Hà Nội quyết tâm hồi sinh các dòng sông nội đô

(Xây dựng) - Hà Nội đang triển khai các biện pháp cải tạo cho 4 dòng sông nội đô gồm: Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ và Sét, với mục tiêu khắc phục ô nhiễm nghiêm trọng. Các giải pháp thu gom và xử lý nước thải triệt để, kết hợp bổ sung nước từ sông Hồng, được người dân kỳ vọng sẽ tái tạo những dòng sông này, mang lại không gian sống sinh thái, văn hóa tươi mới cho cư dân Thủ đô.

Thực trạng ô nhiễm của các dòng sông hiện nay.

Hy vọng hồi sinh cho những dòng sông ô nhiễm của Hà Nội

Sông Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ và Sét từng là những biểu tượng của Hà Nội, nay đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Những con sông này trước kia đã đóng vai trò quan trọng trong đời sống sinh hoạt và văn hóa của người dân Thủ đô, nhưng hiện tại chúng đã trở thành những "dòng sông chết", với nước đen đặc, bốc mùi hôi thối và không khí ô nhiễm trầm trọng.

Mỗi ngày, hàng tấn rác thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp và nước thải chưa qua xử lý bị xả trực tiếp vào các con sông này. Hệ thống xử lý nước thải thiếu đồng bộ, kết hợp với việc xả thải tràn lan, đã làm mất khả năng tự làm sạch của các dòng sông. Nước không lưu thông, tạo thành những vùng nước tù đọng, gây ô nhiễm môi trường và đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Người dân sống dọc các con sông phải chịu đựng mùi hôi thối, khói bụi và nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp, da liễu.

Tình trạng ô nhiễm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn xáo trộn cuộc sống sinh hoạt của người dân. Ông Nguyễn Hồng Cư, chủ quán phở ở quận Thanh Xuân chia sẻ: "Quán của tôi nằm gần sông Tô Lịch, nhưng nhiều lúc khách vắng hẳn vì mùi hôi từ sông bốc lên rất khó chịu”. Đây là nỗi lo chung của nhiều người dân Hà Nội khi phải sống chung với cảnh tượng và mùi hôi thối từ các dòng sông ô nhiễm.

Ngoài ra, ô nhiễm cũng phá hủy hệ sinh thái thủy sinh. Các loài cá và động vật dưới nước không thể sống trong môi trường ô nhiễm, dẫn đến mất cân bằng sinh thái. Đất đai ven sông cũng bị ô nhiễm, không thể sử dụng cho nông nghiệp. Ông V.Q, một người dân gần sông Kim Ngưu cho biết: "Lâu nay chúng tôi không dám dùng nước sông để tưới cây hay rửa rau nữa. Nước quá bẩn, đen ngòm, không thể dùng cho sinh hoạt”.

Bùn, rác thải tích tụ lâu ngày khiến sông Tô Lịch gia tăng mức độ ô nhiễm.

Không chỉ người dân trong nội thành, mà ngay cả ở ngoại thành Hà Nội, các hộ dân sống dọc sông Tô Lịch cũng mong muốn các giải pháp làm sạch dòng sông này sớm được triển khai. Ông T.P, người dân ở xã Vĩnh Quỳnh, huyện Thanh Trì xót xa chia sẻ: "Bơm nước từ sông Hồng là giải pháp tốt, nhưng nếu không kiểm soát nguồn xả thải, sông Tô Lịch vẫn khó mà sạch lại. Chúng tôi đã chờ đợi quá lâu để thấy các dòng sông được hồi sinh”.

Ô nhiễm không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống mà còn làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của các dòng sông. Nhiều người dân bày tỏ sự tiếc nuối khi chứng kiến tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng của các dòng sông. Bà Nguyễn Thị Minh, cư dân sống gần sông Kim Ngưu chia sẻ: "Tôi đã chứng kiến sông Kim Ngưu từ lúc nước còn trong xanh đến giờ khi nó bốc mùi hôi thối suốt mấy chục năm. Nếu tình trạng này tiếp tục, không chỉ mất mỹ quan mà còn làm giảm giá trị lịch sử của thành phố”.

Mặc dù tình trạng ô nhiễm kéo dài gây ra nhiều khó khăn, người dân Thủ đô vẫn hy vọng vào những giải pháp cải tạo hiệu quả từ chính quyền. Họ tin rằng, với các biện pháp như xử lý triệt để nước thải và bổ sung nước từ sông Hồng, các dòng sông sẽ được "hồi sinh". Anh T.M, một người dân sống gần sông Tô Lịch bày tỏ: "Nếu sông Tô Lịch được làm sạch, chắc chắn sẽ trở thành một điểm đến du lịch lý tưởng, là nơi thư giãn của người dân và du khách. Đó là niềm hy vọng lớn của chúng tôi”.

Hà Nội quyết tâm hồi sinh các dòng sông và hồ nội đô

Trước tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng của các dòng sông nội đô Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ và Sét, Thành phố Hà Nội đã lên kế hoạch triển khai các giải pháp cải tạo để hồi sinh những con sông này. Một trong những giải pháp quan trọng là thu gom và xử lý nước thải triệt để, đồng thời bổ cập nước từ sông Hồng để duy trì dòng chảy tự nhiên. Việc bổ cập nước từ sông Hồng không chỉ giúp cải thiện chất lượng nước mà còn tạo môi trường sống lành mạnh cho hệ sinh thái ven sông.

Mỗi ngày, hàng tấn rác thải sinh hoạt, chất thải công nghiệp và nước thải chưa qua xử lý bị xả trực tiếp vào các con sông này. (Ảnh: V.N)

Theo ông Võ Nguyên Phong, Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hà Nội cho biết, các dòng sông Tô Lịch, Lừ, Kim Ngưu và Sét nằm trong khu vực đô thị khoảng 17,5km2. Để giải quyết tình trạng ô nhiễm, nước thải của sông Tô Lịch và sông Lừ sẽ được thu gom về Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, trong khi nước thải của sông Kim Ngưu và sông Sét sẽ được xử lý tại Nhà máy xử lý nước thải Yên Sở. Bên cạnh việc xử lý nước thải, thành phố cũng đang tiến hành xây dựng các không gian cảnh quan ven sông, nhằm phát triển du lịch và tạo dựng không gian công cộng đẹp, thuận tiện cho người dân và du khách. Những dòng sông này, sau khi được cải tạo, sẽ không còn là nỗi lo về ô nhiễm mà trở thành điểm đến du lịch, không gian nghỉ dưỡng lý tưởng.

Mới đây, tại Lễ phát động phong trào "Sáng - Xanh - Sạch - Đẹp", ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội đã nhấn mạnh rằng, việc giải quyết ô nhiễm không khí, nguồn nước và rác thải sinh hoạt phụ thuộc vào sự tham gia tích cực của mỗi cá nhân, gia đình, tổ chức và cộng đồng. Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội khẳng định rằng, người dân là yếu tố then chốt trong việc xây dựng Thủ đô ngày càng xanh, sạch, đẹp. Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội kêu gọi người dân duy trì thói quen quản lý rác thải tại nguồn, thực hiện phân loại và giảm thiểu rác sinh hoạt, bảo vệ nguồn nước, không khí và không gian xanh bằng các hành động thiết thực như tiết kiệm nước, giảm khí thải độc hại và trồng cây xanh.

Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội cũng cho biết phong trào sẽ được triển khai với các hoạt động thiết thực, nhằm lan tỏa tinh thần bảo vệ môi trường. Thành phố cam kết đồng hành cùng nhân dân, tăng cường đầu tư hạ tầng và tổ chức các hoạt động để duy trì phong trào lâu dài.

Ông Lê Thành Nam, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết, Đề án cải tạo cảnh quan sông Tô Lịch đã hoàn chỉnh và dự kiến sẽ trình UBND thành phố vào tháng 1/2025. Đề án không chỉ tập trung vào việc làm sạch nước mà còn xây dựng không gian kiến trúc, cảnh quan ven sông, nhằm nâng cao giá trị lịch sử và văn hóa của các dòng sông. Thành phố sẽ tập trung vào các giải pháp cải thiện chất lượng không khí, nước và đất, đồng thời giám sát chặt chẽ các nguồn phát thải. Ngoài ra, thành phố kiên quyết xử lý vi phạm và thúc đẩy cải tiến bền vững, song song với các hoạt động vận động và hỗ trợ, Hà Nội sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về môi trường, đảm bảo kỷ cương được thực thi triệt để.

Với những giải pháp đồng bộ đang được triển khai, người dân Hà Nội kỳ vọng rằng các dòng sông sẽ không còn là "dòng sông chết", mà sẽ hồi sinh và trở thành những tuyến sinh thái, văn hóa đẹp mắt. Những dòng sông sạch đẹp cùng không gian cảnh quan ven sông hấp dẫn, sẽ tạo nên một không gian sống lý tưởng cho cư dân và thu hút du khách trong và ngoài nước.