấy hướng đi và cách làm của Quảng Ninh bước đầu đúng hướng; quan trọng nhất là tạo được niềm tin của các nhà đầu tư; đảm bảo được lợi ích, hỗ trợ một cách tích cực, hiệu quả, làm cho các nhà đầu tư yên tâm đầu tư sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên để khắc phục những hạn chế yếu kém nhưcác quy hoạch trước đây hầu hết đều do các đơn vị tư vấn trong nước thực hiện, nhiều quy hoạch chất lượng chưa cao, chậm được điều chỉnh, còn hạn chế về ý tưởng, phụ thuộc vào quan điểm riêng của các ngành, các địa phương, thiếu phản biện để tìm giải pháp tối ưu. Tầm nhìn quy hoạch ngắn hạn là chủ yếu, thiếu tầm nhìn xa, dài hạn có tính chiến lược ổn định lâu dài. Chất lượng quy hoạch chưa cao, quy hoạch vừa thừa lại vừa thiếu. Nhiều quy hoạch đã được phê duyệt song ít được sử dụng hoặc không được sử dụng, một số quy hoạch các ngành cấp huyện lại không làm rõ được lợi thế so sánh tạo sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Nhiều quy hoạch chưa chú trọng đến tính liên kết vùng ở phạm vi rộng lớn để xác định định hướng phát triển bền vững, đúng đắn, dẫn đến hiệu quả và tính cạnh tranh thấp. Sự phối hợp các quy hoạch chưa ăn khớp, đồng bộ, thống nhất. Quy hoạch còn dàn trải, đôi khi còn bị chồng chéo, trùng lặp và chưa giải quyết được mâu thuẫn phát triển giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. ..Từ những vấn đề nêu trên dẫn đến việc kêu gọi thu hút đầu tư, huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển còn thấp, nặng về đầu tư ngân sách, tài nguyên đất đai (tiền sử dụng đất).
Giải quyết các tồn tại nêu trên đối với các quy hoạch nói chung và quy hoạch xây dựng, đô thị nói riêng, tỉnh QN rút ra một số bài học kinh nghiệm, giải pháp cho công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch về xây dựng, đô thị để đáp ứng nhu cầu phát triển và thu hút nguồn lực đầu tư trong thời gian tới: Triển khai lập quy hoạch bài bản, đảm bảo các cấp các ngành đều có quy hoạch để định hướng phát triển và phục vụ quản lý. Tỉnh lập quy hoạch vùng tỉnh, địa phương rà soát lập quy hoạch vùng huyện, quy hoạch chung xây dựng, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết. Trong quá trình thực hiện đã tổ chức lấy ý kiến nhân dân rộng rãi, công bố quy hoạch công khai.
Quy hoạch xây dựng triển khai đồng thời với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội và các quy hoạch ngành khác, đảm bảo sự đồng bộ, có sự kết nối xuyên suốt, có tính khoa học biện chứng. Sử dụng tư vấn nước ngoài uy tín chất lượng kết hợp với đội ngũ cán bộ chuyên môn hiện có cùng làm việc. Kết hợp lấy ý tưởng, tính thực tiễn, tính hiện đại, tính tiên tiến của tư vấn nước ngoài nâng cao trình độ nhân lực cán bộ quán lý, tư vấn trong nước. Tầm nhìn quy hoạch dài hạn. Niên độ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và ngoài 2050 đã có tính lâu dài và ổn định. Mở rộng tính liên kết vùng trong các quy hoạch nhằm nhìn nhận đánh giá liên kết tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Quảng Ninh ở cấp khu vực, quốc gia và cấp quốc tế. Đặc biệt, công tác quy hoạch đã được gắn kết trực tiếp với Công tác xúc tiến đầu tư của tỉnh, là cơ sở, nền tảng cho việc định hướng thu hút đầu tư. Sự xuất hiện các nhà đầu tư lớn, tiềm năng trên thế giới đến tìm hiểu cơ hội đầu tư tại tỉnh trong thời gian qua đã phản ánh được phần nào hiệu quả của công tác quy hoạch của tỉnh.
*Giám đốc Sở Xây dựng QuảngNinh
Nguyễn Mạnh Tuấn*
Theo
