Trưng bày trong một phạm vi khiêm tốn ở tầng 1 Thư viện Hà Nội, xem ra triển lãm “Hà Nội xưa qua tư liệu hình ảnh” không thu hút được nhiều sự chú ý của công chúng. Điều này thật đáng tiếc vì đó là một triển lãm khá thú vị. Dù vậy, triển lãm cũng tạo được những ấn tượng nhất định trong lòng người xem, những người yêu quý Hà Nội thực sự. Qua triển lãm, công chúng có thể hình dung lại một Hà Nội hồi đầu thế kỷ XX với những bức ảnh sống động về phố phường đô hội.
Dựng nhà
Theo GS sử học Dương Trung Quốc, đã có rất nhiều đổi thay diễn ra trên mảnh đất từ kinh đô của xã hội truyền thống sang thành phố thuộc địa. Đầu thế kỷ XX, Hà Nội đã là một đô thị với hạ tầng kiến trúc hiện đại kiểu phương Tây. Các phường hội nghề nghiệp tạo nên những hàng hóa đặc thù của đô thị. GS Quốc nhận định: Dù nhiều tầng lớp dân cư mới hình thành nhưng những nếp sống, thói quen, tập quán cũ vẫn bảo lưu dai dẳng. Đời sống văn hóa sinh hoạt trên phố phường vẫn chưa khác biệt với làng quê là bao.
Điểm gây chú ý nhất của triển lãm là những tấm hình vẽ, khắc gỗ theo phong cách dân gian mô tả cảnh quan, hiện vật, đời sống của người Việt Nam, nhất là người Hà Nội thời bấy giờ. GS Dương Trung Quốc cho biết, những bức vẽ này được thực hiện cách đây tròn 100 năm theo yêu cầu của một người Pháp tên là Henri Oger. Ông này là cựu sinh viên trường đại học Sorborne (Paris) đến Việt Nam làm nghĩa vụ ở thuộc địa. Ông ước mơ biên soạn một bộ bách khoa về người phương Đông thông qua hình ảnh trực quan. Bộ sưu tập quý giá này lên đến hơn 4.000 hình ảnh và được chú thích bằng chữ Nôm. Hiện nay các bản khắc, in nguyên gốc đang lưu giữ tại Thư viện Quốc gia Việt Nam tại Hà Nội và các thư viện ở Pháp, Nhật Bản.
Nhờ có sự kết hợp tuyệt vời giữa tâm huyết của các nhà nghiên cứu xưa và tâm huyết của các nhà sưu tầm trong và ngoài nước ngày nay mà công chúng có dịp được chiêm ngưỡng Hà Nội đầu thế kỷ XX bằng hình ảnh. Triển lãm này càng có ý nghĩa nếu công chúng biết rằng, trong thư tịch và các nguồn tư liệu, Hà Nội hiếm được mô tả bằng hình ảnh.
Tiểu Vũ
Theo baoxaydung.com.vn
